1, 2. (a) Maccaha ikkino mancho suꞌmasi afoottohura calla iso egennootto yaateni? Xawisi. (b) Mannu Yesuusi daafira mayyaanno?

 ALAMETE aana batinyu maccaha ikkino manni no. Maccaha ikkinoha mitto mancho suꞌmasi afattora dandaatto. Suꞌmasi afootto yaa kayinni iso seekkite egennootto yaa ikka hoogara dandaanno. Hakko manchi heeshshorenna isi ayimma gudisse afa hoogattora dandaatto.

² Yesuusi Kiristoosi uullate aana heeꞌrinohu mitu 2,000 diri albaanni ikkirono, isire kullanna macciishshittokki digatootto. Ikkirono rooru manni Yesuusi ayetiro diafino. Mitu manni, isi dancha manchootilla yaanno; mitu kayinni iso masaalaanchoho yaanno; isi Maganoho yaanno mannino no. Atera ma lawannohe?—Jeefote Hedo 12 lai.

3. Magano Yihowanna Yesuusi Kiristoosi afa hasiissannonkehu mayiraati?

³ Yesuusi daafira halaale ikkinore afa hasiissannonke. Mayira? Qullaawu Maxaafi togo yaanno: “Hegere heeshshono, ati callu halaalaancho Magano ikkoottotanna soottoha Yesuusa Kiristoosa afate.” (Yohaannisi 17:3) Ee, Yihowanna Yesuusi daafira halaale ikkinore afittoro, gannate ikkitino uullara hegerera heeꞌratto. (Yohaannisi 14:6) Qoleno, Yesuusi heeꞌrino heeshshonna isi mannaho ikkanno gari lawishsha ikkannonke daafira, iso afakki kaaꞌlitannohe. (Yohaannisi 13:34, 35) Umi fooliishshora, Maganu daafira halaale ikkinore ronsoommo. Xa Qullaawu Maxaafi Yesuusi daafira mayyaannoro ronseemmo.

4. “Mesihicha” nna “Kiristoosa” yaa mayyaate?

⁴ Yesuusi ilamara lowo diri albaanni, Yihowa Mesihicha woy Kiristoosa soyannota Qullaawu Maxaafi giddo masaalino. “Mesihicha” yaanno qaali Ibiraawootu Afii qaaleeti; “Kiristoosa” yaanno qaali kayinni Giriikete Afii qaaleeti. Lamunku suꞌmi, “Buuraminoha” yitanno tiro afiꞌrino. Yesuusi Maganu doorinohanna baxxino looso uyinosiha ikkino daafira “Mesihicha” woy “Kiristoosa” yinoonni. Mesihichu Maganu uyino hexxo baalanti woꞌmitanno gede assanno. Yesuusi xaa yannarano kaaꞌlahera dandaanno. Yesuusi ilamara albaanni lowo manni, ‘Mesihicha ikkannohu ayetikka?’ yee hedino.

5. Yesuusi rosaano isi Mesihicha ikkinota ammantino?

⁵ Yesuusi rosaano isi Mesihicha ikkinota horo dihuluullantino. (Yohaannisi 1:41) Lawishshaho, Simiooni Pheexiroosi Yesuusa, “Ati . . . Kiristoosaati” yiino. (Maatewoosi 16:16) Yesuusi Mesihicha ikkinota bande afa dandiineemmohu hiittoonniiti?

6. Yihowa shooshaqu manni Mesihicha bade afanno gede kaaꞌlinohu hiittoonniiti?

⁶ Yesuusi ilamara lowo diri albaanni, Maganu masaalaano mannu Mesihicha bade afanno gede kaaꞌlannoha batinye coye borreessitino. Tini kaaꞌlitannohu hiittoonniiti? Hanni alba egennoottokkiha mitto wosincho dikkote gede mannu batiꞌranno bayichinni marte abbattora kulloonnihe gede assite hedi. Mittu manchi hakkunni wosinchi daafira mitore xawise kulihero, maratto wote wosincho badde afa diqarrissannohe. Hatteente gede, Yihowa masaalaanosi widoonni Mesihichu maa assannoronna ma ikkannoro xawise kulinonke. Tini baalanti masaalo woꞌmase, shooshaqu manni Yesuusi Mesihicha ikkinota buuxanno gede kaaꞌlitanno.

