Zezi dili junman dan. Yɛle kɛ wia nun’n, ɔ kle like Ɲanmiɛn i sua’n nun. Kpɛkun kɔnguɛ’n, ɔ ko la klɔ uflɛ su. Like ng’ɔ kle’n yoli sran’m be fɛ. Ɔ maan “nglɛmun ndɛ kpa’n, sran’m be kwlaa be to i Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ naan bé tíe i nuan ndɛ’n.” (Liki 21:37, 38) Ɔ ka kaan Zezi su wa gua junman dan ng’ɔ dili i asiɛ’n su wa’n, i bo. Jɔlɛ cɛn’n, kɛ lika’n sannin’n, Zezi ko trannin Olivie oka’n su lɔ. Cɛn sɔ’n ti Nizan i le blu-nin-kun (11). I akoto’m be nun nnan be bɛli i wun lɛ. Akoto sɔ mun yɛle Piɛli nin Andre nin Zaki, yɛ Zan.

Zezi i akoto nnan sɔ’n be bɛli i wun wunlɛ, afin Ɲanmiɛn i sua’n i su ndɛ nga Zezi kan kleli be’n, ɔ boli be wla. Yɛle kɛ ɔ seli be kɛ Ɲanmiɛn i sua’n i yɔbuɛ fi su kɛmɛn i wiengu su. Asa ekun’n, ndɛ wie’m be te kle be yalɛ. Yɛle kɛ Zezi seli be kɛ: “Maan amun ɲin tran su. Afin dɔ nga amun sunnzunman’n, i su yɛ Sran wa’n bá-ɔ.” (Liki 12:40) Ɔ kannin “cɛn nga bé wá yí Sran wa’n i nglo’n,” i ndɛ wie. Ɔ kannin sɔ i osu nin-a cɛman. (Liki 17:30) ?Ɲanmiɛn i sua’n i su ndɛ ng’ɔ kannin’n i ti yɛ ɔ kannin ndɛ ngalɛ mun-ɔn? Akoto’m be kunndɛli kɛ bé sí nun kpa ekun. I sɔ’n ti’n, be usali Zezi kɛ: “?Blɛ onin nun yɛ sa sɔ’m bé jú-ɔ? ?Nzɔliɛ onin yɛ ɔ́ klé kɛ a o lɛ naan mɛn’n i awieliɛ blɛ’n w’a ju-ɔ? Kle e.”​—Matie 24:3.

Atrɛkpa’n, Zezi i akoto’m be buli Ɲanmiɛn i sua m’ɔ́ wá búbú sekeseke’n i akunndan. Be ɲin ta sua sɔ’n bɔbɔ. Asa ekun’n, be usali like ng’ɔ́ klé kɛ Sran wa’n wo lɛ’n, i su ndɛ. Atrɛkpa’n, “bian kun m’ɔ ti wlengbifuɛ’n” i su ndɛ nga Zezi kannin’n, be wla kpɛnnin su wie. Zezi seli kɛ bian sɔ’n ɔli ‘mɛn kun m’ɔ o mmuammua kpa’n i nun naan be ko sie i famiɛn naan w’a ba.’ (Liki 19:11, 12) Asa ekun’n, Zezi i akoto’m be usali be wun kɛ sa benin yɛ bé wá jú “mɛn’n i awieliɛ blɛ’n” nun-ɔn.

Kɛ Zezi tɛ́ i akoto’m be su’n, ɔ kannin sa kun i ndɛ kleli be. Sa sɔ’n yɛ bé fá síe blɛ nga bé núnnún Zerizalɛmun klɔ’n, ɔ nin Ɲanmiɛn i sua’n be nzɔliɛ-ɔ. Asa ekun’n, cɛn wie lele’n, sa ng’ɔ kɛnnin i ndɛ’n, ɔ́ úka Klisifuɛ mun naan b’a wun blɛ nga be o nun’n, i wlɛ. Asa kusu’n, ɔ́ úka be naan b’a si kɛ ɔ “o lɛ” naan mɛn’n su wa wie.

