1, 2. (a) Ayóó bééhoʼdílzinii bízhiʼ tʼéiyá bééhonísingo, ájítʼéhígiísh bééhonísin doo? Haʼátʼíí biniinaa? (b) Jesus háí ájítʼı̨́ daaníigo dayoodlą́?

NIHITAHGÓÓ tʼóó ahayóí diné ayóó béédahoʼdílzin. Łaʼ shı̨́ı̨́ bízhiʼ bééhonísin. Bízhiʼ bééhonísin shı̨́ı̨́ ndi, doo éí bił ahééhonílzin da. Bibee iinaʼ siláagi dóó tʼáá ałtsojįʼ ájítʼéhígi doo bééhonísin da.

² Jesus Christ éí 2,000 nááhai yę́ędą́ą́ʼ nahasdzáán bikááʼ tázhdííyá, éí shı̨́ı̨́ baa hodisínítsʼą́ą́ʼ. Ląʼí diné éí Jesus ájítʼéii ńtʼéeʼgi doo hazhóʼó hoł béédahozin da. Łaʼ ádaaníigo éí, diné yáʼátʼéehii, God yá halneʼii, doodaiiʼ God jílı̨́ı̨́ ńtʼééʼ daaní. Nishąʼ éí haʼátʼíí nínízin?​—Endnote 12 níníłʼı̨́.

3. Haʼátʼíí biniyé Jiihóvah dóó Jesus Christ bééhodíísįįłígi yáʼátʼééh?

³ Haʼátʼíí biniyé tʼáá aaníigo Jesus baa haneʼgi, nił bééhózingo yáʼátʼééh? Diyin Bizaad ání: “Iiná doo ninítʼiʼii éí díí, ni tʼéiyá tʼáá aaníí Diyin God nílı̨́įgo néédahodoosįįł, índa Jesus Christ yiníłʼaʼígíí ałdóʼ yéédahodoosįįł.” (John 17:3) Tʼáá aaníigo Jiihóvah dóó Jesus baa haneʼgi baa íhwiiniłʼą́ąʼgo éí nahasdzáán bikááʼ ayóó áhonóolingo hoolʼáágóó kééhonítʼı̨́į doo. (John 14:6) Jesus bééhosínísįįdgo ałdóʼ níká adoolwoł, háálá bí éí iináagi dóó kʼé haʼníigi nihinááł nizhónígo íʼiilaa. (John 13:34, 35) Bíhooʼaah 1 góneʼ, tʼáá aaníigo God baa haneʼgi baa íhwiilʼą́ą́ʼ. Kʼad éí Diyin Bizaad biiʼdę́ę́ʼ Jesus baa haneʼgi bíhwiidiilʼááł.

4. “Mesáíyah” dóó “Christ” haʼátʼíí óolyé?

⁴ Jesus tʼah doo biʼdichííhgóó Diyin Bizaad biiʼdę́ę́ʼ Jiihóvah éí Mesáíyah nahasdzáán bikáaʼjįʼ adeeshʼaał, dííniid. “Mesáíyah” éí Hííbrewjí saad, áádóó “Christ” éí Gríikjí saad. Díí éí God tʼáá bí néidiiłtı̨́ dóó tʼáá sahdii átʼéego naanish yee diníʼą́ągo, óolyé. Mesáíyah éí God yee hahaasdzííʼ yę́ę ałtso yiʼdoolííł. Jesus ałdóʼ níká adoolwołgo átʼé. Jesus tʼah doo biʼdichííh yę́ędą́ą́ʼ ląʼí diné ádeinízin ńtʼééʼ, ‘Háí lá Mesáíyah átʼı̨́į doo?’

