Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU UANA

Jezú Kristu Nanhi?

Jezú Kristu Nanhi?

1, 2. (a) O kuijiia ngó o dijina dia muthu mukua fuma, kulombolola kuila eie uejiia kiambote o muthu iú? Jimbulula. (b) Ihi iamba o athu ia lungu ni Jezú?

MU NGONGO muene athu avulu akua fuma. Saí iâ eie nange ua ejiia o majina. Maji a kamúkua ua ejiia ngó o majina mâ, ki kulombolola kuila eie ua ejiia kiambote kana. Ki kilombolola ué kuila eie uejiia o ukexilu uâ mba o ifua iâ.

2 Eie nange uevu kiá maka alungu ni Jezú Kristu, sumbala muéne ua kexile mu ixi mu 2.000 ja mivu ku dima ndenge. Maji athu avulu kejiia se Jezú uexile muthu uahi. Amoxi amba kuila muéne uexile diiala diambote, amukuá amba kuila muéne uexile polofeta, a kamukuá a xikina kuila Jezú, Nzambi. Mudiê, nanhi uexile Jezú?—Tala o Kibandekesu 12.

3. Mukonda diahi eie ua tokala kuijiia o kidi kia lungu ni Jihova Nzambi ni Jezú Kristu?

3 Eie ua tokala kuijiia o kidi kia lungu ni Jezú. Mukonda diahi? Mukonda o Bibidia i tu tangela: ‘O muenhu ki uábhua uenhú: Kuila oso a ku ijiie eie u Nzambi ia kidi imoxi-èlele, ni kuijiia ué Jezú Kristu, ió ua mu tumu eie.’ (Nzuá 17:3) Se uijiia o kidi kia lungu ni Jihova ni Jezú, ua-nda tena kukala ni muenhu ua kalela-ku mu palaízu mu ixi. (Nzuá 14:6) O kuijiia o kidi kia lungu ni Jezú, kua-nda ku kuatekesa ué kiavulu, mukonda muéne ua tu xila phangu ia ku kala ni ukexilu uambote ku muenhu ni kutalatala kiambote akuetu. (Nzuá 13:34, 35) Mu kibatulu 1, tua dilongo o kidi kia lungu ni Nzambi. Kindala, tua-nda mona ihi i longa o Bibidia ia lungu ni Jezú.

TUA SANGE MEXIIA!

4. Ihi ilombolola o izuelu “Mexiia” ni “Kristu”?

4 Mivu iavulu ande dia Jezú ku mu vuala, Jihova ua tangele kiá mu Bibidia kuila ueji tumikisa Mexiia mba Kristu. O kizuelu “Mexiia,” kia tundu mu dimi dia Hebalaiku, o kizuelu “Kristu” kia tundu mu dimi dia Ngeleku. O majina a iiadi iá, a lombolola kuila, Nzambi ueji sola o Mexiia ni ku mu bhana ujitu ua katunda. O Mexiia ua-nda bhangesa o ikanenu ioso ia Nzambi ku dikumbidila. Jezú u tena ué ku ku kuatekesa lelu. Maji ande dia Jezú ku mu vuala, athu avulu akexile mu dibhuidisa, ‘Nanhi ueji kala o Mexiia?’

5. O kuila o maxibulu a Jezú a xikinine kuila Jezú muéne uexile o Mexiia?

5 O maxibulu a Jezú, ka kexile ni phata kuila Jezú muéne uexile o Mexiia. (Nzuá 1:41) Mu kifika, Ximá Phetele, uambela Jezú: “Eie u Kristu.” (Matesu 16:16) Kiebhi ki tu tena kuijiia kuila Jezú, muéne-muene o Mexiia?

6. Kiebhi Jihova kia kuatekesa o athu kuijiia kiambote Mexiia?

6 Mivu iavulu ande dia Jezú ku mu vuala, o jipolofeta ja Nzambi a soneka ima iavulu ieji kuatekesa o athu kusanga o Mexiia. O ima íii ieji kua kuatekesa kiebhi? Xinganeka kuila a ku tumu kuia mu takana muthu kua muijiia, mu kididi muene mu tula o makalu. Se a ku tangela kiambote o ukexilu ua muthu iú, eie ua-nda tena ku mu sanga. Kiene kimoxi ué, Jihova ua tumina o jipolofeta jê ku tu tangela o ima ieji bhanga Mexiia ni ihi ieji bhita na-iu. O kikumbidilu dia ikanenu íii, di kuatekesa o athu a mesenene kuijiia o kidi kuila Jezú muéne-muene o Mexiia.

