1, 2. Ngenyi Bhaibheri i cipo cinodakajisa cinobva kuna Mwari?

MUNOZWA kudini shamwari yenyu painomuashija cipo comainga mucikaveteri? Amunonoki kucifunungura, zve munodakara ngo kuti shamwari yenyu inomuragarira. Zve munoibonga.

² Bhaibheri i cipo cinobva kuna Mwari. Rinotipa masoko aticaizowanepi kudari no rainga ricipo. Inga muezaniso, rinotibvunja kuti Mwari wakarura mugore, no pasi, zve wakarura mwarume no mwanakaji vokutanga. Bhaibheri rinozviambi zvinotibesera patinova no zvineso. Mu Bhaibheri, tinojija kuti Mwari anozokwanirisa kudini cidisiso cake co kuitisa nane pasi pano. Bhaibheri i cipo cinodakajisa.

3. Tinozojijenyi patinonga tecijija Bhaibheri?

³ Pamunojiji Bhaibheri, munozovona kuti Mwari anoda kuti muve shamwari yake. Pamunojija maningi ngo paumusoro pake, ushamwari hwenyu naye hunokuravo maningi.

4. Icinyi cinomukahamaja ngo pamusoro po Bhaibheri?

⁴ Bhaibheri rakasandujwa mundumi jinokwana 2.600, zve mabhiriyoni o makhopi aro arikudindwa. Vandhu vanopindirija 90 kubva muzana munyika jese, vangaverenga Bhaibheri ngo ndumi yavo. Zve bviki ngo bviki, vandhu vanopindirija ciuru, vanoashira Bhaibheri! Zvokadi, akuna bhuku rakatojana no Bhaibheri.

5. Ngenyi tingananga kuti Bhaibheri “rakafemehwa ndi Mwari”?

⁵ Bhaibheri ‘rakafemehwa ndi Mwari’. (Verenganyi  2 Timoti 3:16.) Asi vamweni vanorangarira kuti: ‘Bhaibheri rakatahwa ngo vandhu, hino rakazova kudini ra Mwari? Bhaibheri rinodavira kuti: “Vandhu vakafemehwa [kana kuti, kutungamirihwa] ngo mujimu mucena vakavereketa ngo zina ra Mwari.” (2 Pedru 1:21) Zvakafanana no mune wo koponi angabvunja mutari kuti atare karata. Ndiani munewokarateyo? Ngoyo mune wo koponi, haiwa yo mutari wake. Mu njira yakafanana, mune wo Bhaibheri ndi Mwari, haiwa vandhu vaakashandiswa kuti varitare. Mwari wakavatungamirira kuti vatare murangariro jake. Bhaibheri kamare i “izwi [kana kuti i soko] ra Mwari.”—1 VaTesalònika 2:13; vonanyi Masoko o Kupejisira civerengo 2.

6, 7. Ngenyi tingananga kuti Bhaibheri rinozwirirana pacaro?

⁶ Bhaibheri rakapeja makore anopindirija 1.600 recitahwa. Rakatahwa mu nguva jakasiana-siana. Vamweni vainga vakajija maningi asi vamweni vainga vacizivi. Inga muezaniso, umwe wainga murapi. Vamweni vainga varimi, vatandi, vahavisi, vaporofeti, vatongi, zve majimambo. Pikija no kusiana-siana ko vatari, mativi ese oBhaibheri anozwirana. Irona arinangi zviro zvakasiana mu zvipauko zvaro. *

⁷ Zvipauko zvokutanga zvo Bhaibheri zvinotibvunja matangire akaita zvineso munyika, zve zvipauko zvokupejisira zvinotibvunja kuti Mwari acazopejisa kudini zvineso izvi no kunasirira nyika kuti ive paradhiso. Bhaibheri rinoverengeja zviuru no zviuru zvo makore o ndhoroondho jo vandhu zve rinotatija kuti zvidisiso zva Mwari nguva jese zvinokwanirisika.

