Taatagbe hwelɛkɔ wɛ, bɔ azǎn 11gɔ́ ɔ Nisáan tɔn ko xwè vivɔnu. Azǎn e jí Jezu wà azɔ̌ syɛnsyɛn ɖò ayikúngban jí lɛ é lɔmɔ̌ ɖò vivɔnu wá wɛ nɛ. Togun lɛ sín nǔ nɔ ɖu ayi mɛ n’i tawun. Ðò kéze ɔ, é nɔ ɖò nǔ kplɔ́n mɛ lɛ wɛ ɖò tɛmpli ɔ mɛ bɔ zǎnmɛ ɔ, é nɔ dɔ́ toxo ɔ gudo. Mɛ gègě ɖè jlǒ xlɛ́ ɖò mɛ lɛ mɛ bɔ “ayǐ . . . hɔ́n lě tlolo ɔ,” ye “nɔ wá sinsɛnxɔ ɔ mɛ, bo nɔ sè xó tɔn.” (Luki 21:37, 38) Dìn ɔ, enɛ ko wá yì bɔ Jezu junjɔn Olivutínsó ɔ jí, é kpo mɛsɛ́dó tɔn ɛnɛ kpo, ye wɛ nyí Piyɛ́ɛ, Andle, Jaki, kpo Jaan kpo.

Ye mɛ ɛnɛ enɛ lɛ yì mɔ ɛ ɖò nǔglɔ. Nǔ e Jezu ɖɔ zaanɖé wá yì bo ɖɔ awinnya tɛmpli ɔ tɔn lɛ ɖě kún sɔ́ na wá nɔ ɖě jí ó é ɖu ayi mɛ nú ye. É ɖò mɔ̌ có, nǔ gègě wɛ ɖò ayi mɛ nú ye. Jezu ko byɔ ye wá yì ɖɔ: “Mi lɔmɔ̌ mi bo nɔ acéjí, ɖó gan e mɛ mi ma na ɖó ayi tɔn dó ǎ ɔ wɛ nyɛ Gbɛtɔ́ví ɔ na wá.” (Luki 12:40) É lɛ́ ɖɔ xó dó ‘hwenu e Gbɛtɔ́ví ɔ na ɖè susu tɔn xlɛ́ é’ wu. (Luki 17:30) Xó enɛ lɛ ka cá kàn xá xó e é ɖɔ dó tɛmpli ɔ wu wá yì zaanɖé dìn é wɛ à? Mɛsɛ́dó lɛ jló na mɔ nǔ jɛ wu tawun. Ye ɖɔ: “Hwetɛnu wɛ nǔ e a ɖɔ nɛ ɔ na wá jɛ dó? Ani wɛ ka na ɖè hwenu e a na lɛkɔ wá ayikúngban jí fí ɔ, kpodo hwenu e gbɛ̀ elɔ na vɔ dó ɔ kpan xlɛ́ mǐ? Ðɔ nú mǐ na sè.”​—Matie 24:3.

Tɛmpli enɛ e ma lín ye ǎ bɔ ye ɖò mimɔ sɛ́dó wɛ é sín gbigba wɛ sixu ko ɖò ayi yetɔn mɛ. Gɔ́ na ɔ, ye kàn nǔ byɔ dó fí ɖiɖe Gbɛtɔ́ví ɔ tɔn wu. Ye sixu ko flín lǒ e Jezu dó dó “nya nukúnɖeji” e “xwè tò lìnlín ɖé mɛ, nú è na yì sɔ́ ɛ axɔsu, bɔ é na lɛkɔ wá xwé” é wu é. (Luki 19:11, 12) Ye lɛ́ wá kàn nǔ byɔ dó nǔ e ‘gbɛvivɔ ɔ’ na byɔ é wu.

