Martes na han kulop, ngan hirani na matapos an Nisan 11. Matatapos na liwat an damu nga buruhaton ni Jesus dinhi ha tuna. Ha adlaw nagtututdo hiya ha templo, ngan ha gab-i napahuway hiya ha gawas han syudad. Interesado gud an mga tawo, nga “aga-aga pa nga napakadto ha iya ha templo basi mamati.” (Lucas 21:37, 38) Yana tapos na ito, ngan hi Jesus nalingkod didto ha Bukid han mga Olibo upod an upat han iya mga apostol—hira Pedro, Andres, Santiago, ngan Juan.

Ini nga upat dinaop ha iya nga hira la. Nababaraka hira ha templo kay nagtagna pa la hi Jesus nga waray usa nga bato hito an magpapabilin ha bawbaw han usa nga bato. Pero, diri la ito an ira ginhuhunahuna. Diri pa la maiha, ginsagda hira ni Jesus: ‘Pag-andam, kay an Anak han tawo maabot ha oras nga diri niyo ginlalaoman.’ (Lucas 12:40) Nag-istorya liwat hiya mahitungod han “panahon kon igpahayag na an Anak han tawo.” (Lucas 17:30) Ito ba nga iya mga ginsiring may koneksyon ha iya gin-unabi pa la mahitungod ha templo? Karuyag gud mahibaro han mga apostol. Hira nagsiring: “Sumati kami, San-o ini mahitatabo, ngan ano an magigin tigaman han imo presensya ngan han ikatarapos hini nga sistema?”—Mateo 24:3.

Bangin ginhuhunahuna nira an kabungkag han templo nga ira nakikita ha hirani. Nagpakiana liwat hira mahitungod han presensya han Anak han tawo. Bangin nahinumdoman nira an ilustrasyon ni Jesus mahitungod han “usa nga tawo tikang ha hadianon nga pamilya” nga ‘nagbiyahe ha hirayo nga nasud basi makarawat gud an pagkahadi, ngan katapos binalik.’ (Lucas 19:11, 12) Ngan ha urhi, naghunahuna hira kon ano an mahiuupod ha “ikatarapos hini nga sistema.”

Ha pagbaton, hi Jesus detalyado nga naghatag hin tigaman kon san-o matatapos an sistema han mga Judio ngan an templo hito. Pero may igindugang hiya. Ini nga tigaman mabulig ha mga Kristiano ha tidaraon basi hibaroan nga nagkikinabuhi na hira durante han iya “presensya,” ngan hirani ha kataposan han bug-os nga sistema dinhi ha tuna.

Paglabay han katuigan, naobserbaran han mga apostol an katumanan han tagna ni Jesus. Oo, damu han iya mga igintagna an nagtikang matuman ha ira panahon. Salit, an alerto nga mga Kristiano nga buhi pa paglabay hin 37 ka tuig, han 70 C.E., andam gud para ha tiarabot nga kabungkagan han Judio nga sistema ngan han templo hito. Pero, diri ngatanan nga igintagna ni Jesus nahitabo antes han 70 C.E. ngan durante hito. Salit, ano an magigin tigaman han iya presensya sugad nga hadi ha Ginhadian? Iginsumat ni Jesus an baton hito ha iya mga apostol.

Nagtagna hi Jesus nga magkakaada “mga girra ngan mga sumat mahitungod han girra” ngan an “mga nasud makikig-away ha iba nga nasud ngan an mga ginhadian makikig-away ha iba nga ginhadian.” (Mateo 24:6, 7) Nagsiring liwat hiya nga “magkakaada magkusog nga linog, ngan ha iba-iba nga lugar magkakaada mga epidemya ngan gutom.” (Lucas 21:11) Nagpahamangno hiya ha iya mga disipulo: “Dadakpon ngan pagtitimarauton kamo han mga tawo.” (Lucas 21:12) Maabot an buwa nga mga propeta ngan damu an ira maisisimang. Magdadamu an karaotan, ngan magtutugnaw an gugma han kadam-an. Dugang pa, hiya nagsiring nga an “maopay nga sumat han Ginhadian isasangyaw ha bug-os nga inuukyan nga tuna sugad nga pamatuod ha ngatanan nga nasud,  ngan sunod hito an kataposan maabot.”—Mateo 24:14.

Bisan kon natuman an pipira nga bahin han tagna ni Jesus antes ngan durante han kabungkagan han Jerusalem pinaagi han mga Romano, posible ba nga may mas daku pa nga katumanan hito ha tidaraon? Nakikita mo ba an ebidensya nga nagkakaada na yana daku nga katumanan iton makatirigamnan nga tagna ni Jesus?

