Exeni ambe enga jataka

Índisi jimbo nirani

KAPITULU 4

¿Néski tata Jesukristu?

¿Néski tata Jesukristu?

1, 2. a) ¿Andijtsïsï no uá uandani eskajtsï míteska nemani enga kánikua mítekateka engajtsï solu míteka na enga arhinhajka? b) ¿Ambeksï uandasïni kʼuiripuecha Jesusiri ambe?

UÁNIKUA kʼuiripuechaksï jarhasti parhakpinirhu engaksï kánikua mítekateka, ka jamberijtsï cha míteka na engaksï arhinhajka máru ima kʼuiripuecha. ¿Perujtsï uá uandani eskajtsï sési míteska kʼuiripuni ma engajtsï solu míteka na enga arhinhajka? Méntku nómbe. ¿Andi? Jimbokajtsï no míteska iámindu ambe imeri ka na enga jásï kʼuiripu máeka.

2 Nájkiruka 2,000 uéxurhinisï nitamakia enga Jesusi Echerirhu japka, jamberijtsï ménisï niáraka kurhaani imeri ambe. Peru sáno iámindu kʼuiripuechaksï no mítesti na jásï kʼuiripu máespi Jesusi. Máruksï uandasïndi eska ambakiti achamasï máespka. Máteruechaksï uandasïndi eska profeta máespka. Ka máruksï uandasïndi eska Jesusi, Tata Diosïska. ¿Ambejtsï uandapirini cha? (Exe je nota 12).

3. ¿Andisï jukaparhakue eskajtsï míteaka jurhimbikua ambe Jeobaeri ka tata Jesukristueri?

3 Jukaparhakuesti eskajtsï cha míteaka jurhimbikua ambe Jesusiri. ¿Andi? Jimboka Biblia uandasïnga: “Ka i jindesti tsípikua para méntkisï, eskaksïni míteaka tʼunksïni engari tʼujku jindeka Diosï engari sési jimboeka, ka ístu Jesukristuni engari tʼu axaka” (Juanu 17:3). Engajtsï jorhenguarhiska jurhimbikua ambe Jeobaeri ka Jesusiri, uákajtsï irekani para méntkisï Paraisurhu ixú Echerirhu (Juanu 14:6). Míteni Jesusini, ístuksïni jarhuataati para ini jurhiatikuecha jimbo, jimboka ima jindeska sánderu ambakiti ejemplu na engachi jatsika para irekani ka néna kaani máteruechani (Juanu 13:34, 35). Kapitulu 1 jimbo, jorhenguarhiskachi jurhimbikua ambe Tata Diosïri. Ka ini kapitulu jimbo, jorhenguarhiakachi ambe enga uandajka Biblia Jesusiri ambe.

“EXENTASKACHI MESIASINI”

4. ¿Ambe arhikuekasïni Mesiasi ka Kristu?

4 Uánikua uéxurhini ante de Jesusi andajpenuni, Jeoba aiatspisptia Bibliarhu eska Mesiasini axapiringa o Kristuni. Uandakua Mesiasi ebreu jimboesti ka Kristu griegu jimbo. Mesiasi o Kristu, imani kʼuiripuni arhikuekasïndi enga Tata Diosï erakupiringa para kʼéri ánchikuarhita ma úni. Ístu, sánderu orhepani, Mesiasi uáti eska niáraaka úkuarhini iámindu ambe enga Tata Diosï xáni aiatspika.

5. ¿Jakajkusïrenksï Jesusiri chúxapaticha eska ima Mesiasispka?

5 Jesusiri chúxapatichaksï seguru jarhaspti eska ima Mesiasispka engaksï aiaminhapka (Juanu 1:41). Por ejemplu, apostuli Pedru arhispti Jesusini: “Tʼuri jindeska Kristu” (Mateu 16:16). Iásï ju je exeni andichisï juchajtu uá seguru jarhani eska Jesusi, Mesiasiska.

6. ¿Nénajtsïni jarhuatasïni Jeoba mítentani Mesiasini?

