1, 2. Chyum Laika gaw, Karai Kasang kaw nna sa ai kaja htum kumhpa langai re ai lam hpa majaw lu tsun ai kun?

MANANG langai kaw nna kumhpa lu ai shaloi, nang gara hku hkamsha ai kun? Nang hpe myit dum let jaw ai kumhpa a majaw, nang grai kabu nna shi hpe mung chyeju dum na re.

² Chyum Laika gaw Karai Kasang kaw nna kumhpa re. Dai hta, gara kaw mung n lu tam ai shiga ni lawm ai. Ga shadawn, sumsing lamu, ginding aga hte shinggyim masha hpe hpan ai lam ni lawm ai. Anhte hta manghkang ni nga ai shaloi, karum shing tau lu na matu npawt tara ni hpe jaw da ai. Karai Kasang gaw mungkan ga hpe bai kaja wa hkra galaw na ngu ai shi a yaw shada lam hpe, Chyum Laika hta mu lu ai. Dai majaw, Chyum Laika gaw anhte a matu kaja htum kumhpa re.

3. Chyum Laika hkaja yang nang hpa chye wa na kun?

³ Chyum Laika hkaja yang, Karai Kasang nang hte jinghku byin mayu ai lam chye wa na re. Shi a lam hkaja magang, nang hte shi grau nihtep wa magang re.

4. Chyum Laika dip shapraw ai lam gaw gara hku lak lai a ta?

⁴ Chyum Laika hpe amyu ga 2,800 daram hte ga gale ngut nna, wan hkying hku dip shapraw ngut sai. Mungkan hta nga ai masha tsa lam shadang a jahku shi (90%) jan gaw, shanhte a amyu ga hte lu hti sai. Bat shagu Chyum Laika buk wan mi jan dip shapraw nga ai. Chyum Laika hte bung ai kaga laika buk n nga ai.

5. Chyum Laika gaw, “Karai Kasang e shung ya ai” ngu hpa majaw tsun lu ai kun?

 ⁵ Chyum Laika gaw “Karai Kasang e shung ya ai” laika buk re. (2 Timohti 3:17 hpe hti u.) Raitim, masha nkau mi gaw, ‘Chyum Laika gaw masha ka da ai majaw, Karai Kasang kaw nna gara hku byin mai na kun?’ ngu nna myit ma ai. Chyum Laika hta, “Chyoi pra ai Wenyi e myit shadut ya hkrum ai masha ni gaw, Karai Kasang kaw na ga htawn tsun ma ai” nga nna mahtai jaw da ai. (2 Petru 1:21) Dai gaw, sut du langai shi a amu madu hpe laika langai ka shangun ai hte bung ai. Dai laika a madu gaw kadai kun? Sut du re. Shi a amu madu n re. Dai hte maren, Chyum Laika a madu gaw Karai Kasang re. Chyum Laika ka ai masha ni n re. Karai Kasang gaw shi a myit mang ai lam ni hpe ka na matu, shanhte hpe lam matsun ya ai. Chyum Laika gaw teng sha “Karai Kasang a mung ga” re.—1 Htesaloni 2:13; Jahtum Matsing 2 hpe yu u.

6, 7. Chyum Laika gaw, shawng hpang rap ra ai ngu anhte hpa majaw lu tsun ai kun?

⁶ Chyum Laika ka ai gaw shaning 1,600 jan na ai. Chyum Laika ka ai ni gaw, nga pra wa ai aten ladaw n bung ai. Nkau mi gaw hpaji chye nna, nkau mi gaw n chye ma ai. Ga shadawn, Luka gaw tsi du re. Kaga ni gaw, hkauna galaw ai ni, nga hkwi ai ni, sagu rem ai ni, myihtoi ni, tara agyi ni hte hkawhkam ni re. Ka ai masha ni n bung tim, Chyum Laika a lam yawng gaw, shawng hpang rap ra ai. *

⁷ Ningpawt Ninghpang hta, mungkan a manghkang ni gara hku byin hpang wa ai lam ka da ai. Shingran Laika hta gaw, manghkang ni hpe hparan ya nna mungkan ga hpe hparadisu bai byin hkra Karai Kasang galaw ya na lam tsun da ai. Chyum Laika hta shaning hkying lam na masha labau ni lawm ai. Dai labau ni gaw Karai Kasang a yaw shada lam gara hku hpring tsup wa ai hpe madun ai.