An usa pa nga igin-upod ni Jesus ha tigaman han iya presensya amo an pagpakita han “mangil-ad nga butang nga hinungdan han kabungkagan.” (Mateo 24:15) Han 66 C.E., inin mangil-ad nga butang amo an “nagkakampo nga kasundalohan” han Roma, dara an ira idolatroso nga mga bandera. Ginpalibotan han mga Romano an Jerusalem ngan ginruba an pipira nga bahin han pader hito. (Lucas 21:20) Salit, “an mangil-ad nga butang” tinindog ha lugar nga diri hito angay tindogan, ha gintatagad han mga Judio nga “baraan nga lugar.”

Hi Jesus nagtagna pa: “Maabot an daku nga kasakitan nga waray pa mahitabo tikang ha tinikangan han kalibotan tubtob yana, ngan diri na gud mahitatabo utro.” Han 70 C.E., ginbungkag han mga Romano an Jerusalem. Ito nga pagbungkag ha “baraan nga syudad” han mga Judio, upod na han templo hito, usa gud nga daku nga kasakitan, diin damu ka yukot an nagkamatay. (Mateo 4:5; 24:21) Ito an pinakagrabe nga kabungkagan nga naeksperyensyahan han syudad ngan han mga Judio, ngan gintapos hito an organisado nga sistema han pagsingba nga ginsusunod han mga Judio ha sulod hin mga siglo na. Salit, an mas daku nga katumanan hito ha tidaraon sigurado nga magigin makaharadlok gud.

Diri pa tapos an paghisgot ni Jesus ha iya mga apostol may kalabotan han tigaman han iya presensya sugad nga hadi han Ginhadian ngan han kataposan hini nga sistema. Ginpahamangnoan niya an mga apostol nga diri sumunod ha “buwa nga mga Kristo ngan buwa nga mga propeta.” Hiya nagsiring nga magsasari hira “basi isimang bisan an mga pinili, kon posible.” (Mateo 24:24) Pero ini nga mga pinili diri maisisimang. Makikita an buwa nga mga Kristo. Pero, an presensya ni Jesus diri makikita.

May kalabotan ha mas daku nga kasakitan nga mahitatabo ha kataposan han presente nga sistema, hi Jesus nagsiring: “An adlaw magsisirom, an bulan diri maglalamrag, an mga bitoon magkakahulog tikang ha langit, ngan mababay-og an gamhanan nga mga butang ha langit.” (Mateo 24:29) An mga apostol nga nakabati hito nga mga pulong diri maaram kon ano gud an mahitatabo, pero sigurado nga magigin makaharadlok gud ito.

Paonan-o makakaapekto ha katawohan inin makaharadlok nga mga panhitabo? Hi Jesus nagsiring: “An mga tawo madidismayo tungod ha kahadlok ngan pagpinamulat han mga mahitatabo ha bug-os nga inuukyan nga tuna, kay mababay-og an gamhanan nga mga butang ha langit.” (Lucas 21:26) Oo, iginhuhulagway ni Jesus an magigin pinakamadulom nga panahon ha kasaysayan han tawo.

Pero makapadasig nga iginpatin-aw ni Jesus ha mga apostol nga diri ngatanan masusubo kon ‘an Anak han tawo lumusad nga may gahum ngan daku nga himaya.’ (Mateo 24:30) Gin-unabi na niya nga an Dios manginginlabot “tungod han mga pinili.” (Mateo 24:22) Salit ano an sadang magin reaksyon han matinumanon nga mga disipulo ha makaharadlok nga mga panhitabo nga iginsaysay ni Jesus? Gindasig ni Jesus an iya mga sumurunod: “Kon magtikang na mahitabo ini nga mga butang, tindog kamo hin tadong ngan hangad kamo kay an iyo katalwasan hirani na.”—Lucas 21:28.

Pero, paonan-o hibabaroan han mga disipulo ni Jesus nga nagkikinabuhi durante hinin igintagna nga panahon nga hirani na an kataposan? Naghatag hi Jesus hin ilustrasyon mahitungod han kahoy nga igera: “Kon tumubo na an mga sanga hito ngan manaringsing an mga dahon, maaram kamo nga hirani na an katpaso. Sugad man, kon makita na niyo ini ngatanan nga butang, makakasiguro kamo nga hirani na hiya ha mga purtahan. Ha pagkamatuod, susumatan ko kamo nga diri gud malabay ini nga henerasyon tubtob nga mahitabo ini ngatanan.”—Mateo 24:32-34.

