Hanenty ty anatiny ao

Ho amy loha hevitsy any

TOKO FAHA-2

Boky Baka amy Ndranahary ty Baiboly

Boky Baka amy Ndranahary ty Baiboly

1, 2. Manino ty Baiboly ro fanomeza farany ze soa baka amy Ndranahary?

MANAO akory iha lafa misy namanao manome fanomeza anao? Tsy lininao ty hamahà raha iny, sady falifaly iha satria mba mahatiaro anao namanao io. Misaotsy azy iha amy raha zay.

2 Fanomeza baka amy Ndranahary ty Baiboly. Manome fanazavà tsy ho hitantsika ndre aia ndre aia raha io. Mivola amintsika ohatsy ty Baiboly, fa Ndranahary ro namoro ty lanitsy, ty tany, voho ty lahilahy noho ty ampela voalohany. Manome torolala afaky manampy antsika amy raha manahira antsika raha io. Ianarantsika amy Baiboly ao hoe manao akory ty hanatanteraha-Ndranahary ty sitrapony, mba hahavy ty tany ho soasoa. Fanomeza farany ze soa ty Baiboly!

3. Ino ty raha ho hainao lafa mianatsy Baiboly?

3 Lafa mianatsy Baiboly iha, le ho hainao fa tea-Ndranahary ho namany iha. Hihamarè ty finamànareo, arakaraky ty hianaranao mikasiky azy.

4. Ino ty mampiavaky ty Baiboly?

4 Misy amy safà 2 600 eo ho eo ty Baiboly, le an’arivony tapitrisa ro fa naboaky. Maherini-90 isan-jaton’olo an-tany etoy ro afaky mamaky Baiboly amy fivolanany. Mandilatsini-raiky tapitrisa koa ty Baiboly voazara sankerinandro! Tsy misy vatany ty boky mitovy amy Baiboly.

5. Manino tsika ro mivola fa “baka amy ty herini-fanahy masi-Ndranahary” ty Baiboly?

5 “Baka amy ty herini-fanahy masi-Ndranahary” ty Baiboly. (Vakio 2 Timoty 3:16.) Fe mieritseritsy ty olo sisany hoe, ‘olombelo ro nanoratsy Baiboly, ka ino ty naha baka amy Ndranahary azy?’ Mamaly ty Baiboly hoe: “Baka amy Ndranahary ro nivolanan’olo, araky ze nitarihani-fanahy masy azy.” (2 Petera 1:21) Mitovy amy nahodabè raiky nampanoratsy taratasy ty anakiny raha zay. Ahinia ty hevitsy amy taratasy io ao? Tsy maintsy ani-nahodabè iny, fa tsy ani-anakiny io. Mitovy amy zay koa fa, hevitsi-Ndranahary ty amy Baiboly ao, fa tsy an’olo nampanoratiny azy rey. Nitarihi-Ndranahary hanoratsy ty hevitsiny rozy. “Safà-Ndranahary” vatany ty Baiboly.—1 Tesalonianina 2:13; henteo Fanazavà Hevitsy 2.

MARINA TY BAIBOLY

6, 7. Manino tsika ro mivola fa mifanaraky soa ty raha voasoratsy amy Baiboly ao?

6 Mandilatsy ty 1 600 tao ro nanorata ty Baiboly. Niay tamy fotoa samby hafa ty mpanoratsy azy. Ty ilany nianatsy, fa ty ilany tsy ho zay. Dokotera ohatsy ty raiky tamin-drozy. Ty sisany mpamboly, mpanarato, mpiaraky aondry, mpaminany, mpitsara, noho mpanjaka. Fe ndre samby hafa aza ty olo nanoratsy azy, le mifanaraky soa avao ty raha voasoratsy amy Baiboly ao. Tsy hoe mivola raha raiky ie amy toko raiky ao, le ty mifanohitsy amin’iny ty amy toko hafa any. *

7 Manazava ty nanombohani-raha manahira tan-tany etoy ty toko voalohandohany amy Baiboly ao, le ty toko faramparany miresaky mikasiky ty fomba hamahà-Ndranahary ani-raha zay, ka hanovàny ty tany ho paradisa. Ahità ty tantaran’olombelo tanatini-an’arivony tao ty Baiboly, sady mampiseho fa tanteraky avao ty raha tea-Ndranahary hatao.