6 Uánikua uéxurhini ante de Jesusi andajpenuni, Tata Diosïri profetechaksï uánikua ambe uandaspti engaksï jarhuataapiringa kʼuiripuechani mítentani Mesiasini. ¿Néna jarhuataapirini inde ambe? Ju je exeni ejemplu ma parachi sánderu sési kurhanguni. Eranhaska je eskaksïni kʼuiripu ma kurhachisïnga parajtsï sentralirhu nirani nani engaksï uánikua kʼuiripuecha niárajka parajtsï pʼíntani nemani enga cha no míteka. Engaksïni sési aianguska na enga jáxeka kʼuiripu ka na enga morhikuarhitini jaka, chájtsï uáka mítentani. Májkueni, Jeoba úraaspti imeri profetechani parajtsïni arhini ambe enga úpiringa Mesiasi ka ambe enga úkuarhinchapiringa. Exeparini na engaksï úkuarhika iámindu i profesiauecha, imecha engaksï uékajka jaiapanherantani Tata Diosïni uátiksï mítentani eska Jesusi, Mesiasiska o Kristu.

7. ¿Náki tsimani profesiauechajtsïni jarhuatasïni mítentani eska Jesusi, Mesiasiska?

7 Ju exeani tsimani profesiauechani. Primeru profesia karanhaspti ma 700 uéxurhinisï ante de Jesusi andajpenuni. Profeta Mikeasi, uandaspti eska Mesiasi ireta sapichu ma jimbo andajpenupiringa enga Beleni arhinhenga (Miqueas 5:2). Ka Jesusi meru imani ireta jimbo andajpenuspti (Mateu 2:1, 3-9). Ka máteru profesiani profeta Danieli karaspti. Uandaspti eska Mesiasi uéxurhini 29 jimbo xarharapiringa (Daniel 9:25). Ka i ambejtu niáraspti úkuarhini. Ka íksï solu tsimankuesti ima xáni uáni profesiauecheri engajtsïni jarhuatajka exeni eska Jesusi jindeska Mesiasini enga uandanhapka eska jupiringa. (Exe je nota 13).

Jesusi jiáni Mesiasi o Kristu úkuarhispti enga itsï atakuarhipka.

8, 9. Ambe enga úkuarhipka jiáni enga Jesusi itsï atakuarhipka, ¿néna xarhatasïni eska ima Mesiasiska?

8 Jeoba sési xarhataspti eska Jesusi, Mesiasiska. Tata Diosï aiakuspti Juanu el Bautistani eska íntskupiringa mínda ma paraka úpiringa mítentani Mesiasini. Uéxurhini 29 jimbo, Jesusi ríu Jordanirhu niraspti paraka Juanu itsï atapiringa. Jiájkani Juanu exespti míndani. Biblia uandasïndi ambe enga úkuarhipka: “Eska na bautisarikuarhipka Jesusi, luejku uémintaspti itsïrhu, ka auanda mítakuarhispti, ka ima exespti Diosïri Espirituni kétsini jarhani ísï jásï komueska ma palomasï, ka andajtsïkuerani imani. Ka luejku kurhaakuarhispti ma uandakua auandarhu uératini enga arhienga: ‘I jindesti juchiti Uátsï engani ji xáni uékajka ka engani jimbo xáni tsípikuarhijka’” (Mateu 3:16, 17). Ambe enga Juanu exepka ka kurhaani úspti eska jakajkupiringa eska Jesusi, Mesiasispka (Juanu 1:32-34). Ima jurhiatikua, Jeoba espiritu santu íntskuspti Jesusini. Jima uératini, Jesusi niáraspti Mesiasini o Kristu. Jesusi jindespti kʼuiripu enga Tata Diosï erakupka para Reini ka Kʼéri orhejtsïkuti (Salmo 2:6; Isaías 55:4).

9 Bibliaeri profesiauecha, ka ima ambe enga Jeoba úpka ka uandani jiáni enga imeri Uájpa itsï atakuarhipka, xarhatasïndi eska Jesusi, Mesiasiska. Peru ¿nani uératini jurhaski Jesusi? ¿Na jásï kʼuiripu máespi? Ju je exeni ambe enga uandajka Biblia.

