1, 2. ¿Baʼaxten k-aʼalik le Bibliaoʼ junpʼéel jatsʼuts baʼal u siimajtoʼon Dios?

¿BIX a wuʼuyikaba kéen siʼibiktech wa baʼax tumen juntúul a amigo? ¿Máasaʼ ku kiʼimaktal a wóol? Le oʼolal ka tsʼáaik u diosboʼotikil yéetel ku taaktal a jáan ilik baʼaxiʼ.

² Le Bibliaoʼ junpʼéel jatsʼuts baʼal u siimajtoʼon Dios. Ku tsolik baʼaloʼob maʼ tu tsoʼolol tuláakʼ tuʼux. Ku yaʼalikeʼ Dios beet le kaʼanoʼ, le Luʼumaʼ bey xan le yáax máakoʼoboʼ. Le Bibliaoʼ ku tsolik baʼax jeʼel k-beetik kéen yanaktoʼon problemaseʼ. Ku yaʼalik xaneʼ Dioseʼ yaan u yutskíintik le Luʼumaʼ yéetel ku tsolik bix ken u beetil.

3. ¿Baʼax ken a kan ikil a xokik le Bibliaoʼ?

³ Teʼ Bibliaoʼ yaan a kanikeʼ Dioseʼ u kʼáat ka a beetaba u amigo. Le baʼaxoʼob ken a kan tu yoʼolaloʼ yaan u beetik a maas náatsʼal tu yiknal.

4. ¿Baʼax ku yaʼalaʼal yoʼolal le Biblia ku beetik u jaʼakʼal a wóoloʼ?

⁴ Le Bibliaoʼ tsʼoʼok u traducirtaʼal ich maas tiʼ 3,000 idiomaʼob yéetel tsʼoʼok u imprimirtaʼal u millonesiliʼ. Bejlaʼeʼ 9 tiʼ cada 10 máakoʼobeʼ jeʼel u páajtal u xokikoʼob le Biblia ichil u idiomaʼoboʼ. Cada semanaeʼ maas tiʼ junpʼéel millón bibliaʼob ku tʼoʼoxol. ¡Minaʼan uláakʼ libro jeʼex le Bibliaoʼ!

5. ¿Baʼaxten k-aʼalik le Bibliaoʼ «jach tu jaajil u tʼaan Dios»?

 ⁵ Le Bibliaoʼ «tiʼ Dios u taal» (xok 2 Timoteo 3:16). Baʼaleʼ yaan máax tuklikeʼ wa chéen wíinik tsʼíibteʼ, ¿baʼaxten túun ku yaʼalaʼal tiʼ Dios u taal? Le Bibliaoʼ ku yaʼalik: «Wíinikoʼob tʼaanajoʼob tu kʼaabaʼ Dios le ka nuʼuktaʼaboʼob tumen le espíritu santooʼ» (2 Pedro 1:21). Bey jeʼex juntúul taatatsil ku yaʼalik tiʼ u hijo ka u tsʼíibt junpʼéel carta tu kʼaabaʼeʼ. Le baʼax ken u tsʼíibt le xiʼipaloʼ u tuukul u taata. Bey úuchik yéetel le Bibliaoʼ: Dios tsʼáa tu tuukul le máakoʼob baʼax ken u tsʼíibtoʼoboʼ. Le oʼolal k-aʼalikeʼ le Bibliaoʼ «jach tu jaajil u tʼaan Dios» (1 Tesalonicenses 2:13; ilawil nota 2).

6, 7. ¿Baʼaxten k-aʼalik junpʼéeliliʼ tuukul yaan ichil le Bibliaoʼ?