7. Yesuusi Mesihicha ikkinota buuxissannota lame masaalo kuli.

 ⁷ Hanni hakkuri giddo lame masaalo laꞌno. Umiti, Yesuusi ilamara 700 diri albaanni, Mikiyaasi Mesihichu Beeteliheeme yinannihu shiimu katamira ilamanno yee masaalino masaalooti. (Mikiyaasi 5:2) Isi yiinonte gede Yesuusi ilaminohu hakkooti! (Maatewoosi 2:1, 3-9) Layinkiti, Daanieeli Mesihichu xawe leellannohu 29 M.D. ikkinota coyiꞌrino masaalooti. (Daanieeli 9:25) Tenne lameno agurranna, Yesuusi daanno yini Mesihicha ikkinota buuxissannoti batinye masaalo no.—Jeefote Hedo 13 lai.

8, 9. Yesuusi cuuami wote isi Mesihicha ikkinota buuxisannori mayi ikkino?

⁸ Yihowa, Yesuusi Mesihicha ikkinota bade leellishino. Maganu Cuuaanchu Yohaannisira Mesihicha bade afanno gede kaaꞌlannosi malaate kulasira hexxo uyinosi. Yesuusi 29 M.D. Yohaannisi anga cuuamara Yordaanoosi Laga mari yannara Yohaannisi hakkonne malaate laino. Qullaawu Maxaafi hakkawote ikkinore togo yee kulanno: “Yesuusi cuuame kae wayi giddonni fulanni heeꞌreennanni, gordu faꞌnameenna Maganu Ayyaani lembooli gede ikke dirre aanasi ofollanna afi. Hakkawoyintenni, ‘Hagiirsiisannoehu baxeemmo Beettiꞌya isooti’ yitanno huuro gordunni daggu.” (Maatewoosi 3:16, 17) Yohaannisi konne malaate lainna macciishshi wote, Yesuusi Mesihicha ikkinota huwatino. (Yohaannisi 1:32-34) Hakko barra, Yihowa qullaawa ayyaanasi dirrisisita Yesuusi Mesihicha  ikkino. Maganu Sooreessanna Moote ikkara doorinohu isooti.—Isayaasi 55:4.

⁹ Qullaawu Maxaafi masaalo, Yihowa umisi coyiꞌrino qaalinna Yesuusi cuuami wote leellino malaati isi Mesihicha ikkinota buuxisanno. Ikkina Yesuusi dayinohu hiikkiinniiti? Isi uullate aana noo waro hiittoo manchooti? Hanni Qullaawu Maxaafi tennera mayyaannoro laꞌno.

10. Qullaawu Maxaafi Yesuusi uullara daara albaanni heeꞌrino heeshshore mayyaanno?

¹⁰ Qullaawu Maxaafi, Yesuusi uullara daara albaanni iima lowo diro heeꞌrinota kulanno. Mikiyaasi Mesihichu ‘hundinni kayise’ heeꞌrinoha ikkinota coyiꞌrino. (Mikiyaasi 5:2) Yesuusi umisi, isi mancho ikke ilamara albaanni iima heeꞌrinota duucha hige coyiꞌrino. (Yohaannisi 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5 nabbawi.) Isi uullara daara albaannino, Yihowa ledo baxxino jaaloomi noosiho.

11. Yesuusi Yihowara muxxe Beettooti yineemmohu mayiraati?

¹¹ Yesuusi Yihowara muxxe Beettosiiti. Hiitto? Korkaatuno Maganu iso kalaqinohu wole baalankare kalaqara albaanniiti. Konni daafira Yesuusa, “Maganu kalaqino kalaqamira [kaimaho]” yinoonni. a (Yohaannisi Ajuuja 3:14) Qoleno Yihowa xaaddote kalaqinohu Yesuusa calla ikkino daafira isi Yihowara muxxete. Isi Maganoho “mitto Beetto” yaamaminohu iseraati. (Yohaannisi 3:16) Hakkiinni saeno, Yihowa wole baalanka kalaqama kalaqinohu Yesuusi widoonni callaati. (Ibiraawoota 1:2) Qoleno ‘Qaaleho’ yinoonnihu Yesuusa callaati; korkaatuno Yihowa sokkaasinetenna mannaho qaalesinna biddishshasi kulinohu isi widoonniiti.—Yohaannisi 1:14.

