113-تاراۋ
ىنتا-ىقىلاستىڭ ماڭىزدىلىعى
-
قوجايىننىڭ مەنشىگىن كوبەيتكەن قۇلدار تۋرالى استارلى اڭگىمە ايتتى
يسا ٴتورت ەلشىسىمەن ٵلى ٴزايتۇن تاۋىندا وتىر. بىرنەشە كۇن بۇرىن ول يەريحوندا مينا جايلى مىسال ايتىپ، پاتشالىقتىڭ ورناۋىنا ۇزاق ۋاقىت بارىن كورسەتكەن بولاتىن. قازىر سوعان ۇقساس تۇستارى بار استارلى اڭگىمە ايتىپ بەرمەك. بۇل دا يسانىڭ «وسىندا بولۋى» مەن وسى زاماننىڭ اقىرى جايلى سۇراققا جاۋاپ رەتىندە ايتىلدى. سونداي-اق يسا وسى اڭگىمە ارقىلى شاكىرتتەرى تاپسىرىلعان ىستەرىن ىنتا-ىقىلاسپەن اتقارۋ كەرەكتىگىنە باسا نازار اۋدارماق.
«كوك پاتشالىعى باسقا ەلگە ساپارعا شىعاردا قۇلدارىن شاقىرىپ الىپ، ٶز مۇلكىن اماناتتاپ تاپسىرعان ادامعا ۇقسايدى»،— دەپ يسا اڭگىمەسىن باستادى (ماتاي 25:14). بۇعان دەيىن دە ول ٶزىن «پاتشا بولىپ ورالۋ ٷشىن» الىس ەلگە اتتانعان اقسۇيەككە تەڭەگەن بولاتىن. سوندىقتان ەلشىلەر بۇل اڭگىمەدەگى كىسى يسانىڭ ٶزى ەكەنىن بىردەن ٴتۇسىندى (لۇقا 19:12).
اڭگىمەدەگى كىسى باسقا ەلگە اتتانباس بۇرىن، قۇندى مۇلكىن قۇلدارىنا اماناتتاپ تاپسىردى. يسا بولسا ٷش جارىم جىل بويى قىزمەت ەتىپ، قۇداي پاتشالىعى تۋرالى ىزگى حاباردى ۋاعىزداۋعا جانە شاكىرتتەرىن وسى ىسكە باۋلۋعا كوپ كۇش سالدى. ەندى، كەتكەلى جاتقاندا، ول شاكىرتتەرىنىڭ بۇل ٸستى ويداعىداي اتقاراتىنىنا سەنىمدى (ماتاي 10:7؛ لۇقا 10:1، 8، 9 مەن جوحان 4:38؛ 14:12 سالىستىرىڭىز).
مىسالداعى كىسى «مەنشىگىن» قالاي ٴبولدى؟ «ول ٵرقايسىسىنا قابىلەتىنە قاراي، بىرەۋىنە بەس، ەكىنشىسىنە ەكى، ۇشىنشىسىنە ٴبىر تالانت كۇمىس تيىن بەرىپ، ساپارعا اتتانادى»،— دەدى يسا (ماتاي 25:15). قۇلدارى سەنىپ تاپسىرىلعان تالانتتى قالاي جۇمسار ەكەن؟ قوجايىندارىنىڭ مەنشىگىن كوبەيتۋ ٷشىن، تالانتتارىن دۇرىس جۇمساۋدا ىنتالى بولار ما ەكەن؟ يسا ٴسوزىن ارى قاراي جالعادى.
