Ko te fakaafiafi o te Aso Lua, kae ko pilipili o oti atu a Nisani po 11. Ko pilipili foki o oti atu a aso e galue malosi ei a Iesu i te lalolagi. I te ao ne akoako atu a ia i te faletapu, kae ne nofo atu a ia mai tua o te fa‵kai i te po. Ne lasi ‵ki eiloa te fia‵fia o tino kolā ne olo sāle atu “a koi ‵malu i aso takitasi o fakalogo‵logo ki a ia i te faletapu.” (Luka 21:37, 38) Ko oti atu te taimi tenā, kae ne sagasaga a Iesu i luga i te Mauga o Olive fakatasi mo ana apositolo e tokofa—ko Petelu, Anitelea, Iakopo, mo Ioane.

Ne olo atu i a latou eiloa a te tokofa konei ki a ia. Ne manava‵se latou e uiga ki te faletapu ona ko te mea ne fatoa ‵valo mai ne Iesu me ka seai se fatu e ‵toe i luga i te suā fatu. Ne uke atu a mea i olotou mafaufau. Ne fakamalosi atu muamua a Iesu ki a latou penei: “E ‵tau foki mo koutou o toka faeloa, me i te Tama a te tagata e vau i te itula telā ne seki mafau‵fau koutou ki ei.” (Luka 12:40) Ko oti foki ne faipati atu a ia e uiga ki te “aso e fakaasi mai i ei te Tama a te tagata.” (Luka 17:30) E mata, e isi se sokoga o fakamatalaga konā ki ana pati ne fai e uiga ki te faletapu? Ko oko eiloa i te fia iloa ne te kau apositolo a te mea tenā. Ne fai atu latou: “Fai mai aka ki a matou, ka ‵tupu mafea a mea konei, kae se a foki te fakailoga o tou fakatasi mai mo te taimi o te gataga o te olaga tenei?”—Mataio 24:3.

Kāti ne mafau‵fau latou ki te gataga o te faletapu telā e lavea ‵mao atu ne latou. Ne fesili atu foki latou e uiga ki te taimi ka fakatasi mai ei te Tama a te tagata. Kāti ne masaua ne latou a te tala fakatusa ne taku mai ne Iesu e uiga ki te “tagata mai se kaigā aliki” telā ne ‘faimalaga atu ki se fenua ‵mao ke fakamautinoa aka i ei tena pulega fakatupu, ko toe foki mai ei.’ (Luka 19:11, 12) Kae ko te ‵toe mea, ne mafau‵fau latou me ne a mea ka aofia i “te taimi o te gataga o te olaga tenei.”

I ana fakamatalaga likiliki, ne tuku mai ne Iesu se fakailoga telā e iloa te taimi ka gata atu ei a te fakanofonofoga o mea faka-Iutaia, e aofia i ei tena faletapu. Kae ne tai uke atu a fakamatalaga ne tuku mai ne ia. Ka fesoasoani atu a te fakailoga tenei ke iloa ne Kelisiano i aso mai mua nei māfai ko ola latou i te taimi o tena “fakatasi mai” kae ko pili atu latou ki te gataga o te olaga masei i te lalolagi kātoa.

I te ‵tekaatuga o tausaga, ne lavea ne te kau apositolo a te fakataunuga o te valoaga a Iesu. Ao, ne kamata o lavea atu a mea e uke konā i te taimi koi ola ei latou. Tela la, ne seki ‵poi a Kelisiano mataala kolā ne ola i se 37 tausaga mai tua ifo o te 70 T.A., i te taimi ko pili atu ei ki te fakaseaiga o te fakanofonofoga faka-Iutaia fakatasi mo tena faletapu. Kae e se ko mea katoa ne ‵valo mai ne Iesu ne ‵tupu i te vaitaimi mai mua e penā foki mo te 70 T.A. Tela la, se a te mea ka fakamailoga ki ei tena fakatasi mai i te pulega a te Malo? Ne fakaasi atu ne Iesu a te tali ki te kau apositolo.

