1, 2. (a) Edieke ọdiọn̄ọde enyịn̄ owo emi ọwọrọde etop, ndi ọwọrọ ke emenen̄ede ọdiọn̄ọ enye? Nam an̄wan̄a. (b) Mme owo ẹdọhọ ke Jesus edi anie?

EDIWAK owo ẹwọrọ etop ke ererimbot emi. Ekeme ndidi afo ọmọdiọn̄ọ enyịn̄ owo kiet emi ọwọrọde etop. Afo ndidiọn̄ọ enyịn̄ esie iwọrọke ke emenen̄ede ọdiọn̄ọ enye, inyụn̄ iwọrọke ke ọmọdiọn̄ọ kpukpru n̄kpọ aban̄a nte enye odude uwem ye nte enye etiede.

² Ekeme ndidi omokop n̄kpọ aban̄a Jesus Christ kpa ye oro enye okodude uwem n̄kpọ nte isua 2,000 ko ke edem. Edi ata ediwak owo inen̄ekede idiọn̄ọ utọ owo emi Jesus ekedide. Ndusụk owo ẹdọhọ ke enye ekedi eti owo, mbon en̄wen ẹdọhọ ke enye ekedi prọfet, ndien mbon eken ẹte ke enye edi Abasi. Afo ekere didie?—Se Se Ẹwetde Ẹdian 12.

3. Ntak emi ọfọnde enen̄ede ọdiọn̄ọ Jehovah Abasi ye Jesus Christ?

³ Ọfọn enen̄ede ọdiọn̄ọ owo emi Jesus edide. Ntak-a? Sia Bible ọdọhọ nnyịn ete: “Nsinsi uwem ọwọrọ mmọ ndikọ ifiọk emi aban̄ade fi, ata Abasi kierakiet, ye enye emi afo okosiode ọdọn̄, kpa Jesus Christ.” (John 17:3) Edieke afo enen̄erede ọdiọn̄ọ Jehovah ye Jesus, eyekeme ndidu uwem ke nsinsi ke Paradise ke isọn̄. (John 14:6) Ndidiọn̄ọ Jesus ayan̄wam fi n̄ko sia enye ama enịm mfọnn̄kan uwụtn̄kpọ ke nte owo okpodude uwem onyụn̄ anamde n̄kpọ ye mbon en̄wen. (John 13:34, 35) Ima ikpep n̄kpọ iban̄a Abasi  ke Ibuot 1 ke n̄wed emi. Idahaemi yak ise se Bible ekpepde nnyịn aban̄a Jesus.

4. Ikọ oro “Messiah” ye “Christ” ẹwụt nso?

⁴ Ediwak isua mbemiso Jesus amanade, Jehovah ama etịn̄ ke Bible ete ke imọ iyọdọn̄ Messiah, m̀mê Christ, edi isọn̄. Ẹda ikọ oro “Messiah” ẹto usem Hebrew ndien ẹda “Christ” ẹto usem Greek. Ikọ mbiba emi ẹwụt ke Abasi eyemek enye emi enye ọkọn̄wọn̄ọde onyụn̄ ọdọn̄ enye san̄asan̄a utom. Messiah emi ayanam kpukpru se Abasi ọkọn̄wọn̄ọde osu. Jesus ekeme ndin̄wam fi idahaemi. Edi mbemiso Jesus akamanade, ediwak owo ẹma ẹsikere m̀mê anie edidi Messiah.

5. Ndi mme mbet Jesus ẹma ẹnịm ke enye edi Messiah?

⁵ Mme mbet Jesus ẹma ẹnịm ke enye edi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. (John 1:41) Ke uwụtn̄kpọ, Simon Peter ama ọdọhọ Jesus ete: “Afo edi Christ.” (Matthew 16:16) Nso inam nnyịn inịm ke Jesus edi Messiah?