8. Manomeza ohatsy ahità fa mifanaraky amy siansy ty Baiboly.

8 Tsy boky natao hianara siansy ty Baiboly, fe tozoro marina avao ty raha volaniny mikasiky raha io. Tsy tokony hanahaky ani-zay va ty boky baka amy Ndranahary! Misy torohevitsy namea-Ndranahary Israelita reo, ohatsy, ty amy bokini-Levitikosy ao, mba hisakana ty arety tsy hiparitaky. Fa ela biby ty nanorata raha io. Mbo tsy nahay ty olombelo tamy zay hoe manday arety ty bakterỳ noho ty virisy. Ampianarini-Baiboly mazava soa koa fa mihanto amy tsy misy eo ty tany. (Joba 26:7) Fa nivola koa ty Baiboly hoe boribory ty tany, tamy fotoa ninoa ty ankamaroan’olo hoe pisaky raha io.—Isaia 40:22.

9. Manao akory ty fahitànao ty Baiboly lafa hainao fa tsy mavandy ty mpanoratsy azy?

9 Tozoro marina avao ty tantara resahini-Baiboly. Tsy ho zay ty ankamaroani-boky satria tsy nitantara raha marina ty mpanoratsy azy. Tsy soratiny, ohatsy, ty fotoa naharesy ty firenena misy azy. Mifanohitsy amy zay ty nataoni-mpanoratsy Baiboly. Nivola raha marina avao rozy, ka nisoratiny tao ndre ty faharesean’Israelita. Nisoratin-drozy avao koa ndre ty raha tsy mety nataon-drozy. Nisoratini-Mosesy amy Nomery ao, ohatsy, fa nanao hadisoa bevata ie, ka nananatsy azy Ndranahary. (Nomery 20:2-12) Hita hoe baka amy Ndranahary ty Baiboly satria mivola ty marina avao ty mpanoratsy azy. Azo atokisa vatany ty Baiboly.

ATSIKY TOROHEVITSY SOA BOKY IO

10. Manino ro mahasoa antsika ty torohevitsini-Baiboly?

10 “Baka amy ty herini-fanahy masi-Ndranahary, sady mahasoa mba hampianara, hananara, hanarena ze diso” ty Baiboly. (2 Timoty 3:16) Mahasoa antsika henanizao vatany ty torohevitsini-Baiboly. Jehovah ro nanao antsika, ka hainy soa ty fihetseham-po noho ty fomba fisainantsika. Mahay antsika mandilatsy ty fahaizantsika ty vatantsika ie, sady teany ho sambatsy tsika. Hainy hoe ino ty mahasoa antsika noho ty tsy mahasoa antsika.

11, 12. a) Ino ty torohevitsy soa nameani-Jesosy amy Matio toko faha-5 zisiky amy faha-7? b) Ino koa ty azontsika ianara amy Baiboly ao?

11 Misy torohevitsy soa nameani-Jesosy amy Matio toko faha-5 zisiky amy faha-7 ao. Resahiny ao hoe ino ty atao laha ta ho sambatsy, ta hifanaraky soa amin’olo, lafa ta hivavaky, noho ty tokony hieritsereta ty drala. Ndre fa 2 000 tao lasa zay ty nanomezany torohevitsy reo, le mbo mahasoa noho mandaitsy avao zisiky henanizao.

12 Misy torolala baka amy Jehovah koa amy Baiboly ao, manampy antsika hana fianakavia sambatsy, hiasa soa, noho hifandramby soa amin’olo. Afaky manampy antsika avao ty Baiboly ndre ia tsika ndre ia, ndre aia ndre aia ty misy antsika, ndre ino ndre ino ty raha manahira antsika.—Vakio Isaia 48:17; henteo Fanazavà Hevitsy 3.

AZO ATOKISA TY FAMINANIA AMY BAIBOLY AO

Fa nivola Isaia, azy mpanoratsy Baiboly iny hoe ho resy Babylona

13. Ino iaby ty raha nivolanini-Isaia fa hahazo ani-Babylona?

13 Maro ty faminania amy Baiboly ao fa tanteraky. Naminany, ohatsy, Isaia fa ho rava Babylona. (Isaia 13:19) Nambarany mazava soa hoe hanao akory ty haharava tanà io. Nisy vavahady bevata noho vavarano, niaro tanà io. Fe fa nivola mialoha Isaia, fa ho ritsy vavarano io sady hengà hivoha avao vavahady io. Ho azoni-mpanafiky reo tanà io, kanefa rozy tsy hialy. Fa nivolanini-Isaia mialoha iaby hoe Kyrosy ty anarani-lahilahy handresy ani-Babylona io.—Vakio Isaia 44:27–45:2; henteo Fanazavà Hevitsy 4.

14, 15. Akory ty nahatanterahani-faminaniani-Isaia iny?

14 Roanjato tao tafarani-nanorata faminania zay, le nisy maramila niavy hanafiky ani-Babylona. Ia ro nitariky maramila reo? Kyrosy, azy mpanjaka Persiana iny. Ka nanao akory ty nahatanteraky ty faminania hafa?