Ðò xósin Jezu tɔn mɛ ɔ, é na wuntun e na ɖè hwenu e è na sú kún dó nú Jwifu lɛ kaka jɛ tɛmpli yetɔn jí é xlɛ́. Amɔ̌, xó e é ɖɔ é lɛ́ hú mɔ̌. Wuntun enɛ na d’alɔ Klisanwun lɛ ɖò nukɔnmɛ bɔ ye na tuùn hwenu e ye ɖè ɖò fí ɖiɖè Jezu tɔn mɛ é kpo lee gbɛ̀ ɔ sín vivɔ ko sɛkpɔ gbɔn é kpo.

Ee xwè ɖò xwè jí jɛ wɛ é ɔ, mɛsɛ́dó lɛ mɔ ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ Jezu tɔn lɛ ɖò jijɛ wɛ. Nǔ e Jezu ɖɔ lɛ é gègě jɛ jijɛ jí ɖò gbɛhwenu yetɔn. Enɛ wu ɔ, è ɖɔ xó enɛ lɛ b’ɛ bló xwè 37 gudo, ɖò xwè 70 H.M. tɔn é ɔ, Klisanwun acéjínɔtɔ́ ɖěɖee ɖò gbɛ̀ lɛ é kpéwú bo sɔnǔ bo ɖò gbesisɔmɛ nú Jwifu lɛ kpo tɛmpli yetɔn kpo sín gbigba e ɖò sisɛkpɔ wɛ é. É ɖò mɔ̌ có, nǔ e Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ lɛ é bǐ wɛ jɛ ɖò táan e jɛ nukɔn nú xwè 70 H.M. kpo xwè enɛ xwè kpo é mɛ ǎ. Enɛ wu ɔ, etɛ ka na xlɛ́ ɖɔ é ko ɖò fí ɖò acɛ Axɔsuɖuto ɔ tɔn mɛ? Jezu ɖexlɛ́ mɛsɛ́dó tɔn lɛ.

Jezu ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ è na sè “ahwanfunfun sín zingidi” kpo “ahwanfunfun sín xó” kpo, lobɔ “akɔta ɖě na site dó ɖě jí, bɔ axɔsuɖuto ɖě na site dó ɖě jí.” (Matie 24:6, 7) É lɛ́ ɖɔ ɖɔ “Ayikúngban na danwǔ ɖesu, bɔ adɔ kpodo jɛmɛji kpo na wá gbɔn fí tɛnmɛ tɛnmɛ lɛ.” (Luki 21:11) Jezu gb’akpá nú ahwanvu tɔn lɛ bo ɖɔ: “Alɔ na jɛ mi wu, bɔ è na doya nú mi.” (Luki 21:12) Gbeyiɖɔ adingbannɔ gègě na wá xwetɔ́n bo na flú mɛ gègě. Sɛ́ngbigba na jɛji bɔ wanyiyi mɛ gègě tɔn na ɖekpo. Gɔ́ na ɔ, é ɖɔ: “È na jla axɔsuɖuɖu Mawu tɔn sín wɛnɖagbe gbɔn gbɛ̀ ɔ bǐ mɛ, bonu  é na nyí kúnnuɖiɖe nú gbɛtɔ́ lɛ bǐ. Enɛ ɔ gudo ɔ, gbɛ̀ ɔ na vɔ.”​—Matie 24:14.

Nǔɖɔɖ’ayǐ Jezu tɔn ɖé lɛ jɛ jɛ nukɔn nú hwenu e Hlɔmanu lɛ gbà Jeluzalɛmu é, bo lɛ́ jɛ ɖò hwenu e ye gbà ɛ é, é ɖò mɔ̌ có, nǔɖɔɖ’ayǐ tɔn lɛ sín jijɛ ka sixu lɛ́ gbló ada hú mɔ̌ ɖò nukɔnmɛ wɛ à? A ka sixu mɔ nǔ ɖěɖee xlɛ́ ɖɔ nǔɖɔɖ’ayǐ taji Jezu tɔn lɛ ko ɖò jijɛ wɛ tawun ɖò hwe mǐtɔn nu é à?

