1, 2. а) Киминсә адыны билмәк ону таныдығымыза дәлаләт едирми? б) Чохлары Иса Мәсиһ һаггында нә дүшүнүр?

ДҮНЈАДА адлы-санлы инсанлар чохдур. Ола билсин, биз бу инсанлардан кимисә ады илә таныјырыг. Амма инсанын адыны билмәјимиз ону јахшы таныдығымызы, онун хасијјәтинә бәләд олдуғумузу, онунла бағлы һәр шеји билдијимизи ҝөстәрмир.

² Јәгин, 2000 ил бундан әввәл јашамыш Иса Мәсиһ һаггында ешитмисиниз. Чохлары онун әслиндә неҹә инсан олдуғуну билмир. Мәсәлән, бәзи инсанлар онун садәҹә јахшы инсан олдуғуну дүшүнүр, кимиси ону пејғәмбәр кими гәбул едир, кимиси дә она Танры кими ибадәт едир. Бәс сиз Мәсиһ һаггында нә билирсиниз? (12-ҹи әлавәјә бахын.)

3. Јеһова Аллаһ вә Иса Мәсиһ һаггында билик алмаг нәјә ҝөрә ваҹибдир?

³ Иса Мәсиһ һаггында һәгигәти билмәк чох ваҹибдир. Чүнки Мүгәддәс Китабда дејилир: «Әбәди һәјат одур ки, Сәни, тәк ҝерчәк Аллаһы вә ҝөндәрдијин Иса Мәсиһи танысынлар» (Јәһја 17:3). Бәли, Јеһова Аллаһ вә Иса Мәсиһ һаггында һәгигәти биләнләрин гаршысында ҹәннәтдә әбәди јашамаг имканы ачылыр (Јәһја 14:6). Иса Мәсиһ һәмчинин бүтүн инсанлар үчүн ҝөзәл нүмунәдир. Биз ондан чох шеј өјрәнә биләрик, мәсәлән, бир инсан кими неҹә јашамалыјыг, башгалары илә неҹә рәфтар етмәлијик (Јәһја 13:34, 35). Јәһја 17:3 ајәсиндәки сөзләрә ујғун олараг, биз 1-ҹи фәсилдән Аллаһ һаггында мүәјјән билик алдыг. Бу фәсилдә  исә Аллаһын гулу вә елчиси Иса Мәсиһ һаггында Мүгәддәс Китаба әсасланан һәгигәти өјрәнәҹәјик.

4. Аллаһ Мүгәддәс Китабда нә вәд етмишди?

⁴ Иса доғулмаздан узун илләр әввәл, Јеһова Аллаһ Мүгәддәс Китабда вәд етмишди ки, јер үзүнә Мәсиһ ҝөндәрәҹәк. Аллаһын нијјәти о иди ки, Мәсиһи, јәни сечдији шәхси хүсуси мөвгејә уҹалтсын. Мәсиһ Аллаһын бүтүн вәдләрини ҝерчәкләшдирәҹәк. Амма Мәсиһ бизә јалныз ҝәләҹәкдә дејил, бу ҝүн дә чох шејдә көмәк едә биләр. Иса доғулмаздан әввәл, әксәр инсанлары бир суал марагландырырды: «Ҝөрәсән, Мәсиһ ким олаҹаг?»

5. Шаҝирдләри Иса илә бағлы нәјә әмин идиләр?

⁵ Шаҝирдләри әмин идиләр ки, Иса вәд олунмуш Мәсиһдир (Јәһја 1:41). Бир дәфә 12 һәварисиндән бири Исаја демишди: «Сән Мәсиһсән» (Мәтта 16:16). Бәс биз һарадан әмин ола биләрик ки, Иса, доғрудан да, вәд олунмуш Мәсиһдир?

6. Јеһова сәмими инсанларын Мәсиһи танымалары үчүн нә едиб?