6. Jehovah akanam nso man mbon oro ẹmade enye ẹdiọn̄ọ Messiah?

⁶ Anyan ini mbemiso ẹkemande Jesus, mme prọfet Abasi ẹma ẹwet ediwak n̄kpọ emi ẹdin̄wamde mme owo ẹdiọn̄ọ Messiah. Didie ke mme n̄kpọ emi an̄wam mme owo? Yak ida nte ke ẹdọn̄ fi aka itie udụk moto ekemen owo emi akanam mûdiọn̄ọke. Edieke ẹnen̄erede ẹtịn̄ nte owo oro etiede ẹnọ fi, se ẹtịn̄de oro ayan̄wam fi ọdiọn̄ọ owo oro akade ndimen do. Kpasụk ntre ke Jehovah akada mme prọfet esie etịn̄ se Messiah edinamde ye se mme owo ẹdinamde enye. Nte mme prọfesi oro ẹkesude an̄wam mbon oro ẹmade Abasi ẹdiọn̄ọ ke Jesus edi Messiah oro.

7. Ewe prọfesi iba ẹwụt ke Jesus edi Messiah?

 ⁷ Se utọ prọfesi oro iba mi. Akpa, isua 700 mbemiso Jesus akamanade, Micah ama etịn̄ ke Messiah edimana ke ekpri obio emi ekerede Bethlehem ke Judea. (Micah 5:2) Ndien do ke Jesus akamana! (Matthew 2:1, 3-9) Ọyọhọ iba, Daniel ama etịn̄ prọfesi ete ke mme owo ẹdidiọn̄ọ owo emi edide Messiah ke isua 29 C.E. (Daniel 9:25) Prọfesi iba emi ẹma ẹnen̄ede ẹwụt ke Jesus edi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde.—Se Se Ẹwetde Ẹdian 13.

8, 9. Nso iketịbe ke ini Jesus anade baptism, emi owụtde ke enye edi Messiah?

⁸ Jehovah ama enen̄ede anam ẹdiọn̄ọ ke Jesus edi Messiah. Enye ama ọdọhọ John Andinịm Owo Baptism ke iyowụt enye n̄kpọ emi edinamde enye ọdiọn̄ọ owo emi edide Messiah. Ke ini Jesus akakade ebịne John man enịm enye baptism ke Akpa Jordan ke isua 29 C.E., John ama okụt idiọn̄ọ oro. Bible etịn̄ se iketịbede ete: “Ke Jesus ama akana baptism, kpa idaha oro enye ọwọrọ ke mmọn̄; ndien, sese! enyọn̄ eberede, ndien enye okụt spirit Abasi osụhọrede nte ibiom edidoro enye ke idem. Sese! N̄ko, uyo oto ke heaven ọdọhọ ete: ‘Emi edi edima Eyen mi, emi ami nnyịmede.’” (Matthew 3:16, 17) Mme n̄kpọ emi John okokụtde onyụn̄ okopde akanam enye ọdiọn̄ọ ke Jesus edi Messiah. (John 1:32-34) Usen oro Jehovah akan̄wan̄ade edisana spirit ọduọk Jesus do ke enye akakabade edi  Messiah. Enye ke Abasi ekemek nte Adausụn̄ ye Edidem.—Isaiah 55:4.

⁹ Mme prọfesi Bible, idiọn̄ọ emi Jehovah ọkọnọde ke ini Jesus akanade baptism, ye se Jehovah ke idemesie eketịn̄de ẹwụt ke Jesus edi Messiah. Edi Jesus okoto m̀mọ̀n̄, ndien enye ekedi nso utọ owo? Ẹyak ise se Bible etịn̄de aban̄a enye.

10. Nso ke Bible eketịn̄ aban̄a Jesus mbemiso enye edide isọn̄?

¹⁰ Bible ọdọhọ ke Jesus ama odu ke heaven mbemiso enye edide isọn̄. Micah ọkọdọhọ ke Messiah ama odu “toto ke eset.” (Micah 5:2) Jesus ke idemesie ama esitịn̄ ediwak ini ete ke imọ ima idodu ke heaven mbemiso idide idimana ke isọn̄. (Kot John 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Mbemiso Jesus edide isọn̄, enye ye Jehovah ẹma ẹnen̄ede ẹdiana kiet.