5. Jesus bídahoołʼaahii yę́ęésh Mesáíyah jílı̨́įgi dayoodlą́ą́ ńtʼééʼ?

⁵ Jesus éí bídahoołʼaahii yę́ę Mesáíyah jílı̨́įgi doo bił naaki danilı̨́į da ńtʼééʼ. (John 1:41) Łah éí Peter, Jesus kwíidííniid: “Diyin God hináanii biYeʼ Christ nílı̨́.” (Matthew 16:16) Nihí éí haitʼéego Jesus tʼáá aaníí Mesáíyah átʼı̨́įgi yiniidlą́ą doo?

6. Jiihóvah éí Mesáíyah átʼı̨́įgi, haitʼéego ííshjání áyiilaa?

⁶ Jesus tʼah doo hoʼdichííhgóó God bá dahalneʼii ląʼígóó haa chʼídahwiizʼą́. Díí Mesáíyah baa chʼíhwiistʼánígíí binahjįʼ, haitʼéego hó ájítʼı̨́įgi nihił béédahodoozįįł? Łaʼda doo bééhonísingóó hádíínááł nidooʼniidgo áádóó ánoolingi bee nił hóoneʼgo éí doo nanitłʼagóó bikʼídíínááł. Tʼáá ákótʼéego, Jiihóvah bá dahalneʼii choyoosʼįįdgo éí Mesáíyah ádooníiłgi dóó ábidiʼdoolníiłgi hazhóʼó yaa dahoolneʼ. Díí éí tʼáá átʼé baa chʼídahwiistʼánę́ę Jesus yihoolaa, áko shił bééhodoozįįł danízinígíí Mesáíyah átʼı̨́įgi bił béédahozin.

7. Háidíígíí naakigo Jesus éí Mesáíyah nilı̨́įgi bee ííshjání ályaa?

⁷ Kǫ́ǫ́ tʼáá naakihígo Mesáíyah baa chʼídahwiistʼánígíí łaʼ. Áłtsé éí Jesus tʼah doo biʼdichííhgóó, 700 nááhai tʼáá bilą́ąjįʼ Máíkah éí Mesáíyah yaa chʼíhoníʼą́.  Éí Béthlehemgi áłchʼı̨́dí kin dah shijaaʼgi hodiʼdoochííł ní. (Micah 5:2) Ákweʼé Jesus biʼdizhchı̨́! (Matthew 2:1, 3-9) Naaki góneʼ éí 29 C.E. yihah góneʼ Mesáíyah chʼídoogááł níigo Daniel yaa chʼíhoníʼą́. (Daniel 9:25) Jesus éí Mesáíyah nilı̨́įgi ląʼígóó baa chʼídahwiistʼą́ą ndi, tʼáá naakihígo daníilʼı̨́ı̨́ʼ.—Endnote 13 níníłʼı̨́.

8, 9. Jesus taah biʼdooltínę́ęgi, Mesáíyah jílı̨́įgi haitʼéego ííshjání ályaa?

⁸ Jiihóvah éí Jesus Mesáíyah nilı̨́įgi bééhózinígo áyiilaa. God éí John Taah Iiníiłii, Mesáíyah átʼı̨́įgi bee ééhózin dooígíí naa deeshłééł, yidííniid. 29 C.E. yihahgo Jesus éí Jórdan tooh nílínígíí biiʼ John taah hodoołtééł biniyé baazhníyá. Ákweʼé John éí Jesus Mesáíyah átʼı̨́ı̨́ lágo hoł bééhózin. Diyin Bizaad kótʼéego yaa halneʼ: “Áko John haa chʼíhoníʼą́ągo ání, Yádiłhił biyiʼdę́ę́ʼ níłchʼi diyinii hasbídí nahalingo hakʼijįʼ bidah hooleełgo yiiłtsą́, áko tʼáá ákwii dah neezdá. . . . Diyin God éí tó bee ası̨́įh doo biniyé shiníłʼaʼígíí áshidííniid, Tʼáá níłchʼi diyinii hakʼijįʼ bidah hooleełgo tʼáá ákwii hakʼi hooleʼgo hwiiniłtsánígíí, tʼáá éí níłchʼi diyinii bee adzisı̨́įh doo. Áko tʼáá shí yiiłtsą́, áádóó baa chʼíhoníʼą́ągo ádíshní, Díí Diyin God biYeʼ átʼı̨́ı̨́ lá.” (John 1:32-34; Matthew 3:16, 17) Áko John díí  jiiłtsą́ dóó jidiiztsʼą́ąʼgo éí Jesus tʼáá aaníí Mesáíyah nilı̨́ı̨́ lágo baa ákozhniizı̨́ı̨́ʼ. Éí bijı̨́ Jiihóvah biníłchʼi diyinii Jesus yikʼijįʼ kóyiilaa yę́ędą́ą́ʼ, Jesus éí Mesáíyah jizlı̨́ı̨́ʼ. Bí éí Naatʼáanii jidooleełgo God tʼáá bí nábidiiłtı̨́.​—Isaiah 55:4.