Nǔ e Jezu slɛ́ dó wuntun e na xlɛ́ ɖɔ é ko ɖò fí é mɛ lɛ é ɖokpo wɛ nyí “suɖunú baɖabaɖa” e na wá xwetɔ́n é. (Matie 24:15) Ðò xwè 66 H.M. ɔ, suɖunú enɛ wá xwetɔ́n hwenu e Hlɔmanu lɛ “nyì ahwan” lɛlɛ̌ dó toxo ɔ bo hɛn vodun yetɔn lɛ sín wuntun é. Ye lɛlɛ̌ dó Jeluzalɛmu lobo tɔ́n dǒ tɔn ɖé lɛ. (Luki 21:20) Enɛ wu ɔ, “suɖunú baɖabaɖa” ɔ wá ɖò fí e é ma ɖó na nɔ é, fí e Jwifu lɛ nɔ mɔ dó mɔ “tɛn mímɛ́” na é.

Jezu lɛ́ ɖɔ ɖ’ayǐ ɖɔ: “Adǎn e na wá gbò gbɛtɔ́ lɛ hwenɛnu ɔ na syɛn dín, bɔ mɔhunkɔtɔn ko jɛ kpɔ́n gbeɖé sín hwenu e Mawu ko ɖó gbɛ̀ ɔ kaka wá jɛ dìn é ǎ; nǔ mɔhunkɔ ɖě ka sɔ́ na jɛ gbeɖé kpɔ́n ǎ.” Ðò xwè 70 H.M. ɔ, Hlɔmanu lɛ gbà Jeluzalɛmu. Jwifu lɛ sín ‘toxo mímɛ́’ enɛ e è gbà kaka jɛ tɛmpli e è gbà é jí é xlɛ́ ɖɔ adǎngbomɛ enɛ syɛn dín, bɔ è hu gbɛtɔ́ afatɔ́n mɔkpan. (Matie 4:5; 24:21) È ko sú kún dó nú toxo ɔ gbɔn mɔ̌ kpɔ́n bonu Jwifu lɛ mɔ ǎ. Enɛ zɔ́n bɔ tuto sinsɛn-biblo tɔn e è sɔ́ ɖ’ayǐ bɔ Jwifu lɛ xwedó nú xwè kanweko mɔkpan é wá vivɔnu. Enɛ wu ɔ, é ɖò gaàn ɖɔ xóɖɔɖ’ayǐ Jezu tɔn enɛ e jijɛ tɔn na wá dlɛn kàn d’enu ɖò nukɔnmɛ é na dó xɛsi.

Xó e Jezu ɖɔ kpo mɛsɛ́dó tɔn lɛ kpo dó wuntun e na xlɛ́ ɖɔ é ko jɛ axɔsu ɖu jí é kpo gbɛ̀ ɔ sín vivɔ kpo wu é ko vɔ ɖó finɛ ǎ. Dìn ɔ, é gb’akpá nú ye dó “mɛ e nɔ sɔ́ yeɖée dó ɖó Klisu na lɛ kpodo mɛ e nɔ sɔ́ yeɖée dó ɖó gbeyiɖɔ Mawu tɔn na lɛ kpo” xwixwedó wu. É ɖɔ ɖɔ ye na tɛnkpɔn bo “na flú mɛ e Mawu cyan lɛ lɔmɔ̌.” (Matie 24:24) Amɔ̌, mɛ enɛ lɛ e è cyan é na lɔn bonu è na flú ye ǎ. È sixu mɔ mɛ e nɔ sɔ́ yeɖée dó ɖó Klisu na lɛ é, amɔ̌, mɛɖé na mɔ Jezu ɖò fí ɖiɖe tɔn hwenu ǎ.