Zezi i akoto’m be wa sieli i nzɔliɛ kɛ ndɛ ng’ɔ kannin’n kpɛnnin su. Afin be bɔbɔ be blɛ su’n, sa ng’ɔ kannin be ndɛ’n, be nun sunman be kpɛnnin su. Afuɛ 70 nun’n, be bubuli Zerizalɛmun klɔ’n nin Ɲanmiɛn i sua’n. Sanngɛ i sɔ’n w’a fuman Klisifuɛ nga be ɲin trannin su’n, be nun kaan sa. Zezi kɛnnin i sɔ ndɛ w’a di afuɛ ablasan-nin-nso (37). Ka naan afuɛ 70 w’a ju’n, nán sa ngba nga Zezi kannin be ndɛ’n yɛ be kpɛnnin su-ɔ. Yɛ afuɛ 70 nun bɔbɔ’n, sa sɔ’m be ngba b’a kpɛnman su wie. ?Ɔ maan ngue yɛ sran’m bé wá fá síe i nzɔliɛ kɛ Zezi o lɛ naan w’a bo famiɛn dilɛ bo-ɔ? Zezi bɔbɔ yiyili nun kleli i akoto mun.

Ɔ seli be kɛ bé “wá tí alɛ ngan, ɔ nin alɛ kunlɛ ndɛ mun.” Asa ekun’n, “nvle kun wá jáso nvle kun wun. Yɛ famiɛn kun wá jáso famiɛn uflɛ wun.” (Matie 24:6, 7) Ɔ seli ekun kɛ “asiɛ’n wá kéje dan kpa lika fanunfanun nun. Awe’n wá kpɛ́n, yɛ tukpacɛ m’ɔ sa ndɛndɛ’n, ɔ́ wá trú. Kɛ amún tí i kɛ w’a yo wa’n, amún tí i ekun-ɔn, w’a yo lika uflɛ.” (Liki 21:11) Ɔ boli sa kun m’ɔ́ wá tɔ́ i sɔnnzɔnfuɛ’m be su’n, i su kleli be. Ɔ seli kɛ: “Sran’m bé wá trá amun, kpɛkun bé klé amun yalɛ.” (Liki 21:12) Asa kusu’n, sran  kpanngban bé wá jáso su, bé tɔ́n be wun suɛn kɛ be ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ. Yɛ bé láka sran kpanngban. Sa tɛtɛ m’ɔ́ wá sɔ́n kɔ́ i ɲrun’n ti’n, sran kpanngban kpa be su kloman be wiengu kɛ laa’n sa. Zezi kan guali su kɛ “bé wá bó Ɲanmiɛn i Famiɛn dilɛ’n i jasin fɛ’n nga mɛn wunmuan’n nun, naan nvlenvle’m be kwlaa be nunfuɛ’m be ti. I sin yɛ mɛn’n wíe-ɔ.”​—Matie 24:14.

Ndɛ nga Zezi kannin’n kpɛnnin su ka naan Rɔmunfuɛ’m b’a nunnun Zerizalɛmun klɔ’n. Kɛ bé núnnún klɔ sɔ’n kusu’n, Zezi i ndɛ sɔ’n kpɛnnin su ekun. ?I sɔ’n kle kɛ Zezi i ndɛ’n i su kpɛnlɛ i danfuɛ’n te o siɛn? ?Ninnge benin mun yɛ be kle kɛ Zezi i ndɛ’n su kpɛn su e blɛ liɛ nga nun-ɔn?