11. Ntak emi Jehovah enen̄erede ama Jesus?

¹¹ Jehovah enen̄ede ama Jesus. Ntak-a? Sia enye ke Jehovah okobot mbemiso obotde n̄kpọ m̀mê owo en̄wen ekededi. Emi anam ẹkot Jesus “akpan ke otu kpukpru edibotn̄kpọ.” * (Colossae 1:15) Ntak en̄wen emi Jehovah enen̄erede ama Jesus edi sia enye edi n̄kukụre owo emi Jehovah okobotde ke idemesie. Emi anam ẹkot Jesus “ikpọn̄-ikpọn̄ edibon Eyen” Abasi. (John 3:16) Jesus ke Jehovah akada obot kpukpru n̄kpọ eken. (Colossae 1:16) Ndien Jesus ikpọn̄ ke ẹkot “Ikọ,” sia enye ke Jehovah ekesida etịn̄ ikọ ọnọ mme angel ye mme owo.—John 1:14.

12. Nnyịn inam didie idiọn̄ọ ke Jesus ye Abasi ẹdi nsio nsio owo?

¹² Ndusụk owo ẹkere ke Jesus edi Abasi, Abasi edi Jesus. Edi idịghe se Bible ekpepde edi oro. Bible ọdọhọ ke ẹkebobot Jesus, ndien emi ọwọrọ ke Jesus enyene ntọn̄ọ. Edi Jehovah emi okobotde kpukpru n̄kpọ inyeneke ntọn̄ọ. (Psalm 90:2) Akananam Jesus emi edide Eyen Abasi idomoke ndidi n̄ka ye Abasi. Bible ọdọhọ ke Ete okpon akan Eyen. (Kot John 14:28; 1 Corinth  11:3.) Jehovah ikpọn̄ edi “Ata Ọkpọsọn̄ Abasi.” (Genesis 17:1) Enye okpon akan onyụn̄ okop odudu akan ke ofụri ekondo.—Se Se Ẹwetde Ẹdian 14.

13. Ntak emi Bible ọdọhọde ke Jesus edi “mbiet Abasi oro enyịn mîkwe”?

¹³ Jehovah ye Jesus Eyen esie ẹma ẹdiana kiet ẹnam n̄kpọ ke ediwak biliọn isua mbemiso ẹbotde enyọn̄ ye isọn̄. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹma kiet eken! (John 3:35; 14:31) Jesus ama enen̄ede ekpebe mme edu Ete esie tutu Bible ọdọhọ ke enye edi “mbiet Abasi oro enyịn mîkwe.”—Colossae 1:15.

14. Mfọnmma Eyen Jehovah akanam didie edimana nte owo?

¹⁴ Edima Eyen Jehovah ama enyịme ndikpọn̄ heaven ndimana ke isọn̄ nte owo. Enye akanam didie edimana ke isọn̄? Jehovah ama osio uwem Eyen esie ke heaven ke utịbe utịbe usụn̄, esịn ke idịbi eyenan̄wan emi mîkọfiọkke erenowo, emi ekekerede Mary. Emi akanam Mary oyomo kpa ye emi enye mîkọfiọkke erenowo kan̄a. Ntre, Mary ama aman mfọnmma eyen, onyụn̄ okot enye Jesus.—Luke 1:30-35.

15. Akpanam nso man enen̄ede ọdiọn̄ọ Jehovah?

¹⁵ Afo emekeme ndikpep ediwak n̄kpọ mban̄a Jesus, nte enye okodude uwem, ye mme edu esie edieke okotde n̄wed Matthew, Mark, Luke, ye John ke Bible. Ẹkot mme n̄wed emi Gospel. Sia Jesus ebietde Ete esie, se okotde do ayan̄wam fi enen̄ede ọdiọn̄ọ Jehovah. Ntak edi oro Jesus ọkọdọhọde ete: “Owo eke okụtde mi okụt Ete n̄ko.”—John 14:9.

