133-تاراۋ
يسانىڭ دەنەسىن دايىنداپ، قابىرگە قويدى
ماتاي 27:57—28:2 مارقا 15:42—16:4 لۇقا 23:50—24:3 جوحان 19:31—20:1
-
يسانىڭ دەنەسىن باعانادان ٴتۇسىردى
-
دەنەسىن جەرلەۋگە دايىندادى
-
ايەلدەر قابىردىڭ بوس ەكەنىن كوردى
14-نيسان، جۇما كۇننىڭ تۇستەن كەيىنگى مەزگىلى. كۇن باتقاندا 15-نيسان باستالادى. بۇل — سەنبى، ياعني دەمالىس كۇنى. يسا ٶلدى، ال قاسىنداعى ەكى قاراقشى ٵلى ٴتىرى. مۇسا زاڭى بويىنشا، ٴمايىتتى «ٴتۇنى بويى اعاشتا قالدىرماي، سول كۇنى» جەرلەۋ كەرەك (مۇسانىڭ 5-جازباسى 21:22، 23).
ونىڭ ۇستىنە، جۇما كۇنى — دايارلىق كۇنى. حالىق اس-اۋقاتىن ازىرلەيدى ارى دەمالىس كۇنىنە قالدىرۋعا بولمايتىن باسقا دا شارۋالارىن بىتىرەدى. بۇل جولى كۇن باتقاندا، قوس نەمەسە «ۇلى» دەمالىس كۇنى باستالادى (جوحان 19:31). ويتكەنى 15-نيسان جەتى كۇندىك اشىماعان نان مەيرامىنىڭ العاشقى كۇنىنە سايكەس كەلەدى. ال بۇل كۇن ٵرقاشان دەمالىس كۇن بولۋ كەرەك (مۇسانىڭ 3-جازباسى 23:5، 6). سونداي-اق بۇل — اپتانىڭ جەتىنشى، ياعني دەمالىس كۇنى.
سوندىقتان ياھۋديلەر پيلاتتان يسا مەن ەكى قاراقشىنىڭ ٶلىمىن جىلدامداتۋدى سۇرادى. مۇنى قالاي ىستەمەك؟ اياقتارىن سىندىرۋ ارقىلى. سوندا ولار شىگە قاعىلعان اياقتارىنا سۇيەنىپ، ەڭسەلەرىن كوتەرە المايدى. ناتيجەسىندە، تىنىستارى تارىلىپ، تەزىرەك ولەدى. سوندىقتان ساربازدار ەكى قاراقشىنىڭ اياقتارىن سىندىردى. يسا ٶلىپ قالعاندىقتان، وعان تيىسكەن جوق. وسىلايشا ٴزابۇر 34:20 دا جازىلعان كەلەسى سوزدەر ورىندالدى: «ونىڭ بارلىق سۇيەگىن قورعايدى، بىردە-ٴبىر سۇيەگى سىندىرىلمايدى»
يسانىڭ ٶلىپ قالعانىنا سەنىمدى بولۋ ٷشىن، ساربازدار نايزا الىپ، بۇيىرىنە سۇعىپ الدى. «سول ساتتە قان مەن سۋ شىقتى» (جوحان 19:34). مۇنىمەن: «ولار وزدەرى تۇيرەگەن ادامعا قارايدى»،— دەگەن تاعى ٴبىر پايعامبارلىق ورىندالدى (زاكاريا 12:10).
يسانى باعاناعا شىگەلەگەندە، سول جەردە ٴجۇسىپ ەسىمدى اريماتەيالىق ٴبىر «باي كىسى» ارى جوعارعى كەڭەستىڭ بەدەلدى مۇشەسى تۇرعان بولاتىن (ماتاي 27:57). ول «قۇداي پاتشالىعىنىڭ كەلۋىن كۇتىپ جۇرگەن» جاقسى ارى ٵدىل ادام ەدى. «ياھۋديلەردەن قورىققاندىقتان يسانىڭ شاكىرتى ەكەنىن جاسىرىپ جۇرسە دە»، يسانى ولىمگە كەسكەندەردى قولداعان جوق (لۇقا 23:50؛ مارقا 15:43؛ جوحان 19:38). ٴجۇسىپ باتىلدىق تانىتىپ، پيلاتقا باردى دا، يسانىڭ دەنەسىن سۇرادى. پيلات ساربازدارىن جىبەرىپ، يسانىڭ ولگەنىنە كوز جەتكىزگەن سوڭ، جۇسىپكە رۇقسات بەردى.