7. Ikanenu iebhi iiadi ilondekesa kuila Jezú muéne o Mexiia?

7 Tu dilonge ikanenu iiadi. Kia dianga, mu 700 ja mivu ande dia Jezú ku mu vuala, Mikeia ua kanene kuila o Mexiia eji mu vuala mu Beleme, mu mbanza iofele. (Mikeia 5:2) Kuene muene kua vualela Jezú! (Matesu 2:1, 3-9) Kaiadi, Daniiele ua kanene kuila o Mexiia ueji moneka ku muvu ua 29 K.K. (Daniiele 9:25) Kuene dingi ikanenu iavulu ilondekesa kiambote kuila Jezú muéne-muene o Mexiia.—Tanga o Kibandekesu 13.

Mu kizuua kia mu batizala, Jezú ua kituka Mexiia mba Kristu

8, 9. Ihi ia bhiti mu batizu ia Jezú, ilondekesa kuila Jezú muéne o Mexiia?

8 Jihova ua londekesa kiambote kuila Jezú, muéne o Mexiia. Nzambi ua kanene kuila ueji bhana kijimbuete kua Nzuá dia Batizu, kieji mu kuatekesa kuijiia o Mexiia. Ku muvu ua 29 K.K. kioso Jezú kiai kua Nzuá mu Ngiji ia Njolodá phala ku mu batizala, Nzuá ua mono o kijimbuete kiki. O Bibidia i tu tangela ihi ia bhitile: ‘Jezú-phe kia zubha ku mu batizala, u kala mu zaúka mu menha; talesa-phe, maúlu ma jikuka ku thandu diê, anga u mona Nzumbi ia Nzambi ia mu tuluka kala diêmbe, i mu tula ku thandu. Tala, bhenhobho dízui di tunda mu diulu, dixi: Muenhú Mon’ami ua kazola, ua ngi uabhela kiambote.’ (Matesu 3:16, 17) Kioso Nzuá kia mono o kijimbuete kiki, muéne ka kexile ni phata kuila Jezú muéne o Mexiia. (Nzuá 1:32-34) Mu kizuua kieniókio, kioso Jihova kia mu bhana o nzumbi ikôla, Jezú ua kituka o Mexiia. Muéne uexile o muthu a mu solele kuala Nzambi phala kukala Mutuameni mba Sobha.—Izaia 55:4.

9 O ikanenu ia Bibidia, ni izuelu ia tundu mu kanu dia Jihova ni kijimbuete kia bhana mu kithangana kioso Jezú kia mu batizala, kia londekesa kuila Jezú muéne o Mexiia. Maji Jezú ua tundile kuebhi, uexile muthu uahi? Tu mone ihi i longa o Bibidia.

JEZÚ UA TUNDU KUEBHI?

10. Ihi i zuela o Bibidia ia lungu ni muenhu ua Jezú ande dia ku mu vuala mu ixi?

10 O Bibidia i tu tangela kuila Jezú ua kexile ku diulu mu mivu iavulu ande dia kuíza mu ixi. Mikeia uambe kuila, o Mexiia ua “kalelá-ku.” (Mikeia 5:2) Mu ithangana iavulu, Jezú ua zuela ué kuila, ua kexile ku diulu ande dia ku mu vuala mu ixi. (Tanga Nzuá 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Ande dia Jezú kuíza mu ixi, muéne ua kexile kiá ni ukamba uambote ni Jihova.

11. Mukonda diahi Jezú uene ni valolo ia dikota bhu pholo ia Jihova?

11 Jezú uala ni valolo ia dikota phala Jihova. Mukonda diahi? Mukonda ande dia kubhanga o ima ioso mu ngongo ni athu, Jihova ua dianga kubhanga Jezú. Mukonda dia kiki, Jezú a mu ixana ‘phande-kumbi, uala ku thandu dia ima ioso io bhange.’ * (Kolose 1:15) Jihova ua zolo kiavulu Jezú, mukonda Jihova ua mu bhange ubheka ué, sé kikuatekesu kia muthu. Mukonda dia kiki, Jezú a mu ixana “mon’ê umoxi-èlele.” (Nzuá 3:16) Jezú muéne ngó ua kuatekesa Jihova mu kubhanga o ima ioso mu ngongo. (Kolose 1:16) Jezú muéne ngó a mu ixana “o Diambu,” mukonda Jihova ua mu tumu kuambata o njimbu iê ni itendelesu phala ku i bhana ku ji-anju ni ku athu.—Nzuá 1:14.