16. Nso ke Jesus ekekpep? Enye akada se enye ekekpepde ke m̀mọ̀n̄?

¹⁶ Ediwak owo ẹkekot Jesus “Andikpep.” (John 1:38; 13:13) Kiet ke otu akpan n̄kpọ emi enye ekekpepde  mme owo ekedi “eti mbụk obio ubọn̄” Abasi. Nso idi Obio Ubọn̄ Abasi? Enye edi ukara Abasi emi odude ke heaven, emi edikarade ofụri ererimbot, emi edinyụn̄ anamde ẹdiọn̄ kpukpru mbon emi ẹkopde uyo Abasi. (Matthew 4:23) Jehovah ekekpep Jesus kpukpru se enye ekekpepde mme owo. Jesus ọkọdọhọ ete: “Se ami n̄kpepde idịghe okịm, edi enyene enye emi ọkọdọn̄de mi.” (John 7:16) Jesus ama ọdiọn̄ọ ke Jehovah oyom kpukpru owo ẹkop ke ukara Abasi eyesịm ofụri isọn̄. Ata eti mbụk edi emi.

17. M̀mọ̀n̄ ke Jesus ekesikpep mme owo n̄kpọ? Ntak emi enye ekesịnde idem ekpep mme owo n̄kpọ?

¹⁷ M̀mọ̀n̄ ke Jesus ekesikpep mme owo n̄kpọ? Ekesikpep ke kpukpru ebiet emi enye okụtde mme owo. Enye ama esikpep mme owo n̄kpọ ke obio-in̄wan̄, ke ikpọ obio ye ke n̄kpri obio, ke an̄waurua, ke synagogue ye ke temple, ye ke ufọk mme owo. Enye iketiehe-tie ibet mme owo ẹdi ẹbịne enye. Enye ekesiwak ndika mbịne mmọ. (Mark 6:56; Luke 19:5, 6) Jesus ama esisịn idem anam utom esie onyụn̄ ada ini ye odudu esie ekpep mme owo n̄kpọ. Ntak-a? Sia enye ama ọdiọn̄ọ ke se Abasi oyomde imọ inam edi oro, enye ama esinyụn̄ okop uyo Ete esie kpukpru ini. (John 8:28, 29) Ntak en̄wen ekedi ke mbọm mme owo ama esinam enye. (Kot Matthew 9:35, 36.) Enye ama okụt ke mme adaiso ido ukpono ikekpepke mme owo nnennen n̄kpọ iban̄a Abasi ye Ukara esie. Emi akanam enye oyom ndin̄wam ata ediwak owo ẹkop eti mbụk.

18. Ewe edu Jesus ke afo ama akan?

¹⁸ Jesus ama ama mme owo onyụn̄ ekere aban̄a mmọ. Enye ama esifọn ido, mme owo ẹma ẹsikeme ndineme nneme ye enye. Idem n̄kpri nditọwọn̄ ẹma  ẹsima ndidu ye enye. (Mark 10:13-16) Jesus ekesinam n̄kpọ ye kpukpru owo ukem ukem. Enye ama asua udia-inọ, ufịk, ye utụk. (Matthew 21:12, 13) Ke eyo Jesus, owo ikesidaha iban ke n̄kpọ inyụn̄ ikponoke mmọ. Edi Jesus ekesinam n̄kpọ ye mmọ ukpono ukpono. (John 4:9, 27) Jesus ama enen̄ede osụhọde idem. Ke uwụtn̄kpọ, mbubreyo usen kiet, enye ama eyet mme apostle esie ukot. Eyenufọk owo ekesinam utọ utom oro.—John 13:2-5, 12-17.