Hwenu e Jezu ɖò xó ɖɔ dó adǎn ɖaxó e na wá gbò mɛ ɖò gbɛ̀ elɔ sín vivɔ hwenu é wu wɛ é ɔ, é ɖɔ: “Hwe na dó zinflu, sun sɔ́ na na weziza tɔn ǎ; sunví lɛ na jɛ ayǐ sín jixwé, bɔ hlɔnhlɔn e ɖò jinukúnsin lɛ na húnhún.” (Matie 24:29) Hwenu e mɛsɛ́dó lɛ sè xó enɛ lɛ e dó xɛsi é ɔ, ye tuùn nǔ e na wá jɛ é tawun ǎ, amɔ̌, é ɖò wɛn ɖɔ nǔ e na jɛ lɛ é na nyla.

Nɛ̌ nǔ baɖabaɖa enɛ lɛ ka na wà nǔ dó gbɛtɔ́ lɛ wu gbɔn? Jezu ɖɔ: “Gbɛtɔ́ lɛ ɖò nǔ e na jɛ dó gbɛ̀ ɔ wu ɔ kpɔ́n sɛ́dó wɛ ɔ, xɛsi na ɖi ye, bɔ ye na kú dó te. Hlɔnhlɔn jixwé tɔn lɛ na danwǔ.” (Luki 21:26) Nugbǒ ɔ, lee hwenu e na nyí hwenu d’ablu hugǎn ɖò hwenuxó gbɛtɔ́ lɛ tɔn mɛ é na cí é tinmɛ wɛ Jezu ɖè.

Wusyɛn dó lanmɛ nú mɛ sín nǔ wɛ é nyí ɖɔ Jezu ɖexlɛ́ mɛsɛ́dó lɛ céɖécéɖé ɖɔ é kún nyí mɛ lɛ bǐ wɛ na na alě hwenu e “Gbɛtɔ́ví ɔ [na] ɖò akpɔ́kpɔ́ jí jǎwe kpodo hlɔnhlɔn kpo, kpodo susu ɖaxó kpo” é ó. (Matie 24:30) É ko ɖexlɛ́ ɖɔ Mawu na wà nùɖé dó hwlɛn “mɛ tɔn e é cyan lɛ” é. (Matie 24:22) Enɛ wu ɔ, nɛ̌ ahwanvu Jezu tɔn gbejinɔtɔ́ enɛ lɛ ka ɖó na wà nǔ gbɔn hwenu e nǔ baɖabaɖa enɛ lɛ e xó ɖɔ wɛ Jezu ɖè é na jɛ é. Jezu dó wusyɛn lanmɛ nú ahwanvu tɔn lɛ ɖɔ: “Nǔ enɛ lɛ jɛ jijɛ jí hǔn, mi jlɔ́, bo kpɔ́n jǐ, ɖó hwenu e Mawu na hwlɛn mi é ko sɛya.”​—Luki 21:28.

É ɖò mɔ̌ có, nɛ̌ ahwanvu Jezu tɔn e ɖò gbɛ̀ ɖò azǎn e xó è ɖɔ ɖ’ayǐ lɛ é mɛ é ka na kpéwú bo tuùn ɖɔ gbɛvivɔ ɔ ko ɖò kɛnnɛkɛnnɛ gbɔn? Jezu dó lǒ ɖé dó fígitín ɖé wu bo ɖɔ: “Enyi ala tɔn lɛ jɛ mǔ dó jí, bo jɛ ama zɔ́n jí ɔ, mi nɔ tuùn ɖɔ xwèjí ɔ wɛ ko ɖò na wɔ wɛ nɛ. Mɔ̌ ɖokpo ɔ, nú mi mɔ nǔ enɛ lɛ bǐ ɖò jijɛ wɛ hǔn, mi nywɛ ɖɔ nyɛ Gbɛtɔ́ví ɔ ko sɛya bǐ, bo ɖò hɔn jí. Ma ɖɔ nugbǒ nú mi: mi mɛ e ɖò gbɛ̀ dìn lɛ bǐ na ko kú cobonu nǔ enɛ lɛ bǐ na jɛ ǎ.”—Matie 24:32-34.

