Yesu gbo Soha piani ngɛ Nisan ligbi 14 ɔ nɔ. Jamɛ a be ɔ mi ɔ, e piɛ bɔɔ nɛ pu maa nɔ si, nɛ Nisan ligbi 15 nɛ ji Hejɔɔmi ligbi ɔ maa je sisi. Benɛ Yesu gbo ɔ, juli enyɔ ɔmɛ nɛ a sɛu mɛ kɛ piɛɛ e he ɔ lɛɛ a gbo we lolo. Ngɛ Mose Mlaa a nya a, e sɛ nɛ gbogboe nɛ ‘hi tso nɔ nɛ je nɛ na yi,’ mohu ɔ, e sa nɛ a pu “jamɛ a ligbi ɔ” nɔuu.​​—5 Mose 21:22, 23.

Jehanɛ hu ɔ, a tsɛɛ Soha piani ɔ ke He Dlami ligbi, ejakaa a ngɔɔ jamɛ a be ɔ kɛ hooɔ ní, nɛ a peeɔ ní kpahi nɛ e hia kaa a pee loko Hejɔɔmi ligbi ɔ nɛ je sisi. Ke pi jã a, ja a mlɛ nɛ a ye Hejɔɔmi ligbi ɔ ta loko a ma nyɛ maa pee jamɛ a ní ɔmɛ. Jamɛ a ligbi ɔ, ke pu nɔ si ɔ, Hejɔɔmi ligbi “ngua” maa je sisi. (Yohane 19:31) Nisan ligbi 15 ɔ ji Hejɔɔmi ligbi ngua ejakaa, jamɛ a ligbi ɔ ji Abolo kplolo nyami be ɔ kekleekle ligbi, nɛ be fɛɛ be ɔ e peeɔ Hejɔɔmi ligbi. (3 Mose 23:5, 6) Jamɛ a jeha a, Nisan ligbi 15 ya nɔ Hejɔɔmi ligbi nɛ a yeɔ ngɛ otsi ɔ nyagbe ɔ hu nɔ.

Enɛ ɔ he ɔ, Yuda bi ɔmɛ ya de Pilato konɛ e ha nɛ a gbe Yesu, kɛ juli nɛ a piɛɛ e he ɔ mla ngɛ tso ɔ nɔ. Mɛni a maa pee mɛ konɛ a gbo mla? A maa ku a nanehi a mi. Ke a ku a nane ɔmɛ ɔ, a be nyɛe maa kpã a mi nɛ a wo mumi, nɛ a ma gbo mla. Enɛ ɔ he ɔ, ta buli ɔmɛ ya ku juli enyɔ ɔmɛ a nanehi. Se Yesu lɛɛ e gbo momo, lɔ ɔ he ɔ, a na kaa e he hia we nɛ a ku e nane ɔmɛ a mi. Enɛ ɔ ha nɛ gbami nɛ ngɛ La 34:20 ba mi. Ngmami ɔ de ke: ‘E hyɛɛ e nɔ saminya; e wu kake ngmelu po ku we ngɛ e wu ɔmɛ tsuo a kpɛti.’

 Bɔ nɛ pee nɛ a ná nɔ mi mami kaa Yesu gbo niinɛ ɔ, ta bulɔ ko ngɔ akplɔ kɛ gbɔ Yesu kasa he kɛ sɛ e tsui mi. ‘Amlɔ nɔuu nɛ muɔ kɛ nyu je mi kɛ be.’ (Yohane 19:34) Enɛ ɔ ha nɛ gbami kpa ko hu ba mi. E de ke: ‘A maa hyɛ nɔ nɛ a gbɔ lɛ nɔ́ ɔ.’​​—Zakaria 12:10.

Benɛ a maa gbe Yesu ɔ, “niatsɛ ko” nɛ e je Arimatia nɛ a tsɛɛ lɛ Yosef nɛ e ji Sanhedrin ɔ mi no ɔ hu ngɛ lejɛ ɔ. (Mateo 27:57) A tsɔɔ kaa nyumu nɛ ɔ, ‘nɔmlɔ kpakpa kɛ dalɔ’ ji lɛ, nɛ “e ngɛ Mawu matsɛ yemi ɔ blɔ hyɛe.” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ‘Yesu se nyɛɛlɔ ji lɛ, se e je we e he si nɛ a na lɛ, ejakaa e yeɔ Yuda bi ɔmɛ gbeye.’ Se kɛ̃ ɔ, e fĩ we ma nikɔtɔma amɛ a se ngɛ fɔ nɛ a bu Yesu ɔ mi. (Luka 23:50; Marko 15:43; Yohane 19:38) Yosef ná kã, nɛ e ya de Pilato konɛ e ha lɛ Yesu gbogboe ɔ nɛ e ya pu. Pilato tsɔ kɛ ya tsɛ ta buli nɛ a gbe Yesu ɔ a nɔkɔtɔma a, nɛ lɛ hu e ba ma nɔ mi kaa Yesu gbo niinɛ. Kɛkɛ nɛ Pilato ha nɛ a ngɔ Yesu gbogboe ɔ kɛ ha Yosef.