¿NANI UÉRATINI JURHASKI JESUSI?

10. ¿Ambe uandasïni Biblia Jesusiri ambe ante de Echerirhu jurhani?

10 Biblia uandasïndi eska Jesusi ióni irekaspkia auandarhu ante de Echerirhu jurhani. Por ejemplu, profeta Mikeasi uandaspti eska Mesiasi kʼuiripu máepiringa enga kánikua ióni páni japkia irekani (Miqueas 5:2). Ka uánikua xanhari Jesusi mismu uandaspti eska auandarhu irekaspka ante de andajpenuni komu kʼuiripu ma (arhinta je Juanu 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5). Jesusi kánikua sési pájperasïrendi Jeoba jingoni jini auandarhu.

11. ¿Andisï Jeoba xáni xénchajki Jesusini?

11 Jesusi jindesti enga Jeoba sánderu xénchajka. ¿Andi? Jimboka Jesusi ‘tʼuini jindespkia enga nótki ambe kueraakatenga’. I ambe arhikuekasïndi eska Jeoba imani uénaska kueraani (Kolosasi 1:15). * Máteru ambe jimbo enga Tata Diosï ístu sánderu xénchajka Jesusini, jindesti jimboka ‘imeri máechakua Uájpeska’. I ambe arhikuekasïndi eska solu Jesusi jindeska enga Jeoba jandiajku kueraaka, no nema jarhuatasti (Juanu 3:16). Ka ístu, solu Jesusi jindesti enga jarhuataka Jeobani kueraani iámindu máteru ambe (Kolosasi 1:16, TDU). Ka solu Jesusi jindesti “Uandakua”, jimboka Jeoba imani úraspka para ánjelichani ka kʼuiripuechani arhiani ambe engaksï úpiringa ka para aianguani ambe ma (Juanu 1:14).

12. ¿Nénachi mítesti eska Jesusi ka Tata Diosï no májku kʼuiripueska?

12 Jarhastiksï kʼuiripuecha engaksï eratsejka eska Tata Diosï ka Jesusi ma kʼuiripujkueska, peru Biblia no i ambe jorhentpisïndi. Biblia uandasïndi eska Jesusi kueraanhaska, jiájkani i ambe arhikuekasïndi eska antesi no jarhaspka. Peru Jeoba desde méntkisï jarhasti. Ka ima kueraasti iámindu ambe (Salmo 90:2). Biblia xarhatasïndi eska Táti sánderu kʼériska eska Uájpa. Ka Jesusi no méni uékaspti májkueni kʼéri ambeni eska imeri Táti (arhinta je Juanu 14:28; 1 Korintu 11:3). Ka solu Jeoba jindesti Tata Diosï “enga Iámindu ambe Újka úni” (2 Korintu 6:18). Jeoba jindesti ima enga sánderu kʼéri ambeka ka uinhapitini. (Exe je nota 14).

13. ¿Andisï Biblia arhijki eska Jesusi jindeska ima enga “terukukuntajka Diosïni enga no nema újka exeni”?

13 Ante de kueraanhani auanda ka Echeri, Jeoba ka Jesusi, májku kʼériksï ánchikuarhispti uánikua uéxurhini. Seguru eskaksï niárapka kánikua xénchperani engaksï ísï májku kʼéri ánchikuarhipka (Juanu 3:35; 14:31). Biblia uandasïndi eska Jesusi jindeska ima enga “terukukuntajka Diosïni enga no nema újka exeni”. ¿Andi? Jimboka Jesusi májkueni ambakiti ambe xarhataspka eska imeri Táti (Kolosasi 1:15).

14. ¿Néna úspi Jesusi andajpenuni komu kʼuiripu ma?

14 Jeobaeri xáni ambakiti Uájpa, jiókuarhispti jurajkuni imeri tʼíntskuani auandarhu para parhakpinirhu jurhani komu kʼuiripu ma. Peru ¿néna úspi andajpenuni komu kʼuiripu ma? Jeoba milagru ma úspti. Jesusiri tsípikuani, uátsïri matrisirhu ma peeraspti enga Maria arhinhenga. Ini ambe jimbo, no uétarhispti táti ma enga kʼuiripuepka paraka Jesusi úpiringa andajpenuni. Ísï jimbo, Maria sapini ma kánguarhispti enga perfektuepka ka enga Jesusi arhinhatarapka (Lukasʌ 1:30-35).

