Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

SAK A NAASE

Yãmb mii a Zeezi Kiris sõma bɩ?

Yãmb mii a Zeezi Kiris sõma bɩ?

1, 2. a) F sã n mi ned yʋʋr sẽn yi, bõe yĩng tɩ pa rat n yeel tɩ f mii a soabã sõma? b) Bõe la nebã yet a Zeezi zugu?

RŨNDÃ-RŨNDÃ, neb wʋsg yʋy n yi. Tõe tɩ y mii kẽere. La pa y sẽn mi b yʋyã yĩng la y tõe n yeel tɩ y mi-b-la sõma ye. Bala, y pa mi b zʋgã la b vɩɩmã sẽn sɩd yaa to-to wã kɛpɩ ye.

2 Tõe tɩ y wʋmame tɩ b gomd a Zeezi Kiris yelle. A sẽn vɩɩmd tẽngã zugã yaool n kolga yʋʋm 2000 masã. La neb wʋsg pa mi a sẽn sɩd yɩ ned ningã ye. Kẽer yetame t’a ra yaa nin-sõng bala, tɩ taab yetẽ t’a ra yaa Wẽnnaam no-rɛɛsa, tɩ sãnda tolg n tẽed tɩ yẽ la Wẽnnaam. La yãmb yẽ?—Ges-y Vẽnegr 11 wã.

3. Bõe yĩng tɩ y tog n bao n bãng Wẽnnaam a Zeova ne a Zeezi Kirisi?

3 Yaa sõma tɩ yãmb mengã bao n bãng a Zeezi neere. Bõe yĩnga? Biiblã yetame: ‘Vɩɩm sẽn kõn sa wã yaa tɩ nebã na bãng yãmb sẽn yaa y yembre, n yaa sɩd Wẽnnaamã, la b bãng a Zeezi Kirisi, yãmb sẽn tʋm a soabã.’ (Zã 17:3) Sɩd me, y sã n bãng a Zeova la a Zeezi sõma, y tõe n wa paam n vɩɩmda tẽngã zug arzãnã pʋgẽ, wakat sẽn ka sate. (Zã 14:6) Sẽn paase, a Zeezi kõo tõnd mak-sõngo, tɩ d tõe n bãng n vɩɩmde, la d tall manesem-sõng ne d taabã. (Zã 13:34, 35) Pipi sakã pʋgẽ, d yãa Biiblã sẽn yet bũmb ning Wẽnnaam zugu. Masã, bɩ d ges Biiblã sẽn yet a Zeezi zugu.

TÕND BÃNGA MESI WÃ!

4. “Mesi” rat n yeelame tɩ bõe?

4 Yʋʋm wʋsg sẽn deng a Zeezi rogmã, a Zeova ra reng n togsa Biiblã pʋgẽ tɩ Mesi la a na n tʋm tẽngã zugu. “Mesi” rat n yeelame tɩ ned Wẽnnaam sẽn yãke, n kõ-a tʋʋmd sẽn tar ziiri. B boonda a Zeezi tɩ Mesi, bala Wẽnnaam yãk-a lame n kõ-a ziir la tʋʋmd sẽn yaa kãsenga. Yaa ne Mesi wã maasem la Wẽnnaam kãabsã fãa na n pidsi. Sẽn paase, a Zeezi tõe n sõnga yãmb rũndã-rũndã. La nand t’a Zeezi roge, neb wʋsg ra sokda b mens yaa: ‘Ãnd soab n na n yɩ Mesi wã?’

5. A Zeezi karen-biisã ra kɩsa sɩd t’a yaa Mesi wã bɩ?

5 A Zeezi karen-biisã ra kɩsa sɩd t’a yaa Mesi ning Wẽnnaam sẽn da reng n yeel t’a watame wã. (Zã 1:41) Wala makre, a Sɩmo Pɩyɛɛr yeela a Zeezi yaa: “Yãmb yaa Kirisã.” (Matye 16:16) Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d kɩs sɩd t’a Zeezi la Mesi wã?