8. Chyum Laika gaw hpungtang hpaji hte tup hkrak re ai lam ga shadawn tsun dan u.

⁸ Chyum Laika gaw, hpungtang hpaji hte mung hkrak sha re ai. Dai hta, Chyum Laika ka ai ni a prat na masha ni pyi, n chye shi ai lam ni lawm ai. Ga shadawn, Jaw Jau laika hta moi Israela masha ni a matu, hkamja lam, grupyin san seng lam ni hte seng ai tara ni lawm ai. Dai aten hta grupyin mungdan ni gaw dai lam ni hpe n chye shi ai. Ginding aga gaw, hpa mung n nga ai hpat wat e noi da ai nga nna mung, Chyum Laika hta tsun da ai. (Yoba 26:7) Hka a matut manoi mabyin hpe moi kadai n chye ai aten kaw nna, Hpaji Ningli 1:7 hta tsun da ai.

9. Chyum Laika ka ai ni a ding man ai lam gaw anhte hpa hpe chye na na matu karum ya ai kun?

 ⁹ Chyum Laika gaw labau lam tsun ai shaloi, galoi mung teng man ai. Raitim, labau laika buk law law gaw tup hkrak n teng ai. Dai gaw ka ai ni myit ding man ai lam n nga ai majaw re. Ga shadawn, shanhte a amyu masha ni majan hkrat sum ai lam hpe nau n ka ma ai. Raitim, Chyum Laika ka ai ni gaw, myit ding man ai majaw, Israela masha ni a hkrat sum ai lam hpe pyi ka ai. Shanhte nan shut ai lam ni hpe mung ka ai. Ga shadawn, Mawshe gaw Bu Hkawm Laika hta shi mara kaba galaw ai majaw, Karai Kasang sharin shaga ai lam shi nan tsun dan ai. (Bu Hkawm 20:2-12) Chyum Laika ka ai ni a ding man ai hpe yu yang, Chyum Laika gaw Karai Kasang kaw nna re ai hpe madun dan ai. Dai majaw, Chyum Laika hpe anhte kam mai ai.

10. Chyum Laika hpaji ga ni gaw anhte hpe hpa majaw karum ya lu a ta?

¹⁰ Chyum Laika gaw, Karai Kasang shung ya ai hte ka da ai majaw, “sharin shaga ya ai, daru sharin chye ai, mye shading lu ai” hta akyu rawng ai. (2 Timohti 3:17) Dai majaw, Chyum Laika hpaji ga ni gaw, anhte hpe ya du hkra karum ya lu ai. Yehowa gaw anhte ga yun re ai hpe chye ai. Dai majaw, anhte gara hku hkam sha ai, myit ai hpe shi chye ai. Anhte hkum anhte chye ai hta na shi grau chye ai. Anhte hpe ngwi pyaw shangun mayu ai. Anhte a matu, gara gaw kaja ai n kaja ai hpe mung shi chye ai.

11, 12. (a) Yesu gaw Mahte 5 kaw nna 7 hta, gara hpaji ga ni tsun da ai kun? (b) Chyum Laika kaw nna kaga hpa ni naw sharin la mai ai kun?

¹¹ Mahte daw kaba 5 kaw nna 7 hta, kaja ai hpaji ga ni hpe chye lu ai. Dai hta ngwi pyaw lam gara hku lu na, kaga masha ni hte gara hku kanawn mazum na, gara hku  akyu hpyi na hte ja gumhpraw hpe rap rap ra ra gara hku mu mada na ngu ai lam ni hpe Yesu tsun da ai. Dai hpaji ga ni hpe lai wa sai shaning 2,000 daram hta tsun wa ai raitim, ya du hkra akyu rawng nna anhte hpe karum ya lu ai.

¹² Ngwi pyaw ai dinghku byin na matu, bungli kang ka ai masha ni tai na matu, kaga masha ni hte simsa lu na matu, Chyum Laika hku nna npawt tara ni hpe Yehowa sharin ya ai. Anhte kadai raitim, gara kaw nga ai raitim, hpa manghkang ni nga ai raitim, Chyum Laika npawt tara ni gaw karum ya lu ai.—Esaia 48:17 hpe hti u; Jahtum Matsing 3 hpe yu u.

13. Babelon mare hte seng nna Esaia hpa tsun da ai kun?

¹³ Chyum Laika myihtoi ga law law gaw, hpring tsup ngut sai. Ga shadawn, Babelon mare jahten hkrum na lam Esaia myihtoi htoi wa ai. (Esaia 13:19) Dai mare gara hku hkrat sum na lam hpe hkrak tsun da ai. Dai mare hpe bunghku kaba hte hka nu gaw makawp maga da ya ai. Raitim, mare chyinghka hpaw da nna, hka nu hkyet mat na lam Esaia tau hkrau tsun da ai. Majan n byin ai sha dai mare hpe hpyen ni lu la na re. Babelon hpe gasat na masha a mying gaw Kuru re nga nna pyi myihtoi htoi da ai.—Esaia 44:27–45:2 hpe hti u; Jahtum Matsing 4 hpe yu u.

14, 15. Esaia a myihtoi ga ni gara hku hpring tsup wa a ta?