12. Kiebhi ki tuejiia kuila Jezú ni Nzambi ka sokela?

12 Saí athu a xikina kuila Jezú ni Nzambi, muthu umoxi ngó. Maji ki kiene ki longa o Bibidia. O Bibidia i zuela kuila Jezú a mu bhange, kiki kilondekesa kuma Jezú ua kexile ni dimatekenu. Maji Jihova ua bhange o ima ioso, muéne kene ni dimatekenu. (Jisálamu 90:2) Mu kukala Mon’â Nzambi, Jezú nuka ua banzele kuila ua sokele ni Nzambi, kana. O Bibidia i zuela kuila, o Tata uala kota o mona ndenge. (Tanga Nzuá 14:28; 1 Kolindo 11:3.) Jihova muéne ngó o “Muteni-a-Ioso.” (Dimatekenu 17:1) Muéne o suke-ku, mu ngongo ioso.—Tala o Kibandekesu 14.

13. Mukonda diahi o Bibidia izuela kuila Jezú muéne o “kidifua kia moneka ku mesu, kia Nzambi ua kambe kumoneka ku mesu?”

13 Jihova ni Mon’ê, Jezú, a kalakala kiavulu kumoxi mu jimidi ni jimidi ja mivu ande dia kubhanga o diulu ni ixi. Ene a di zolele kiavulu! (Nzuá 3:35; 14:31) Jezú ua kaiela kiambote o ídifua ia tat’ê, mukonda dia kiki, o Bibidia izuela kuma muéne o “kidifua kia moneka ku mesu, kia Nzambi ua kambe kumoneka ku mesu.”—Kolose 1:15.

14. Kiebhi o mona ua kazola ua Jihova eji mu vuala mu xitu?

14 O mona ua kazola ua Jihova, ua kexile polondo phala ku xisa o diulu ni kuíza mu ixi, ni mukutu ua xitu. Kiki kia bhiti kiebhi? Bhu kaxi ka nzumbi ikola, Jihova ua kuata o muenhu ua mon’ê ku diulu, iu ua u te mu divumu dia kilumba uexile muzeletete a muixana Madiia. Mu kiki, Jezú ka bhingile kukala ni tata mu xitu. Kienhiki, Madiia ua vuala mona ua iuka, ka kexile ni kituxi, ua mu luku o dijina dia Jezú.—Luka 1:30-35.

JEZÚ UEXILE MUTHU UAHI?

15. Kiebhi ki u tena kuijiia kiambote Jihova?

15 U tena kudilonga dingi ia lungu ni muenhu ua Jezú ni ídifua iê mu kutanga o divulu dia Matesu, Mar-ku, Luka ni Nzuá. Kuma Jezú ua difu ni Tat’ê, o ima i ua-nda tanga mu madivulu enhá, ia-nda ku kuatekesa ué kuijiia kiambote Jihova. Mukonda dia kiki, Jezú uambe: “Uoso ua ngi mono eme, ua mono ue Tata.”—Nzuá 14:9.

16. Ihi ia longo Jezú? Kuebhi kua tundile o ilongesu ia Jezú?

16 Athu akexile mu kuixana Jezú, “Mesene.” (Nzuá 1:38; 13:13) O njimbu ia beta kulonga muéne ku athu, o “maka ma utuminu ua Nzambi.” O Utuminu ihi? O Utuminu unguvulu ua Nzambi ku diulu, ua-nda tumina o ixi ioso ni kubheka mabesá avulu ku athu ene mu belesela Nzambi. (Matesu 4:23) Ima ioso ia longo Jezú ia tundile kua Jihova. Jezú uambe: “Ima ioso i nga mu longa, ki iami eme; maji ia tundu kua Nzambi ió ua ngi tumu.” (Nzuá 7:16) Jezú uejidile kuila Jihova ua mesena kuila athu oso evua o njimbu iambote, ia kuila o Utuminu ua Nzambi ua-nda tumina o ixi ioso.

17. Kuebhi kua kexile mu longa Jezú? Mukonda diahi muéne ua bhangele nguzu iavulu phala kulonga akuâ?

17 Kuebhi kua kexile mu longa Jezú? Kuoso-kuoso kua kexile mu sanga o athu. Muéne ua kexile mu longa mu jisanzala, mu jimbonge, mu itanda, mu ididi mua kexile mu sambela o athu ni mu jinzo. Muéne ka kexile mu kingila o athu ku mu sanga. Mu ithangana iavulu, muéne ua kexile mu ku a sota. (Marku 6:56; Luka 19:5, 6) Jezú ua bhangele nguzu iavulu ni kungastala kithangana phala kulonga o athu. Mukonda diahi? Mukonda muéne uejidile kuila Nzambi muéne ua mu tumine kubhanga kienhiki, iu ua mesenene kubelesela jinga Tat’ê. (Nzuá 8:28, 29) Jezú ua longele ué mukonda ua kexile ni henda ia athu. (Tanga Matesu 9:35, 36.) Muéne uejidile kuila o atuameni a jingeleja ka kexile mu longa o kidi kia lungu ni Nzambi ni Utuminu uê. Kienhiki, muéne ua mesenene kukuatekesa o athu kuívua o njimbu iambote.