 ⁹ Diyin Bizaad yaa chʼíhwiizʼánę́ę, Jiihóvah tʼáá bí haadzííʼ yę́ę, dóó Jesus taah biʼdooltínę́ęgi Jiihóvah ádzaa yę́ę, éí Jesus Mesáíyah nilı̨́įgi ííshjání bee ályaa. Ákoshąʼ Jesus éí háádę́ę́ʼ jiníyá, dóó diné haitʼéhígíí jílı̨́ı̨́ ńtʼééʼ? Haaʼíshąʼ Diyin Bizaad haʼátʼíí ní.

10. Jesus tʼah doo yigháhą́ądą́ą́ʼ, Diyin Bizaad haitʼéego haa halneʼ?

¹⁰ Diyin Bizaad ání, Jesus tʼah doo nahasdzáán yikááʼ yigháhą́ądą́ą́ʼ yáʼąąshdi bighan ńtʼééʼ. Máíkah éí Mesáíyah “tʼáá ałkʼidą́ą́ʼ hoolʼáádę́ę́ʼ naagháii” jílı̨́, hodííniid. (Micah 5:2) Jesus éí bílaʼashdlaʼii tʼah doo yishłeeh yę́ędą́ą́ʼ yáʼąąshdi shighan ńtʼééʼ jiníigo ląʼídi bee hajiisdzííʼ. (John 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5 yíníłtaʼ.) Tʼah doo jigháhą́ądą́ą́ʼ, Jesus éí Jiihóvah yił nizhónígo kʼé bił áhizhdiʼníí ńtʼééʼ.

11. Haʼátʼíí biniyé Jesus éí Jiihóvah ayóóʼáhóʼní?

¹¹ Haʼátʼíí biniyé Jesus éí Jiihóvah ayóóʼáhóʼní? Jó, Jiihóvah áłtsé áhoolaa. Éí “tʼáá ałtsoní ádaalyaii bítséedi” hojílǫ́ǫnii hoʼdiʼní. * (Colossians 1:15) Hó tʼéiyá Jiihóvah tʼáá bí áhoolaa. Éí bąą “tʼááłáʼí há yizhchínígíí” hoʼdiʼní. (John 3:16) Tʼáá hó tʼéiyá tʼáá ałtsoní dahólóonii Jiihóvah hwee áyiilaa. (Colossians 1:16) Áádóó hó tʼéiyá “Saad” bee hoʼdójí, háálá hó éí diyingo ndaalʼaʼí dóó bílaʼashdlaʼii bichʼįʼ haneʼ nijiʼáago Jiihóvah chohoosʼįįd.​—John 1:14.

