Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ NAANZA

Anɩ Yesu Krɩstʋ kɛnaa?

Anɩ Yesu Krɩstʋ kɛnaa?

1, 2. (a) Ye ŋsɩm ɛyʋ sɔsɔ nɔɔyʋ hɩɖɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyɔɔdɩ se ŋsɩmɩ-ɩ kpayɩ kpayɩ na? Lɩzɩ pɩ-taa. (b) Ɛyaa maɣzɩɣ se Yesu kɛ anɩ?

ƐYAA mba pa-hɩla sɛ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ, pɔɖɔ sakɩyɛ. Pɩtɩla, ŋsɩm pa-taa nɔɔyʋ hɩɖɛ. Ɛlɛ paa ŋsɩm ɛ-hɩɖɛ yɔ, pɩtɩwɩlɩ se ŋsɩmɩ-ɩ kpayɩ kpayɩ. Ŋtɩtɩlɩ wezuu ŋgʋ ɛcakɩ yɔ, kɩ-yɔɔ tɔm tɩŋa nɛ ŋtɩtɩlɩ ɖɔɖɔ ɛyʋtʋ ndʋ ɛwɛna yɔ.

2 Yesu kaacaɣʋ wezuu tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩlakɩ ɛzɩ pɩnzɩ 2000 yɔ, nɛ pɩtɩla yɔ, ŋsɩm ɛ-yɔɔ tɔm natʋyʋ. Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ ɩɩsɩŋ ɛyʋ weyi ɖeyi ɖeyi Yesu kaakɛnaa yɔ. Nabɛyɛ yɔɔdʋʋ se ɛɛkɛ caanaʋ taa ɛyʋ kɩbanʋ nɔɔyʋ, lalaa se ɛɛkɛ nayʋ, nɛ lalaa ñamaɣzɩɣ ɖɔɖɔ se Yesu kɛ Ɛsɔ. Ña yɔ ŋmaɣzɩɣ se anɩ Yesu kɛnaa?​—Kalɩ Tɩnaɣ yɔɔ tɔm 12.

3. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ŋkpɛlɩkɩ nɛ ŋtɩlɩ Yehowa nɛ Yesu Krɩstʋ?

3 Pɩcɛyaa siŋŋ se ɖɩkpɛlɩkɩ nɛ ɖɩtɩlɩ Yesu yɔɔ toovenim tɔm camɩyɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Bibl heyiɣ-ɖʋ se: “Nɛ tamtam wezuu kɛlɛ ña-tɩlʋʋ se ñe-yeke koŋ Ɛsɔ siŋŋ nɛ weyi ŋtiyi-i yɔ ɛ-tɩlʋʋ, Yesu Krɩstʋ.” (Yohanɛɛsɩ 17:3) Toovenim, ye ŋkpɛlɩkaa nɛ ŋtɩlɩ Yehowa nɛ Yesu pɔ-yɔɔ toovenim tɔm camɩyɛ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhiɣ tamtam wezuu paradisuu taa tɛtʋ yɔɔ. (Yohanɛɛsɩ 14:6) Pɩtasɩ lɛ, ye ŋtɩlɩ Yesu camɩyɛ yɔ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnʋ hanɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ɛzɩma ɖɩcaɣ wezuu nɛ ɛzɩma ɖa nɛ lalaa ɖɛ-hɛkʋ taa ɛwɛɛ yɔ, pɩ-hɔɔlʋʋ taa. (Yohanɛɛsɩ 13:34, 35) Ðɩtɛm kpɛlɩkʋʋ Ɛsɔ yɔɔ toovenim tɔm Ñʋʋ 1 taa. Lɛɛlɛɛyɔ yele nɛ ɖɩna ndʋ Bibl wɩlɩɣ Yesu yɔɔ yɔ.

ÐƖNA MESIYA

4. Ɛbɛ tɔm pe “Mesiya” nɛ “Krɩstʋ” wɩlɩɣ?