⁶ Иса доғулмаздан хејли әввәл, Аллаһ пејғәмбәрләр васитәсилә Мәсиһ барәдә әтрафлы мәлуматлар јаздырмышды ки, инсанлар ону таныја билсин. Ҝәлин белә бир вәзијјәти тәсәввүр едәк. Туталым, сиздән танымадығыныз, һеч вахт ҝөрмәдијиниз инсаны автобус дајанаҹағында гаршыламағы хаһиш едибләр. О инсаны јахшы тәсвир етсәләр, чохлу инсанын арасында ону тапмаг асан олаҹаг. Аллаһ да пејғәмбәрләри васитәсилә Мәсиһин нә ишлә мәшғул олаҹағыны вә башына нәләрин ҝәләҹәјини хәбәр вериб. Бүтүн бу пејғәмбәрликләрин Исанын үзәриндә јеринә јетмәси сәмими инсанлары әмин едир ки, о, мәһз һәмин вәд олунмуш Мәсиһдир.

7. Һансы ики пејғәмбәрлик Исанын Мәсиһ олдуғуну сүбут едир?

⁷ Ҝәлин бу пејғәмбәрликләрдән икисинә диггәт јетирәк.  Биринҹиси, Иса доғулмаздан 700 ил әввәл Микә пејғәмбәр јазмышды ки, Мәсиһ кичик шәһәр олан Бејтләһмдә анадан олаҹаг (Микә 5:2). Иса мәһз һәмин шәһәрдә дүнјаја ҝәлмишди (Мәтта 2:1, 3—9). Икинҹиси, Дәнјал пејғәмбәр хәбәр вермишди ки, Мәсиһ ерамызын 29-ҹу илиндә зүһур едәҹәк (Дәнјал 9:25). Бу пејғәмбәрликләр Исанын Мәсиһ олдуғуну сүбут едән чохсајлы пејғәмбәрликләрин јалныз икисидир. (13-ҹү әлавәјә бахын.)

8, 9. Иса вәфтиз оланда онун Мәсиһ олдуғуну сүбут едән һансы һадисә баш верди?

⁸ Исанын Мәсиһ олдуғуну Јеһова Өзү ачыг-ајдын тәсдиг етмишди. Аллаһ Вәфтизчи Јәһјаја сөз вермишди ки, Мәсиһи танымасы үчүн она әламәт верәҹәк. Иса ерамызын 29-ҹу илиндә Иордан чајында вәфтиз олмаг үчүн Јәһјанын јанына ҝәләндә Јәһја бу әламәти өз ҝөзләри илә ҝөрмүшдү. Мүгәддәс Китабда бу һадисә белә тәсвир олунур: «Иса вәфтиз олан кими судан чыхды. Бирдән ҝөјләр ачылды, Јәһја ҝөрдү ки, Аллаһын руһу ҝөјәрчин кими Исанын үзәринә енир. Бу заман ҝөјдән бир сәс ҝәлди: “Бу, Мәним севимли Оғлумдур. Мән ондан чох разыјам”» (Мәтта 3:16, 17). Јәһја бу әламәти ҝөрәндә вә Аллаһын сөзләрини ешидәндә әмин олду ки, Иса һәмин вәд олунмуш Мәсиһдир (Јәһја 1:32—34). О ҝүн, Јеһованын руһу Исанын үзәринә енән ҝүн, о, Мәсиһ олду. Бәли, Аллаһын Өндәр вә Падшаһ тәјин етдији шәхс Иса иди (Әшија 55:4).

⁹ Мүгәддәс Китабдакы пејғәмбәрликләр, Иса вәфтиз оланда Јеһованын дедији сөзләр вә вердији әламәт сүбут  едир ки, Иса вәд олунмуш Мәсиһдир. Бәс Иса һарадан ҝәлмишди вә о, неҹә инсан иди? Ҝәлин ҝөрәк Мүгәддәс Китабда бу барәдә нә дејилир?

10. Мүгәддәс Китаба әсасән, јер үзүнә ҝәлмәздән әввәл Иса һарада јашајыб?

