Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

IRELAUD PAHIEU

Ihs Sises Krais?

Ihs Sises Krais?

1, 2. (a) Ia duwe, ke uhdahn ese aramas ndand men ma ke esehte edeo? Menlau kawehwehda. (b) Dahme aramas akan kin kamehlele duwen Sises?

TOHTO aramas ndand nan sampah. Ele ke ese eden emen me ndand. Ahpw omw esehte edeo sohte kin wehwehki me ke uhdahn ese ih. E sohte wehwehki me ke wehwehki oaritik koaros duwen eh mour oh soangen aramas dahmen ih.

2 Ele ke rongehr duwen Sises Krais, mendahki e ketiket nin sampah mpen sounpar 2,000 samwalahro. Ahpw pali laud en aramas sohte uhdahn ese soangen aramas dahmen Sises. Ekei kin nda me Sises wia aramas mwahu men, ekei kin nda me e wia soukohp men, oh ekei kin kamehlele me iei ih me Koht. Ah ia omw madamadau?​—Menlau kilang Ire kan 12.

3. Dahme kahrehda e kesempwal ken ese Siohwa Koht oh Sises Krais?

3 E kesempwal ken ese dahme mehlel duwen Sises. Dahme kahrehda? Paipel padahkihong kitail: “Oh iet mour [“mour soutuk,” NW]: aramas akan en eseikomwihla, me komwihte Koht mehlel, oh pil esehla Sises Krais me komw ketin poaronedohr.” (Sohn 17:3) Ei, ma ke esehla me mehlelo duwen Siohwa oh Sises, ke pahn kak mour kohkohlahte nan paradais nin sampah. (Sohn 14:6) Pil en esehla duwen Sises pahn seweseiuk, pwehki e ketin wia mehn kahlemeng me keieu mwahu ong mwomwen atail pahn mour oh atail wiewia ong meteikan. (Sohn 13:34, 35) Nan Irelaud 1 en pwuhk wet, kitail sukuhlkiher dahme mehlel duwen Koht. Met kitail pahn uhd sukuhlki duwen dahme Paipel padahngki duwen Sises.

SE DIARADA MESAIA!

4. Ia wehwehn lepin lokaia “Mesaia” oh “Krais”?

4 Sounpar tohto mwohn Sises ketin ipwidi, Siohwa ketin inoukihda nan Paipel me e pahn ketin poaronehdo Mesaia, de Krais. Lepin lokaia “Mesaia” kohsang ni lokaiahn Ipru, oh lepin lokaia “Krais” kohsang ni lokaiahn Krihk. Lengileng pwukat wehwehki me Koht pahn ketin pilada Mesaia me inoupe mie oh ketikihong ih pwukoa tohrohr ehu. Mesaia me pahn kapwaiada sapwellimen Koht inou koaros. Sises pil kak ketin seweseiuk ahnsou wet. Ahpw mwohn Sises eh ketin ipwidi, me tohto kin medemedewe, ‘Ihs me pahn wia Mesaia?’

5. Ia duwe, sapwellimen Sises tohnpadahk ko kamehlele me Sises iei me Mesaia?

5 Sapwellimen Sises tohnpadahk ko uhdahn kamehlele me iei ih Mesaiao me inoupe mie. (Sohn 1:41) Karasepe, Saimon Piter patohwanohng Sises: “Komwi me Mesaiao.” (Madiu 16:16) Ia duwen atail kak kamehlele me Sises iei me Mesaiao?

6. Ia duwen Siohwa eh ketin sewese irail me nan kapehd mehlel kan en kasawihada Mesaiao?

6 Sounpar tohto mwohn ipwidien Sises, sapwellimen Koht soukohp akan ntingihedi oaritik tohto me pahn sewese aramas en diarada ihs me Mesaia. Ia duwen met eh pahn kak sawas? Medewehla ma emen peki rehmw ken kohla oh pwekada emen me ke sehse ni wasahn sompihr. Ma aramas emen padahkihong uhk oaritik kan duwen aramaso, e pahn mengeiong uhk en diar ih. Ni ahlohte, Siohwa kin ketin doadoahngki sapwellime soukohp kan pwehn padahkihong kitail duwen dahme Mesaia pahn wia oh dahme pahn lelohng ih. Pweidahn kokohp pwuko koaros kin sewese irail me nan kapehd mehlel kan en kak ese me Sises iei Mesaia.