4 Pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu lɛ, Yehowa kaayɔɔdɩ Bibl taa se ɛkaɣ tiyuu Mesiya yaa Krɩstʋ tɛtʋ yɔɔ. Tɔm piye “Mesiya” lɩnɩ Ebree kʋnʋŋ taa nɛ “Krɩstʋ” ñalɩnɩ Grɛɛkɩ kʋnʋŋ taa. Hɩla ana a-naalɛ awɩlɩɣ se weyi Ɛsɔ kaɣ lɩzʋʋ se ɛkɛnɩ Mesiya yɔ, ɛhaɣ-ɩ lone sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ. Mesiya kaɣ yebu nɛ tɔm ndʋ Ɛsɔ yɔɔdaa yɔ, tɩ-tɩŋa tɩla. Yesu pɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ sɔnɔ sɔnɔ. Ɛlɛ pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu lɛ, ɛyaa sakɩyɛ kaawɛɛ nɛ pɔpɔzʋʋ pa-tɩ se: ‘Ɛzɩ akaɣ kɛʋ Mesiya?’

5. Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaatisaa se Yesu kɛnɩ Mesiya yaa we?

5 Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaatɩlaa kpayɩ kpayɩ se ɛnʋ kɛnɩnɩ Mesiya weyi paayɔɔdɩ ɛ-tɔm yɔ. (Yohanɛɛsɩ 1:41) Siimɔɔ Pɩyɛɛrɩ heyi Yesu se: “Ñɛkɛnɩ Krɩstʋ.” (Maatiyee 16:16) Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Yesu kɛnɩ Mesiya?

6. Ɛbɛ Yehowa laba se pɩsɩnɩ laŋa kɩbana tɩnaa nɛ patɩlɩ Mesiya kɛlɛʋ?

6 Pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ palʋlʋʋ Yesu lɛ, Ɛsɔ tɩŋnɩ nayaa yɔɔ nɛ pama Mesiya yɔɔ tɔm sakɩyɛ se tɩsɩnɩ ɛyaa nɛ patɩlɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkɔŋ yɔ. Ɛzɩma tɩkaɣ-wɛ sɩnʋʋ? Kpaɣ se petiyi-ŋ se ŋwolo lɔɔɖa ɖɩzɩŋɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa suwa pɩdɩɩfɛyɩ yɔ, nɛ ŋmʋ ɛgɔm weyi ŋtɩna-ɩ wiɖiyi nɛ ŋna yɔ. Pʋcɔ nɛ ŋpɩzɩ nɛ ŋtɩlɩ ɛgɔm ɛnʋ lɛ, pɩcɛyaa se pɛkɛdɩ-ŋ ɛ-wɛtʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa tɩŋnɩ nayaa yɔɔ nɛ ɛkɛdɩ mbʋ Mesiya kaɣ labʋ nɛ wɛtʋ ndʋ pakaɣ-ɩ tɩlɩnʋʋ yɔ. Ɛzɩma natʋ tɔm tʋnɛ tɩlaba ɖeyi ɖeyi yɔ, mbʋ sɩnɩnɩ laŋa kɩbana tɩnaa nɛ patɩlɩ se Yesu kɛnɩ Mesiya.

7. Yɔɔdɩ natʋ tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se Yesu kɛnɩnɩ Mesiya yɔ, tɩ-taa naalɛ tɔm.

7 Ðɩyɔɔdɩ natʋ tɔm ndʋ tɩ-taa naalɛ tɔm. Kajalaɣ lɛ, pɩnzɩ 700 pʋcɔ nɛ palʋlʋʋ Yesu lɛ, nayʋ Mikee kaayɔɔdaa se pakaɣ lʋlʋʋ Mesiya tɛtʋ cikpetu ndʋ payaɣ se Bɛtɩlɛhɛm yɔ tɩ-taa. (Mikee 5:1) Nɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖeyi ɖeyi ɖɔɖɔ palʋlɩ Yesu. (Maatiyee 2:1, 3-9) Pɩtasɩ lɛ, nayʋ Danɩyɛɛlɩ kaayɔɔdaa se Mesiya kaɣ paɣzʋʋ ɛ-tʋmɩyɛ pɩnaɣ 29 taa. (Danɩyɛɛlɩ 9:25) Natʋ tɔm sakɩyɛ ndʋ tɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Yesu kɛnɩnɩ Mesiya weyi paayɔɔdɩ ɛ-tɔm yɔ, tɩ-taa naalɛ ɖeke tɔm ɖɩyɔɔdɩ mbʋ yɔ.​—Kalɩ Tɩnaɣ yɔɔ tɔm 13.