¹⁰ Мүгәддәс Китабда јазыланлара әсасән, Иса Мәсиһ  јер үзүнә ҝәлмәздән әввәл Аллаһын дәрҝаһында јашајыб. Микә пејғәмбәр јазмышды ки, Мәсиһин «көкү чох гәдимләрә... ҝедиб чыхыр» (Микә 5:2). Иса өзү дәфәләрлә тәсдиг етмишди ки, јердә инсан кими доғулмаздан әввәл ҝөјдә јашајыб. (Јәһја 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5 ајәләрини охујун.) Һәлә јер үзүнә ҝәлмәмишдән габаг Иса илә Јеһова Аллаһ арасында хүсуси мүнасибәт вар иди.

11. Нәјә ҝөрә Јеһова Исаны әзиз тутур?

¹¹ Иса Аллаһ үчүн чох әзиздир, чүнки ҹанлы-ҹансыз нә варса, һәр шејдән әввәл Аллаһ ону јарадыб. Буна ҝөрә дә Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Иса Мәсиһ «бүтүн хилгәтин илкидир» (Колослулара 1:15). Исаны Јеһова Аллаһ үчүн әзиз едән диҝәр сәбәб одур ки, о, шәхсән Аллаһ тәрәфиндән јарадылан јеҝанә варлыгдыр. Буна ҝөрә дә, о, «јеҝанә оғул» * адланыр (Јәһја 3:16). Башга бир сәбәб исә Јеһова Аллаһын һәр шеји онун васитәсилә јаратмасыдыр (Колослулара 1:16). Иса һәмчинин «Сөз» адланыр, чүнки Јеһова Аллаһ бујругларыны мәләкләрә вә инсанлара онун васитәсилә чатдырырды (Јәһја 1:14).

12. Һарадан билирик ки, Иса вә Аллаһ ејни шәхс дејил?

¹² Бәзи инсанлар үчүн Иса вә Аллаһ ејни шәхсдир. Амма бу фикир Мүгәддәс Китаба зиддир. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, Исаны Аллаһ јарадыб, јәни онун башланғыҹы вар.  Јери-ҝөјү јарадан Јеһова Аллаһын исә башланғыҹы јохдур, О, әзәлдән вар олуб (Зәбур 90:2). Иса һеч вахт өзүнү Аллаһа тај тутмајыб. Мүгәддәс Китаба әсасән, Јеһова Исадан үстүндүр. (Јәһја 14:28 ајәсини охујун; 1 Коринфлиләрә 11:3.) Гадир Аллаһ адыны дашымаға јалныз Јеһова лајигдир (Јарадылыш 17:1). Каинатда Ондан али, Ондан гүдрәтли варлыг јохдур. (14-ҹү әлавәјә бахын.)

13. Нәјә ҝөрә Мүгәддәс Китаб Исаны «ҝөзәҝөрүнмәз Аллаһын бәнзәри» адландырыр?

¹³ Јер-ҝөј јаранмаздан әввәл, Јеһова Аллаһ вә Оғлу Иса милјард илләр әрзиндә бирликдә мәләкләри, улдузлары, ҝүнәши вә диҝәр шејләри јарадыблар. Бу илләр әрзиндә онларын арасында ҝүҹлү мәһәббәт телләри јараныб (Јәһја 3:35; 14:31). Иса Мәсиһ Атасынын хүсусијјәтләрини о гәдәр мүкәммәл шәкилдә әкс етдирирди ки, Мүгәддәс Китаб ону «ҝөзәҝөрүнмәз Аллаһын бәнзәри» адландырыр (Колослулара 1:15).

14. Јеһованын истәкли Оғлунун инсан кими доғулмасы неҹә мүмкүн олду?

¹⁴ Аллаһын истәкли Оғлу Иса Мәсиһ Атасына бојун әјәрәк јер үзүндә инсан кими доғулмаға разы олду. Сиздә суал јарана биләр: «Ахы бу неҹә мүмкүндүр?» Јеһова Аллаһ мөҹүзәви шәкилдә ҝөјдән Оғлунун һәјатыны Мәрјәм адлы бакирә гызын бәтнинә көчүрүр. Одур ки Исанын инсан атасы олмамышды. Бунун сајәсиндә Мәрјәм дүнјаја камил оғлан ушағы ҝәтирир вә адыны Иса гојур (Лука 1:30—35).

