Qo sa yakavi ni Tusiti na ika11 ni Naisani. Na siga qori sa vakarau cava vata kei na itavi levu e mai qarava o Jisu e vuravura. E dau veivakavulici ena valenisoro ena siga, qai gole ina taudaku ni korolevu ena bogi me lai vakacegu kina. Era tataleitaki e levu na lewenivanua, era ‘sou ina valenisoro e veimataka mera lai rogoci koya.’ (Luke 21:37, 38) A cakava voli mai qori o Jisu ena veigauna sa oti, ia qo sa mai dabe toka ena Ulunivanua ni Veiolive kei ratou na le va na yapositolo—Pita, Adriu, Jemesa, kei Joni.

Sega ni dua e kila nodratou golevi Jisu na le va qori. Eratou kauai ena nona tukuna o Jisu ni na sega ni veitaqataqai tale tiko na vatu ni valenisoro. Ia e levu tale na ka eratou vakasamataka. A uqeti ratou ena dua na gauna e liu o Jisu: “Mo dou vakarau . . . ni na lako mai na Luve ni tamata ena aua dou sega ni namaka.” (Luke 12:40) A vakamacalataka tale ga na “siga ena vakatakilai kina na Luve ni tamata.” (Luke 17:30) Eratou via kila sara ga na yapositolo ke sema na vosa qori ina nona ivakamacala me baleta na valenisoro. Eratou tukuna: “Ni tukuna mada vei keitou se na yaco ninaica na veika qo, na cava tale ga na ivakatakilakila ni nomuni tiko, kei na ivakataotioti ni veika vakavuravura?”—Maciu 24:3.

De dua ratou vakasamataka tale na valenisoro eratou raica toka mai na ulunivanua. Eratou mani taroga eso na ka me baleta na Luve ni tamata ni ratou rairai nanuma lesu na vosa vakatautauvata i Jisu me baleta “e dua e sucu turaga,” e ‘lako me lai vakadeitaka nona itutu vakatui qai lesu mai.’ (Luke 19:11, 12) Eratou vaqaqa tale ga se cava e okati ena “ivakataotioti ni veika vakavuravura.”

Sa qai vakamatatataka o Jisu e dua na ivakatakilakila me kilai kina na gauna ena cava kina na ivakarau ni veika vakaJiu ena gauna ya wili kina na kena valenisoro. Ia na ivakatakilakila qori ena yaga tale ga vei ira na lotu vaKarisito era na qai bula e muri. Era na kila kina ni sa “tiko” o Jisu, sa vakarau cava tale ga na veika vakavuravura.

Ni toso tiko na veiyabaki, eratou sa qai raica na yapositolo na vakayacori ni parofisai i Jisu. Io, e tekivu vakayacori ena nodratou gauna e levu na parofisai qori. O ira gona na lotu vaKarisito era yadra tiko ena 37 na yabaki e tarava, ena 70 G.V., era vakarau tu ni vakarusai na ivakarau vakaJiu kei na valenisoro. Ia na ka e parofisaitaka o Jisu e sega ni vakayacori kece ena 70 G.V. se ni bera na gauna qori. Ena kilai vakacava ni sa tiko o Jisu ena Matanitu ni Kalou? E tukuna o Jisu vei ratou na yapositolo na kena isau.

Sa tukuna tu mai o Jisu ni na yaco “na ivalu kei na itukutuku ni ivalu,” era na “veivaluvaluti na veivanua kei na veimatanitu.” (Maciu 24:6, 7) E tukuna tale ga ni na yaco na “uneune kaukaua ena levu na vanua, ena tatara na leqa ni kakana kei na matedewa ena levu na vanua.” (Luke 21:11) E vakasalataki ira na nona tisaipeli o Jisu: “Era na tauri kemudou qai vakacacani kemudou.” (Luke 21:12) Era na basika na parofita vakailasu, qai vakacalai ira e levu. Ena tubu tiko ga na ivalavala tawadodonu, ena batabata  na loloma. E tukuna tale ga ni na “vunautaki mada na itukutuku vinaka qo ni Matanitu ni Kalou ena veiyasa i vuravura me ivakadinadina ina veimatanitu kece, sa na qai yaco na icavacava.”—Maciu 24:14.