7. Mehnia kokohp riau me kadehdehda me Sises iei me Mesaia?

7 Iet kokohp riau sang nanpwungen kokohp ko. Keieu, pohnangin sounpar 700 mwohn Sises ketin ipwidi, Maika kohpada me Mesaia pahn ipwidi nan kisin kahnimw en Pedleem. (Maika 5:2) Oh iei wasao me Sises ketin ipwidi ie! (Madiu 2:1, 3-9) Keriau, Daniel kohpada me Mesaia pahn sansalda nan pahr 29. (Daniel 9:25) Mepwukat iei kokohp riau sang nanpwungen kokohp tohto kan me kadehdehda ni sansal me Sises iei Mesaia me inoupe mie.​—Menlau kilang Ire kan 13.

Ni ahnsou me e papidaislao, Sises ketin wiahla Mesaia de Krais

8, 9. Dahme wiawi ni ahnsou me Sises papidaislao me kadehdehda me iei ih me Mesaia?

8 Siohwa ketin kadehdehda ni sansal me Sises iei me Mesaia. Koht ketin inoukihong Sohn Sounpapidais me e pahn ketikihong Sohn apwoat kilelen pwehn kak esehki ihs me Mesaiao. Ni Sises eh ketila rehn Sohn pwehn papidaisla nan Pillap en Sordan nan pahr 29, Sohn kilangada kilelo. Paipel mahsanih: “I kilangehr [“sapwellimen Koht manaman,” NW] eh ketidihdo sang nanleng, ni mwomwen mwuroi men; e pihrdi oh ketiket powe. . . .  Koht, me ketin kadariehdo pwe I en kin papidaiski pihl, e pil mahsanihong ie, ‘Mehmen me ke pahn kilang [“ei manaman,” NW] eh pihrdi oh ketiket powe, iei ih me kin papidaiski [“ei manaman,” NW].’ I kilangehr oh I pil kadehdeier me iei ih Sapwellimen Koht.” (Sohn 1:32-34; Madiu 3:16, 17) Ni ahnsou me Sohn kilangada oh rong kilel wet, e esehda me Sises iei Mesaia. Ih rahno me Sises wiahla Mesaia ni ahnsou me Siohwa ketin kamwerediong sapwellime manaman powe. Ih me Koht ketin pilada en wia Kaun oh Nanmwarki.​—Aiseia 55:4.

9 Kokohp en Paipel kan, sapwellimen Siohwa mahsen kan, oh kilel me E ketikihda ni ahnsou me Sises papidaislao kadehdehda me Sises iei me Mesaia. Ahpw ia wasa Sises ketidohsang ie oh soangen aramas dahmen ih? Kitail pahn kilang dahme Paipel mahsanih.

IA WASA SISES KETIDOHSANG IE?

10. Dahme Paipel padahngki duwen mour en Sises mwohn eh ketidihdo sampah?

10 Paipel padahngki me Sises ketiketier nanleng ahnsou werei mwohn e ketidihdo sampah. Maika koasoia me Mesaiao “tepido sang kawao.” (Maika 5:2) Pein Sises mahsanih pak tohto me e ketiketier nanleng mwohn eh ketin ipwidi nin duwen aramas emen. (Wadek Sohn 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Pil mwohn Sises ketidihdo sampah, e sapwellimanki nanpwungmwahu tohrohr ehu rehn Siohwa.

11. Dahme kahrehda Sises uhdahn kesempwal rehn Siohwa?

11 Siohwa uhdahn kin ketin kesempwalki Sises. Dahme kahrehda? Pwehki Koht ketin kapikada Sises mwohn soahng teikan koaros. Ihme kahrehda Sises mwarenki “mesenih oh lapalap sang soahng kan koaros me kepikipikda.” * (Kolose 1:15) Sises pil kesempwal ong Siohwa pwehki ih kelehpw me Siohwa pein ketin kapikada. Ihme kahrehda e mwarenki “Iehros.” (Sohn 3:16) Oh pil, Sises kelehpw me Koht ketin doadoahngki pwehn ketin kapikada soahng teikan koaros. (Kolose 1:16) Oh Sises kelehpw me mwarenki “Mahseno” pwehki Siohwa ketin doadoahngki ih en ketin wa mahsen oh kaweid akan ong tohnleng akan oh aramas akan.​—Sohn 1:14.

12. Ia duwen atail ese me kaidehn Sises iei Koht?

12 Ekei aramas kin kamehlele me Sises iei Koht. Ahpw kaidehn ih met me Paipel kin padahngki. Paipel mahsanih me Sises kepikipikda, met wehwehki me mie tapi. Ahpw, Siohwa me ketin kapikada soahng koaros, sohte tapi. (Melkahka 90:2) Nin duwen sapwellimen Koht Ohl, Sises sohte pak ehu ketin lemehda en wia Koht. Paipel kin padahngki ni sansal me Sahmo lapalapasang sapwellime Ohlo. (Wadek Sohn 14:28; 1 Korint 11:3.) Siohwa kelehpw me “Koht, Wasa Lapalap.” (Senesis 17:1) Ih me keieu lapalahpie oh manaman nanleng oh sampah.​—Menlau kilang Ire kan 14.