15 Nanao fety Babyloniana reo tamy halikini-fanafiha iny. Tsy natahotsy rozy satria nisy rindribe noho vavarano niaro an-drozy. Nanao tabika bevata Kyrosy noho ty maramilany mba hampihenà rano iny, ka afaky nitsaky teo rozy. Nanao akory ty niliran-drozy ta Babylona tao? Nengà hivoha avao ty vavahadini-Babylona, araky ty nivolanini-faminania iny. Niazon-drozy vatany tanà iny ndre tsy nialy aza rozy.

16. a) Ino ty faminaniani-Isaia mikasiky ani-Babylona? b) Akory ty ahaizantsika fa nitanteraky faminaniani-Isaia zay?

16 Nanambara mialoha Isaia fa tsy hipetraha sasy Babylona. Nanoratsy ie hoe: “Tsy hipetraha sasy ie, sady fa tsy hisy pilasy ho azy sasy zisiky amy taranaky afara any.” (Isaia 13:20) Tanteraky va raha zay? Korontam-bato ro sisa amy pilasy nisy Babylona io amy 80 kilometatsy antimoni-Bagdad, a Irak any henanizao. Tsy misy olo mipetraky sasy ty any. Nifafàni-Jehovah tamy ‘kifafa fandripaha Babylona.’—Isaia 14:22, 23. *

Ty sisa tavela amy Babylona

17. Manino tsika ro afaky matoky ze raha ampitamàni-Ndranahary?

17 Afaky matoky tsika fa ho tanteraky iaby ze raha volanini-Baiboly mikasiky ty hoavy, satria fa tanteraky ty ankamaroani-faminania nivolaniny. Azontsika antoky fa hotanterahini-Jehovah ty safàny hoe hanao tany toy ho paradisa. (Vakio Nomery 23:19.) Mitamà vatany tsika fa ho azontsika ty “fiaina zisiky farany, fa nampitamàni-Ndranahary tsy mahay mavandy iny, eka, fa nampitamàniny liany fa ela.”—Titosy 1:2. *

AFAKY MANOVA TY FIAINANAO TY BAIBOLY

18. Manao akory ty ivolanani-Paoly ty “safà-Ndranahary”?

18 Nihitantsika fa tsy misy boky mitovy amy Baiboly. Tsy mifanohitsy ty raha volaniny, sady tozoro marina avao lafa miresaky mikasiky siansy noho tantara. Manome antsika torohevitsy soa koa ty Baiboly, sady ahità faminania fa tanteraky. Fe mbo mandilatsy ani-zay ty raha ataony. Nanoratsy ho zao ty apostoly Paoly: “Velo noho mahery ty safà-Ndranahary.” Ino ty teany hovolany?—Vakio Hebreo 4:12.

19, 20. a) Akory ty hanampeani-Baiboly anao hahay ty vatanao? b) Ino ty tokony hataonao laha teanao vatany ty Baiboly?

19 Afaky manova ty fiainanao ty Baiboly. Afaky manampy anao handiniky soa ty vatanao raha io, sady afaky manampy anao hahay ty tena an-tsainao ao koa. Mety hivola, ohatsy, tsika hoe: “Teako Ndranahary.” Fe laha ta hampiseho tsika hoe tea azy, le mila manaraky ty raha volaniny amy Baiboly ao.

20 Baka amy Ndranahary vatany ty Baiboly. Teany iha hamaky, hianatsy, noho ho tea ani-boky io. Asehonao hoe teanao fanomeza io laha tohizanao avao ty fianara azy. Ho hainao koa amy zay ty raha teani-Jehovah hatao amin’olombelo. Hianarantsika amy toko manaraky ao raha teany hatao io.

^ feh. 6 Misy mivola fa tsy mifanaraky ty raha voasoratsy amy Baiboly ao, fe diso raha zay. Henteo toko 7 amy boky Ny Baiboly—Tenin’Andriamanitra sa Tenin’olona? naboakini-Vavolombeloni-Jehovah.

^ feh. 16 Laha ta hahazo fanazavà maromaro mikasiky ty faminania amy Baiboly ao iha, le vakio ty pejy 27-29 amy bokikely Boky Iray ho An’ny Olona Rehetra, naboakini-Vavolombeloni-Jehovah.

^ feh. 17 Maro ty faminania amy Baiboly ao fa tanteraky fa tsy ty faharavani-Babylona avao. Misy fanazavà fanampiny ahità ty faminania mikasiky ani-Jesosy Kristy amy Fanazavà Hevitsy 5 ao.