A vakayacori vakalailai na parofisai i Jisu ni bera se donuya na nodra vakarusai Jerusalemi na kai Roma, ia vakacava e vakaibalebaletaka tale ga o Jisu na kena vakayacori ena kena ivakatagedegede levu sara ena gauna se bera mai? O vakadinadinataka ni sa vakayacori tiko na parofisai vakairogorogo i Jisu ena gauna qo?

Ni tukuna o Jisu na ivakatakilakila ni nona tiko, e okata ena nona ivakamacala “na ka vakasisila e dauveivakarusai.” (Maciu 24:15) Ena 66 G.V., na ka vakasisila qo e dusia na “mataivalu” ni Roma kei na kena drotini. Era wavokiti Jerusalemi na kai Roma ra qai talaraka eso na kena lalaga. (Luke 21:20) Kena ibalebale, sa tiko “na ka vakasisila” ena vanua e sega ni dodonu me tiko kina, ena vanua era okata na Jiu me “vanua tabu.”

E parofisaitaka tale o Jisu: “Ni na qai yaco na veivakararawataki levu ena ivakatagedegede e sega ni bau vakilai vakadua mai na ivakatekivu kei vuravura me yacova mai qo, io, ena sega tale ni qai yaco e muri.” Era vakarusai Jerusalemi ena 70 G.V. na kai Roma. Na vakarusai ni nodra ‘koro tabu’ na Jiu kei na kena valenisoro, e okati me veivakararawataki levu ena gauna ya, era mate kina e vica vata na udolu. (Maciu 4:5; 24:21) E sega ni bau dua na veivakarusai era sotava na Jiu me tautauvata kei na kena qo, ni muduki kina na ivakarau ni sokalou era muria voli mai na Jiu me vica vata na senitiuri. Kena ibalebale ena vakadomobula sara na kena vakayacori na parofisai i Jisu ena gauna se bera mai.

E se vo tale eso na ka me tukuna o Jisu vei ratou na yapositolo me baleta na ivakatakilakila ni nona tiko ena Matanitu ni Kalou kei na icavacava ni veika vakavuravura. Sa qai tukuna me ratou kua ni cicimuri ira na “Karisito lasu kei na parofita lasu.” E tukuna o koya ni so era na saga mera ‘veivakacalai, ke rawa o ira mada ga na digitaki.’ (Maciu 24:24) Ia era na sega ni vakacalai na digitaki. Era laurai levu na Karisito lasu, ia ena tiko tawarairai o Jisu.

Ni vakamacalataka o Jisu na veivakararawataki levu duadua ena yaco ena icavacava ni veika vakavuravura, e kaya: “Ena vakabutobutotaki na matanisiga, ena sega ni cila na vula, era na lutu mai lomalagi na kalokalo, era na yavavala na veika kaukaua ni lomalagi.” (Maciu 24:29) Ni ratou rogoca na yapositolo na parofisai rerevaki qori, eratou sega ni kila na ka ena yaco, ratou kila ga ni na veivakurabuitaki.

Ena tarai ira vakacava na lewe i vuravura na parofisai qori? E tukuna o Jisu: “Era na cibati ira na tamata ena nodra rere nira namaka tiko na veika ena vakarau yaco e vuravura, nira na yavavala na veika kaukaua ni lomalagi.” (Luke 21:26) Io, e vakaibalebaletaka tiko o Jisu na gauna ca duadua ena itukutuku ni veigauna.

Ia e veivakacegui nona vakamatatataka o Jisu vei ratou na yapositolo nira na sega kece ni rarawa na kawatamata ena ‘nona lako mai na Luve ni tamata ena lewa kei na lagilagi.’ (Maciu 24:30) Sa tukuna oti o Jisu ni na yavala na Kalou “ena vukudra na digitaki.” (Maciu 24:22) Na cava gona mera cakava na tisaipeli yalodina ena parofisai veivakurabuitaki i Jisu? E uqeti ira nona imuri o Karisito: “Nira sa tekivu yaco na ka kece qo, dou tu vakadodonu, dou tacake, ni dou sa vakarau vakabulai.”—Luke 21:28.

