Koro en odhiambo mar Tich Ariyo, Nisan 11. Ndalo ma Yesu osebedo ka tiyogo matek e piny bende dhi ka rumo. Osebedo kopuonjo e hekalu godiechieng’, to gotieno odhi nindo oko mar taondno. Ji mang’eny “biroga ire gokinyi ahinya mondo giwinje e hekalu.” (Luka 21:37, 38) Kindego oserumo, kendo koro Yesu obet piny e Got Zeituni kanyachiel gi jootene ang’wen ma gin Petro, Andrea, Jakobo, kod Johana.

Joote ang’wen-go e ma odhi ire. Gima chandogi en wach hekalu ma Yesu oa koro ni onge kidi moro amora e hekaluno ma biro dong’ e wi wadgi. Kata kamano, mano ok e wach kende ma chandogi. Yesu nosejiwogi motelo niya: “Beduru moikore, nikech e sa ma ok upar ni nyalore, e ma Wuod dhano biroe.” (Luka 12:40) Yesu bende nosewuoyo e wi “chieng’ono ma Wuod dhano nofwenyree.” (Luka 17:30) Be dibed ni wechego otudore gi gima oa wacho e wi hekalu? Samoro mago e gik ma jootene diher ahinya ng’eyo tiendgi. Gikwayo Yesu kama: “Wachnwae, karang’o ma gigi biro timoree, to en ranyisi mane ma biro nyiso ni intie, kendo ni giko mar ndalo okayo machiegni?”​—Mathayo 24:3.

Nyalo bedo ni pachgi ni e kethruok mar hekalu ma gineno mwalono. Bende, gipenjore ni en karang’o ma biro yudo ka Wuod dhano nitie? Jopuonjrego nyalo paro ngero ma Yesu nogoyo e wi “ng’at moro moa e anyuola ma nigi huma” ma ‘nodhi mondo okete kaka ruoth eka oduog.’ (Luka 19:11, 12) Kae to mogik, nenore ni giparore ni to “giko mar ndalo” nochal nade.

Yesu miyogi dwoko matut kotiyo gi ranyisi ma dhi konyogi fwenyo kinde ma chenro mag Jo-Yahudi ka gin kaka oganda moriwo nyaka hekalu, ne dhi rumoe. Kata kamano, Yesu chiwo weche momedore. Ranyisi mochiwono dhi konyo nyaka Jokristo e kinde ma biro mondo gifwenygo ni gidak e kinde ‘ma Yesu nitie’ kendo ni giko mar chenro duto mag piny okayo machiegni.

Kaka higni medo kalo e kaka jootego medo neno ka weche ma Yesu okorogo chopo. Ee, ng’eny gik ma Yesu okorogo chako timore e ndalo jootego. Kuom mano, kethruok mar chenro mar Jo-Yahudi moriwo nyaka hekalu margi ok dhi bwogo Jokristo motang’ kendo moikore. Mano dhi timore higni 37 bang’e, e higa mar 70. Kata kamano, nitie moko kuom gik ma Yesu okorogo ma ok timre kata e kinde ma higa mar 70 okayo machiegni. Kuom mano, en ang’o ma pod dhi nyiso ni Yesu nitie kendo osechako locho e Pinyruoth? Yesu lero ne jootene wachno.

Yesu koro ni “lwenje kod humb lwenje” ne dhi betie kendo ni “oganda noked gi oganda kendo pinyruoth noked gi pinyruoth.” (Mathayo 24:6, 7) Bende, owacho ni “yiengni madongo mag piny nobedie, bende kamoro bang’ machielo chiemo nobed manok kendo tuoche ma landore nobedie.” (Luka 21:11) Yesu nyiso jopuonjrene chon-chon niya: “Ji nomaku kendo ginisandu.” (Luka 21:12) Jonabi mag miriambo nosiek kendo ginilal ji mang’eny. Timbe mag ketho chik nomedre kendo hera mar ji mang’eny nobed mang’ich. E wi mano, owacho bende ni “wach maber mar Pinyruothni ibiro yal e piny mangima mondo ochiw neno ne ogendni duto, eka giko nobi.”​—Mathayo 24:14.