 Enɛ wu ɔ, hwenu e ahwanvu tɔn lɛ na mɔ wuntun ɔ sín akpáxwé vovo ɖò tíntɔ́n wɛ é ɔ, ye ɖó na nywɛ ɖɔ gbɛvivɔ ɔ ko sɛkpɔ. Bo na dó gb’akpá nú ahwanvu e na ɖò gbɛ̀ ɖò hwe enɛ nu, ee na nyí hwenu manawɔn ɖé é ɔ, Jezu ɖɔ:

“Mɛɖé tuùn azǎn ɔ ǎ; mɛɖé ka tuùn gan ɔ mɛ ǎ; wɛnsagun Mawu tɔn lɛ tuùn ǎ; nyɛ Mawu ví ɔ ɖesu tuùn ǎ; Tɔ́ ɔ ɖokponɔ géé wɛ tuùn. Nǔ e jɛ ɖò Nɔwée hwenu ɔ ɖokpo ɔ wɛ na lɛ́ jɛ hwenu e nyɛ Gbɛtɔ́ví ɔ na lɛkɔ wá dó é. Cobonu sìn na vɔ gbɛ̀ ɔ, gbɛtɔ́ lɛ ɖò nǔ ɖu wɛ, bo ɖò ahan nu wɛ. Ye ɖò asì da wɛ, bo ɖò vǐ na asú wɛ, kaka yì jɛ gbè e gbè Nɔwée byɔ tɔjihun ɖaxó mɛ dó é, bɔ ye mɔ nǔ jɛ nǔ e ɖò jijɛ wɛ lɛ wu ǎ, kaka yì jɛ hwenu e sìn wá bɛ́ ye bǐ dó é. Hwenu [e] nyɛ Gbɛtɔ́ví ɔ na lɛkɔ wá dó ɔ, lee é na cí gbɔn é nɛ.” (Matie 24:36-39) Jezu jlɛ́ lee Sìnvɔgbɛ Nɔwée hwenu tɔn wà nǔ dó gbɛ̀ ɔ bǐ wu gbɔn é dó lee fí ɖiɖe Gbɛtɔ́ví ɔ tɔn na wà nǔ dó gbɛ̀ ɔ bǐ wu gbɔn é wu.

É ɖò wɛn ɖɔ mɛsɛ́dó ɖěɖee ɖò tó ɖó Jezu wɛ ɖò Olivutínsó ɔ jí lɛ é ɖó na mɔ nǔ jɛ wu ɖɔ emi ɖó na nɔ acéjí. Jezu ɖɔ: “Mi bo cɔ́ miɖée, bonu nǔ ɖu dingan, ahan nu dingan, kpodo gbɛmɛ tagba lɛ kpan ma wá cyɔn ayi mitɔn jí, lobonu azǎn enɛ ɔ wá fyan mi ó; ɖó azǎn enɛ ɔ na wá fyan mi, lee mɔ nɔ fyan kanlin gbɔn é. [‘Ðó é na wá mɛ ɖěɖee nɔ nɔ ayikúngban ɔ blebu sín nukúnmɛ lɛ é bǐ jí,’ NW] Mi bo nɔ wunzɛn hwebǐnu, bo nɔ ɖò ɖɛ xò wɛ hwebǐnu, bo na mɔ hlɔnhlɔn dó gló nǔ enɛ lɛ e na jɛ lɛ bǐ, lobo na sigan nɔte ɖò Gbɛtɔ́ví ɔ nukɔn.”​—Luki 21:34-36.