Alɩwaatʋ ndʋ pamɩyɩsɩ Yesu lɩm yɔ, ɛpɩsɩ Mesiya yaa Krɩstʋ

8, 9. Kɩyakʋ ŋgʋ pamɩyɩsɩ Yesu lɩm yɔ, ɛbɛ laba nɛ pɩwɩlɩ se ɛnʋ kɛnɩ Mesiya?

8 Yehowa lɩzaa ɛwɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Yesu kɛnɩnɩ Mesiya. Ɛsɔ kaaheyi Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ se ɛkaɣ-ɩ wɩlʋʋ yʋsaɣ nakɛyɛ nɛ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛtɩlɩ weyi Mesiya kɛnaa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yesu wobi Yohanɛɛsɩ cɔlɔ se pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm Yɔɔrdaŋ Pɔɔ taa pɩnaɣ 29 taa yɔ, Yohanɛɛsɩ na yʋsaɣ ŋga Ɛsɔ kaayɔɔdɩ kɔ-tɔm yɔ. Bibl heyiɣ-ɖʋ mbʋ pɩlabɩ puwiye yɔ se pamɩyɩsɩ Yesu lɩm nɛ ɛlɩɩnɩ lɩm tɛɛ kpaagbaa lɛ, “ɛsɔdaa tʋlɩ nɛ [peeɖe peeɖe lɛ, ɛna] Ɛsɔ fezuu tibi ehooye tɩyɛ nɛ kɩcaɣ ɛ-yɔɔ. Nɛ nɔɔ nakɛyɛ tɩlɩʋ nɛ ɛsɔdaa se: ‘Ɛnʋ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ weyi man-taa wɛ-ɩ nɛ leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ yɔ.’” (Maatiyee 3:16, 17) Yohanɛɛsɩ na yʋsaɣ ŋga nɛ ɛnɩɩ nɔɔ ŋga lɛ, ɛtɩlɩ kpaagbaa se Yesu kɛnɩnɩ Mesiya. (Yohanɛɛsɩ 1:32-34) Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa fezuu tibi Yesu yɔɔ kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye yɔ, ɛpɩsɩ Mesiya. Ɛnʋ Ɛsɔ lɩzaa se ɛkɛ Ðiyiyu nɛ Wiyaʋ.​—Izaayii 55:4.

9 Bibl taa natʋ tɔm, Yehowa maɣmaɣ nɔɔ taa tɔm, nɛ yʋsaɣ ŋga ɛlabɩ kɩyakʋ ŋgʋ pamɩyɩsɩ Yesu lɩm yɔ, pɩ-tɩŋa pɩwɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Yesu kɛnɩ Mesiya. Ɛlɛ, le Yesu lɩnaa nɛ ɛkɔɔ tɛtʋ yɔɔ? Nɛ wɛtʋ ndʋ ɛɛwɛna? Yele nɛ ɖɩna ɛzɩma Bibl cosi tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ yɔ.

LE YESU LƖNAA NƐ ƐKƆƆ TƐTƲ YƆƆ?

10. Pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, Bibl yɔɔdʋʋ se le ɛɛwɛɛ? Nɛ ɛzɩma ɛ nɛ Ɛsɔ pɛ-hɛkʋ taa kaawɛɛ?

10 Bibl heyiɣ-ɖʋ se Yesu kaawɛ ɛsɔdaa pɩnzɩ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ ɛkɔŋ tɛtʋ yɔɔ. Mikee yɔɔdɩ Mesiya yɔɔ se: “E-liɖe lɩ ɖooo caanaʋ taa.” (Mikee 5:1) Yesu maɣmaɣ kaayɔɔdɩ tam sakɩyɛ se ɛnʋ kaawɛ ɛsɔdaa pʋcɔ nɛ ɛkɔɔ nɛ palʋlɩ-ɩ tɛtʋ yɔɔ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ kaatɛm wɛʋ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa.

11. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa sɔɔlɩ Yesu pɩdɩɩfɛyɩ?

11 Yehowa sɔɔlɩ Yesu pɩdɩɩfɛyɩ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnʋ ɛcalɩ lɩzʋʋ. Pʋyɔɔ payaɣ Yesu se “weyi palʋlɩ-ɩ kɔɔnɔɔ tʋ wondu kɩlɩzɩtʋ kpeekpe taa yɔ.” * (Koloosi 1:15) Yehowa sɔɔlɩ Yesu tɔm siŋŋ ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, e-ɖeke ɛlɩzaa nɛ nɔɔyʋ tɩsɩnɩ-ɩ. Pʋyɔɔ ɛyaɣ-ɩ ɖɔɖɔ se “ɛ-Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ.” (Yohanɛɛsɩ 3:16) Pɩtasɩ lɛ, Yesu ɖeke yɔɔ Yehowa tɩŋnaa nɛ ɛlɩzɩ wondu tɩŋa. (Koloosi 1:16) Yesu ɖeke payaɣ se “Tɔm,” mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa tɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ eheyi ɛ-lɩmaɣza tiyiyaa nɛ ɛyaa.​—Yohanɛɛsɩ 1:14.

12. Ɛzɩma ɖɩlaba nɛ ɖɩna se Yesu wɛ ndɩ nɛ Ɛsɔ?

12 Nabɛyɛ maɣzɩɣ se Yesu fɛyɩ ndɩ nɛ Ɛsɔ. Ɛlɛ pɩtɩkɛ ndʋ Bibl wɩlɩɣ. Bibl heyiɣ-ɖʋ se Ɛsɔ lɩzɩnɩ Yesu, ye mbʋ Yesu wɛnɩ ɖɩbazɩyɛ. Ɛlɛ Yehowa weyi ɛlɩzɩ wondu kpeekpe yɔ, ɛlɛ fɛyɩnɩ ɖɩbazɩyɛ. (Keɣa 89:2) Yesu kɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ, nɛ ɛtɩyɔɔdɩ wiɖiyi kaaʋ se ɛnʋ kɛ Ɛsɔ. Bibl wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Caa kɩlɩ Pɩyalʋ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 14:28; 1 Kɔrɛntɩ 11:3) Yehowa ɖeke kɛnɩ “Ɛsɔ Ðoŋ Tɩŋa Tʋ.” (Kiɖe Tɛɛ Tɔm 17:1) E-ɖeke ɛkɛnɩ kɩlɩm kedeŋa kpeekpe yɔɔ.​—Kalɩ Tɩnaɣ yɔɔ tɔm 14.

13. Ɛbɛ yɔɔ payaɣ Yesu Bibl taa se “Ɛsɔ weyi paanaɣ-ɩ yɔ ɛ-lɛzʋʋ”?

13 Yehowa nɛ ɛ-Pɩyalʋ Yesu palabɩ tʋmɩyɛ pɩnzɩ miiliyaarɩwaa sakɩyɛ , pʋcɔ nɛ Ɛsɔ lɩzɩɣ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se piyeba nɛ pɔsɔɔlɩ ɖama siŋŋ! (Yohanɛɛsɩ 3:35; 14:31) Yesu nɩɣzɩnɩ ɛ-Caa wɛtʋ camɩyɛ ɖeyi ɖeyi, pʋyɔɔ Bibl yaɣ-ɩ se “Ɛsɔ weyi paanaɣ-ɩ yɔ ɛ-lɛzʋʋ.”​—Koloosi 1:15.

14. Ɛzɩma pɩlaba nɛ palʋlɩ Ɛsɔ Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ tɛtʋ yɔɔ?

14 Yehowa Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ tisi faaa nɛ ɛkʋyɩ ɛsɔdaa nɛ ɛkɔɔ nɛ palʋlɩ-ɩ tɛtʋ yɔɔ. Ɛzɩma pɩpɩzaa nɛ pɩla mbʋ? Yehowa tɩŋnɩ piti lakasɩ yɔɔ nɛ ɛkpaɣ ɛ-Pɩyalʋ wezuu nɛ ɛɖʋ pɛlɛ weyi payaɣ-ɩ se Maarɩɩ yɔ, e-lotu taa. Maarɩɩ taatɩlɩ abalʋ. Ye mbʋ Yesu Caa tɩkɛ ɛyʋ. Maarɩɩ kɔɔ nɛ ɛlʋlɩ pɩɣa ŋga katalɩ pilim yɔ nɛ ɛyaa-kɛ se Yesu.​—Luka 1:30-35.