12. Jesus dóó God doo tʼááłáʼíígíí jílı̨́įgi, haitʼéego nihił bééhózin?

¹² Łaʼ diné éí, Jesus dóó God tʼááłáʼíígíí jílı̨́įgo dayoodlą́. Ndi Diyin Bizaad éí doo kótʼéego yee naʼnitin  da. Diyin Bizaad áníigo éí Jesus ábiʼdiilyaa, áko éí háádę́ę́ʼ shı̨́ı̨́ hojizlı̨́ı̨́ʼ. Ndi Jiihóvah, tʼáá ałtsoní áyiilaii, éí doo hwee hahóótʼiʼ da. (Psalm 90:2) God biYeʼ jílı̨́, áko Jesus éí God deeshłeeł tʼáadoo niizı̨́įʼ da. Diyin Bizaad éí díí tʼáadoo baa hatʼaadí yee naʼnitin; aTaaʼ éí biYeʼ yiláahgo átʼé. (John 14:28 yíníłtaʼ; 1 Corinthians 11:3.) Jiihóvah tʼéiyá “Diyin God Aláahgo Ayóóʼábóodziilii” jílı̨́. (Genesis 17:1) Jiihóvah tʼéiyá yá biiʼ adahwiisʼáágóó tsʼídá ayóó átʼéii jílı̨́.​—Endnote 14 níníłʼı̨́.

13. Haʼátʼíí biniyé Jesus, “Diyin God doo yitʼíinii bináłtʼéii” hoʼdiʼní?

¹³ Yáʼąąshii dóó nahasdzáán tʼah doo álnééh yę́ędą́ą́ʼ, Jiihóvah dóó biYeʼ Jesus éí áhą́dígo ahił nijilnishgo tsʼídá tʼóó ahayóí nááhai. Ayóó átʼéego shı̨́ı̨́ ayóóʼáhizhdóʼní! (John 3:35; 14:31) Jesus éí nizhónígo hazhéʼé yee átʼéii beʼjiilaago, “Diyin God doo yitʼíinii bináłtʼéii jílı̨́” hoʼdiʼní.—Colossians 1:15.

14. Jiihóvah biYeʼ éí haitʼéego bílaʼashdlaʼii nilı̨́įgo biʼdizhchı̨́?

¹⁴ Jiihóvah biYeʼ Jesus, éí yáʼąąshdę́ę́ʼ nahasdzáán bikáaʼjįʼ bílaʼashdlaʼii jílı̨́įgo hodiʼdoochíiłgo ádeideetʼą́. Díísh éí haitʼéego ákódzaa? Jiihóvah biníłchʼi diyinii bee biYeʼ bibeʼiinaʼ, chʼikę́ę́h Mary joolyéego biishchʼid góneʼ nihoníłtı̨́. Áko Jesus éí bílaʼashdlaʼiigo doo hazhéʼé da. Mary éí hayáázh bąąhági átʼéii bąąh ádingo jishchı̨́, áádóó Jesus bee jíízhiʼ.​—Luke 1:30-35.

15. Haitʼéego éí Jiihóvah bééhodíísįįł?

¹⁵ Matthew, Mark, Luke dóó John biiʼdę́ę́ʼ, Jesus bee iiná siláagi dóó yee átʼéii ląʼígóó baa íhwiidííłʼááł. Díí dı̨́įʼgo naaltsoos Gospels daolyé. Jesus éí Hazhéʼé bejilʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ, baa ííníłtaʼgo Jiihóvah bééhodíísįįł.  Éí bąą Jesus ání, “tʼáá háiida shiiłtsánígíí éí aTaaʼ yiyiiłtsą́.”​—John 14:9.