Zezi waan like ng’ɔ́ klé kɛ ɔ o lɛ’n, i kun yɛle kɛ bé wá wún “tete like m’ɔ saci like kwlaa’n.” (Matie 24:15) Afuɛ 66 nun’n, yɛ tete like sɔ’n yili i wun nglo-ɔ. Like sɔ’n yɛle Rɔmunfuɛ’m be sonja mun nin flanga mɔ be sɔ i kɛ amuɛn sa’n. Sonja sɔ’m be bo sin yiali Zerizalɛmun klɔ’n, kpɛkun be sacili i wun talɛ’n i bue wie mun. (Liki 21:20) I sin’n, lika ng’ɔ fataman kɛ “tete like” sɔ’n ko tran’n, lɔ yɛ ɔ ko trannin-ɔn. Zuifu’m be ɲrun’n, lika sɔ’n ti ‘Ɲanmiɛn i lika.’

I sin’n, Zezi seli kɛ: “Ɲrɛnnɛn’n yó dan. Kɛ ɔ fɛ i mɛn’n i bo bolɛ’n nun lele andɛ’n, i wunsu nin-a yoman le, yɛ i wunsu su yoman kun le.” Afuɛ 70 nun’n, Rɔmunfuɛ’m be sacili Zerizalɛmun klɔ’n. Zuifu’m be ɲrun’n, lika sɔ’n ti ‘Ɲanmiɛn i lika.’ Asa ekun’n, Rɔmunfuɛ’m be sacili Ɲanmiɛn i sua’n wie. Nanwlɛ, ɲrɛnnɛn’n yoli dan. Afin sran akpiakpi be wuli. (Matie 4:5; 24:21) Be nin-a saciman klɔ’n kɛ ngalɛ’n sa le. Asa kusu’n, Zuifu’m be nin-a wunman be ɲrun dan sɔ le. Titi’n, Ɲanmiɛn i sua’n nun lɔ yɛ Zuifu’m be ko su Ɲanmiɛn-ɔn. Sanngɛ ɔ su yoman sɔ kun mlɔnmlɔn. Sa sɔ’n kle kɛ, kɛ i kasiɛn su’n ndɛ nga Zezi kannin’n ɔ́ kpɛ́n su’n , ɲrɛnnɛn’n ɔ́ yó dan trátrá su.

Ninnge nga bé fá síe i nzɔliɛ kɛ b’a sie i bɔbɔ Zezi’n i Famiɛn naan ɔ o lɛ naan mɛn’n i awieliɛ blɛ’n w’a ju’n, Zezi nin i akoto’m be kɛnnin i ndɛ. Kpɛkun Zezi fali be ɲin sieli i sa kun su ekun. Ɔ seli be kɛ nán be su “be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klisi’n nin be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Ɲanmiɛn nuan ijɔfuɛ’n,” be su. I waan sran sɔ’m bé wá kúnndɛ “láka be nga be kpali be sieli’n be wie bɔbɔ.” (Matie 24:24) Sanngɛ be nga be kpali be sieli’n, be su yaciman be wun lɛ naan be laka be. Kɛ be nga be tɔn be wun suɛn kɛ be ti Klisi’n bé wá trán lɛ’n, sran’m bé wá wún i be ɲin jrɛiin su kɛ be o lɛ. Sanngɛ Klisi’n i liɛ’n, be su kwlá wunmɛn i be ɲin jrɛiin su sa kɛ ɔ o lɛ.

Zezi seli kɛ mɛn’n i awieliɛ blɛ nun’n, ɲrɛnnɛn’n wá yó dan trátrá su. I waan: “Wia’n káci tuun, yɛ anglo’n su taman kun, nzraama’m bé fín ɲanmiɛn su lɔ bé gúa, yɛ ɲanmiɛn su lɔ ninnge ngblingbli’m bé kéje.” (Matie 24:29) Zezi i akoto’m b’a siman wafa nga i ndɛ sɔ’n ɔ́ kpɛ́n su-ɔ. Sanngɛ be wunnin i wlɛ kɛ blɛ sɔ’n wá yó kekle.