WƐTƲ NDƲ YESU KAAWƐNA?

15. Ɛbɛ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋtɩlɩ Yehowa camɩyɛ?

15 Pɩsa nɛ ŋtɩlɩ Yesu wezuu caɣʋ nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ camɩyɛ lɛ, kalɩ Bibl takayɩsɩ nzɩ payaɣ se Maatiyee, Maarkɩ, Luka nɛ Yohanɛɛsɩ yɔ. Takayɩsɩ sɩnɛ payaɣ se Evaŋgilimwaa. Yesu wɛtʋ wɛ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ ɛ-Caa yɔ, pʋyɔɔ lɛ, ye ŋkpɛlɩkaa nɛ ŋtɩlɩ-ɩ camɩyɛ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋtɩlɩ Yehowa ɖɔɖɔ camɩyɛ. Pʋyɔɔ Yesu pɩzaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Weyi ɛna-m lɛ, ɛna Caa.”​—Yohanɛɛsɩ 14:9.

16. Tɔm ndʋ Yesu wɩlaa? A-cɔlɔ tɔm ndʋ Yesu wɩlaa yɔ tɩlɩnaa?

16 Ɛyaa sakɩyɛ yaɣ Yesu se “Tɔm Wɩlɩyʋ.” (Yohanɛɛsɩ 1:38; 13:13) Tɔm kɩcɛyɩtʋ ndʋ ɛwɩlaa yɔ, tɩ-taa lɛɛtʋ lɛ “Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ.” Ɛbɛ Kewiyaɣ ŋga kɛkɛnaa? Kɛkɛnɩ Ɛsɔ komina ŋgʋ kɩwɛ ɖooo ɛsɔdaa nɛ kɩkaɣ tɔɔʋ kewiyitu tɛtʋ kpeekpe yɔɔ nɛ kɩkɔnɩ wazasɩ ɛyaa mba pañaŋ Ɛsɔ yɔ. (Maatiyee 4:23) Tɔm ndʋ payɩ Yesu wɩlaa yɔ, Yehowa cɔlɔ tɩlɩnaa. Yesu yɔɔdaa se: “Mɔn-tɔm tɩlɩɩnɩ mɔn-cɔlɔ, tɩlɩnɩ weyi etiyi-m yɔ ɛ-cɔlɔ na.” (Yohanɛɛsɩ 7:16) Yesu kaanawa se Yehowa sɔɔlaa se ɛyaa ɩnɩɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ nɛ patɩlɩ se kakaɣ ɖiyuu tɛtʋ kpeekpe.

17. Le Yesu wɩlaɣ tɔm? Ɛbɛ yɔɔ Yesu ñakaɣ pana siŋŋ se ɛwɩlɩ ɛyaa Ɛsɔtɔm?

17 Le Yesu wɩlaɣ tɔm? Lona wena a-taa payɩ ɛnaɣaɣ ɛyaa yɔ. Ɛwɩlaɣ tɔm kɔfɩnaa taa, tɛtʋ sɔsɔtʋ taa, kɩyakɩŋ taa, Ɛsɔ sɛtʋ kpaamɩŋ taa nɛ ɛyaa ɖɩsɩ taa. Ɛtaacakɩ se ɛyaa ɩkɔmnɩ ɛ-cɔlɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɛnʋ wokaɣni pɔ-cɔlɔ. (Maarkɩ 6:56; Luka 19:5, 6) Yesu ñakaɣ pana siŋŋ nɛ ɛkpakɩɣ e-ɖoŋ nɛ ɛ-alɩwaatʋ nɛ ɛwɩlɩɣnɩ ɛyaa tɔm. Ɛbɛ yɔɔ ɛlakaɣ mbʋ? Ɛlabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnawa se mbʋ Ɛsɔ kaasɔɔlaa se ɛla; nɛ pɩtasɩ lɛ, ɛñaŋaɣ ɛ-Caa paa ɛzɩmtaa. (Yohanɛɛsɩ 8:28, 29) Yesu susi ɛyaa tɔm ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔ-tɔm lakaɣ-ɩ pʋtɔdɩyɛ. (Kalɩ Maatiyee 9:35, 36.) Ɛnawa se Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa taawɩlɩɣ Ɛsɔ nɛ e-Kewiyaɣ pɔ-yɔɔ toovenim tɔm. Pʋyɔɔ ɛɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛsɩnɩ ɛyaa sakɩyɛ nɛ panɩɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ.