 En adier ni ka nochomo higni ma jolweny mag Rumi ne chiegni kethoe Jerusalem kaachiel gi kinde ma ne gikethee chuth, weche ma Yesu okorogo timore e okang’ moro. Kata kamano, be dibed ni weche ma Yesu okorogo ne dhi chopo e okang’ maduong’ bang’e? Be inyalo neno gik ma nyiso ni weche ma Yesu nokorogo timore e okang’ maduong’ moloyo e kindegi?

Yesu nyiso ni achiel kuom ranyisi ma biro nyiso ni entiere en ni “gima odwanyore ma kelo kethruok” ne dhi betie. (Mathayo 24:15) E higa 66, gima odwanyoreno nenore sama “jolweny mogoyo kambi” moa Rumi obiro gi kit lamogi mag nyiseche manono. Jo-Rumigo lworo Jerusalem kendo gigoyo kuonde moko e ohinga molworo dalano piny. (Luka 21:20) Kuom timo kamano, inyalo wach ni ‘gima odwanyore ma kelo kethruokno’ ochung’ kama ok owinjore, ma en kama Jo-Yahudi kawo kaka “kama ler.”

Yesu medo koro kama: “Masira maduong’ nobedie ma pok ne otimore a chakruok piny nyaka sani, ooyo, to ok nochak otimre kendo.” Jo-Rumi biro to ketho Jerusalem e higa 70. Kethruok mokethgo ‘dala maler’ mar Jo-Yahudino moriwo nyaka hekalu margi, e ma nobedo masira maduong’ ma ne onegie ji gana mang’eny. (Mathayo 4:5; 24:21) En kethruok maduong’ moloyo moro amora mosegayudo dalano kod oganda mar Jo-Yahudi, kendo mano e ma kelo giko mar chenro mar kit lamo ma Jo-Yahudi osegabedogo nyaka a nene. Mano nyiso ni weche ma Yesu okoro ma dhi timore bang’ego biro bet malich miwuoro.

Yesu osebedo ka wuoyo gi jootene e wi ranyisi ma biro nyiso ni entie kendo osechako locho e Pinyruoth. Kaachiel gi mano, osechiwo gik ma biro nyiso ni giko mar ndalo osechopo. Kata kamano, mbakagino pod dhi nyime. Koro to omiyogi siem ni kik giluw “Kristo mag miriambo gi jonabi mag miriambo.” Owacho ni jo miriambogo biro temo “mondo gimi ji olal, ma ka nyalore, to gimi kata mana jogo moyier olal.” (Mathayo 24:24) Kata kamano, ok gibi lalo joma oyiergo nimar Kristo mag miriambo gin mana joma inyalo ne gi wang’. To mopogore kodgi, ndalo ma biro yudo ka Yesu nitie ok bi nenore gi wang’ dhano.

Yesu wuoyo kuom masira maduong’ie moloyo ma biro timore e giko mar piny ma ndaloni. Owacho niya: “Ibiro lok wang’-chieng’ obed mudho kendo dwe ok nochiw ler mare, mi sulwe biro lwar koa e polo, kendo ibiro yieng teko mag polo.” (Mathayo 24:29) Joote ma winjo weche ma kelo luorogo ok ong’eyo hiehie gik ma biro timore. Kata kamano, ginyalo fwenyo ni kindeno nobed malich miwuoro.

Ere kaka oganda dhano biro timo sama gik malichgo timore? Yesu wacho kama: “Chuny ji biro a nikech luoro kendo nikech gik ma biro timore e piny, nimar ibiro yieng teko mag polo.” (Luka 21:26) Kuom adier, Yesu wuoyo kuom kinde ma nobed malichie mokadho moloyo kinde moro amora nyaka ne chue dhano.

Kata kamano, Yesu lero ne joote ni nitie jomoko ma ok nobed gi kuyo e ndalo ma ‘Wuod dhano nobie ka en gi teko kod duong’ mang’ongo.’ (Mathayo 24:30) To mano en gima duogo chuny, nimar noyudo Yesu osenyiso ni Nyasaye biro kawo okang’ “nikech joma oyier.” (Mathayo 24:22) Kuom mano, jopuonjre ma nyiso yie kaka joma oyiergo biro timo nade sama gik malich ma Yesu wuoyoego timore? Yesu jiwo jolupne niya: “Sama gigi ochako timore, chung’uru tir kendo uting’ wiu malo nikech resruoku okayo machiegni.”​—Luka 21:28.