8. Ipanyi muezaniso jinokhombija kuti Bhaibheri rakarungama pa kubhuya ngo zvo siensia.

⁸ Bhaibheri arizivi kutahwa kuti rijijise siensia kana kuti bhuku ro kucikora, asi zvarinonanga ngo pamusoro po zvosiensia irona rakarungama. Ndizvona zvatingavetera ku bhuku rinobva kuna Mwari. Inga muezaniso, bhuku ra vaRevhi rino ndhungamiro ja Mwari kuitira kuti va Iziraeri vatame kundhandhanisa ndhendha. Izvi zvakatahwa kare vandhu vacito vaziva kuti zvitongoni, zvinobara ndhendha. Bhaibheri rinonangazve kuti nyika yakapakaikwa pacina ciro. (Jobe 26:7)

9. Kugondeka ko vatari vo Bhaibheri kunotibesera kuzwisisenyi?

 ⁹ Bhaibheri parinonga recibhuya ngo ndhorovondho, irona rakarungama. Asi mabhuku mazinji o ndhorovondho aazivi kunasa kurungama ngokuti vatari vawo avazivi kugondeka. Inga muezaniso, ivona kazinji avatari ngo pamusoro po kunyiswa ko jinja ravo mu hondo. Mu kusiyana, vatari vo Bhaibheri vaigondeka pikija munguva yainyiswa vaIziraeri. Ivona vakatara ngo pamusoro po kuposa kwavo. Inga muezaniso, mu bhuku ro Bziverengo, Mosi anotibvunja kuti iyena wakashaisha maningi zve kuti Mwari waitodikana kumupangira ngo ndava yazvo. (Bziverengo 20:2-12) Kugondeka ko vatari vo Bhaibheri kunovonesa kuti Bhaibheri rinobva kuna Mwari. Izvi zvinoreva kuti itusu tingagonda Bhaibheri.

10. Ngenyi ngwajo jo Bhaibheri jinotibesera nyamasi uno?

¹⁰ Bhaibheri “rakafemehwa ndi Mwari, irona rinobesera pa kujijisa, pa kukamisa, pa kurungamisa zviro, no kupangira mu urungami.” (2 Timoti 3:16) Zvokadi, ngwajo jo Bhaibheri jinotibesera nyamasi uno. Jehovha anoziva maitihwe atakaithwa ndiwona, waro iyena anozwisisa zvatinorangarira no zvatinozwa. Anonasa kutiziva ushoni kupinda itusu pacedu, zve anoda kuti tidakare. Iyena anoziva zvakatinakira no zvakashata kwatiri.

11, 12. (a) Ingwajo japi jakapa Jesu jinowanika pana Mateu cipauko 5 no 7? (b) Ngocapi catingajijazve kubva mu Bhaibheri?

¹¹ Pana Mateu cipauko 5 mbhera 7, tinoverenga ngwajo jakapekeja Jesu ngo pamusoro po mawanire atingaita mudakaro, magarire atingaita no vamweni, maitire atingaita mukumbiro, no mavonere atingaita  mare. Pikija recitipa ngwajo iyi ko makore anodarika 2.000, riciri kundobesera maningi nyamasi uno.

¹² Mu Bhaibheri, Jehovha anotijijisazve zviambi zvinotibesera kuva no upenyu hwo mbhuri unodakajisa, kuva no basa rakanaka, no kugara ushoni no vamweni. Zviambi zvo Bhaibheri zvingatibesera nguva jese, azvinenyi kuti tiri ani, tinobva kwapi, zvineso zvapi zvatinazvo.—Verenganyi Isaia 48:17; vonanyi Masoko o Kupejisira civerengo 3.

13. Isaia wakanangenyi ngo zvaizoitika ku Bhabhironi?

¹³ Zviporofita zvizinji zvo Bhaibheri zvakakwanirisika. Inga muezaniso, Isaia wakaporofita kuti Bhabhironi raizoparajwa. (Isaia 13:19) Wakasanangura kamare no maparajihwe araizoitwa. Dhorobha iri rainga rakanasa kufungwa ngo musuvo jakakura no murambo. Asi Isaia wainga akananga kuti murambo waizooma zve musuvo jaro jaizosiiwa jakashama. Vaparaji varo vaizorinyisa pacina hondo. Isaia wakatoporofitavo kuti mundhu anodanijwa Siro, ndiyena waizonyisa Bhabhironi.—Verenganyi Isaia 44:27–45:2; vonanyi Masoko o Kupejisira civerengo 4.

14, 15. Uprofita hwa Isaia hwakakwanirisika kudini?