6. Bõe la a Zeova maan n sõng nebã tɩ b bãng Mesi wã n welge?

6 Hal sẽn kaoos t’a Zeezi nan pa roge, Wẽnnaam no-rɛɛsdb togsa bũmb wʋsg Mesi wã zugu, sẽn na n sõng nebã tɩ b bãng-a n welge. D rɩk makr ne b sẽn na n yeel yãmb tɩ y kẽng gaarẽ n tɩ rɩk ned y sẽn zɩ n yã. B sã n bilg yãmb a soabã sõma, kõn sõng-y tɩ y bãng-a sɩda? Woto me, a Zeova kɩtame t’a no-rɛɛsdbã wilg Mesi wã sẽn na n wa maan bũmb ninsã, la bũmb ning sẽn da na n paam-a wã. Gom-kãens fãa pidsgã sõngda pʋ-peelem dãmbã tɩ b bãng Mesi wã n welge.

7. Togs-y bãngr-goam a yiib sẽn wilgd t’a Zeezi n yaa Mesi wã.

7 D gom bãngr-goam a yiib yelle. Pipi, sẽn yɩɩd yʋʋm 700 sẽn deng Mesi wã rogem, no-rɛɛs a Miise yeelame tɩ Mesi wã na n doga tẽn-bil b sẽn boond tɩ Betlehɛm. (Miise 5:1) Sɩd yɩɩ be la a Zeezi rog-yã. (Matye 2:1, 3-9) Yiib-n-soaba, a Dãniyɛll wilgame tɩ Mesi wã waoong na n yɩɩ yʋʋmd 29 wã pʋgẽ. (Dãniyɛll 9:25) Woto yaa bãngr-goam a yiib bal sẽn wilgd t’a Zeezi n yaa Mesi wã.—Ges-y Vẽnegr 12.

A Zeezi sẽn deeg lisgã, a lebga Mesi bɩ Kiris

8, 9. Bõe n maan a Zeezi lisgẽ wã, tɩ wilgdẽ t’a yaa Mesi wã?

8 Bũmb la a Zeova maan n wilg vẽeneg t’a Zeezi la Mesi wã. A ra yeela a Zãmbatiis t’a na n wilg-a-la bãnd sẽn na n kɩt t’a bãng Mesi wã. Yʋʋmd 29 wã, a Zeezi kẽnga a Zãmbatiis nengẽ Zʋrdẽ kʋɩlgẽ wã, n na n tɩ reeg lisgu. Baraarã, a Zãmbatiis yãa bãndã. A yeelame: “Mam yãnda Sɩɩg-sõng sẽn yi arzãn [“saasẽ,” MN] n sig wa wall n pa bãmb zugu. . . . La sẽn tʋm-a maam tɩ m wa n lis nebã koomẽ wã yeela maam yaa: ‘Fo sẽn na n yãnd ned ning tɩ Sɩɩg-sõng sig n pa a soab zugã, bɩ f bãng tɩ yaa yẽnda n lisd nebã Sɩɩg-sõng pʋgẽ.’ Maam, mam yãame, la mam kɩsa kaset tɩ yaa bãmb la Wẽnnaam Bi-riblã.” (Zã 1:32-34; Matye 3:16, 17) A Zã sẽn yã la a wʋm bũmb ningã kɩtame t’a bãng t’a Zeezi la Mesi wã. A Zeova vʋʋsem sõngã sẽn sig a Zeezi zugã, a lebga Mesi wã. Yaa yẽ la Wẽnnaam yãk t’a na n yɩ taoor soab la rĩma.Ezayi 55:4.

9 Biiblã bãngr-goamã, ne a Zeova mengã sẽn yeelã, la bãndã a sẽn kõ wã wilgdame t’a Zeezi sɩd yaa Mesi wã. La a Zeezi yii yɛ? A yɩɩ nin-bʋg buudu? D ges Biiblã sẽn yete.

A ZEEZI YII YƐ?