Kata kamano, ere kaka jopuonjre Yesu modak e kinde mokorgo biro ng’eyo ni giko okayo machiegni? Yesu chiwo ranyisi mar yadh ng’owo. Owacho niya: “Mapiyo bang’ ka bedene osedongo moloth mayom kendo kosegolo obokene, ung’eyo ni kinde oro chiegni. Kamano bende, sama uneno gigi duto ka timore, ng’euru  ni Wuod dhano chiegni e dhoot. Adier awachonu ni, tieng’ni ok bi kalo ngang’ nyaka chop gigi duto timre.”​—Mathayo 24:32-34.

Kuom mano, sama jopuonjrene biro neno gik mopogore opogore ka timore ma siro ranyisi ma Yesu ne okorono, onego gifweny ni gikono chiegni. Nitie weche ma Yesu wacho ma biro konyo jopuonjre e kindeno.

Yesu wacho ne jopuonjre ma nobed ka ngima e kindeno kama: “Kuom wach chieng’no kod sano, onge ng’at mong’eyo, kata malaike manie polo kata Wuod Nyasaye, to mana Wuora. Nikech mana kaka ndalo Noa nobet, e kaka notimre bende e ndalo ma Wuod dhano nitie. Nimar mana kaka e ndalogo ka Ataro ne podi, ji ne chiemo kendo ne gimetho, chwo ne kendo to mon ne ikendo, nyaka e chieng’no ma Noa nodonjo e yie, to ne ok gidewo nyaka Ataro nobiro moyweyogi giduto, mano e kaka notimre e ndalo ma Wuod dhano nitie.” (Mathayo 24:36-39) Ranyisi mar Ataro mar ndalo Noa ma Yesu tiyogoni bende ne en gima okwako piny mangima.

Nyaka bed ni joote ma Yesu wuoyogo e Got Zeituni fwenyo gimomiyo onego gitang’ kendo gibed moikore. Yesu wachonegi kama: “Tang’uru ahinya mondo chunyu kik pong’ ngang’ gi ich-lach, gi metho ahinya, kod parruok mag ngima, mi chieng’no chopnu apoya kaka obadho. Nikech nobi kuom ji duto modak e wang’ piny mangima. Kuom mano, sikuru ka uneno, ka usayo kinde duto mondo ubed gi nyalo mar tony kuom gigo duto ma nyaka timre kod nyalo mar chung’ e nyim Wuod dhano.”​—Luka 21:34-36.

Kae bende Yesu koro gik ma biro timore e okang’ malach. Ok okor gik ma biro timore mana bang’ higni pieche manok kendo ma biro mulo mana taon mar Jerusalem kata oganda mar Jo-Yahudi kende. To ne ni okoro gik ma “nobi kuom ji duto modak e wang’ piny mangima.”

Yesu nyiso ni biro dwarore ni jopuonjrene obed motang’, ka gineno, kendo ka giikore. Yesu jiwo siemno gi ranyisi machielo kama: “Ng’euru wach achiel: Ka dine bed ni wuon ot ong’eyo ni jakuo dhi biro e sa mane, dine osiko koneno kendo dine ok oweyo otur ode mi donjie. Nikech mano, un bende beduru moikore nikech e sa ma ok upar ni e en, e ma Wuod dhano biroe.”​—Mathayo 24:43, 44.

Yesu medo nyiso jopuonjrene gimomiyo onego gibed gi geno. Onyisogi ni sama gik mokorgo biro timoree, nitie “jatich” moro ma nobed kotang’, ka neno, kendo koikore. Yesu chiwo ranyisi ma jootene nyalo winjo tiende mayot. Owachonegi kama: “Ng’ano ma kuom adier e jatich mogen kendo mariek, ma ruodhe noketo e wi joode mondo omigi chiembgi e kinde mowinjore? Jatijno nobed mamor ka ruodhe obiro mi oyude kotimo kamano! Adier awachonu ni, obiro kete e wi gige duto.” Kata kamano, kapo ni ‘jatijno’ ochako bedo gi chuny marach mochako sando jowetene, ruodhe “nomiye kum mager moloyo.”​—Mathayo 24:45-51; pim gi Luka 12:45, 46.

Kuom mano, gima Yesu wacho ok en ni nitie moko kuom jolupne ma biro bedo gi chuny marach. Kare en puonj mane ma Yesu dwaro ni jopuonjrene ong’e? Odwaro ni gisik ka gitang’, ka gineno, kendo ka giikore, mana kaka owacho e ranyisi machielo kendo.