«بەس تالانت العانى دەرەۋ بارىپ، ونى اينالىمعا جىبەرىپ، تاعى بەس تالانت تابادى. ەكى تالانت العانى دا ٴدال وسىلاي ىستەپ، تاعى ەكى تالانت تابادى. ال ٴبىر عانا تالانت العانى بارىپ، قوجايىنىنىڭ اقشاسىن جەرگە كومىپ تاستايدى» (ماتاي 25:16—18). قوجايىن قايتىپ كەلگەندە نە ىستەدى؟
«ارادا كوپ ۋاقىت وتكەن سوڭ قوجايىنى كەلىپ، قۇلدارىنان ەسەپ بەرۋدى تالاپ ەتەدى» (ماتاي 25:19). العاشقى ەكى قۇل «قابىلەتتەرىنە قاراي» قولدارىنان كەلگەننىڭ ٴبارىن ىستەدى. ولار ىنتا-ىقىلاسپەن ەڭبەك ەتىپ، تەر توكتى، اقىرىندا ىستەرى جەمىستى بولدى. بەس تالانت العانى دا، ەكى تالانت العانى دا اقشانى ەكى ەسە كوبەيتتى. (سول زاماندا 1 تالانت جۇمىسشىنىڭ 19 جىلدىق ەڭبەكاقىسىنا تەڭ بولعان.) قوجايىن ەكى قۇلدىڭ ٵرقايسىسىن ماقتاپ: «جارايسىڭ، جاقسى دا ادال قۇل! از ىستە سەنىمدى بولعانىڭ ٷشىن، سەنى كوپ ٸستىڭ باسىنا تاعايىندايمىن. قوجايىنىڭنىڭ قۋانىشىنا ورتاقتاس»،— دەدى (ماتاي 25:21).
ٴبىر تالانت بەرىلگەن قۇلدىڭ ارەكەتى باسقاشا بولدى. «قوجايىن، ٶزىڭىز ەكپەگەن جەردەن ورىپ، جەلپىمەگەن جەردەن جينايتىن قاتال ادام ەكەنىڭىزدى بىلەتىنمىن. سوندىقتان سىزدەن قورىقتىم دا، بارىپ، تالانتىڭىزدى جەرگە كومىپ تاستادىم. مىنەكي، سونىڭىز»،— دەدى ول (ماتاي 25:24، 25). قوجايىنىنا پايدا ٴتۇسىرۋ ٷشىن، ول ٴتىپتى اقشانى وسىمگە بەرگەن جوق. كەرىسىنشە، قوجايىنىنىڭ مۇددەسىنە قايشى ارەكەت ەتتى.
سوندا ونى قوجايىن ورىندى تۇردە «زۇلىم دا جالقاۋ قۇل» دەپ اتادى. ونىڭ قولىنداعى اقشانى الىپ قويىپ، ٸستى ىنتامەن اتقاراتىن قۇلىنا بەردى. سوسىن ول: «كىمدە بار بولسا، وعان تاعى دا بەرىلىپ، سول ادامدا مولىنان بولادى. كىمدە جوق بولسا، ٴتىپتى وزىندە بارى دا الىنىپ قويىلادى»،— دەگەن قاعيدا بەكىتتى (ماتاي 25:26، 29).
وسى استارلى اڭگىمەنى قوسا العاندا، يسانىڭ شاكىرتتەرىندە وي ەلەگىنەن وتكىزەتىن جايتتار كوپ ەدى. ولار وزدەرىنە وتە باعالى نارسە — شاكىرت دايىنداۋ مارتەبەسى — سەنىپ تاپسىرىلعانىن ۇقتى. يسا ولاردىڭ مارتەبەلى وسى ىستە ىنتالى بولعانىن قالايدى. ٴبىراق ول شاكىرتتەرىنىڭ ٴبارى ۋاعىزداۋ ىسىنە بىردەي مولشەردە كۇش جۇمسايدى دەپ كۇتپەيدى. استارلى اڭگىمەدەگىدەي، ٵرقايسىسى «قابىلەتتەرىنە قاراي» اتسالىسۋ كەرەك. ال ەگەر بىرەۋى جالقاۋ بولىپ، قوجايىننىڭ مەنشىگىن كوبەيتۋدە قولىنان كەلەتىندى ىستەمەسە، يسا وعان ريزا بولمايتىنى انىق.
يسانىڭ «كىمدە بار بولسا، وعان تاعى دا بەرىلەدى» دەگەن ٴسوزى ەلشىلەردى جىگەرلەندىرىپ تاستاسا كەرەك.