13. Dahme kahrehda Paipel mahsaniheki me Sises iei “kasalepen Koht me soh sansal”?

13 Siohwa oh sapwellime Ohlo, Sises, kin ketin ehupene doadoahk erein sounpar lik kei (billion) mwohn lahng oh sampah ara kepikipikda. Ia uwen limpoak laud me ira sapwellimanikipene! (Sohn 3:35; 14:31) Uwen Sises eh kin ni keneinei ketin kahlemengih irair kan en semeo kahrehda Paipel mahsaniheki duwen ih “kasalepen Koht me soh sansal.”​—Kolose 1:15.

14. Ia duwen sapwellimen Siohwa Ohl kesempwalo eh ketin ipwidi nin duwen aramas emen?

14 Sapwellimen Siohwa Ohl kesempwalo kupwurki en ketikihdi eh mour nanleng oh ipwidiong sampah nin duwen aramas emen. Ia duwen met eh kak wiawi? Ni manaman Siohwa ketin kasauadahsang mour en sapwellime Ohlo nanleng ong nan kapehden serepein meipwon men me adaneki Mery. Ni ahl wet, sohte anahnepen ohl emen en wia ahn Sises pahpa. Mery eri neitikiehdi pwutak unsek men oh kihong ede Sises.​—Luk 1:30-35.

SOANGEN ARAMAS DAHMEN SISES?

15. Ia duwen omw kak wehwehkihla mwahu duwen Siohwa?

15 Ke kak sukuhlki soahng tohto duwen Sises, sapwellime mour oh sapwellime irair kaselel kan ni omw pahn wadek nan Paipel pwuhken Madiu, Mark, Luk, oh Sohn. Pwuhk pwuko kin adaneki pwuhken Rongamwahu kan. Sises duwehte Semeo, ihme kahrehda dahme ke wadek duwen ih pahn pil seweseiuk en wehwehkihla mwahu duwen Siohwa. Ihme kahrehda Sises kak mahsanih: “Mehmen me kilangieier pil kilangehr Sahm.”​—Sohn 14:9.

16. Dahme Sises kin ketin padahngki? Ia wasa sapwellimen Sises padahk kan pwilisang ie?

16 Aramas tohto kin ekerki Sises “Sounpadahk.” (Sohn 1:38; 13:13) Ehu ire me keieu kesempwal me e kin ketin padapadahngki iei ‘rongamwahu en Wehio.’ Dahkot Wehi wet? Wehi wet iei sapwellimen Koht koperment me pahn uhd kaunda sampah pwon sang nanleng oh pahn wahdo kapai kan ong aramas akan me kin peikiong Koht. (Madiu 4:23) Soahng koaros me Sises kin ketin padahngki pwilisang rehn Siohwa. Sises mahsanih: “Kaidehn pein ei padahk me I kin kihda, ahpw sapwellimen Koht me ketin kadariehdo.” (Sohn 7:16) Sises mwahngih me Siohwa ketin kupwurki tohnsampah kan en rong duwen rongamwahu en Wehin Koht me pahn kaunda sampah pwon.

17. Ia wasa Sises kin ketin padahk ie? Dahme kahrehda e kin ketin doadoahk laud pwehn padahk ong meteikan?

17 Ia wasa Sises kin ketin padahk ie? Wasa koaros me e kak ketin diar aramas ie. E kin ketin padapadahk ni likin kahnimw kan pil nan kahnimw kan, kousoan tikitik kan, wasahn netinet kan, wasahn kaudok kan, oh imwen aramas akan. E sohte kin ketin kasik aramas en patohdohng reh. E kin kalapw ketila rehrail. (Mark 6:56; Luk 19:5, 6) Sises kin ketin doadoahk laud oh doadoahngki ahnsou laud oh sapwellime kehl en padahk ong aramas akan. Dahme kahrehda? Pwehki e mwahngih me iei met me Koht ketin kupwurki en wia oh pwehki ahnsou koaros e kin ketin peikiong Semeo. (Sohn 8:28, 29) Sises pil kin ketin kalokalohk pwehki e kin ketin poakehla aramas akan. (Wadek Madiu 9:35, 36.) E kak mwahngih me kaunen pelien lamalam kan sohte kin padahkihwei dahme mehlel duwen Koht oh sapwellime Wehi. Ihme kahrehda e kupwurki sewese uwen aramas tohto en kak rong rongamwahwo.