15. Нәјин сајәсиндә Јеһова Аллаһы даһа јахындан таныја биләрсиниз?

¹⁵ Исанын шаҝирдләри олан Мәттанын, Маркын, Луканын вә Јәһјанын јаздығы мүждәләрдән Иса Мәсиһ, онун һәјаты вә хасијјәти барәдә чох шеј өјрәнә биләрсиниз. Бу  мүждәләр «Инҹил» китабына дахилдир. Иса Атасына чох бәнзәдији үчүн онун һаггында охудугларыныз сизә Јеһова Аллаһы јахындан танымаға көмәк едәҹәк. Иса өзү демишди: «Мәни ҝөрән Атаны да ҝөрүб» (Јәһја 14:9).

16. Иса Мәсиһ нә барәдә тәлим верирди? Онун тәлимләри һарадан гајнагланырды?

¹⁶ Чохлары Исаја «Устад» вә «Мүәллим» дејә мүраҹиәт едирди (Јәһја 1:38; 13:13). Бир мүәллим кими онун вердији тәлимин әсас мөвзусу Падшаһлыг һаггында мүждә иди. Бу Падшаһлыг Аллаһын гурдуғу һөкумәтдир. Бу һөкумәт ҝөјдән јер үзүнү идарә едәҹәк вә Аллаһын итаәткар бәндәләринә чохлу немәтләр бәхш едәҹәк (Мәтта 4:23). Исанын вердији тәлимләрин мәнбәји Јеһова Аллаһдыр. Иса демишди: «Вердијим тәлим мәним дејил, мәни ҝөндәрәниндир» (Јәһја 7:16). Јеһова Аллаһ истәјир ки, инсанлар Онун Падшаһлығынын јер үзүнү идарә едәҹәји барәдә хош хәбәри ешитсинләр. Иса бу хәбәри һамыја чатдырырды.

17. Иса һарада тәлим верирди? Нәјә ҝөрә о, тәлим вермәк ишинә ҹан гојурду?

¹⁷ Бәс Иса һарада тәлим верирди? О, инсанларын олдуғу һәр јердә, шәһәрләрдә, кәндләрдә, базарларда, ибадәтҝаһларда вә инсанларын евләриндә тәлим верирди. О отуруб ҝөзләмирди ки, инсанлар онун ајағына ҝәлсин, өзү онларын јанына ҝедирди (Марк 6:56; Лука 19:5, 6). Иса тәлим вермәк ишинә ҹан гојурду, вахтыны, ҝүҹүнү бу ишә сәрф едирди. Чүнки буну Аллаһ ондан тәләб едирди вә о, һәр шејдә Аллаһа бојун әјирди (Јәһја 8:28, 29). Ону инсанлара тәлим вермәјә тәшвиг едән һәмчинин шәфгәт һисси иди. (Мәтта 9:35, 36 ајәләрини охујун.) Иса ҝөрүрдү ки, дин хадимләри инсанлара Аллаһ һаггында, Онун Падшаһлығы һаггында һәгигәти өјрәтмирләр. Буна ҝөрә дә, әлиндән  ҝәләни едирди ки, хош хәбәри мүмкүн гәдәр чох инсана чатдырсын.

18. Иса Мәсиһин һансы хүсусијјәти сизин даһа чох хошунуза ҝәлир?

¹⁸ Иса Мәсиһ инсанлары чох севирди вә онлара көмәк етмәк үчүн әлиндән ҝәләни едирди. О, меһрибан вә үнсијјәтә ачыг инсан иди. Һәтта ушаглар белә, онун јанында олмағы хошлајырды (Марк 10:13—16). О, чох инсафлы инсан иди. Онун аҹҝөзлүјү вә ријакарлығы ҝөрән ҝөзү јох иди (Мәтта 21:12, 13). О дөврдә гадынлар бир чох һүгуглардан мәһрум идиләр вә һөрмәтсиз мүнасибәтә мәруз галырдылар. Иса исә гадынларын ләјагәтини уҹа тутур, һәмишә онларла һөрмәтлә давранырды (Јәһја 4:9, 27). Һәмчинин Иса, сөзүн әсил мәнасында, тәвазөкар инсан иди. Һәтта бир дәфә о, адәтән, гуллугчуларын ҝөрдүјү иши ҝөрмүшдү, һәвариләринин ајагларыны јумушду (Јәһја 13:2—5, 12—17).