18. Yesu wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ kɛdɩnɩ-ŋ nɛ pɩkpaɖɩ?

18 Yesu kaakɛ ɛyʋ weyi ɛsɔɔlɩ ɛyaa siŋŋ nɛ ɛmaɣzɩɣ pa-kɩcɛyɩm yɔɔ yɔ. Ɛ-wɛtʋ kaawɛ camɩyɛ nɛ pɩtaawɛɛ kaɖɛ ɛyaa se pɔñɔtɩnɩ-ɩ. Halɩ piya maɣmaɣ kaasɔɔlɩ ɛ-cɔlɔ wobu. (Maarkɩ 10:13-16) Yesu lakasɩ tɩŋa kaawɛ siɣsiɣ nɛ etaamuluu nɔɔyʋ. Ɛpaɖaɣ mulum nɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ. (Maatiyee 21:12, 13) Ɛ-alɩwaatʋ taa lɛ, ɛyaa sakɩyɛ taañaŋ halaa. Ɛlɛ Yesu ñañaŋaɣ-wɛ nɛ ɛɖʋʋ-wɛ hɩɖɛ. (Yohanɛɛsɩ 4:9, 27) Pɩtasɩ lɛ, Yesu kaawɛnɩ tɩ luzuu siŋŋ. Halɩ ɖanaɣ nakɛyɛ, ɛkɔ ɛ-apostoloowaa naataŋ, ŋgʋ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, yomaa lakɩnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ.​—Yohanɛɛsɩ 13:2-5, 12-17.

Yesu susi tɔm lona wena a-taa payɩ ɛnaɣaɣ ɛyaa yɔ

19. Kɩɖaʋ ŋgʋ wɩlɩɣ se Yesu kaasɩm mbʋ pɩcɛyaɣ ɛyaa ɖeyi ɖeyi yɔ, nɛ ɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛsɩnɩ-wɛ?

19 Yesu kaasɩm mbʋ pɩcɛyaɣ ɛyaa ɖeyi ɖeyi yɔ, nɛ ɛsɔɔlɩ se ɛsɩnɩ-wɛ. Ɛlɩzɩ wɛtʋ tʋnɛ nɛ ɛwɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ ɖoŋ weyi Ɛsɔ ha-ɩ yɔ, nɛ ɛla piti lakasɩ nɛ ɛwaa ɛyaa kʋdɔmɩŋ yɔ. (Maatiyee 14:14) Evemiye naɖɩyɛ canaɣ nakɛyɛ kaañɔtɩnɩ Yesu nɛ ketendi-i se: “Ye ŋsɔɔlaa kɔyɔ, ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ mɔ-yɔɔ cɛ.” Canaɣ kanɛ ka-wɩzasɩ nɛ ka-kʋñɔŋ la Yesu pʋtɔdɩyɛ siŋŋ nɛ ɛsɔɔlɩ se ɛsɩnɩ-kɛ. Peeɖe Yesu posi e-nesi nɛ etukuni canaɣ ŋga nɛ ɛtɔ se: “Mɔnsɔɔlaa, ñɔ-yɔɔ ɛcɛ.” Nɛ canaɣ ŋga ka-kʋdɔŋ cɛ kpaagbaa! (Maarkɩ 1:40-42) Canaɣ ŋga kɔ-yɔɔ cɛbʋ yɔ, maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma ka-taa kaalabɩ leleŋ siŋŋ yɔ.