?Kɛ sa kekleekle mun bé wá jú blɛ sɔ’n nun’n, sran’m be wun yó be sɛ? Zezi seli kɛ: “Sa nga bé jú asiɛ’n su’n ti’n, srɛ kún sran mun dan kpa. Afin ɲanmiɛn su lɔ ninnge ngblingbli’m bé kéje.” (Liki 21:26) Nanwlɛ, anwlanmannun’n be nin-a wunman sa kɛ ngalɛ’n sa wie le.

Sanngɛ Zezi boli ndɛ fɛ kun su kleli i akoto mun. Ɔ seli be kɛ sran nga bé wún kɛ ‘Sran wa’n su ba naan ɔ le kwlalɛ, yɛ ɔ le ɲrun kpa’n,’ nán be ngba yɛ be wla bó be wun-ɔn. (Matie 24:30) Ɔ dun mmua seli be kɛ “be nga be kpali be sieli’n be ti’n,” Ɲanmiɛn wá kpɛ́ blɛ sɔ’n su. (Matie 24:22) ?Kɛ sa nga Zezi boli be su’n bé wá jú’n, ngue yɛ ɔ fata kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be yo-ɔ? Zezi seli be kɛ: “Kɛ amún wá wún kɛ sa sɔ’m be su ju’n, amun jaso jran, yɛ amun man amun ti’n su. Afin amun ti ɲanlɛ blɛ’n w’a mantan koko.”​—Liki 21:28.

?Blɛ sɔ’n nun’n, wafa sɛ yɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m bé wún i wlɛ kɛ mɛn’n i awieliɛ’n w’a mantan koko-ɔ? Zezi kannin figie waka’n i ndɛ. Ɔ seli kɛ: “Kɛ ɔ ko ɲan sama m’ɔ ko yi nɲa cɛ’n, amun si kɛ munngun’n w’a mantan koko. I kunngba’n, kɛ amun kusu amun ko wun ninnge kwlaa sɔ mun’n,  maan amun si kɛ Sran wa’n w’a mantan koko naan ɔ jin anuan’n i sin. Nanwlɛ, ń kán klé amun kɛ blɛ nga nunfuɛ’m be su wieman wu, naan sa sɔ’m be kwlaa b’a ju.”​—Matie 24:32-34.

Ɔ maan kɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m bé wún kɛ ndɛ ng’ɔ kannin’n be su kpɛn su’n, bé sí kɛ mɛn’n i awieliɛ’n w’a mantan koko. Zezi seli ekun kɛ:

“Cɛn sɔ’n, ɔ nin dɔ’n, sran fi siman be. Ɲanmiɛn su lɔ anzi mun be siman be, Ba’n bɔbɔ ɔ siman be. Saan Siɛ’n i kunngba cɛ yɛ ɔ si be-ɔ. Afin blɛ mɔ Sran wa’n wo lɛ’n, lika’n yó kɛ Nowe i blɛ su’n sa. Afin blɛ sɔ’n nun’n, ka naan anannganman su nzue’n w’a tɔ’n, sran’m be di like, be nɔn nzan, be ja bla nin bian. Be yoli i sɔ lele fa juli cɛn nga Nowe wluli mmeli’n nun’n. B’a buman like fi akunndan, lele anannganman su nzue’n wa tɔli naan w’a fa be kwlaa w’a ɔ. Blɛ mɔ Sran wa’n wo lɛ’n, lika’n wá yó sɔ wie.” (Matie 24:36-39) Zezi su se kɛ Nowe blɛ su’n, asiɛ’n wunmuan’n su yɛ anannganman su nzue’n tɔli-ɔ. Ɔ maan mɛn’n i awieliɛ’n, asiɛ’n wunmuan’n su yɛ ɔ́ jú wie-ɔ.