19. Һарадан билирик ки, Иса инсанларын еһтијаҹыны ҝөрүрдү вә онлара көмәк етмәк истәјирди?

¹⁹ Иса инсанларын әслиндә нәјә еһтијаҹ дујдуғуну јахшы билирди вә онлара көмәк етмәк истәјирди. О, Аллаһын гүдрәти илә мөҹүзәви шәкилдә хәстәләри сағалдырды (Мәтта 14:14). Бир дәфә ҹүзамлы бир киши Исаја јахынлашыб дејир: «Әҝәр истәсән, мәни тәмизләјә биләрсән». Бу кишинин неҹә әзаб чәкдијини ҝөрәндә Исанын она јазығы ҝәлди вә она көмәк етмәк истәди. Буна ҝөрә дә әлини узадыб она тохунду вә деди: «Истәјирәм. Тәмизлән». О андаҹа ҹүзам кечди, һәмин адам тәмизләнди! (Марк 1:40—42). Тәсәввүр едә биләрсиниз, о инсан һансы һиссләри кечирмишди?!

20, 21. Аллаһа садиг галмаг истәјән инсанлар үчүн Иса һансы нүмунәни гојуб?

²⁰ Аллаһа садиг галмаг истәјән инсанлар үчүн Иса ән  ҝөзәл нүмунәдир. Һәјатында һәр нә баш версә дә, дүшмәнләри она һәр неҹә зүлм етсәләр дә, о, һәмишә Атасына садиг галыб. Мәсәлән, Шејтан ону имтаһана чәкәндә Иса ҝүнаһа батмады (Мәтта 4:1—11). Исанын аилә үзвләриндән бәзиләри онун Мәсиһ олдуғуна инанмырдылар вә дејирдиләр ки, о, ағлыны итириб. Буна бахмајараг, Иса Аллаһын тапшырдығы иши ҝөрмәјә давам едирди (Марк 3:21). Дүшмәнләри она пислик едәндә, әзаб верәндә Аллаһа садиг галырды, онлардан әвәз чыхмырды (1 Бутрус 2:21—23).

²¹ Иса ишҝәнҹә чәкиб өләндә белә, Аллаһа садиг галды. (Филиппилиләрә 2:8 ајәсини охујун.) Өлән ҝүнү Исанын нәләр јашадығыны тәсәввүр един. Ону һәбс едирләр, јаланчы шаһидләр үзүнә дуруб Аллаһа күфр етдијини  иддиа едирләр, ҹамаат ону лаға гојур, әсҝәрләр ишҝәнҹә вериб дирәјә мыхлајыр. Сонда Иса: «Тамам олду!» — дејиб ҹаныны тапшырыр (Јәһја 19:30). Өлүмүндән үч ҝүн сонра Јеһова Аллаһ Исаны дирилдиб она руһани бәдән верир (1 Бутрус 3:18). Бир нечә һәфтәдән сонра Аллаһ Исаны Өз дәрҝаһына галдырыр. О, Аллаһын сағында әјләшиб ону Падшаһ тәјин едәҹәји вахты ҝөзләјир (Ибраниләрә 10:12, 13).

22. Исанын Аллаһа садиг галмағы гаршымызда һансы имканы ачыб?

²² Иса Мәсиһ Аллаһа садиг галмагла инсанларын гаршысында Јеһованын вәд етдији ҹәннәтдә әбәди јашамаг имканы ачыб. Нөвбәти фәсилдә Исанын өлүмүнүн әбәди һәјата неҹә јол ачдығы барәдә данышылыр.