Era na kila vakacava na tisaipeli era bula donuya na gauna e parofisaitaka o Jisu ni sa voleka na icavacava? E tukuna o Jisu e dua na vosa vakatautauvata me baleta na vunilolo: “Ni rovu mai na tabana qai belebele na drauna, dou kila sara ni sa voleka na vulaikatakata. Ni dou raica tale ga na ka kece qo, dou kila ni sa voleka sara o koya e katuba. Au tukuna vakadodonu vei kemudou, ena sega ni takali na itabatamata qo ena  yaco mada e liu na ka kece qo.”—Maciu 24:32-34.

Nira sa raica na nona tisaipeli na kena vakayacori na duidui ivakatakilakila, e dodonu mera kila ni sa voleka na icavacava. E kaya o Jisu ni uqeti ira na tisaipeli era donuya na gauna bibi qori:

“E sega ni dua e kila na siga ya kei na kena aua, era sega ni kila na agilosi mai lomalagi, e sega ni kila na Luvena, e kila duadua ga o Tamana. Na gauna ena tiko kina na Luve ni tamata ena vaka ga na siga i Noa. Ena veisiga ni bera na waluvu, era kana, era gunu, era vakawati na tagane kei na yalewa, me yacova na siga e vodo kina i waqa o Noa, era sega ni bau kauai me yacova ni tekivu na waluvu qai kuitaki ira kece, ena vaka kina na gauna ena tiko kina na Luve ni tamata.” (Maciu 24:36-39) Me vaka ga na kena tarai vuravura taucoko na Waluvu ena siga i Noa, e tukuna o Jisu ni na tarai vuravura taucoko tale ga nona tiko na Luve ni tamata.

Ni ratou rogoci Jisu na yapositolo ena Ulunivanua ni Veiolive, eratou sa na rairai siqema ni bibi me ratou yadra tiko. E kaya o Jisu: “Dou qarauni kemudou de bibi na lomamudou ena kana vakasivia kei na gunu vakasivia kei na lomaocaocataki ni bula, ena qai yaco vakidacala vei kemudou na siga ya me vaka na icori. Ni na yaco qo vei ira kece era tiko e dela i vuravura. O koya gona, mo dou yadra tiko, dou masu tiko ga mo dou drovaka kina na ka kece ena yaco, mo dou tu tale ga ena mata i koya na Luve ni tamata.”—Luke 21:34-36.

E vakaraitaka o Jisu ni ka e parofisaitaka ena tarai vuravura taucoko. Qo e sega ni baleta na ka ena yaco ena loma ni vica sagavulu na yabaki, se na yaco ga ena koro o Jerusalemi se ra sotava ga na Jiu. Ia e dusia tiko na ka ena yaco vei ira “kece era tiko e dela i vuravura.”

E tukuna o Jisu vei ratou na nona tisaipeli ni dodonu me ratou yadra tiko qai vakarau tu. Me vakabibitaka na ivakasala qori, a cavuta tale o Jisu e dua na vosa vakatautauvata: “Mo dou kila tiko qo, ke kila na itaukeinivale na gauna ena lako mai kina na daubutako, ena yadra tiko ga me kua ni basu nona vale. Mo dou vakarau tale tu ga ni na lako mai na Luve ni tamata ena aua dou sega ni namaka.”—Maciu 24:43, 44.

Sa qai cavuta o Jisu na ka ena vakanuideitaki ratou nona tisaipeli. E tukuna ni gauna ena vakayacori kina na parofisai qori, ena yadra tiko qai gugumatua e dua na “dauveiqaravi.” E rawarawa sara na ivakamacala i Jisu vei ratou na yapositolo: “O cei mada na dauveiqaravi yalodina e vuku, e lesia na nona turaga me qaravi ira na nona lewenivuvale, me solia vei ira na kedra kakana ena kena gauna donu? Ena marau na dauveiqaravi oya ke cakava tiko na nona itavi ena gauna e lako mai kina nona turaga! Au tukuna vakadodonu vei kemudou, ena lesi koya na nona turaga me lewa na ka kece e taukena.” Ia ke ca nona itovo na “dauveiqaravi” qai dau veivakalolomataki, ena “totogitaki koya sara vakaca” nona turaga.—Maciu 24:45-51; vakatauvatana Luke 12:45, 46.

E sega ni tukuna tiko o Jisu nira na ca eso na nona imuri. Na cava ga e via vakabibitaka vei ratou na nona tisaipeli? E vinakata me ratou yadra tiko ratou qai gugumatua, me vaka e qai vakamacalataka ena dua tale na vosa vakatautauvata.