¹⁴ Cikwata co masoca cakavia cakanasirika kuti cihwise Bhabhironi pasure po mazana maviri o makore uporofita no watahwa. Ndiyani waitungamirira masoca? Inga zvainga zvakanangwa, wainga ari Siro, Mambo wo ku Persia. Zvese zvainga zvakaporofithwa zvakakwanirisika.

¹⁵ Pa usiku horakaparajwa,va Bhabilonia vainga vari pa mabuso. Ivona vaizwa vakangwaririka ngo ndava yo mupfimbiji no murambo. Kunja ko dhorobha, Siro no masoca ake waipaura kumwa yo mu murambo kuti iphwe. Kumwa yakaphwa zvokuti Masoca o ku Persia akwanise ku ambuka. Asi zvakaitisa kudini masoca angene mu Bhabhironi rainga rakatendenejwa ngo mupfimbiji? Inga zvainga zvakaporofithwa, musuvo jo dhorobha jakasiiwa jakashama, ngo kudaro masoca akanghwina mu dhoroba pacina hondo.

16. (a) Isaia wakaporofitenyizve ngo pamusoro po zvaizoithwa Bhabhironi? (b) Tinozvizivisa kudini kuti uporofita wa Isaia hwakakwanirisika?

 ¹⁶ Isaia wakaporofita kuti apana na umwe waizogarazve mu Bhabhironi. Iyena wakati: “Aricazogahwibze, arizovakiswi [kana kuraramiremo] no mubarihwana no mubarihwana.” (Isaia 13:20) Izvi zvakakwanirisika here? Pandau paiwanika Bhabhironi, kubva Bhagdhaa, Iraki kuenda kakusi pa mumango wo 80 o makiromita kuno mathere basi. Na nyamasi apana ari kugareyo. Jehovha wakapsaira Bhabhironi “ngo mupsairo [wake] unophwanya bzese.”—Isaia 14:22, 23. *

17. Ngenyi tingathemba zvigondiso zvese zva Mwari?

¹⁷ Kukwanirisika ko zviporofita zvizinji zvo mu Bhaibheri zvinoreva kuti itusu tingatothemba zvinonanga Bhaibheri ngo pamusoro po kumbeji. Ngative no gunyiso ro kuti Jehovha aakanganwi cigondiso cake cokuita pasi pano paradhiso. (Verenganyi Bziverengo  23:19.) Hina, tinovetero yo “uhomi hucikaperi hwakagondeswa ndi Mwari acikanyepi, kubvira ngari yo kare.”—Tito 1:2. *

18. Pauro wakananga kuti “soko ra Mwari” rakadini?

¹⁸ Tajijia kuti akuna bhuku rimweni rakatojana no Bhaibheri. Irona rinozwirana, zve recibhuya ngo shwiro jo zvosiensia no zvondhorovondho, irona nguva jese rakarungama. Irona rinotipazve ngwajo zve rino zviporofita zvizinji zvakatokwanirisika kare. Asi Bhaibheri rinonanga zvizinji kupinda izvi. Mupostori Pauro wakatara kuti: ‘Soko ra Mwari rinopona, rino simba.’ Izvi zvinorevenyi?—Verenganyi Vaheberi 4:12, Shanduro yeNyika Itsva.

19, 20. (a) Bhaibheri ringamubeseresa kudini kuti muzive zvamuri kamare? (b) Mungakhombijisa kudini kuti munobongesea ngo cipo co Bhaibheri?

¹⁹ Bhaibheri ringacinja upenyu hwenyu. Irona ringamubesera kuti muzive zvamuri kamare. Ringamubesera kuzwisisa murangariro no mazwiro enyu o mukati-kati kamare. Inga muezaniso, tingarangarira kuti tinoda Mwari. Asi kuti tikhombije kuti tinomudadi kamare, tinodikana kushandisa zvinonanga Bhaibheri.

²⁰ Zvokadi Bhaibheri i bhuku rinobva ka Mwari. Iyena anoda kuti muriverenge, murijije, zve muride. Bongeseanyi cipo cake ici, zve rambanyi mecirijija. Zve munozonasa kuzwisisa cidisiso ca Mwari kuno vandhu. Mu cipauko cinotevera, tinozojija zvizinji ngo pamusoro po cidisiso ici.