A yeke na mardi na peko ti midi, lango 11 ti Nisan aga nduru ti hunzi. Nga, a yeke ndangba lango ti ngangu kua ti Jésus ge na sese la. Na kota lâ ni, lo gue lo fa tënë na temple; me na bï ni, lo gue lo lango na gigi ti gbata ni. Azo mingi ayeke na nzara ti mä lo, ala “ga [fade] na tere ti lo na yâ ti temple ti mä lo.” (Luc 21:37, 38). Fadeso, Jésus ayeke na ndo ti Hoto ti akeke ti olive, lo na adisciple ti lo osio: Pierre, André, Jacques nga na Jean.

Gi adisciple ti lo osio so la aga ti bâ lo. Tënë ti temple ni agbu bê ti ala ngangu, ndali ti so Jésus atene fade atene, a si na mbeni ngoi, tênë oko ayeke ngbâ na ndo ti mbeni ape. A sara si bê ti ala ayeke gi na ndo ti tënë ni. Jésus atene na ala lani kozo atene: “Ala leke tere ti ala, ndali ti so Molenge ti zo ayeke ga na mbeni l’heure so ala ku lo na ni pëpe.” (Luc 12:40). Lo sara nga fade tënë na ndo ti “lango ni so Molenge ti zo ayeke fa tere ti lo na gigi.” (Luc 17:30). Wala kamba ayeke na popo ti atënë ni so na tënë so lo londo ti tene fafadeso na ndo ti temple so? Abazengele ni aye ti hinga ni. Ni la, ala hunda lo, atene: “Tene na e: Aye ni so ayeke si ande lawa? Nga, nyen la ayeke fa so ngoi so mo yeke si na mo yeke duti dä nga ti ngoi so aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi ayeke nyen?”—Matthieu 24:3.

Peut-être ye so ayeke na pensé ti ala ayeke futingo ti temple ni, so ayo mingi ape na ndo so ala yeke dä so. Nga, ala ye ti hinga tënë na ndo ti ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä. Peut-être ala rappelé na toli so Jésus amû lani na ndo ti ‘mbeni koli so a dü lo na yâ ti sewa ti akota zo’, na so “lo gue na mbeni yongoro kodro ti tene a zia lo gbia si lo kiri.” (Luc 19:11, 12). Nga na nda ni, ala ye ti hinga tënë na ndo ti ngoi so “aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi”.

Na yâ ti akiringo tënë ti Jésus, lo fa mbeni fä so ayeke mû lege na ala ti hinga na ngoi so a yeke ga ti futi Jérusalem na temple ni. Me, lo kiri lo fa aye mingi. Fä ni so ayeke aidé ande aChrétien ti hinga na ngoi so Jésus ayeke duti dä nga so “aye ti ngoi so ayeke gue ti hunzi”.

Tongana angu ayeke hon, abazengele abâ tongana nyen la prophétie ti Jésus so aga tâ tënë. Biani, mingi ti aye so lo sara tënë ni kozo ato nda ti si na ngoi ti ala. Ni la, aChrétien so ayeke lani na fini angu 37 na pekoni, so ti tene na ngu 70, aleke lani tere ti ala nga ala yeke ku lani kungo ngoi so a ga nduru ti futi Jérusalem na temple ni. Me, a yeke pëpe aye kue so Jésus asara tënë ni lani la asi na angoi ni so nga na ngu 70 ni. Tongaso, nyen la ayeke fa ande so lo komanse ti komande na yâ ti Royaume awe? Jésus afa ye ni na abazengele ti lo.

Jésus atene so ala yeke mä ande tënë ti “abira so atï nduru na ala wala abira so atï yongoro na ala”, na “mara ayeke londo na tere ti mbeni mara, na royaume ayeke londo na tere ti mbeni royaume.” (Matthieu 24:6, 7). Lo tene nga so fade “sese ayeke yengi ngangu, nga na ando nde nde na peko ti tere, kota nzara ayeke tï nga asioni kobela ayeke mû ndo.” (Luc 21:11). Jésus afa nga na adisciple ti lo so “azo ayeke gbu ala, ayeke sara ye ti ngangu na ala”. (Luc 21:12). Aprophète ti wataka ayeke bâ gigi, na ala yeke handa ande azo mingi. Azo ayeke kpe ndia ande encore ape, nga  ndoye ti mingi ti azo ayeke dë. Na ndo ni, lo tene so “a yeke fa ande nzoni tënë ti Royaume na ndo ti sese kue si amara kue amä ni. Na pekoni, nda ni ayeke ga.”—Matthieu 24:14.

Tâ tënë, ambeni tënë ti prophétie ti Jésus so aga tâ tënë kozo nga na ngoi so aRomain aga afuti Jérusalem. Me, eskê a ngbâ gi kâ awe? Eskê, laso, mo bâ so mingi ti atënë ti prophétie ti Jésus so aga tâ tënë na ngoi ti e so ape?