Yosef ya he kploba ngmingmiingmi, nɛ e ya je Yesu gbogboe ɔ ngɛ sɛumi tso ɔ nɔ. Kɛkɛ nɛ e ngɔ kploba a kɛ blaa gbogboe ɔ konɛ a ya pu. Nikodemo, “nɔ nɛ be ko e ya Yesu ngɔ nyɔ mi ɔ,” hu ye bua nɛ a kɛ dla gbogboe ɔ loko a ya pu. (Yohane 19:39) Nikodemo ngɔ mire nɛ a kɛ aloe futu, nɛ e jiɔmi maa pee kilo 33 kɛ ba. Kaa bɔ nɛ Yuda bi a kusumi ngɛ ɔ, a ngɔ bo nɛ a wo lɛ tsopa kɛ he via a kɛ blaa Yesu gbogboe ɔ.

Yosef ngɛ yɔkɔ nɛ a tui nɔ ko ngɛ mi gblee. Yɔkɔ ɔ kɛ he nɛ a sɛu Yesu ngɛ ɔ he kɛ we, lɔ ɔ he ɔ a ya pu lɛ ngɛ lejɛ ɔ. Kɛkɛ nɛ a kpɛne tɛ ngua ko kɛ tsi yɔkɔ ɔ nya. A pee lɛ mlamlaamla loko Hejɔɔmi ligbi ɔ nɛ je sisi. E maa pee kaa Maria Magdalena, kɛ Maria nɛ e bi ji Yakobo Wayo ɔ ye bua kɛ dla Yesu gbogboe ɔ. A kpale kɛ ho we mi ya esɔ “ya hla tsopa kɛ e he via, kɛ nu via ngɔ to” konɛ ke Hejɔɔmi ligbi ɔ be ɔ, a ngɔ kɛ dla Yesu gbogboe ɔ ekohu.​​—Luka 23:56.

E nɔ jena nɛ ji Hejɔɔmi ligbi ɔ, osɔfo nikɔtɔma amɛ kɛ Farisi bi ɔmɛ ya de Pilato ke: “Wa kai kaa benɛ jamɛ a sisilɔ ɔ ngɛ je mi kɛ mwɔɔ ɔ, e de ke, ‘Ligbi etɛ se ɔ, ma te si ekohu.’ Lɔ ɔ he ɔ, fa nɛ a ya bu yɔkɔ ɔ he saminya kɛ maa su ligbi nɛ ji etɛ ɔ. Ke pi jã a, e kaseli ɔmɛ ma ba ju lɛ kɛ ho, nɛ a ma ya de ma a ke e te si kɛ je gbeje. Kɛkɛ ɔ, nyagbe sisimi nɛ ɔ ma ba puɛ ní kulaa pe kekle nɔ́ ɔ.” Pilato de mɛ ke, “Hyɛ, ta buli ji nɛ ɔmɛ nɛ! Nyɛɛ ya nɛ nyɛ ya bu yɔkɔ ɔ he bɔ nɛ nyɛ ma nyɛ.”​​—Mateo 27:63-65.

Hɔgba mɔtu mla a, Maria Magdalena, kɛ Maria nɛ e bi ji Yakobo ɔ, kɛ yi kpahi ngɔ nu kɛ he via kɛ ya yɔkɔ he konɛ a kɛ ya dla Yesu gbogboe ɔ. Benɛ a yaa ngɛ blɔ ɔ nɔ ɔ, a bi a sibi ke: “Mɛnɔ ma kpɛne tɛ ɔ kɛ je muɔ ɔ nya ha wɔ?” (Marko 16:3) Se zugba mimiɛ jamɛ a ligbi ɔ. Jehanɛ hu ɔ, Mawu bɔfo ko ya kpɛne tɛ ɔ kɛ je muɔ ɔ nya, nɛ buli ɔmɛ hu be lejɛ ɔ, yɔkɔ ɔ mi fɔɔ si gu!