Ne ‵valo mai ne Iesu me ka isi ne “taua mo tala o taua” kae ka “fai taua te suā atufenua ki te suā atufenua mo te suā malo ki te suā malo.” (Mataio 24:6, 7) Ne fai atu foki a ia me “ka isi ne mafuie fakama‵taku, mo famai mo oge meakai i koga katoa.” (Luka 21:11) Ne fakailoa atu a Iesu ki ana soko ke fakaeteete: “Ka oko atu a lima o tino ki a koutou kae fakasaua atu ki a koutou.” (Luka 21:12) Ka ‵sae aka a pelofeta ‵loi kae takitaki ‵se ne latou a tino e tokouke. Ka momea aka te solitulafono, kae ka gasolo ifo a te alofa. E se gata i ei, ne fai mai a ia me i te “tala ‵lei tenei o te Malo ka talai atu ki te lalolagi  nofoaki kātoa mo fai se molimau ki atufenua katoa, ko oko mai ei te gataga.”—Mataio 24:14.

E tiga eiloa ne fakataunu te valoaga a Iesu i nisi feitu mai mua io me ko te taimi ne fakaseai atu ei a Ielusalema ne te kau Loma, e mata, ne aofia i ei ne Iesu se fakataunuga tai lasi atu fakamuli? E mata, e lavea atu ne koe a te fakataunuga lasi o te valoaga tāua a Iesu i aso nei?

A te mea e tasi ne aofia ne Iesu i te fakailoga o tena fakatasi mai ko “te mea fakatakalialia telā e ofa ne ia a mea.” (Mataio 24:15) I te 66 T.A., a te mea fakatakalialia tenei ne sae mai e pelā me ko te “kautau” a Loma, mo olotou faifaiga io me ko fakailoga ifo ki tupua. Ne nikoi ne te kau Loma a Ielusalema kae ofa a nisi vaega o tena ‵pui. (Luka 21:20) Tela la, e tu atu a te “mea fakatakalialia” i te koga e se ‵tau o tu i ei, ko te koga telā e mafau‵fau a te kau Iutaia me se “koga tapu.”

Ne toe ‵valo mai a Iesu: “Ka tupu i ei te ‵toe fakalavelave lasi telā e seki tupu aka eiloa talu mai te kamataga o te lalolagi ke oko mai eiloa ki te taimi nei, kae ka se toe tupu eiloa se mea penā.” I te 70 T.A., ne fakaseai atu ne te kau Loma a Ielusalema. A te fakatakavalega tenā o te ‘fa‵kai tapu’ a te kau Iutaia, e aofia i ei tena faletapu, ne fai eiloa pelā me se fakalavelave lasi, telā ne ‵mate i ei a te fia afe o tino. (Mataio 4:5; 24:21) Ne sili atu eiloa te matagā i lō so se isi fakamaseiga o te fa‵kai mo mea ne lavea ne tino Iutaia, kae ne fakaoko atu ei te gataga ki faifaiga o te tapuakiga kolā ne tau‵tali atu ki ei a te kau Iutaia i te fia o senitenali. E ‵tusa mo te mea tenā, so se fakataunuga fakamuli i se auala tai lasi atu o pati fakavaloaga a Iesu, e mautinoa eiloa me ka sili atu te fakamataku.

A te sau‵talaga a Iesu mo ana apositolo e uiga ki te fakailoga o tena fakatasi mai i te pulega a te Malo mo te gataga o te olaga masei tenei e seki fakataunu katoatoa. Ne fakailoa atu ne ia ki a latou ke fakaeteete i te tali‵tonu ki “Keliso ‵loi mo pelofeta ‵loi.” Ka isi ne taumafaiga ka fai, e pelā mo ana muna, “ke takitaki ‵se ei a tino, ke oko foki loa ki tino filifilia.” (Mataio 24:24) Kae ka se takitaki ‵se a tino filifilia konei. A Keliso ‵loi e fai fua ko latou ke lavea. E ‵kese mai i ei, ka se matea atu a te fakatasi mai o Iesu.