19. Nso iwụt ke Jesus ama ọdiọn̄ọ se mme owo ẹnen̄erede ẹyom ye nte ke ama ọdọn̄ enye ndin̄wam mmọ?

¹⁹ Jesus ama ọdiọn̄ọ se mme owo ẹnen̄erede ẹyom, ama onyụn̄ ọdọn̄ enye ndin̄wam mmọ. Nte enye ekesidade odudu Abasi ọkọk mme owo udọn̄ọ ke utịbe utịbe usụn̄ ke nnyịn ida idiọn̄ọ emi. (Matthew 14:14) Ke uwụtn̄kpọ, ete kiet emi ọkọdọn̄ọde akpamfia ama edi ebịne Jesus edidọhọ enye ete: “Edieke afo akam amade, emekeme ndinam mi nsana.” Mbọm ete oro ama anam Jesus sia enye ama ọdiọn̄ọ ke ubiak ye ufen emi ete oro ọbọde idịghe ekpri. Jesus ama an̄wam ete oro. Enye ama anyan ubọk otụk ete oro, onyụn̄ ọdọhọ enye ete: “Mmama. Sana.” Ndien kpa idaha oro udọn̄ọ okụre ete oro. (Mark 1:40-42) Afo ekere ke eketie ete oro didie ke idem?

20, 21. Didie ke Jesus ekenịm akakan uwụtn̄kpọ ke ndikop item nnọ Abasi?

²⁰ Jesus ama enịm akakan uwụtn̄kpọ ke ndikop item nnọ Abasi. Inamke n̄kpọ m̀mê nso iketịbe, m̀mê nso ke mme asua esie ẹkenam enye, Jesus ama osụk anam se inemde Ete esie esịt. Ke uwụtn̄kpọ, enye ikanamke  se Satan ọkọdọhọde ke ini Satan okodomode enye. (Matthew 4:1-11) Ndusụk iman esie ikenịmke ke enye ekedi Messiah. Mmọ ẹma ẹdọhọ ke ibuot ebe enye, edi Jesus ama aka iso anam utom Abasi. (Mark 3:21) Ke ini mme asua esie ẹkenamde enye ibak, enye ama ayak mmọ esịn Ete esie ke ubọk inyụn̄ idehedei idomo ndisio mmọ usiene.—1 Peter 2:21-23.

²¹ Idem ke ini ẹketụhọrede Jesus idiọk idiọk mbemiso ẹwotde enye, enye okosụk ọbọbuọt idem ye Jehovah. (Kot Philippi 2:8.) Kere ban̄a se Jesus ọkọyọde ke usen oro ẹkewotde enye. Ẹma ẹmụm enye, mme ntiense nsu ẹdidori enye ikọ ẹte ke osụn̄i Abasi, ndiọi ebiereikpe ẹbiom enye ikpe, mme owo ẹsak enye, mbonekọn̄ ẹtụhọde enye, ekem ẹkọn̄ enye ke eto.  Mbemiso enye akpade, enye ama ọdọhọ ete: “Okụre!” (John 19:30) Usen ita ke Jesus ama akakpa, Jehovah ama anam enye eset edi spirit. (1 Peter 3:18) Urua ifan̄ ke oro ebede, Jesus ama afiak ọnyọn̄ heaven, ‘okosụhọde etie ke ubọk nnasia Abasi,’ onyụn̄ ebet ini emi Abasi edinamde enye edi Edidem.—Mme Hebrew 10:12, 13.

22. Jesus ndikọsọn̄ọ nda ye Ete esie anam nso ufọn ọnọ nnyịn?

²² Sia Jesus ọkọsọn̄ọde ada ye Ete esie, emi anam nnyịn ikeme ndidori enyịn ndidu uwem ke nsinsi ke Paradise ke isọn̄. Se Jehovah akaduakde edi emi. Ke Ibuot 5, iyeneme nte n̄kpa Jesus anamde nnyịn ikeme ndidu uwem ke nsinsi.