Jezu lɛ́ ɖò ɖiɖexlɛ́ wɛ azɔn ɖevo ɖɔ nǔ e ɖɔ ɖ’ayǐ wɛ emi ɖè ɔ kún na wá fó ɖò táan klewun ɖé gudo kpowun ó. É nyí nǔ e na wá jɛ ɖò xwè nabi ɖé gudo bo na kúnkplá Jeluzalɛmu toxo ɔ, alǒ akɔta Jwifu lɛ tɔn é kɛɖɛ wɛ xóɖɔɖ’ayǐ tɔn kàn ǎ. Nǔ e “na wá mɛ ɖěɖee nɔ nɔ ayikúngban ɔ blebu sín nukúnmɛ lɛ é bǐ jí” é dó gesí wɛ Jezu ɖè.

É ɖɔ ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ ɖó na nɔ acéjí, na nɔ wunzɛn lobo na ɖò gbesisɔmɛ. Jezu tɛɖɛ̌ akpágbánúmɛ tɔn enɛ jí gbɔn lǒ ɖevo gblamɛ: “Mi ni mɔ nǔ jɛ wu ganji ɖɔ: enyi xwétɔ́ ɖé tuùn hwenu e ajotɔ́ na wá xwé tɔn gbè dó ɔ, wunzɛn wɛ é na nɔ, bo na lɔn bonu ajotɔ́ na tɔ́n dǒ, bo byɔ xwé tɔn gbè ǎ. Hǔn mi lɔmɔ̌, mi bo nɔ acéjí, ɖó nyɛ Gbɛtɔ́ví ɔ na wá xwetɔ́n hwenu e mi ma na ɖó nukún mì dó ǎ é.”​—Matie 24:43, 44.

Jezu yì nukɔn bo na hwɛjijɔ e wu ahwanvu tɔn lɛ na ɖó nukúnɖiɖo é ye. É na jiɖe ye ɖɔ hwenu e nǔɖɔɖ’ayǐ emitɔn na ɖò jijɛ wɛ é ɔ, “mɛsɛntɔ́” ɖé na ɖò acéjí bo na ɖò azɔ̌ wà wɛ. Jezu ɖɔ xó dó ninɔmɛ ɖé wu bɔ mɛsɛ́dó lɛ sixu sɔ́ jlǒ dó wà nǔ gbɔn mɔ̌: “Ma ɖɔ mɛ e mɛsɛntɔ́ gbejinɔtɔ́, ayiɖotenanɔ ɖi ɔ nú mi: é ɖi mɛ e gǎn tɔn ɖò hwɛ na zɛ wɛ, bo sɔ́ ɛ ɖó mɛ e ɖò xwé tɔn gbè lɛ nu, bɔ é na nɔ na nùɖuɖu ye dó hwetɔnnu é. Nǔ nyɔ́ nú mɛsɛntɔ́ enɛ e gǎn tɔn na lɛkɔ wà mɔ ɛ ɖò nukún kpé dó azɔ̌ tɔn wu wɛ é. Ma ɖɔ nugbǒ nú mi: gǎn ɔ na sɔ́ ɛ ɖó dɔkun tɔn lɛ bǐ nu.” É ɖò mɔ̌ có, enyi “mɛsɛntɔ́” enɛ jɛ ayi nyanya ɖó jí bo nɔ doya nú mɛ ɖě lɛ ɔ, gǎn tɔn na “dɔn tó n’i, bɔ é na syɛn ɖesu.”​—Matie 24:45-51; sɔ́ jlɛ́ dó Luki 12:45, 46 wu.

É ɖò mɔ̌ có, é nyí ɖiɖɔ wɛ Jezu ɖè ɖɔ ahwanvu emitɔn lɛ gbɛ̌nu ɖé na jɛ ayi nyanya ɖó jí ǎ. Etɛ Jezu ka jló na kplɔ́n ahwanvu tɔn lɛ lo? Jezu jló ɖɔ ye ni nɔ acéjí bo hɛn alɔnu yetɔn ján, lee é xlɛ́ gbɔn céɖécéɖé ɖò lǒ ɖevo mɛ é.