18. Ídifua iebhi ia Jezú i ua beta ku uabhela?

18 Jezú ua zolele kiavulu o athu ni kua suua. Muéne uexile muthu uambote, ka bhonzele kana. Katé ni ana-ndenge a sangulukile mu kukala bhu mbandu ia Jezú. (Marku 10:13-16) Jezú ka kexile ni kathombo. Muéne ua zembele o makutu ni uii. (Matesu 21:12, 13) Kioso kia kexile mu ixi, o ahatu ka kexile mu a bhana kijingu. Maji Jezú ua kexile mu xila o ahatu ni kua bhana kijingu. (Nzuá 4:9, 27) Jezú uexile ué muthu ua lenduka. Mu kifika, saí kizuua muéne ua sukula o inama ia jipoxolo jê, kiki kiexile kikalakalu kia mubhika.—Nzuá 13:2-5, 12-17.

Jezú ua boko mu ididi ioso mua kexile athu

19. Kifika kiebhi kilondekesa kuila Jezú uejidile o ibhindamu ia athu ni kuila ua mesenene kua kuatekesa?

19 Jezú uejidile o ibhindamu ia athu, iu ua mesenene ku a kuatekesa. Ni kutena kua mu bhanene Nzambi, muéne ua sake o jihaxi. (Matesu 14:14) Mu kifika, bhuexile diiala dia kexile ni dibhute, muéne uéza kua Jezú iu uambe: “Se eie Ngana, uambe ku ki bhanga, ua ki soko o ku ngi bhana kudisanza.” Jezú mu ku mona o hadi ia kexile mu tala o diiala, henda ia mu kuata iu ua mu kuatekesa. Jezú ua sununa o lukuaku luê, ua mu babata uixi: “Nga mesena! Ngi ki bhanga muene; disanze!” O diiala ua disanze! (Marku 1:40-42) U tena kuxinganeka o kusanguluka kua kexile na-ku o diiala didi?

UA KOLOKOTA FIIELE KUA TAT’Ê

20, 21. Mukonda diahi Jezú phangu iambote ia kubelesela Nzambi?

20 Jezú o phangu ia beta-o-kota ia kubelesela Nzambi. Né muene ni ima ia iibha ia mu bhangele o jinguma jê, Jezú ua kolokotele mu ufiiele uê kua Tat’ê. Mu kifika, Jezú ka tele kituxi kioso Satanaji kia mu tendala. (Matesu 4:1-11) Saí jindandu ja Jezú ka mu xikinine kuma muéne Mexiia, a mu tangele kuila “ua tekuka,” mba kalé ni kilunji maji Jezú ua kolokota kubhanga o kikalakalu kia Nzambi. (Marku 3:21) Kioso kia kexile ku mu bhanga ima ia iibha ku jinguma, Jezú ua kolokota fiiele kua Nzambi, ka kexile mu a vutuila phonzo.—1 Phetele 2:21-23.

21 Né muene kioso Jezú kia mu phaphela ku taka, muéne ua kolokota mu ufiiele uê kua Jihova. (Tanga Filipe 2:8.) Muéne ua kolokota kiavulu mu kizuua kia ufuilu uê. A mu kutu, a mu tatela makutu a kuila ua xingi Nzambi, a mu fundisa kia iibha, athu avulu a mu elela, a mu beta kuala o masoladi katé kia suku ni ku mu phaphela ku taka. Kioso muéne kia kexile mu fua, ua dikola uixi: “Kuabhu! Ioso iòtenese kiá!” (Nzuá 19:30) Jezú uafu, mu kubhita izuua itatu, Jihova ua mu fukununa iu ua mu bhana mukutu ua nzumbi. (1 Phetele 3:18) Mu kubhita jisemana, Jezú ua vutuka ku diulu, ‘iú ua xikama ku kadilu ka Nzambi,’ iu ua kingile Nzambi ku mu bhanga Sobha.—Jihebeleu 10:12, 13.

22. Kidielelu kiahi ki tuala na-kiu lelu mukonda dia Jezú kukala fiiele kua Tat’ê?

22 Mukonda dia Jezú kukala fiiele kua Tat’ê, etu lelu tua dielela kukala ni muenhu ua kalela-ku mu palaízu mu ixi kála kia mesenene Jihova. Mu kibatulu kia kaiela-ku, tua-nda dilonga kiebhi o kufua kua Jezú ku tu bhana kidielelu kia kukala ni muenhu ua kalela-ku.

^ kax. 11 Jihova a mu ixana Tata mukonda muéne o Mubhangi. (Izaia 64:8) Jezú a mu ixana Mon’â Nzambi, mukonda Jihova muéne ua mu bhange. O ji-anju ni Adá a exana an’â Nzambi.—Jobe 1:6; Luka 3:38.