Ne fai mai a Iesu e uiga ki te fakalavelave tai lasi atu telā ka tupu i te gataga o te olaga masei: “Ka pouli te la, kae ka se maina te masina, ka ta‵tela ifo a fetū mai te lagi, kae ka ga‵lulu a mea ma‵losi o te lagi.” (Mataio 24:29) Ne seki iloa tonu ne te kau apositolo a mea ka ‵tupu, kae e tali‵tonu eiloa me ka gali ‵ki.

Ka pokotia pefea a tino i mea ‵tupu konei? Ne fai mai a Iesu: “Ka mata‵po a tino ona ko te ma‵taku mo te ‵nofo fakatali‵tali ki mea kolā ka oko mai ki luga i te lalolagi nofoaki kātoa, me ka ga‵lulu a mea ma‵losi o te lagi.” (Luka 21:26) A te ‵tonuga loa, ne fakamatala mai ne Iesu a te ‵toe vaitaimi fakamataku i te olaga o tino.

Se mea fakamalosi loto me ne fakaasi faka‵lei atu ne Iesu ki te kau apositolo me e se ko tino katoa ka ‵tagi i te taimi e ‘vau ei a te Tama a te tagata mo tena ‵mana mo tena ‵malu sili.’ (Mataio 24:30) Ko oti ne fakaasi mai ne ia me ka fesoasoani mai a te Atua “ona ko tino filifilia.” (Mataio 24:22) Tela la, e ‵tau o ‵saga atu pefea a soko fakamaoni penā ki fakalavelave ‵tupu kolā ne fakaasi mai ne Iesu? Ne fakamalosi atu a Iesu ki ana soko: “Kae koi kamata o ‵tupu a mea konei, ‵tu faka‵lei kae ‵kilo ki luga me ko pili mai te taimi ka faka‵sao ei koutou.”—Luka 21:28.

E mafai la pefea o iloa ne soko o Iesu kolā e ola i te vaitaimi tāua tenei a te pili mai o te gataga? Ne tuku mai ne Iesu te tala fakatusa e uiga ki te lakau ko te mati: “I te taimi e toe ola aka ei ana kaula kae ko kamata o ‵somo aka ana lau, ko iloa ei ne koutou me ko pili mai te ‵tau ‵vela. Kafai foki ko lavea ne koutou a mea katoa konei, ko iloa ei ne koutou me ko pili atu eiloa a ia ki otou mataloa. Au e fai tonu atu ki a koutou me ka se palele atu te kautama tenei seiloga ke ‵tupu a mea katoa konei.”—Mataio 24:32-34.

Tela la, i te taimi ne lavea ei ne ana soko a te fakataunuga o vaega kese‵kese o te fakailoga, ko ‵tau ei o iloa ne latou me ko pili mai te gataga. I ana pati  fakamalosi ki soko kolā ka ola i te vaitaimi tāua tenā, ne fai mai a Iesu:

“E uiga ki te aso mo te itula tenā e seai se tino e iloa ne ia, ke oko eiloa ki agelu o te lagi mo te Tama, kae na ko te Tamana fua. Me e pelā eiloa mo aso o Noa, ka penā foki te fakatasi mai o te Tama a te tagata. Me e pelā eiloa mo aso mai mua o te Lolo, a tino e ‵saga faeloa o ‵kai kae inu, ne fai a avaga a tāgata kae tuku atu a fāfine ke a‵vaga ke oko ki te aso ne ulu ei a Noa ki loto i te vaka, kae ne seki fia ‵saga atu latou ki ei ke oko eiloa ki te taimi ne poko ei te Lolo, tapea‵pea atu ei latou keatea, kae ka penā foki a te fakatasi mai o te Tama a te tagata.” (Mataio 24:36-39) Ne fakaaoga ne Iesu e pelā me se fakatusaga a te mea ne tupu—ko te tala mua o te Lolo i aso o Noa—telā ne pokotia i ei a tino i te lalolagi kātoa.