12. Yesuusinna Maganu mitto ikkitinokkita mayinni anfeemmo?

¹² Mitu manni Yesuusinna Maganu mittoho yee ammananno. Maganu Qaali kayinni hatto diyaanno. Qullaawu Maxaafi Yesuusi kalaqaminoha ikkinota kulanno; hatto yaa isira hanafo noosi yaate. Woꞌmankare kalaqinohura  Yihowara kayinni hanafo dinosi. (Faarso 90:2) Maganu Beetti Yesuusi Maganu ledo taalamate horo hede diegennino. Qullaawu Maxaafi Annu Beetto roorannota xawise kulanno. (Yohaannisi 14:28 nabbawi; 1 Qorontoosi 11:3) ‘Woꞌmankare Dandaanno Magano’ yinoonnihu Yihowa callaati. (Kalaqama 17:1) Kalqete alame giddo aliidihunna taalle nookki wolqa noosihu isooti.—Jeefote Hedo 14 lai.

13. Qullaawu Maxaafi Yesuusa “illete leellannokki Maganira halaalaancho lawishshaati” yaannohu mayiraati?

¹³ Yihowanna Beettisi Yesuusi, iiminna uulla kalaqantara albaanni lowo biliyoone ikkanno diro mitteenni loossino. Insa mimmito lubbora baxxannoti dihuluullissannote! (Yohaannisi 3:35; 14:31) Yesuusi akati gudisire Annisihu gedeeha ikkino daafira, Qullaawu Maxaafi iso “illete leellannokki Maganira halaalaancho lawishshaati” yaanno.—Qolasiyaasi Sokka 1:15.

14. Yihowahu muxxe Beetti mancho ikke ilaminohu hiittoonniiti?

¹⁴ Yihowahu muxxe Beetti iiminni daye uullate aana manna ikke ilamate maahoyye yiino. Kuni ikkinohu hiittoonniiti? Yihowa maalaletenni Beettisi heeshsho iiminni haare Maariyaami yinanni seemo godowi giddora sayisino. Konni daafira, Yesuusi maalu anni hasiisisikkinni godowamino. Konni garinni Maariyaami guuta qaaqqo ilte, Yesuusa yite suꞌma fushshitinosi.—Luqaasi 1:30-35.

15. Yihowa seekkite afa dandaattohu hiittoonniiti?

¹⁵ Maatewoosi, Maarqoosi, Luqaasinna Yohaannisi yinanniri Qullaawu Maxaafi maxaaffa Yesuusire, heeshshosirenna akattasire lowore kultannonke. Tenne maxaaffa Wongeeluwa yinanni. Yesuusi akati gudisire Annisihu gedeeha ikkinohura, isi daafira rosattori Yihowa  seekkite afatto gedeno kaaꞌlannohe. Yesuusi, “Ane afinohu Annaꞌyano afino” yiinohu iseraati.—Yohaannisi 14:9.

16. Yesuusi mayi daafira rosiisino? Isi rosiisino rosi ayeho?

¹⁶ Batinyu manni Yesuusa “Rosiisaancho” yaanno. (Yohaannisi 1:38, lekkaalliidi qaagiishsha; 13:13) Isi rosiisinohu lowo geeshsha hasiisanno rosi giddo mittu ‘gordu Gashshootiho (Mangistenniho) dancha duduwooti.’ Tini Mangiste maati? Tini Mangiste, iima heeꞌre uulla gashshannohonna Maganoho hajajamanno mannira atoote abbannoho Maganu gashshooteeti. (Maatewoosi 4:23) Yesuusi rosiisino rosi baalunku Yihowaho. Yesuusi togo yiino: “Ane rosi, soyinoehu Anniꞌyawiinniiti ikkinnina anewiinni diꞌꞌikkino.” (Yohaannisi 7:16) Yihowa Mangistesi uulla gashshitannota kulannoha dancha duduwo mannu macciishshara hasiꞌrannota Yesuusi afino.

17. Yesuusi hiikko hiikko rosiisino? Isi manna rosiisate togo daafurinohu mayiraati?

¹⁷ Yesuusi hiikko hiikko rosiisino? Mannu noowa baalankawa rosiisino. Isi gaxareteno katamahono, qachuwate, dikkote, Magano magansiꞌnanni baseranna mannu minira mare rosiisino. Yesuusi mannu isiwa daara diagarino. Duucha wote mannu noowa isi maranno. (Maarqoosi 6:56; Luqaasi 19:5, 6) Yesuusi manna lowo yanna rosiisanno; qoleno konni loosira lowo wolqasi gudino. Mayira? Korkaatuno Maganu isi konne assara hasiꞌrannota afino daafiraatinna isi woꞌmanka wote Annisira hajajamanno daafiraati. (Yohaannisi 8:28, 29) Qoleno, Yesuusi sabbakinohu manna mararanno daafiraati. (Maatewoosi 9:35, 36 nabbawi.) Isi ammaꞌnote murrooti Maganunna Mangistesi daafira halaale ikkinore rosiissanni nookkita afino. Hakko daafira isi dandaamisi deerrinni lowo manni dancha duduwo macciishshara hasiꞌrino.