¹⁴ Myihtoi htoi ngut ai hpang shaning lahkawng tsa daram hta, hpyen dap langai Babelon hpe gasat na matu du wa ai. Dai hpyen dap hpe woi awn ai wa gaw kadai rai a ta? Myihtoi da ai hte maren, Persi hkawhkam Kuru re. Masa gaw myihtoi da ai hte maren byin wa hkyen sai.

¹⁵ Gasat na shana hta, Babelon masha ni gaw poi galaw nga ai. Shanhte gaw shim lum sai ngu shadu da ma ai. Hpa majaw nga yang, hka nu hte grai ngang ai bunghku  gaw, makawp maga da ai majaw re. Mare shinggan hta, Kuru hte shi a hpyen dap gaw hka yawm mat na matu, hka hkawng langai htu ai. Persi hpyen la ni lam hkawm mai hkra, hka yawm mat ai. Raitim, hpyen la ni gaw, Babelon mare bunghku hpe gara hku lai lu na kun? Myihtoi htoi da ai hte maren, mare chyinghka ni hpaw da ai majaw, hpyen la ni n gasat ai sha mare hpe lu la ma ai.

16. (a) Babelon mare a htawm hpang hte seng nna, Esaia hpa tsun da a ta? (b) Esaia a myihtoi ga hpring tsup wa ai hpe anhte gara hku chye lu ai kun?

 ¹⁶ Hpang jahtum hta, Babelon kaw masha galoi mung nga sana n re nga nna Esaia myihtoi htoi da ai. “Dai mare hta prat dingsa e galoi mung n de nga nna, prat mi hte prat mi, kadai mung n shanu nga na ma sai” nga nna ka da ai. (Esaia 13:20) Gaja wa byin wa ai kun? Iraq mungdan, Baghdad mare dingda maga, deng 50 daram hta nga ai Babelon mare gaw, gaja wa hten byak nga ai. Ya aten du hkra, dai shara hta kadai mung n nga ai. Yehowa gaw, Babelon mare hpe “hten byak ai ding-ye” hte ye kau ai.—Esaia 14:22, 23. *

17. Hpa majaw Karai a ga sadi yawng hpe anhte kam mai ai kun?

¹⁷ Chyum Laika myihtoi ga law law gaw hpring tsup ngut sai. Dai majaw, htawm hpang hte seng nna, tsun da ai lam hpe anhte kam mai ai. Mungkan hparadisu galaw ya na ngu ai Yehowa a ga sadi hpe anhte kam mai ai. (Bu Hkawm 23:19 hpe hti u.) Masu magaw n chye ai Karai Kasang gaw, moi chyaloi nhkoi kaw nna htani htana asak  lam ga sadi tawn da ai. Dai majaw, anhte hta myit mada lam nga ai.—Titu 1:3. *

18. Pawlu gaw “Karai Kasang a mungga” hpe gara hku tsun wa ai kun?

¹⁸ Anhte hkaja ngut sai hte maren, Chyum Laika gaw, gara laika buk hte mung n bung ai. Chyum Laika gaw, shawng hpang rap ra nna labau lam ni, hpungtang hpaji hte seng ai lam ni hpe tsun ai shaloi tup hkrak teng man ai. Hpring tsup ngut sai myihtoi ga ni hte kaja ai hpaji ga ni mung lawm ai. Dai hta n-ga, “Karai Kasang a mungga gaw, a hkrung nga ai hte a let nga ai” ngu kasa Pawlu ka wa ai. Dai lachyum gaw hpa rai a ta?—Hebre 4:12 hpe hti u.

19, 20. (a) Chyum Laika gaw nang hpe gara hku karum ya lu ai kun? (b) Chyum Laika lu da ai majaw chyeju dum ai lam nang gara hku madun na kun?

¹⁹ Chyum Laika gaw anhte a prat hpe galai shai ya lu ai. Tinang hkum tinang san jep na matu mung karum ya ai. Ga shadawn, Karai Kasang hpe tsawra ai ngu anhte tsun ai. Raitim, anhte Chyum Laika hti ai shaloi chye wa ai shi a tara ni hpe n hkan sa ai nga yang, shi hpe tsawra ai ngu n lu tsun ai. Dai hku nna Karai Kasang hpe tsawra ai, n tsawra ai hpe san jep mai ai.

²⁰ Chyum Laika gaw, teng sha Karai Kasang kaw na re. Nang Chyum Laika hpe hkaja nna manu shadan na matu Karai Kasang ra sharawng ai. Ndai kumhpa a matu chyeju dum ai lam madun let matut nna hkaja u. Rai yang, masha hte seng ai Karai a yaw shada lam hpe, nang chye wa na re. Hpang na daw hta, ndai yaw shada lam hte seng nna, grau chye lu na re.