10. Kaset bʋs n be Biiblã pʋgẽ, n wilgdẽ t’a Zeezi zĩnda saasẽ n yaool n na n wa tẽng zugu?

10 Biiblã wilgdame t’a Zeezi reng n zĩnda saasẽ n kaoose, n yaool n na n wa tẽngã zugu. A Miise yeelame tɩ Mesi wã sɩng n bee “hal pĩnda.” (Miise 5:1) A Zeezi mengã yeela naoor wʋsg tɩ yẽ reng n zĩnda saasẽ nand t’a wa tẽngã zugu. (Karm-y Zã 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Nand meng t’a wa tẽngã zugu, yẽ ne a Zeova zems-n-taarã ra tara pãng wʋsgo.

11. Bõe yĩng t’a Zeova nong a Zeezi wʋsgo?

11 A Zeova nonga a Zeezi wʋsgo. Bõe yĩnga? Bala yẽ la a naan pipi, n yaool n naan bũmb fãa. Rẽ n so tɩ b boond-a tɩ ‘bũmb nins fãa a Zeova sẽn naanã dẽenem soaba.’ * (Koloos-rãmbã 1:15) A Zeova leb n nonga a Zeezi wʋsgo, bala yẽ bal la a naan a toore. Rẽ n so tɩ b boond-a tɩ Wẽnnaam “Bi-ribl yendã.” (Zã 3:16) Sẽn paas me, yaa ne a Zeezi a ye tãa maasem la Wẽnnaam maan bũmb a taabã fãa. (Koloos-rãmbã 1:16) B leb n boonda a Zeezi tɩ “Gomdã,” bala a Zeova kɩtame t’a taas malɛgsã la ninsaalbã yẽ koees la a noy.—Zã 1:14.

12. Wãn to la d mi t’a Zeezi ne Wẽnnaam pa a ye?

12 Neb n tẽed t’a Zeezi ne Wẽnnaam yaa a ye. La pa woto la Biiblã yet ye. Biiblã yetame tɩ Wẽnnaam n naan a Zeezi. Dẽnd a Zeezi talla sɩngre. A Zeova, sẽn naan-a bũmb fãa wã yaool n pa tall sɩngr ye. (Yɩɩn-sõamyã 90:2) A Zeezi zɩ n bao n na n maan gees-gees ne Wẽnnaam ye. Biiblã wilgda vẽeneg tɩ Ba wã yɩɩda Bi-riblã. (Karm-y Zã 14:28; 1 Korẽnt-rãmbã 11:3) Yaa a Zeova bal n yaa “Wẽnnaam Sẽn-Tõe-Fãa.” (Sɩngre 17:1) A to kae ye.—Ges-y Vẽnegr 13.

13. Bõe yĩng tɩ Biiblã yetẽ t’a Zeezi yaa ‘soab ning ned sẽn ka tõe n yãndã wẽnego’?

13 A Zeova ne a Zeezi zĩnda ne taab la b tʋm ne taab yʋʋm milyaar dãmba, sẽn deng meng tɩ b naan saasã la tẽngã. Ad b sɩd segd n nonga taab wʋsgo! (Zã 3:35; 14:31) A Zeezi rɩkda a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ. Rẽ n so tɩ Biiblã yet tɩ Bi-riblã yaa “soab ning ned sẽn ka tõe n yãnda wã wẽnego.”Koloos-rãmbã 1:15.

14. Maana wãn tɩ b rog a Zeova Bi-riblã t’a yaa ninsaala?

14 A Zeova Bi-riblã a sẽn nong wʋsgã sakame n yi saasẽ, tɩ b rog-a t’a yɩ ninsaala, n zĩnd tẽngã zugu. La maana wãn tɩ rẽ tõoge? A Zeova maana yel-solemde. A rɩka a Bi-riblã vɩɩm n ning zʋɩf-poak a Maari sẽn da pa mi raoã pʋgẽ. Rẽ n so t’a Maari rog bi-ribl sẽn pa tar yel-wẽnd ye. A pʋda biigã yʋʋr t’a Zeezi.—Luke 1:30-35.

A ZEEZI YƖƖ NIN-BƲG BUUDU?