ƐÐƆKƖ E-SIƔSIƔ WƐTƲ TAM, NƐ ƐLA Ɛ-CAA SƆƆLƖM

20, 21. Ɛzɩma tɩyɛ Yesu ha-ɖʋ Ɛsɔ ñamtʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ?

20 Yesu hanɩ-ɖʋ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩña Ɛsɔ yɔ, pɩ-kɩɖaʋ kɩbaŋʋ. Paa ɛbɛ e-koyindinaa kaalabɩ-ɩ yɔ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ ɛla ɛ-Caa sɔɔlɩm. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ Sataŋ takɩ-ɩ yɔ, ɛtɩla kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ kaaʋ. (Maatiyee 4:1-11) Yesu hɔʋ taa mba nabɛyɛ taatisi se ɛnʋ kɛnɩ Mesiya nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɔyɔɔdaa se “ɛsʋ kpaaŋ;” paa mbʋ yɔ, Yesu wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ nɖɩ Ɛsɔ ɖʋ-ɩ yɔ. (Maarkɩ 3:21) Alɩwaatʋ ndʋ Yesu koyindinaa lakaɣ-ɩ kañatʋ yɔ, ɛtɩhɛyɩ-wɛ, ɛlɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ kpam nɛ ɛla Ɛsɔ sɔɔlɩm.​—1 Pɩyɛɛrɩ 2:21-23.

21 Halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ Yesu nɩɣaɣ siziŋ siŋŋ yɔ, ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ ɛla Yehowa sɔɔlɩm nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm wiye. (Kalɩ Filiipu 2:8.) Maɣzɩ wɩzasɩ nzɩ sɩ-taa ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ ɛ-sɩm wiye yɔ sɩ-yɔɔ nɛ ŋna! Pakpa-ɩ powoni awiya ɛzɩdaa, cɛtɩm aseɣɖe tɩnaa yɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ɛ-yɔɔ, awiya hʋʋ ɛ-tɔm nɛ mulum, ɛyaa hoŋi-i, sɔɔjanaa mabɩ-ɩ nɛ pakamɩ-ɩ ɖaʋ yɔɔ. Ɛsɩkaɣ lɛ, ɛma kubuka nɛ ɛyɔɔdɩ se “pɩtɛma lɛ” yaa ‘pɩkɔm pɩ-taa lɛ.’ (Yohanɛɛsɩ 19:30) Yesu sɩba nɛ pɩla kɩyakɩŋ naadozo lɛ, Yehowa fezi-i nɛ ɛha-ɩ fezuu taa tomnaɣ. (1 Pɩyɛɛrɩ 3:18) Kpɩtaŋ cabɩ wayɩ lɛ, Yesu pɩsɩ ɛsɔdaa nɛ ‘ɛcaɣ Ɛsɔ nɩwaŋ yɔɔ’ nɛ ɛɖaŋ se Ɛsɔ ɛpɩsɩ-ɩ Wiyaʋ.​—Ebree 10:12, 13.

22. Ɛzɩma Yesu ɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ kpam nɛ ɛla ɛ-Caa sɔɔlɩm yɔ, waɖɛ nɖɩ pɩhaɣ-ɖʋ?

22 Ɛzɩma Yesu ɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ kpam nɛ ɛla ɛ-Caa sɔɔlɩm yɔ, pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩcaɣ paradisuu taa tam tam tɛtʋ yɔɔ ɛzɩ Yehowa kaasɔɔlʋʋ yɔ. Ðɩkaɣ yɔɔdʋʋ ɛzɩma Yesu sɩm haɣ-ɖʋ waɖɛ se ɖɩcaɣ wezuu maatɛŋ yɔ pɩ-tɔm, ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa.

^ tay. 11 Payaɣ Yehowa se Caa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ lɩzɩnɩ wondu kpeekpe. (Izaayii 64:8) Payaɣ Yesu se Ɛsɔ Pɩyalʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa lɩzɩnɩ-ɩ. Paya Ɛsɔ tiyiyaa nɛ pɩkpɛndɩnɩ Aɖam ɖɔɖɔ se Ɛsɔ piya.​—Yɔb 1:6; Luka 3:38.