Mĩthenya ĩkũmi ĩtina wa Yesũ kwambata ĩtunĩ, nĩwetĩkĩisye atũmwa make veva mũtheu mũthenyanĩ wa Vendekosito, na ũu waĩkĩĩthya nesa vyũ kana aĩ ĩtunĩ. O na ve ũndũ ũngĩ wesaa kũĩkĩĩthya kana aĩ ĩtunĩ. Mũmanyĩw’a Sitivini atanamba kũkimangwa na mavia nũndũ wa kumya ũkũsĩ ate na wia aisye atĩĩ: “Sisya! Nĩngwona ĩtu yĩvingũkĩte na Mwana wa mũndũ aũngamĩte kw’okonĩ kwa aũme kwa Ngai.”—Meko ma Atũmwa 7:56.

Yesũ e ĩtunĩ vala ve Ĩthe wake, nĩwesaa kweteela anengwe mwanya wa kwĩanĩsya ũndũ wawetetwe Ndetonĩ ya Ngai. Ndaviti aveveeiwe aandĩka atĩĩ: ‘Yeova emwĩa Mwĩaĩi wakwa [Yesũ], ĩkala nthĩ ngalĩ ya kw’oko kwa aũme kwakwa, mũvaka natw’a amaitha maku kavĩla ka nyaĩĩ syaku.’ Yĩla ĩvinda ya kweteela yathelile, Yesũ nĩwambĩĩie ‘kũsumbĩka katĩ wa amaitha make.’ (Savuli 110:1, 2) Ĩndĩ Yesũ esaa kwĩthĩwa ayĩka ata e ĩtunĩ eteele ĩvinda ya kwosa ĩtambya kwelekela amaitha make?

Kĩkundi kya Kĩklĩsto nĩkyambĩĩie ĩvinda ya Vendekosito ya mwaka wa 33. Ĩvindanĩ yĩu, Yesũ e ĩtunĩ nĩwambĩĩie kũsumbĩka aatĩĩi make etĩkĩw’a mauta. (Akolosai 1:13) Yesũ nĩwamatongoesye wĩanĩ wa kũtavany’a na amombany’a kwondũ wa kĩanda kĩla maĩ methĩwe nakyo ĩvinda yũkĩte. Nĩ kĩanda kĩva kĩu? Ala maendeea kwĩthĩwa me aĩkĩĩku nginya kĩkw’ũ mesaa kũthayũũkw’a na mayĩthĩwa me asumbĩ vamwe na Yesũ Ũsumbĩnĩ wa Ngai.

Ũmwe wesaa kwĩthĩwa e mũsumbĩ vamwe na Yesũ nĩ Saulo, ũla Alomi mamwĩtaa Vaulo. Aĩ Mũyuti na aĩ na kĩthito Mĩaonĩ ya Ngai, ĩndĩ nĩwaaĩtw’e nĩ atongoi ma ndĩni ya Kĩyuti na nĩkyo kĩtumi waũngamĩĩe Sitivini akimangwe na mavia. O ĩvindanĩ yĩu Saulo “aendeee kũmatĩsya na ayenda mũno kũmoaa amanyĩw’a ma Mwĩaĩi,” nĩwaendie Ndamasiku. Aendete Ndamasiku anengetwe mwanya nĩ Mũthembi Mũnene Kaiava akove amanyĩw’a ma Yesũ na aimaete Yelusaleme. (Meko ma Atũmwa 7:58; 9:1) Ĩndĩ, Saulo e nzĩanĩ nĩwamulĩkilwe nĩ kyeni kingĩ na avalũka nthĩ.

E vau nthĩ, Saulo nĩweewie wasya wa mũndũ ũineena nake ũimwĩa: “Saulo, Saulo, nĩkĩ ũũnthĩny’a?” Nake Saulo akũlya: “Nue ũũ, Mwĩaĩi?” Nake mũndũ ũsu amwĩa: “Ninyie  Yesũ, ũla ũũthĩny’a.”—Meko ma Atũmwa 9:4, 5.