18. Sapwellimen Sises irair kaselel dah me ke keieu perenki?

18 Sises ohl emen me kin ketin poakohng aramas oh nsenohkin irail. E wia aramas kadek oh mengei en keiong mpe oh koasoiong. Pil seri kan perenki mi reh. (Mark 10:13-16) Sises kin ahnsou koaros ketin toupahrek. E kin ketin kalahdeki mwersuwed oh koasoandi sapahrek. (Madiu 21:12, 13) E ketiket nin sampah ni ahnsou me lih akan sohte ahneki pwuhng tohto oh wahu. Ahpw Sises kin ahnsou koaros ketin kasalehda eh wauneki lih akan. (Sohn 4:9, 27) Sises uhdahn aktikitik. Karasepe, ehu ni soutiko e ketin widen patehnehn sapwellime tohnpadahko, met pwukoahn lidu men.​—Sohn 13:2-5, 12-17.

Sises ketin kalohkseli wasa koaros me e ketin diar aramas ie

19. Karasepe dahieu me kasalehda me Sises mwahngih dahme aramas uhdahn anahne oh me e kupwurki sewese irail?

19 Sises mwahngih dahme aramas akan uhdahn anahne, oh kupwurki sewese irail. Met uhdahn sansal ni ahnsou me e ketin doadoahngki sapwellimen Koht manaman pwehn kamwahwihala aramas akan. (Madiu 14:14) Karasepe, ohl emen me ahneki soumwahu tokutok pwarodohng Sises oh patohwan: “Ma komw ketin kupwurki, komw kak ketin kamwakeleiehda.” Sises ketin mwekidki medek oh lokolok me ohlo ahneki. E ketin poakehla oh kupwurki sewese. Eri Sises ketin kapahla lime ko sair ohlo, mahsanih: “Iei, I mwahuki. Nna, mwakelekelda!” Oh ohl soumwahwo eri mwahula! (Mark 1:40-42) Ke kak medewehla ia en ohlo eh pepehm?

AHNSOU KOAROS LELEPEK ONG SEMEO

20, 21. Ia duwen Sises eh ketin wia mehn kahlemeng me keieu mwahu ong peikiong Koht?

20 Sises ketin wia mehn kahlemeng me keieu mwahu en peikiong Koht. Sohte lipilipil dahme wiawi de dahme eh imwintihti kan wiahiong, e kin ketin lelepek ong Semeo. Karasepe, Sises sohte ketin wiahda dihp ni ahnsou me Sehdan song en kasonge. (Madiu 4:1-11) Ekei kisehn sapwellimen Sises peneinei kan sohte kamehlele me ih me Mesaia oh ndinda me “e iahkalahr,” ahpw Sises ketin pousehlahte kapwaiada sapwellimen Koht doadoahk. (Mark 3:21) Ni ahnsou me sapwellime imwintihti kan kin lemeiong ih, Sises kin ketin kolokolete eh lelepek ong Koht oh sohte kin ketin song en dupukohng irail.​—1 Piter 2:21-23.

21 Oh pil ni ahnsou me Sises ketin lokolok oh pwoula, e ketin kolokolete eh lelepek ong Siohwa. (Wadek Pilipai 2:8.) Medewehla uwen lokolok me e ketin lelohng ni rahn me e pahn pwoula. E selidi, sounkadehde likamw kan karaun likamwih me e lahlahwe Koht, sounkopwung suwed akan likamwkihda me e dipada, pokon en aramas kan kin kepitki, oh sounpei kan kaloke ih oh pasuradahng pohn tuhkeo. Mwohnte eh pwoula, e mahsanih: “E imwiseklahr!” (Sohn 19:30) Rahn siluh mwurin eh pwoula, Siohwa ketin kaiasada Sises oh ketikihong ih paliweren ngehn. (1 Piter 3:18) Wihk kei mwuri, Sises ketin sapahllahng nanleng, “ketidiong ni palimaun en Koht” oh awih Koht en ketin idihada ih en wiahla Nanmwarki.​—Ipru 10:12, 13.

22. Koapworopwor dah me kitail ahneki met pwehki Sises eh ketin kolokolete eh lelepek ong Semeo?

22 Pwehki Sises ketin kolokolete eh lelepek ong Semeo, met kitail ahneki koapworopwor en mour kohkohlahte nan paradais nin sampah, nin duwen me Siohwa ketin koasoanehdier. Nan irelaud en mwurin met, kitail pahn koasoiapene ia duwen pwoulahn Sises eh kahrehda met en kak wiawi.

^ par. 11 Siohwa ketin mwarenki Sahm emen pwehki ih me Sounkapikada. (Aiseia 64:8) Sises mwarenki sapwellimen Koht Ohl pwehki Siohwa me ketin kapikada ih. Tohnleng kan oh iangahki aramaso, Adam, pil kin adaneki sapwellimen Koht akan.—Luk 3:38.