Mbeni ye ni so Jésus asara tënë ni lani ayeke tënë ti “ye ti saleté so asara si ye kue abuba aduti na ndo so ayeke nzoni-kue”. (Matthieu 24:15). Na ngu 66, ye ti saleté ni so asi na lege so ‘aturugu ti Rome asara camp’ na tere ti gbagba ni, na ala lï na abendere ti ayanda ti ala. Aturugu ni angoro Jérusalem ni nga ala kungbi ambeni gbagba ni (Luc 21:20). “Ye ti saleté ni” aga aduti tâ na ndo so lo doit fade ti duti dä ape, na ndo so aJuif abâ ni tongana “ndo so ayeke nzoni-kue”.

Jésus afa nga mbeni ye so ayeke si ande, lo tene: “Kota ye ti vundu ayeke si, mara ni ade ti si lâ oko ape ngbene ye so dunia abâ gigi juska fadeso, na mara ni ayeke kiri ti si ande pëpe.” Na ngu 70, aRomain aga afuti Jérusalem. So ala afuti gbata ti aJuif, so na lê ti ala ayeke ‘nzoni-kue’, nga na temple ni, a yeke lani mbeni kota ye ti vundu, ngbanga ti so gbâ ti azo akui na ngoi ni so (Matthieu 4:5; 24:21). Na yâ ti mbaï ti aJuif, ade mara ti futingo ni so asi na ala ape, na ge la si vorongo so aJuif ayeke sara ni depuis, teti angu mingi, akaï. Na bango aye ni tongaso, e lingbi ti tene so kota mbage ti prophétie ti Jésus so, so ayeke ga tâ tënë ande, ayeke duti ande ye ti mbeto mingi.

Lisoro ti Jésus na abazengele ti lo na ndo ti fä ti ngoi so lo yeke komanse ti komande, na yâ ti Royaume ni, nga na ti hunzingo ti aye ti ngoi so aninga. Na pekoni, lo gboto mê ti ala ti mû pëpe peko ti “aChrist ti wataka nga na aprophète ti wataka”. Ala yeke tara ande ti “handa même azo so a soro ala.” (Matthieu 24:24). Me, aChrétien so a soro ala ayeke yeda ande ape ti tene a handa ala. Ti aChrist ti wataka ni so, azo ayeke bâ ande ala. Me ti Jésus, azo ayeke bâ ande singo ti lo ape.

Na ndo ti ngoi ti kota ye ti vundu so ayeke si ande na hunzingo ti ngoi so, Jésus atene: “Lâ ayeke vuko, nze ayeke su pëpe, atongoro ayeke londo ande na nduzu ti tï nga angangu ye so ayeke na yayu ayeke yengi ande.” (Matthieu 24:29). Tongana abazengele ni amä mara ti tënë ni so, ala hinga mbilimbili ye so ayeke si ande ape, me a yeke duti ande ngangu mingi.

Aye ni so ayeke sara ande nyen na ndo ti azo? Jésus atene: “Azo ayeke kui na mbeto na kungo aye so ayeke ga na ndo ti sese, ndali ti so angangu ye so ayeke na yayu ayeke yengi ande.” (Luc 21:26). Tâ tënë, Jésus angbâ lani ti fa kota ye ti vundu so ayeke si ande, me so ade asi lâ oko ape na yâ ti mbaï ti azo.

Me, Jésus afa na abazengele ti lo polele so a yeke pëpe azo kue la si ayeke dema na ngoi so “Molenge ti zo so ayeke ga na ndo ti ambinda, na ngangu nga na kota gloire.” (Matthieu 24:30). Lo fa so Nzapa ayeke bâ gi ye ni na lê tongaso ngbii ape, lo yeke sara ande mbeni ye “ndali ti azo so a soro ala”. (Matthieu 24:22). Me, a lingbi adisciple ni asara ye tongana nyen tongana ala bâ molongo ti aye ti vundu so Jésus alondo ti sara tënë ni so? Jésus amû mbeni wango na ala, lo tene: “Tongana aye so akomanse ti si, ala luti nzoni, ala yô li ti ala na nduzu teti ngoi ti zingo ala aga nduru awe.”—Luc 21:28.

Me adisciple ti Jésus, so ayeke duti na fini na angoi ni so, ayeke sara tongana nyen ti hinga atene nda ni aga nduru? Jésus amû mbeni toli na ndo ti keke ti figue, lo tene: “Gi so akete maboko ni ato nda ti sigi nga na afini kugbe ni, ala hinga so ngoi ti ndowa aga nduru awe. Legeoko nga, tongana ala bâ aye so kue, zia ala hinga so lo si nduru na yanga-da awe. Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Azo ti ngoi ni so ayeke hon pëpe juska aye so kue asi awe si.”—Matthieu 24:32-34.