Ĩtina wa ũu, Yesũ eeie Saulo athi ndũanĩ ya Ndamasiku na nũkũtavw’a ũndũ ũkwĩka. Ĩndĩ ndaĩ atonya kũthi e weka nĩkwĩthĩwa kyeni kĩla kyamũmulĩkile nĩkyatumie aeka kwona. Nthĩnĩ wa woni ũngĩ, Yesũ nĩwamumĩlĩĩile Anania, ũla waĩ mũmanyĩw’a wake wekalaa Ndamasiku. Yesũ nĩwamũeleisye Anania vala ũkũthi kwĩthĩa Saulo. Anania nĩwakĩaa kwĩka ũu, ĩndĩ Yesũ amwĩie atĩĩ: “Mũndũ ũsu nĩ mũio wakwa nĩnyuvĩte nĩ kana atavany’e ĩsyĩtwa yakwa kwa andũ ma mbaĩ ingĩ, o na kwa asumbĩ na ana ma Isilaeli.” Ĩtina wa ĩvinda Saulo nĩwambĩĩie kwona, na e kũu Ndamasiku ‘ambĩĩa kũtavany’a ĩũlũ wa Yesũ, akyasya kana ũsu nĩwe Mwana wa Ngai.’—Meko ma Atũmwa 9:15, 20.

Yesũ nĩwatetheeisye Vaulo na atavany’a ala angĩ maendeee na wĩa wa kũtavany’a ũla waĩ anambĩĩsya e ĩũlũ wa nthĩ. Ngai nĩwaathimie wĩa woo mũno. Myaka ta 25 ĩtina wa Yesũ kũmumĩlĩĩla nzĩanĩ aendete Ndamasiku, Vaulo aandĩkie kana ũvoo mũseo ‘nĩwatavĩtw’e syũmbe syonthe ungu wa ĩtu.’—Akolosai 1:23.

Ĩtina wa myaka yĩana ũna, Yesũ nĩwamwonisye mũtũmwa Yoana mawoni me kĩvathũkany’o, ala maandĩkĩtwe ĩvukunĩ ya Ũvuany’o. Kwĩsĩla mawoni asu, Yoana nĩwekalile nginya esa kwona Yesũ e Mũsumbĩ Ũsumbĩnĩ wa Ngai o tondũ Yesũ waĩtye. (Yoana 21:22) Mbivilia yaĩtye ũũ ĩũlũ wa Yoana: “Na nĩtongoew’e nĩ veva mũtheu nĩneeyĩthĩie mũthenyanĩ wa Mwĩaĩi.” (Ũvuany’o 1:10) Ũndũ ũsu waĩ wĩthĩwe ĩndĩĩ?

Wathani wa Mbivilia wonanasya kana ‘mũthenya wa Mwĩaĩi’ wambĩĩie mwaka wa 1914. Mwaka ũsu nĩw’o Kaũ wa Mbee wa Nthĩ Yonthe wambĩĩie. Na myaka ĩla yaatĩĩe kuma vau nĩkweethĩiwe na makaũ, mowau, mayũa, ithingitho sya nthĩ, na maũndũ angĩ manene. Maũndũ asu onthe maĩ “wonany’o” ũla Yesũ wanengie atũmwa make ĩũlũ wa “kwĩthĩwa vo” kwake na ĩũlũ wa mũminũkĩlyo kana “mũthya.” (Mathayo 24:3, 7, 8, 14) Ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ nũendeee kũtavanw’a ĩvindanĩ yĩĩ, na ti o isionĩ ila syasumbĩkĩtwe nĩ Lomi tũ, ĩndĩ nĩ ĩũlũ wa nthĩ yonthe.

Yoana nĩwaveveeiwe aelesya ũndũ maũndũ asu moonanasya. Aisye atĩĩ: “Yu ve ũtangĩĩo na vinya na Ũsumbĩ wa Ngai waitũ na ũkũmũ wa Klĩsto wake.” (Ũvuany’o 12:10) Vate nzika, Ũsumbĩ wa Ngai ũla wĩ ĩtunĩ, na ũla Yesũ watavanisye mũno ĩũlũ wa w’o, nĩ silikalĩ ya w’o!

Ũsu waĩ ũvoo wa kwendeesya kwa amanyĩw’a onthe ma Yesũ ala aĩkĩĩku. Nĩmaaĩle kũvindĩĩsya ndeto ii sya Yoana yĩla waisye atĩĩ: “Na nũndũ wa ũu, tanai inyw’ĩ matu na ala mũtwĩe nthĩnĩ wamo! Kyeva nĩ kwa nthĩ na ũkanga, nũndũ Ndevili nĩwatheea kũla mũĩ, e na ũthatu mwingĩ, nũndũ nĩwĩsĩ e na kavinda o kanini.”—Ũvuany’o 12:12.

Kwoou, Yesũ ndaendeee kwĩkala kw’okonĩ kwa aũme kwa Ngai eteele kũnengwa Ũsumbĩ. Ĩndĩ yu nĩ Mũsumbĩ, na o mĩtũkĩ nũkwananga amaitha make onthe. (Aevelania 10:12, 13) Tweteele kwona maũndũ meva ma kwendeesya mũno?