16. Jesus haʼátʼíí yee naʼneeztą́ą́ʼ? Háí binaʼnitin yee naʼneeztą́ą́ʼ?

¹⁶ Ląʼí éí Jesus “Naʼnitiní” yee dayózhíí ńtʼééʼ. (John 1:38; 13:13) Tsʼídá íiyisíí ílı̨́įgo yee naʼneeztą́ʼígíí éí “aláahgo bee óhólníihgo bił hazʼáanii baa haneʼ.” Díí bee óhólníihgo bił hazʼáanii éí haʼátʼíí átʼé? God biNahatʼaʼ éí yáʼąąshdę́ę́ʼ nahasdzáán yikʼi hooʼáałgo God yikʼeh dahółʼínígíí yikʼijidlíi doo. (Matthew 4:23) Tʼáá ałtso Jesus yee naʼneeztą́ą́ʼ yę́ę Jiihóvah bibee naʼnitin átʼé. Jesus ázhdííniid: “Shinaʼnitin doo tʼáá shí shinaʼnitin átʼée da, nidi shiníłʼaʼígíí binaʼnitin átʼé.” (John 7:16) Díí nizhónígo haneʼígíí, éí God biNahatʼaʼ nahasdzáán yikʼi hooʼáał dooígi, Jiihóvah éí diné deididootsʼı̨́įłgo yinízinígi Jesus bił bééhózin.

17. Jesus haaʼígi naʼneeztą́ą́ʼ? Haʼátʼíí biniyé ayóó binjishnish?

¹⁷ Jesus éí haaʼígi naʼneeztą́ą́ʼ? Diné dahólǫ́ǫ́góó. Kintahgóó áádóó dahooghangóó índa dádaʼakʼehgóó, nidaʼiiniihgóó, áádóó sodizin bá naaznilgóó tázhdígháahgo nazhneeztą́ą́ʼ. Diné shaa dahikáah doo, doo jinízingóó diné bitaa jigháá ńtʼééʼ. (Mark 6:56; Luke 19:5, 6) Jesus éí diné nazhnitingi baa náhojiiłʼaahgo binjishnish. Haʼátʼíí biniyé ákójíítʼįįd? Jó, God éí ákóhóʼní dóó hazhéʼé bikʼeh hojíłʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. (John 8:28, 29) Diné ałdóʼ baa aʼááh jinízingo nazhneeztą́ą́ʼ. (Matthew 9:35, 36 yíníłtaʼ.) Hastóí á naazíinii éí God índa biNahatʼaʼ doo tʼáá aaníígóó yee nidaʼnitingo baa ákozhniizı̨́ı̨́ʼ. Áko nizhónígo haneʼígíí diné deididootsʼı̨́įłgi bee bíká adeeshwoł jiniizı̨́ı̨́ʼ.

18. Jesus átʼéegi, háidíígíí lá nił yáʼátʼééh?

¹⁸ Jesus éí bílaʼashdlaʼii ayóóʼájóʼní dóó baa aʼááh jinízin  ńtʼééʼ. Joobaʼ dóó ayóó bá áhwiinítʼı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. Áłchíní yázhí ndi ayóó hódaneedlı̨́ı̨́ ńtʼééʼ. (Mark 10:13-16) Jesus éí aheehółtʼéego aa nitsíkees. Inaʼadloʼ índa doo aheehółtʼéégóó aa nitsáhákees yijoołxá. (Matthew 21:12, 13) Sáanii doo yáʼátʼééhgóó baa nitsáhákees yę́ędą́ą́ʼ nahalzhiishgo tázhdííyá. Ákondi Jesus éí sáanii bił nilı̨́įgo yaa nitsíkees ńtʼééʼ. (John 4:9, 27) Jesus éí tʼáá áłahájįʼ aʼoh ájítʼéego ádaa nitsíjíkees ńtʼééʼ. Łah éí kójiidzaa, hódahoołʼaahii bikeeʼ bá táádajizgiz, díí á naalʼaʼii binaanish ńtʼééʼ.​—John 13:2-5, 12-17.