15. Bõe la y tõe n maan n bãng a Zeova sõma?

15 Yãmb sã n karem a Matye, a Mark, a Luk la a Zã Evãnzill-dãmbã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã, y na n bãnga bũmb wʋsg a Zeezi zugu. Sẽn mik t’a Zeezi rɩka a Ba wã togs-n-taar kɛpɩ wã, Evãnzill-dãmbã kareng na n sõng-y lame tɩ y bãng a Zeova sõma. Yaa rẽ n kɩt t’a Zeezi yeel yaa: “Sẽn yãnd-a maam yãnda m ba.”—Zã 14:9.

16. Bõe la a Zeezi zãms nebã? A sẽn da zãmsd nebã bũmb ningã yita yɛɛnẽ?

16 Neb wʋsg ra boonda a Zeezi tɩ “karen-saamba.” (Zã 1:38; 13:13) Bũmb a ye a sẽn sõng nebã tɩ b bãng tɩ tar yõod wʋsg yaa koe-noogã ‘Wẽnnaam soolmã’ wɛɛngẽ. La Wẽnnaam soolmã yaa bõe? Yaa goosneema sẽn be saasẽ, sẽn na n wa soog tẽngã gilli, tɩ wẽn-sakdbã paam barka. (Matye 4:23) A Zeezi sẽn zãms nebã bũmb ningã fãa yita a Zeova nengẽ. A yeelame: “Zãmsg ning mam sẽn zãmsd nebã ka yit mam nengẽ ye, a yita sẽn tʋm-a maamã nengẽ.” (Zã 7:16) A Zeezi ra miime tɩ Wẽnnaam datame tɩ ninsaalbã wʋm koe-noogã, n bãng tɩ Wẽnnaam soolmã na n wa sooga tẽngã.

17. Yɛ la a Zeezi moon koɛɛgã? Bõe yĩng t’a modg wʋsg n taas nebã koɛɛgã?

17 Yɛ la a Zeezi ra taasd nebã koɛɛgã? Yaa zĩig ning fãa a sẽn yãẽ neba. A saaga tẽn-bɛdẽ, tẽn-bõonesẽ, raasẽ, wẽnd-dotẽ, karen-dotẽ, la nebã yiya. A Zeezi ra pa gũud tɩ nebã wa yẽ nengẽ ye. Yẽ n bʋʋgd-ba. (Mark 6:56; Luk 19:5, 6) A Zeezi rɩka a sẽkã ne a pãngã fãa n taas nebã koɛɛgã. Bõe yĩnga? Bala a ra miime tɩ rẽ la Wẽnnaam dat t’a maane. Sẽn paase, a ra sakda a Ba wã wakat fãa. (Zã 8:28, 29) Yaa a sẽn da zoet nebã nimbãanegã yĩng me la a sẽn moon koe-noogã. (Karm-y Matye 9:35, 36.) A Zeezi ra miime tɩ tũudmã taoor dãmb pa sõngd nebã tɩ b bãng Wẽnnaam la a Rĩungã ye. Rẽ n so t’a ra rat n sõng neb wʋsg tɩ b wʋm koe-noogã.

18. Bõe la Biiblã yet a Zeezi zug tɩ noom yãmba?

18 A Zeezi ra yaa ned sẽn nong nebã, n dat b neere. A ra yaa nin-sõngo, t’a pẽnegr yaa nana. Kamb meng ra nonga a zĩigẽ. (Mark 10:13-16) A ra pa bakd neb ye. A ra kisa zãmb la kɛgre. (Matye 21:12, 13) A Zeezi wakatẽ wã, b ra wẽgda pagbã wʋsgo, n pa waoogd-b ye. La a Zeezi yẽ ra waoogd-b lame. (Zã 4:9, 27) Sẽn paase, a ra yaa sik-m-meng soaba. Vugri, a waasa a tʋm-tʋmdbã nao, yaool n yaa yamb n da segd n tʋm tʋʋm-kãngã.—Zã 13:2-5, 12-17.