Salit, kon makita han iya mga disipulo nga natutuman na an iba-iba nga bahin han tigaman, sadang  nira masantop nga hirani na an kataposan. May kalabotan ha mga disipulo nga magkikinabuhi durante hiton makatirigamnan nga panahon, hi Jesus nagsagdon:

“Mahitungod hito nga adlaw ngan oras waray maaram, bisan an mga anghel ha langit o an Anak, kondi an Amay la. Kay an presensya han Anak han tawo magigin pariho ha mga adlaw ni Noe. Ha mga adlaw antes han Baha, an mga tawo nangangaon, nanginginom, nangangasawa an kalalakin-an ngan ginpapangasawa an kababayin-an, tubtob nga sinulod hi Noe ha arka. Waray hira maghatag hin atensyon tubtob nga inabot an Baha ngan igin-anod hira ngatanan. Magigin sugad liwat hito an presensya han Anak han tawo.” (Mateo 24:36-39) An panhitabo nga gin-gamit ni Jesus ha pagtanding—an makasaysayan nga Baha ha panahon ni Noe—nakaapekto ha bug-os nga kalibotan.

Sigurado nga nasantop han mga apostol nga namamati kan Jesus didto ha Bukid han mga Olibo nga kinahanglan hira magpabilin nga alerto. Hi Jesus nagsiring: “Tagi hin atensyon an iyo kalugaringon nga an iyo kasingkasing diri mabug-atan han sobra nga pagkinaon, pag-ininom, ngan han mga kabaraka ha kinabuhi, ngan ito nga adlaw tigda nga maabot ha iyo sugad hin lit-ag. Kay maabot ito ha ngatanan nga naukoy ha bug-os nga tuna. Salit padayon nga magmata, ngan mangamuyo kamo ha ngatanan nga panahon nga makapalagiw kamo hini ngatanan nga butang nga itinanda nga mahitatabo ngan makatindog kamo ha atubangan han Anak han tawo.”—Lucas 21:34-36.

Iginpakita utro ni Jesus nga an iya igintagna may haluag nga katumanan. Diri ito mahitatabo ha sulod hin pipira ka dekada ngan makakaapekto la ha syudad han Jerusalem o ha nasud han mga Judio. An ginsisiring niya amo an mga panhitabo nga ‘maabot ha ngatanan nga naukoy ha bug-os nga tuna.’

Nagsiring hiya nga an iya mga disipulo kinahanglan magpabilin nga alerto, nagbabantay, ngan andam. Ginpabug-atan ni Jesus ini nga pahamangno pinaagi hin usa pa nga ilustrasyon: “Hibaroi niyo: Kon an tagbalay maaram kon ano nga oras maabot an kawatan, diri gud hiya makaturog basi waray makasulod ha iya balay. Tungod hini, mag-andam liwat kamo kay an Anak han tawo maabot ha oras nga diri niyo ginlalaoman.”—Mateo 24:43, 44.

Gintagan liwat ni Jesus an iya mga disipulo hin hinungdan nga magin positibo. Iya ginpasarig hira nga ha panahon nga natutuman na an iya tagna, magkakaada hin “uripon” nga alerto ngan aktibo. Nag-unabi hiya hin sitwasyon nga masasabtan dayon han mga apostol: “Hin-o gud an matinumanon ngan maaramon nga uripon nga gintaporan han Agaron ha paghatag hin pagkaon ha husto nga panahon ha iya mga surugoon ha panimalay? Malipayon ito nga uripon kon ha pag-abot han iya Agaron ito an iya ginbubuhat! Ha pagkamatuod susumatan ko kamo: Iya itatapod hito nga uripon an ngatanan nga iya panag-iya.” Pero kon an “uripon” magkaada maraot nga disposisyon ngan trataron hin diri maopay an iba, “duro nga sirot an ipapadapat ha iya” han agaron.—Mateo 24:45-51; itanding an Lucas 12:45, 46.

Kondi, diri iginpapasabot ni Jesus nga an usa nga grupo han iya mga sumurunod magkakaada maraot nga disposisyon. Kon sugad, ano nga leksyon an karuyag niya pabug-atan ha iya mga disipulo? Karuyag niya nga magpabilin hira nga alerto ngan aktibo, sugad han iya ipapatin-aw ha usa pa nga ilustrasyon.