Kesulilo liokekumbi, Votãlo, keteke 14 ya Nisana. Casapalo 15 ya Nisana, li ka fetika poku iñila kuekumbi. Yesu wa fa ale, pole, ovimunu vivali handi ka via file. Ndomo ca lekisiwile Vocihandeleko “ocivimbi . . . ka ci ka kale uteke wosi” kuti, pole, ci sukila oku kendiwa “keteke liaco muẽle.”—Esinumuĩlo 21:22, 23.

Handi vali, kekumbi Liatãlo, li tukuiwa hati Elipongiyo, omo okuti olio eteke omanu va pongiya okulia kuenda va malusula ovopange ana ka citava okuti, a lingiwa noke Yesambata. Noke lioku iñila kuekumbi liaco, ku fetika Asambata, ale Esambata “linene.” (Yoano 19:31) Ku pita ovina viaco omo okuti, 15 ya Nisana li kala eteke liatete Liocipito Colombolo ka vi Kuete Etumbisa. Ocipito caco ci tumala oloneke epanduvali kuenda eteke liatete li tendiwa okuti Esambata. (Ovisila 23:5, 6) Onjanja eyi, eteke liatete liocipito, li likuata Locasapalo caño okuti, eteke liepanduvali vosemana.

Omo liaco, va Yudea va pinga ku Pilato oco a yayuise olofa via Yesu kuenda viovimunu vivali. Ndamupi? Poku teya ovolu avo. Poku ci linga, ka ci ecelela okuti etimba li fuima. Kuenje asualali va teya ovolu viovimunu vivali. Pole, ka va teya ovolu a Yesu, momo eye o molẽha okuti wa fa ale. Eci ci tẽlisa Osamo 34:20 yi popia hati: “O lava akepa aye osi, lalimue li teka.”

Oco ka va ka kuate atatahãi okuti Yesu wa fa, umue pokati kasualali u toma ponele lonjelia  okuti yenda toke kutima. Kuenje ‘haico osonde lovava via fetika oku pita.’ (Yoano 19:34) Eci ci tẽlisa ocitumasuku cikuavo ci popia citi: ‘Va ka vanja u va toma.’—Sakariya 12:10.

Yosefe wo volupale luo Arimateya okuti “ulume umue ohuasi,” haeye wa kemãla Kekanga Linene, wa molavo eci va pondiwa. (Mateo 27:57) Eye wa tukuiwa okuti “wa sunguluka haeye ukuesunga,” kuenda o “lavoka Usoma wa Suku.” Omo okuti eye wa kala “ondonge ya Yesu vuyombeki omo liusumba wa va Yudea,” ka pangele onepa konjila ya nõliwa lombonge kesombiso lia Yesu. (Luka 23:50; Marko 15:43; Yoano 19:38) Yosefe o kuata utõi kuenje o pinga ku Pilato etimba lia Yesu. Pilato o vilikiya kesongo kasualali wa mola okuti Yesu wa fa. Kuenje Pilato o tava epingilo lia Yosefe.

Yosefe o landa onanga yovalatanya kuenje upa etimba lia Yesu kuti. O muña etimba ponanga yaco oco li pongiyiwile oku kendiwa. Nikodemo ‘una wa endele onjanja yatete oku li sanga la Yesu kuteke,’ o kuatisavo koku pongiya etimba. (Yoano 19:39) Eye o nena o mura ya tengiwa lohula, ci soka 33 kolokilu. Etimba lia Yesu li muñiwa polonanga via simbuiwa lelemba liwa ndeci va Yudea va siata oku linga poku kenda.

Yosefe o kuete eyambo liokaliye li kasi ocipepi, lia fẽliwa vovawe, okuti omo etimba lia Yesu li kapiwa. Kuenje ewe limue linene li tiñuluiwa toke puvelo weyambo. Ovina viaco via lingiwa lonjanga osimbu eteke Liesambata ka lia pitĩlile. Citava okuti Maria Magadala, la Maria ina ya Tiago Umalẽhe, va kuatisa koku pongiya etimba. Ovo va lupukila konjo oco va ka ‘pongiye ulela welemba liwa’ oco va u waveke ketimba lia Yesu noke Liesambata.—Luka 23:56.

Veteke lia kuamamo okuti Casapalo, ovitunda via velapo la va Fariseo va enda toke ku Pilato kuenje va popia vati: “Tua ivaluka eci ondimbiki yaco ya enda oku popia osimbu a kala lomuenyo okuti, ‘Noke yoloneke vitatu ndi pinduiwa.’ Omo liaco, handeleka oco eyambo li laviwe ciwa toke keteke liatatu, okuti olondonge viaye ka viya oku u nyana loku sapuila omanu okuti, ‘Wa pinduiwa kuava va fa!’ Kuenje elimbi liaco li piãla okuti liatete li sule.” Pilato o va sapuila hati: “Ene vu kuete olondavululi. Kuendi, lavi eyambo ndomo wa pangi.”—Mateo 27:63-65.

Komẽle ociteketeke ya Calumingu Maria Magadala, la Maria ina ya Tiago kuenda akãi vakuavo va enda keyambo oku ka waveka ulela ketimba lia Yesu. Va li pula pokati vati: “Helie o tu tiñuluilako ewe puvelo weyambo?” (Marko 16:3) Pole, kua pita ocilemawe cimue. Ungelo wa Suku wopa ewe puvelo weyambo, asualali ka va kasipo kuenda eyambo li molẽha okuti li kasi upolokoso!