Kāti ne iloa ‵lei ne te kau apositolo kolā ne fakalogo‵logo atu ki a Iesu i te Mauga o Olive a te tāua ke tumau i te matapula‵pula. Ne fai mai a Iesu: “Kae ‵saga tonu ki a koutou eiloa ke mo a e faka‵mafa otou loto ki te ‵kai malosi mo te inu malosi mo te manavase ki te olaga nei, i te mea mana oko fakapoi atu te aso tenā ki a koutou e pelā me se malei. Me ka oko atu eiloa te aso tenā ki tino katoa kolā e ‵nofo i luga i te lalolagi kātoa. Tela la, ke matapula‵pula faeloa kae ‵talo i taimi katoa ko te mea ke mafai o ‵sao koutou mai i mea katoa kolā e ‵tau o ‵tupu, ko ‵tu atu ei koutou i mua o te Tama a te tagata.”—Luka 21:34-36.

Ne toe fakaasi atu ne Iesu me i mea kolā ne ‵valo mai ne ia ka se ‵tupu fua i se tamā koga. Ne seki ‵valo mai ne ia a mea ‵tupu kolā ka lavea atu i nai sefulu tausaga mai tua kae ka pokotia fua i ei a te fa‵kai o Ielusalema io me ko te fenua o Iutaia. Ikai, ne fakasino atu a ia ki mea ‵tupu kolā ka “oko atu eiloa te aso tenā ki tino katoa kolā e ‵nofo i luga i te lalolagi kātoa.”

Ne fai mai a ia me i ana soko ka manakogina ke tumau i te mataala, ke matapula‵pula, kae ke toka foki. Ne toe faka‵mafa mai ne Iesu a te tāua o te fakailoaga tenei ke fakaeteete e auala i te suā tala fakatusa: “Ke iloa ne koutou te mea tenei: Moi fai e iloa ne te pule o te fale a te taimi o te po e vau ei te tino kaisoa, penei ka alaala faeloa a ia ke mo a ma ulu atu se tino ki tena fale. I te feitu la tenei, e ‵tau foki mo koutou o toka faeloa, me i te Tama a te tagata e vau i te itula telā e seki fakamoe‵moe koutou ki ei.”—Mataio 24:43, 44.

Ne toe taku atu ne Iesu ki ana soko a te suā pogai ke tumau i te matapula‵pula. Ne fakatalitonu atu a ia ki a latou me kafai ko taunu te valoaga tenei, ka isi se “tavini” telā ka mataala kae galue malosi. Ne fakasino atu a Iesu ki se tulaga telā ne fakafaigofie o fakaataata ne apositolo i olotou mafaufau: “Ko oi la te tavini fakamaoni kae poto telā ne fili ne tena matai ke tausi atu ki ana nisi tavini, kae ke fakasoa atu olotou meakai i te taimi tonu? E fiafia eiloa te tavini tenā māfai e vau tena matai kae maua atu me e fai eiloa ne ia a te mea tenā! Au e fai tonu atu ki a koutou ka ‵tofi eiloa ne ia te tavini tenā ke pule i ana kope katoa.” Kafai e ati aka ne te “tavini” se uiga masei kae fai fakamasei ne ia a nisi tino, ka fakasala a ia ne te matai “ki te ‵toe sala ‵mafa eiloa.”—Mataio 24:45-51; fakatusa ki te Luka 12:45, 46.

Kae ne seki fai mai ne Iesu me ka ati aka ne se potukau o ana soko se kilokiloga masei. Se a la te akoakoga ne manako a Iesu ke faka‵mafa atu ki ana soko? Ne manako a ia ke tumau latou i te mataala kae ga‵lue malosi, e pelā mo te mea ne fakaasi faka‵lei mai ne ia i te suā tala fakatusa.