⁶ Maas tiʼ 1,600 años tu bisaj u tsʼíibtaʼal le Bibliaoʼ. Yaan tiʼ le máaxoʼob tsʼíibtoʼ maʼ tu kʼaj óoltubaʼobiʼ. Yaneʼ xooknajaʼanoʼob, uláakʼoʼobeʼ maʼ. Juntúuleʼ doctor, uláakʼoʼobeʼ j-kolnáaloʼob, j-chuk kayoʼob, j-kanan tamanoʼob, profetaʼob, juezoʼob yéetel reyoʼob. Kex jejeláas máaxoʼob tsʼíibteʼ junpʼéeliliʼ tuukul yaan ichil. Mix tuʼux ku yaʼalik yaanal baʼal tiʼ le tsʼoʼok u yáax aʼalikoʼ. *

⁷ Tu káajbal le Bibliaoʼ ku tsolik bix káajik le problemas yaan teʼ yóokʼol kaabaʼ. Tu tsʼoʼokbaleʼ ku yaʼalik bix ken u yutskíintil Dios yéetel bix ken u sutil paraísoil le Luʼumaʼ. Le Bibliaoʼ ku tsolik baʼax tsʼoʼok u yúuchul tiʼ wíinik ichil u milesil jaʼaboʼob. Ku yeʼesikeʼ Dioseʼ mantatsʼ ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik.

8. ¿Baʼaxoʼob eʼesik jaaj baʼax ku yaʼalik le Biblia kéen tʼaanak tiʼ cienciaoʼ?

⁸ Le Bibliaoʼ maʼ u libroil cienciaiʼ mix utiaʼal u tsʼaʼabal xook escuelaiʼ. Baʼaleʼ kéen tʼaanak tiʼ cienciaeʼ jaaj baʼax ku yaʼalik. Letiʼe baʼax ku páaʼtaʼal tiʼ junpʼéel libro ku taal tiʼ Diosoʼ. Tu libroil Levíticoeʼ ku tsolik baʼax tu yaʼalaj Dios tiʼ le israelitaʼob ka u beetoʼob utiaʼal maʼ u kʼojaʼantaloʼoboʼ. Leloʼ tsʼíibtaʼab táanil tiʼ u yojéeltaʼal tuʼux u taal le kʼojaʼaniloʼoboʼ. Le Bibliaoʼ ku yaʼalik xaneʼ «mix tuʼux etsʼekbal» le Luʼumaʼ (Job 26:7). Úuchjeakileʼ ku tuklaʼal táax le Luʼumoʼ,  chéen baʼaleʼ Bibliaoʼ u yaʼalmiliʼ wóoliseʼ (Isaías 40:22).

9. ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le úuchik u yaʼalik u jaajil le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ?

⁹ Le Bibliaoʼ maʼatech u tuus kéen tʼaanak tiʼ baʼaxoʼob uchaʼantak. Baʼaleʼ yaʼab libroʼob ku tʼaanoʼob tiʼ baʼaxoʼob uchaʼantakeʼ maʼ tu yaʼalikoʼob tuláakal jach jeʼex úuchikoʼ. U suukileʼ le máaxoʼob tsʼíibtikoʼ maʼ tu yaʼalikoʼob bix perdernajik u kaajaloʼob tiʼ junpʼéel baʼateliʼ. Baʼaleʼ le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ tu yaʼaloʼob bix perdernajik u kaajaloʼob. Tu tsʼíibtoʼob xan le baʼaloʼob maʼ maʼalobtak tu beetoʼoboʼ. Jeʼex tu libroil Númeroseʼ Moiséseʼ tu tsʼíibtaj kʼeʼey tumen Dios yoʼolal junpʼéel baʼax maʼ maʼalob tu beetiʼ (Números 20:2-12). Le máaxoʼob tsʼíibt le Bibliaoʼ tu yaʼaloʼob tuláakal jach jeʼex úuchikoʼ, lelaʼ ku yeʼesikeʼ le Bibliaoʼ tiʼ Dios u taal yéetel jeʼel u páajtal k-creertik le baʼax ku yaʼalikoʼ.

10. ¿Baʼaxten tak bejlaʼa jeʼel u yáantkoʼon le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaik le Bibliaoʼ?