Tongaso, a yeke na ngoi so adisciple ni ayeke  bâ so ambage nde nde ti aye so Jésus asara tënë ni kozo akomanse ti si la ala yeke hinga atene nda ni aga nduru. Jésus amû mbeni wango na adisciple ti lo so ayeke duti ande na fini na angoi ni so, lo tene:

“Âdu ti lango ni nga na l’heure ni, zo oko ahinga ni ape, atâa a-ange na yayu wala Molenge ni, me gi Babâ ni la ahinga ni. Ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä ayeke tongana ti ngoi ti Noé. Na ngoi ni so, kozo si kota ngu apika, azo ate, ala nyon, akoli asara mariage nga awali asara mariage juska ti si na lango ni so Noé alï na yâ ti arche. Ala gbu li lani na ndo ti ye so ayeke si so pëpe juska kota ngu apika ahon na ala kue. Ye ni ayeke duti ande tongaso nga na ngoi so Molenge ti zo ayeke duti dä.” (Matthieu 24:36-39). Mbaï ti kota ngu ti ngoi ti Noé, so Jésus asara kua na ni ti haka na ye so ayeke si na ngoi so nda ni aga nduru, andu lani dunia kue.

Kite ayeke dä ape so abazengele so ayeke mä lani Jésus na ndo ti Hoto ti akeke ti olive abâ biani so a lingbi lê ti ala akpengba. Jésus atene: “Ala sara hange si tengo kobe ahon ndo ni, nyongo sämba ahon ndo ni nga na gingo bê ndali ti aye ti gigi amû ngoi ti ala kue pëpe, na gi hio tongaso lango ni so aga na ndo ti ala tongana mbeni kûkû. Lango ni so ayeke ga ande na ndo ti azo kue so ayeke na ndo ti sese kue. Tongaso, zia lê ti ala angbâ na zingo ni, ala voro tere ti ala na Nzapa lakue, tongaso si ala wara lege ti sigi na yâ ti aye kue so adoit ti si, na ti tene ala luti na gbele Molenge ti zo.”—Luc 21:34-36.

Jésus akiri afa na ala so aye so lo londo ti sara tënë ni ayeke si gi na ambeni ndo awe ape. Nga, lo yeke sara gi tënë ti aye so ayeke si na yâ ti mbeni kete ngoi ape, wala so ayeke si gi na gbata ti Jérusalem wala gi na mara ti aJuif ape. Me, lo yeke sara lani tënë ti aye so ayeke “ga ande na ndo ti azo kue so ayeke na ndo ti sese kue.”

Lo tene so a lingbi lê ti adisciple ti lo akpengba, ala lango ape nga ala duti prêt. Jésus amû mbeni toli ti fa nene ti wango ti lo ni, lo tene: “Zia ala hinga mbeni ye oko: Tongana fade wa ti da ahinga l’heure so zo ti nzi ayeke ga na ni, ka lo yeke lango ape na lo yeke zia pëpe si a kungbi yanga-da ti lo. Ni la, ala nga, ala leke tere ti ala, ngbanga ti so Molenge ti zo ayeke ga na mbeni l’heure so ala pensé na ni ape.”—Matthieu 24:43, 44.

Jésus afa raison so a lingbi adisciple ti lo aduti na beku. Lo fa na ala so na ngoi so prophétie ti lo ni ayeke ga tâ tënë, mbeni “ngbâa” ni ayeke lango ape, lê ti lo ayeke ngbâ na zingo ni. Jésus asara tënë na ndo ti mbeni ye so abazengele ni apeut ti mä yâ ni nzoni, lo tene: “Zo wa la ayeke biani ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara? Lo so wa ti lo azia lo na ndo ti azo ti kua ti lo ti mû na ala kobe ti ala na mbilimbili ngoi ni? Ngia ayeke na ngbâa so tongana wa ti lo aga awara lo na tere ti kua ni! Ti tâ tënë ni, mbi tene na ala: Wa ti lo ni ayeke zia lo na ndo ti aye ti lo kue.” Me, tongana “ngbâa” ni awara mbeni sioni bango ndo nga si lo sara ye na tere ti amba ti lo na lege ni ape, wa ti lo ni “ayeke punir lo ngangu”.—Matthieu 24:45-51; bâ nga Luc 12:45, 46.

Me, Jésus aye pëpe ti tene so mbeni groupe ti adisciple ti lo ayeke wara ande mbeni sioni bango ndo. Me, nyen la Jésus aye ti tene adisciple ti lo ahinga na ndo ti tënë ni so? Lo ye ti tene lê ti ala angbâ lakue ti kpengba, ala lango ape, tongana ti so lo fa na yâ ti mbeni toli ni nde.