Zezi i akoto m’ɔ kannin ndɛ sɔ mun kleli be Olivie oka’n su lɔ’n, be wunnin i wlɛ weiin kɛ ɔ fata kɛ be ɲin tran su kpa. Ɔ seli be kɛ: “An nian amun wun su. Nán amun fa aliɛ dilɛ dan’n nin nzan nɔnlɛ dan’n, ɔ nin ninnge’m be ti kokolɛ’n fa cici amun ti le. Sɛ amun yo sɔ’n, cɛn sɔ’n fú amun nun kɛ aya sa. Afin cɛn sɔ’n jú be kwlaa nga be o asiɛ wunmuan’n su’n be su. I sɔ’n ti’n, maan amun ɲin tran su. Amun srɛ Ɲanmiɛn blɛ kwlaa nun naan amun a kwla fin sa kwlaa sɔ m’ɔ fata kɛ be ju’n be nun b’a fite naan amun a kwla jran Sran wa’n i ɲrun.”​—Liki 21:34-36.

Ndɛ nga Zezi kɛnnin i lɛ’n kle ekun kɛ sa nga bé wá jú’n, nán afuɛ 70 i nun ngunmin yɛ bé jú-ɔ. Yɛ nán Zuifu’m be nvle’n annzɛ Zerizalɛmun klɔ’n i ngunmin su yɛ bé jú-ɔ. Sanngɛ bé “jú be kwlaa nga be o asiɛ wunmuan’n su’n be su.”

Zezi seli kɛ ɔ fata kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be ɲin tran su, yɛ be nian be wun su, kpɛkun be buabua be wun be sie. Ɔ kannin ndɛ uflɛ ɲanndra nun ɔ fa kleli be kɛ i sɔ yolɛ’n ti cinnjin kpa. Ɔ seli kɛ: “Maan amun wun sa kun wlɛ: Sɛ awlobo kpɛn’n si kɔnguɛ dɔ nga awiefuɛ’n bá su’n, ɔ́ trán mínndɛ. Yɛ ɔ su yacimɛn i sua’n lɛ naan be fiti i. I sɔ’n ti’n, maan amun kusu amun kle kɛ amun a buabua amun wun b’a sie. Afin Sran wa’n, ɔ́ bá dɔ nga amun sunnzunman’n su.”​—Matie 24:43, 44.

Zezi seli ekun kɛ ɔ fata kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be wla gua ase. I waan kɛ ndɛ ng’ɔ kannin’n bé kpɛ́n su’n, “junman difuɛ” kun trán lɛ. Junman difuɛ sɔ’n i ɲin trán su, yɛ ɔ su yoman fuɛnfuɛ, sanngɛ ɔ́ yó juejuefuɛ kpa. I sin’n, ɔ kannin ndɛ kun mɔ i akoto’m be kwla wun i wlɛ ndɛndɛ-ɔ. Ɔ seli kɛ: “?Wan yɛ ɔ ti junman difuɛ nanwlɛfuɛ m’ɔ si ngwlɛlɛ mɔ i min’n fɛ i sieli i sran’m be su kɛ ɔ man be aliɛ blɛ ng’ɔ nin i fata’n su’n niɔn? Sɛ junman difuɛ sɔ’n i min’n bá’n naan ɔ su yo sɔ’n, i liɛ su ti ye! Nanwlɛ, ń kán klé amun kɛ ɔ́ fɛ́ i síe i ninnge’m be kwlaa be su.” Sanngɛ sɛ “junman difuɛ” sɔ’n ti tɛ naan ɔ tɔ i wiengu’m be su bo be’n, i min’n “tú i fɔ kekle kpa.”​—Matie 24:45-51; nian Liki 12:45, 46 nun wie.

Ndɛ nga Zezi kɛnnin i lɛ’n, ɔ kleman kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be nun wie’m be akunndan’n yó tɛ. ?Sanngɛ ngue yɛ Zezi kunndɛ kɛ ɔ́ klé i sɔnnzɔnfuɛ mun-ɔn? Ɔ kunndɛ kɛ be ɲin tran su. Asa ekun’n, ɔ kunndɛman kɛ be yo fuɛnfuɛ, sanngɛ be yo junman difuɛ. Ɔ kannin ndɛ kunngba sɔ’n ɲanndra uflɛ nun.