¹⁰ Le Bibliaoʼ «tiʼ Dios u taal [...,] maʼalob utiaʼal kaʼansaj, utiaʼal u yaʼalaʼal u nuʼuk tiʼ máak, utiaʼal u tojkíintaʼal u kuxtal máak» (2 Timoteo 3:16). Le tsolnuʼukoʼob ku tsʼáaikoʼ tak bejlaʼa ku yáantkoʼoneʼ tumen tiʼ Jéeoba u taaloʼob. Jéeoba beetmiloʼon, le oʼolal jach u kʼaj óoloʼon yéetel u yojel bix jeʼel u bintoʼon utsileʼ. U yojel baʼax jeʼel u beetiktoʼon loobeʼ yéetel baʼax jeʼel u taasiktoʼon kiʼimak óolaleʼ.

11, 12. 1) ¿Baʼax tu tsolaj Jesús teʼ Mateo capítulo 5 tak 7? 2) ¿Baʼax nuʼuktajiloʼob yaan teʼ Bibliaoʼ?

 ¹¹ Teʼ Mateo 5 tak 7, Jesúseʼ tu tsolaj bix jeʼel u yantaltoʼon kiʼimak óolaleʼ, bix unaj k-bisikba yéetel u maasil, bix unaj k-orar yéetel bix unaj k-ilik le taakʼinoʼ. Kex tsʼoʼok u máan 2,000 años u yaʼaleʼ láayliʼ ku yáantkoʼoneʼ.

¹² Teʼ Bibliaoʼ yaan nuʼuktajoʼob wa principios jeʼel u yáantkoʼon ichil k-familiaeʼ, teʼ meyajoʼ bey xan utiaʼal k-bisikba maʼalob yéetel u maasil. Le nuʼuktajoʼobaʼ tak bejlaʼa ku yáantik máak jeʼel tuʼuxak kajaʼaneʼ yéetel kex jeʼel baʼaxak ku aktáantikeʼ (xok Isaías 48:17; ilawil nota 3).

13. ¿Baʼax tu yaʼalaj Isaías kun úuchul tiʼ Babilonia?

¹³ Yaʼab profecíaʼob yaan teʼ Bibliaoʼ tsʼoʼok u béeytaloʼob. Profeta Isaíaseʼ tu yaʼalaj jach bix kun xuʼulsbil u kaajil Babilonia (Isaías 13:19). U joonajiloʼob le kaajaʼ jach nuuktak yéetel yaan junpʼéel río tu baʼpach. Isaíaseʼ tu yaʼalaj yaan u tijil le ríooʼ yéetel yaan u pʼáatal jeʼekʼabil u joonajiloʼob. Le enemigoʼoboʼ maʼ tun baʼateloʼob utiaʼal u yookloʼobiʼ. Isaíaseʼ tu yaʼaleʼ Ciro u kʼaabaʼ le máax kun xuʼulsik Babiloniaoʼ (xok Isaías 44:27–45:2; ilawil nota 4).

14, 15. ¿Bix béeychajik le profecía tu yaʼalaj Isaíasoʼ?

¹⁴ Ka máan 200 años tsʼíibtaʼakeʼ kʼuch yaʼab soldadoʼob utiaʼal u xuʼulskoʼob Babilonia. ¿Máax nuʼuktoʼob? Jach jeʼex aʼalaʼaniloʼ Ciro, u reyil Persia. Kʼuch u yorail u láaj béeychajal le baʼaxoʼob aʼalaʼan tu yoʼolal Babiloniaoʼ.

 ¹⁵ Le áakʼab ka xuʼulsaʼaboʼ le babilonioʼoboʼ táan kaʼach u beetkoʼob junpʼéel fiesta. Maʼ saajkoʼobiʼ tumen u yojloʼob kaʼanal u pakʼiloʼob le kaajoʼ yéetel baʼpachtaʼan tumen junpʼéel río. Baʼaleʼ Ciro yéetel u soldadoʼobeʼ tu beetoʼob u yáalkab le jaʼ yaanal tuʼuxoʼ. Le ka éem u kaʼanlil le jaʼoʼ páajchaj u kʼáatmáanoʼobiʼ.  Baʼaleʼ ¿bix úuchik u yookloʼobiʼ? Jeʼex aʼalaʼaniloʼ tuʼub u kʼaʼalal le joonajoʼ. Le soldadoʼob túunoʼ maʼ anchaj u baʼateloʼobiʼ.