ٴجۇسىپ تازا ارى ساپالى زىعىر ماتا ساتىپ الدى. يسانىڭ دەنەسىن باعانادان ٴتۇسىرىپ، ونى زىعىر ماتامەن وراپ، جەرلەۋگە دايىندادى. «العاش رەت ٴتۇن جامىلىپ [يساعا] كەلگەن» نىكودەم دە وعان كومەكتەستى (جوحان 19:39). ول 30 دان اسا كيلوگرامم ٴمۇر مەن الوە قوسپاسىن اكەلگەن بولاتىن. ياھۋديلەردىڭ ٴداستۇرى بويىنشا، يسانىڭ دەنەسىن جەرلەۋگە دايىنداپ، ماتامەن وراعاندا، اراسىنا وسى قوسپالاردى سالدى.
جاقىن ماڭداعى جارتاستا ٴجۇسىپتىڭ قولدانىلماعان جاڭا ۇڭگىرى بار ەدى. يسانى سول قابىرگە قويدى. كەيىن دومالاتىپ ۇلكەن تاس اكەلدى دە، قابىردىڭ اۋزىن جاپتى. دەمالىس كۇنى تاياپ قالعاندىقتان، جەرلەۋ ٴراسىمى اسىعىس جاسالدى. ماعدالالىق ٴماريام مەن كىشى جاقىپتىڭ اناسى ٴماريام دا يسانىڭ دەنەسىن دايىنداۋعا كومەكتەستى. ەندى ولار «جۇپار ٴيىستى زاتتار مەن ٴيىسماي دايارلاۋ» ٷشىن ۇيلەرىنە اسىقتى. سەبەبى دەمالىس كۇنىنەن كەيىن يسانىڭ دەنەسىنە تاعى ٴيىسماي جاقپاق (لۇقا 23:56).
دەمالىس كۇنى جوعارعى ٴدىني قىزمەتكەرلەر مەن پارىزشىلدار پيلاتقا بارىپ بىلاي دەدى: «مىرزا، الگى الاياقتىڭ ٴتىرى كەزىندە «ٷش كۇننەن سوڭ قايتا تىرىلەمىن» دەگەنى ەسىمىزگە ٴتۇستى. سوندىقتان قابىردى ٷش كۇنگە دەيىن كۇزەتۋدى بۇيىرا كورىڭىز. ايتپەسە شاكىرتتەرى كەلىپ، سۇيەگىن ۇرلاپ اكەتىپ، جۇرتقا «ول ولىمنەن قايتا ٴتىرىلدى!» دەپ جۇرەر. سوندا سوڭعى وتىرىك العاشقىسىنان دا بەتەر بولادى». پيلات ولارعا: «ساقشىلاردى الىپ، ٶز بىلگەندەرىڭشە كۇزەتە بەرىڭدەر»،— دەدى (ماتاي 27:63—65).
جەكسەنبى كۇنى ەرتەمەن ماعدالالىق ٴماريام، كىشى جاقىپتىڭ اناسى ٴماريام جانە باسقا ايەلدەر ٴيىسمايلارىن الىپ، يسانىڭ دەنەسى جەرلەنگەن ۇڭگىرگە بەت الدى. ولار ٴبىر-بىرىنە: «قابىردىڭ اۋزىنداعى تاستى بىزگە كىم دومالاتىپ اشىپ بەرەدى؟»— دەستى (مارقا 16:3). الايدا قابىردىڭ اۋزى اشىق، ٸشى بوس ەدى. ويتكەنى جەر سىلكىنىسى بولىپ، قۇدايدىڭ پەرىشتەلەرى تاستى شىتكە دومالاتىپ تاستاعان ەدى، ال ساقشىلار قاشىپ كەتكەن بولاتىن.