18. Yesuusi akatta giddo ate roore baxissannoheti hiitteeti?

 ¹⁸ Yesuusi manna baxannohonna mararannoho. Isi shaqqadohonna shinqe hasaawa waajjinannikkiho. Qaaqquullu nafa isiwa haꞌra baxxanno. (Maarqoosi 10:13-16) Yesuusi woꞌmanka wote gara ikkinore assannoho. Isi coye wirrannitanna haqaqqaallannita horo dibaxanno. (Maatewoosi 21:12, 13) Isi uullate aana noo waro meentu gari qoosso diafiꞌrino; qoleno hakkawaro mannu meento woffi assanno. Yesuusi kayinni duuchanka wote meento ayirrisino. (Yohaannisi 4:9, 27) Isi godowinta shooshaqaho. Lawishshaho mitto hashsha soqqamaasinesi lekka hayishshino; kuni hakkawaro mini soqqamaanchi assannoreeti.—Yohaannisi 13:2-5, 12-17.

19. Yesuusi mannaho mayi hasiisinoro afannotanna kaaꞌla baxannota leellishannori maati?

¹⁹ Yesuusi mannaho mayi hasiisinoro afanno; qoleno manna kaaꞌla baxanno. Maganu wolqa oyennasi maalaletenni manna hursino gari tenne leellishanno. (Maatewoosi 14:14) Lawishshaho taraawannohu gogu dhibbi amadinohu mittu manchi Yesuusiwa daye, ‘Baxittoro hursattoera dandaattowe’ yii. Yesuusi konni manchi dhibbanna qarra lae lowo geeshsha mararinosi. Konni daafira kaaꞌlasira kai. Yesuusi angasi diriirse hakkonne mancho amade, ‘Baxoommona huri!’ yiisi. Hakkiinni xiwamino manchi huri! (Maarqoosi 1:40-42) Hanni hakku manchi hagiidhino gara hedi!

20, 21. Yesuusi Maganoho hajajame dancha lawishsha ikkinonkehu hiittoonniiti?

²⁰ Yesuusi Maganoho hajajame dancha lawishsha ikkinonke. Baxi qarrino iillisiro woy diinnasi baxxure assitusirono Annisira ammaname heeꞌrino. Lawishshaho, Sheexaanu fonqolasira woꞌnaali yannara cubbo  diloosino. (Maatewoosi 4:1-11) Yesuusi maate giddo nafa mitootu isi Mesihicha ikkinota diammantino; qoleno iso “wodana difayyino” yitinosi; Yesuusi kayinni Maganu looso loosa diagurino. (Maarqoosi 3:21) Baarigaarrasi beebba assidhusi yannarano, Maganoho ammanamino; qoleno insa gawajja dihasiꞌrino.—1 Pheexiroosi 2:21-23.

²¹ Yesuusi lowo geeshsha qarrinsenna shetinse shinisi wote nafa, Yihowara ammanaminoha ikkino. (Filiphisiyusi Sokka 2:8 nabbawi.) Hanni shinisi barra mageeshshi qarra cince sainoro hedate woꞌnaali. Jaddo loosinohu gede assine amandoonnisi, kaphu naqaashshe Magano xonino yite beebba wortinosi, yoo yaate ofollinohu bushu manni bushaho yiinosi, gamba yitino daga qacifattinosi, olanto gantanni beebba assidhinosi, hattono misimaaretenni  haqqaho gante suttinosi. Isi reyi wote, “Xaate ikkino [woy, woꞌmino]” yiino. (Yohaannisi 19:30) Yesuusi reyihunni sayikki barra Yihowa reyotenni kayise ayyaanu biso uyinosi. (1 Pheexiroosi 3:18) Shoyilluu barri gedensaanni, Yesuusi iimira haꞌre “Maganu qiniiteenni ofollino”; hakko heeꞌre Maganu Moote asse shoomasi geeshsha agadhino.—Ibiraawoota 10:12, 13.

22. Yesuusi Annisira ammanaminoha ikkino daafira hiittee hexxo afiꞌnoommo?

²² Yesuusi Annisira ammanaminoha ikkino daafira, alba Yihowa hedino garinni gannate ikkitino uullara hegerera heeꞌrate hexxo afiꞌnoommo. Aantanno fooliishshora, Yesuusi reyo hegerera heeꞌneemmo gede assitannonkehu hiittoonniitiro ronseemmo.