16. 1) ¿Bix tu yaʼalil Isaías kun pʼáatal Babilonia? 2) ¿Bix k-ojéeltik béeychaj le profecía tu yaʼalaj Isaíasoʼ?

¹⁶ Isaíaseʼ tu yaʼalaj xan yoʼolal Babilonia: «Mix bikʼin kun kajtal máak tu kaʼatéeniʼ» (Isaías 13:20). ¿Béeychaj wa xan leloʼ? Béeychaji. U kaajil Babiloniaeʼ 80 kilómetros (20 leguas) yanil kaʼach tu noojolil Bagdad (Irak). Bejlaʼeʼ mix máak kajaʼan teʼeloʼ, chéen u jutul pakʼiloʼob ku yilaʼaliʼ. Béeychaj le baʼax tu yaʼalaj Jéeobaaʼ: «Yaan in xuʼulsiktiʼ, bey míistbil ken in beetileʼ» (Isaías 14:22, 23).

17. ¿Baʼaxten jeʼel u páajtal k-creertik yaan u béeytal baʼax ku yaʼalik Dioseʼ?

¹⁷ Jeʼel u páajtal k-creertik le baʼaxoʼob ku yaʼalik Jéeobaoʼ tumen yaʼab tiʼ u profecíaʼobeʼ tsʼoʼok u béeytaloʼob. Letiʼeʼ jach tu jaajil yaan u sutik paraísoil le  Luʼumaʼ (xok Números 23:19). Tsʼoʼoleʼ u tsʼaamajtoʼon u esperanzail k-kuxtal minaʼan u xuul, yéetel k-ojleʼ Dioseʼ «maʼ tu páajtal u tuus» (Tito 1:2). *

18. ¿Baʼax tu yaʼalaj Pablo yoʼolal «u tʼaan Dios»?

¹⁸ Tsʼoʼok a kanikeʼ minaʼan uláakʼ libro jeʼex le Bibliaoʼ. Maʼatech u bin tu contra junpʼéel baʼal tsʼoʼok u yáax aʼalik. Ku yaʼalik u jaajil kéen tʼaanak tiʼ ciencia yéetel tiʼ baʼaxoʼob uchaʼantak. Ku tsʼáaik maʼalob tsolnuʼukoʼob yéetel ku béeytal le profecíaʼob ku yaʼalikoʼ. Baʼaleʼ maʼ chéen leloʼ. Apóstol Pabloeʼ tu yaʼalaj: «U tʼaan Dioseʼ kuxaʼan yéetel yaan u páajtalil». ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal leloʼ? (xok Hebreos 4:12).

19, 20. 1) ¿Bix jeʼel u yáantkech le Bibliaoʼ? 2) ¿Bix jeʼel a tsʼáaik u diosboʼotikil yoʼolal le Bibliaoʼ?

¹⁹ Le Bibliaoʼ jeʼel u yáantkech a kʼex a kuxtaleʼ. Jeʼel u yáantkech a naʼat baʼax yaan ta tuukul yéetel tu taamil a puksiʼikʼaleʼ. Maʼ xaaneʼ jeʼel a tuklik a yaabiltmaj Dioseʼ, baʼaleʼ utiaʼal a weʼesik a yaabiltmeʼ unaj a beetik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ.

²⁰ Le Bibliaoʼ jach tu jaajil tiʼ Dios u taal. Letiʼeʼ u kʼáat ka a xoke, ka a xakʼalte yéetel ka a yaabilte. Utiaʼal a tsʼáaik u diosboʼotikil yoʼolal le siibalaʼ maʼ u xuʼulul a xokik. Beyoʼ yaan a naʼatik baʼax u tukultmaj Dios utiaʼal wíinik. Tuláakʼ xookoʼ yaan k-kanik u maasil tu yoʼolal leloʼ.