19. Diné bichʼįʼ anídahaztʼiʼgo, Jesus haitʼéego yíká eelwod?

¹⁹ Jesus éí diné bee bichʼįʼ anídahaztʼiʼígíí hoł bééhózin, áko bíká adeeshwoł jiniizı̨́ı̨́ʼ. God bitsʼą́ą́dę́ę́ʼ adziilee bee nijilnishgo diné bąąh dah nidahazʼánígíí náádabizhdiyiisá. (Matthew 14:14) Łaʼ éí diné léiʼ łóód atsʼíís yiyáanii naałdzidii bee bąąh dah hazʼą́ągo haa níyáago áháłní, “Íinínízin ládą́ą́ʼ nááshididííłááł.” Jesus éí díí diné baa hojoobaʼígo bichʼįʼ nahwiiʼnáago yaa ákoniizı̨́ı̨́ʼ. Bíká adeeshwoł niizı̨́įʼgo ání, “Íinisin lą́ą; łóód nąąh óodįįh.” Áádóó hastiin łóód yę́ę bąąh ásdįįdgo náázdiidzá! (Mark 1:40-42) Baa nitsíníkees, díí hastiin náázdiidzáago haʼátʼíí daash jiniizı̨́ı̨́ʼ?

20. Jesus éí God bikʼeh hóʼı̨́įgi haitʼéego nizhónígo nihá áʼiilaa?

²⁰ Jesus éí God bikʼeh hóʼı̨́įgi nizhónígo nihinááł áʼiilaa. Bíighahí ábiʼdoolʼįįd ndi, Bizhéʼé yikʼeh hółʼı̨́įgo hoolzhiizh. Séítan nahóhoneeztą́ąʼ ndi, God bitsʼą́ąjįʼ tʼáadoo kójiidzaa da. (Matthew 4:1-11) Jesus éí Mesáíyah jílı̨́įgi, hakʼéí łaʼ doo dayoodlą́ą da  ńtʼééʼ. “Tsizhʼdeeyáá lá,” dahałní, ákótʼée ndi God tʼóó bá joolnish. (Mark 3:21) Hweʼanaʼí atídahóółʼįįd ndi, God tʼóó bikʼeh ájítʼé dóó tʼáadoo nátʼą́ą́ʼ atíníʼjiidlaa da.​—1 Peter 2:21-23.

21. Jesus éí dajiztsą́ąjįʼ, haitʼéego Jiihóvah bikʼeh hojííłʼįįd?

²¹ Yéigo tiʼhojoozniiʼgo dajiztsą́, ndi Jiihóvah bikʼeh hojííłʼįįd. (Philippians 2:8 yíníłtaʼ.) Dazhdootsaał bijı̨́ yéigo hachʼįʼ nahwiisʼnááʼ. Siláo dabiiłtsood, tʼáá ádzaagóó hojilneʼ hodiʼníigo diné haa dahalneʼ, ándahwiiʼaahii tʼáá ádzaagóó há nidahwiizʼą́, diné haa daadloh, dóó siláo atídabiilaago tsin bąąhjįʼ hoł adaʼaskaal. Hoʼniitsą́ągo kózhdííniid: “Kʼad lá ałtso bíighah  azlı̨́įʼ ni.” (John 19:30) Dajiztsą́ą́dóó tááʼ yiską́ągo, níłchʼi jílı̨́įgo Jiihóvah nááhodiisá. (1 Peter 3:18) Ląʼí yiską́ągo Jesus yáʼąąshgóó anáádzá. Áádóó God éí Naatʼáanii áhodoolíiłgo bibaʼ “binishʼnáájígo dah neezdá.”​—Hebrews 10:12, 13.

22. Jesus akʼeh hóółʼįįdígi, haʼátʼíí nihá bohónéedzą́ągo áyiilaa?

²² Jesus éí Bizhéʼé yikʼeh hóółʼįįdgo, hoolʼáágóó nahasdzáán bikááʼ kéédahoniitʼı̨́į doogo nihá bohónéedzą́ągo áyiilaa. Díí Jiihóvah yee nihoníʼánę́ęgi átʼéego ádoonííł. Bíhooʼaah 5 góneʼ éí Jesus daaztsánígi, haitʼéego hoolʼáágóó iiná nihá bohónéedzą́ągo áyiilaa.