A Zeezi moona koɛɛgã zĩig ning fãa a sẽn yãẽ neba

19. Rɩk-y makr sẽn wilgd t’a Zeezi ra mii nebã sẽn sɩd ratã, la t’a tʋll n sõng-b lame.

19 A Zeezi ra mii nebã sẽn sɩd ratã, n da tʋll n sõng-ba. Bũmb sẽn wilgd rẽ vẽeneg yaa a sẽn tũnug ne vʋʋsem sõngã pãng n sãoog nebã bãasã. (Matye 14:14) Wala makre, rao a ye wãood sẽn da tar n wa a Zeezi nengẽ, n yeele: “Yãmb sã n data, y tõe n maaga maam tɩ m yɩ yɩlemde.” Raoã toogã la a naongã ra reeg n namsda a Zeezi. A nimbãaneg kẽe a Zeezi t’a tẽeg a nug n sɩɩs-a, n yeel yaa: “Mam datame, lebg yɩlemde.” Zĩig pʋgẽ raoã wãoodã sãoogame. (Mark 1:40-42) Tags-y n ges-y raoã sũurã sẽn yɩ noog to-to.

A KELL N SAKA WẼNNAAM WAKAT FÃA

20, 21. Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ wẽn-sakrã wɛɛngẽ, a Zeezi mak-sõngã ka to?

20 A Zeezi kõo mak-sõng sẽn ka to Wẽnnaam sakrã wɛɛngẽ. A kell n saka a Ba wã, baa ne a bɛɛbã sẽn maan-a bũmb ningã. Wala makre, a Sʋɩtãan sẽn bao n na n kʋɩɩb-a wã, a pa tol n maan yel-wẽnd ye. (Matye 4:1-11) A Zeezi zakã neb kẽer pa tẽ t’a yaa Mesi wã ye. B yeelame t’a “zʋbsdame.” La a kell n tʋma tʋʋmd ning Wẽnnaam sẽn kõ-a wã. (Mark 3:21) Baa a bɛɛbã sẽn wa n namsd-a wã, a saka Wẽnnaam, a pa bao n na n dol-b wẽng ye.—1 Pɩyɛɛr 2:21-23.

21 A Zeezi yɩɩ wẽn-sakd n tãag a kũumã sẽn yɩ kũ-toaagã. (Karm-y Filip-rãmb 2:8.) Tags-y n ges-y toog ning a sẽn deeg a kũumã daarã. B yõk-a lame, tɩ zãmb dãmb dõd-a t’a yaa wẽn-tʋʋsa, tɩ bʋ-kaoodb sẽn yaa zãmb rãmb ning-a taale, tɩ kʋʋngã yaal-a, tɩ sodaasã nams-a la b ka-a raoog zugu. A sẽn wa n na n ki wã, a zẽka a koɛɛg n yeele: “Bũmb fãa maan n saame.” (Zã 19:30) A Zeezi ki tɩ rasem a tãabo, a Zeova vʋʋg-a lame t’a le lebg malɛka. (1 Korẽnt-rãmbã 15:44) Rasem 40 poore, a leba saasẽ n tɩ zĩnd “Wẽnnaam dɩtgo,” n gũ a sẽn na n kɩt t’a lebg Rĩmã.Ebre-rãmbã 10:12, 13.

22. A Zeezi sẽn yɩ wẽn-sakdã kɩtame tɩ d tõe n wa paam bõe?

22 A Zeezi sẽn yɩ wẽn-sakd hal n tãag a kũumã kɩtame tɩ tõnd tõe n wa paam n vɩɩmd tẽngã zugu, arzãnã pʋgẽ wakat sẽn kõn sa, wa a Zeova sẽn da sɩng n datã. Sak ning sẽn pʋgdã pʋgẽ, d na n bãnga wãn to la a Zeezi kũumã kɩt tɩ rẽ na n tõoge.

^ sull 11 B boonda a Zeova tɩ Ba, bala yaa yẽ la Naandã. (Ezayi 64:7) Sẽn yaa Wẽnnaam n naan a Zeezi wã, b boond-a lame tɩ Wẽnnaam Bi-ribla. Yaa rẽ me n kɩt tɩ b boond malɛgsã la a Ãdem mengã tɩ Wẽnnaam kom-dibli.Zoob 1:6; Luk 3:38.