NÁ ENGA JÁSÏ KʼUIRIPU MÁEPKA JESUSI

15. ¿Nénajtsï uá sánderu sési míteni Jeobani?

15 Jesusi uandaspti: “Ima engarini exeka jíndini, exesti Diosï Tátini” (Juanu 14:9). Jimboka Jesusi meru májkueni jámaspka eska imeri Táti jemba, chájtsï uáka sánderu sési míteni Jeobani engajtsï jorhenguarhiaka Jesusiri ambe. Uákajtsï míteni na enga irekapka Jesusi ka na enga jásï kʼuiripu máepka arhintapariani ini Ebanjeliuechani: Mateu, Markusʌ, Lukasʌ ka Juanu.

16. a) ¿Ambe jorhentpisïreni Jesusi? b) ¿Né jorhendaspi Jesusini ambe enga jorhentpienga?

16 Uánikua kʼuiripu “Jorhentpiti” arhisïrendi Jesusini (Juanu 1:38; 13:13). Ma ambe ima xáni uánikua jukaparhakua ambe enga Jesusi jorhentpipka jindespti “ambakiti aianhperakua Diosïri Juramukuerini”. ¿Náki Juramukueri? Tata Diosïri Juramukueri enga Echerirhu juramuaka auandarhu uératini ka enga kóntperatechani juakuauaka kʼuiripuechani engaksï kurhajchajka Tata Diosïni (Mateu 4:23). ¿Né jorhendaspi Jesusini ambe enga jorhentpienga? Iámindu ambe Jeoba jorhendaspti. Jesusi uandaspti: “I ambe engani ji jorhentpijka, no juchiti ambesti sino imeristi engarini axaka” (Juanu 7:16). Jesusi mítespti eska Tata Diosï uékasïnga eska kʼuiripu kurhauaka ambakiti aianhperakuani eska Tata Diosïri Juramukua niáraaka juramuni Echerirhu.

17. a) ¿Nani jorhentpisïreni Jesusi? b) ¿Andisï xáni jánguarhintapi jorhentpini?

17 ¿Nani jorhentpisïreni Jesusi? Nani uéjkisï engaksï kʼuiripuecha jarhenga. Juátecharhisï jorhentpisïrendi, kʼérati iretecharhu ka ireta sapirhaticharhu, merkaduecharhu, templurhu ka sinagoguecharhu, ka kʼuiripueri kʼumanchikuecharhu. No erokuarhisïrendi eskaksï kʼuiripuecha nipiringa andarherani, sino ima nirasïrendi jirinhantaani (Markusʌ 6:56; Lukasʌ 19:5, 6). Jesusi kánikua tiempu arhutaspti para jorhentpini ka jánguarhintaspti inde ambe úni. ¿Andi? Jimboka mítespka eska inde ambesï uékenga Tata Diosï, ka ima méntkisï kurhajchasïrendi imeri Tátini (Juanu 8:28, 29). Ístu jorhentpisïrendi jimboka pʼamojkuasïrenga kʼuiripuechani (arhinta je Mateu 9:35, 36). Exespti eskaksï relijioniri orhejtsïkuticha no jorhentpisïrenga jurhimbikua ambe Tata Diosïri ambe ni imeri Juramukueri. Jimbosï ima uékendi aianguani ambakiti ambe Juramukueri iáminduechani eska xáni úpiringa.

18. ¿Ambejtsï sánderu tsitisïni na enga jásïpka Jesusi?

18 Jesusi xénchaasïrendi kʼuiripuechani ka uandanhiasïrendi imecha jimbo. Uékpisïrendi ka kʼuiripuechaksï tsitisïrendi imani jingoni uandontskuarheni. Astaksï tataka sapirhaticha sési pʼikuarherasïrendi ima jingoni jarhani (Markusʌ 10:13-16). Jesusi méntkisï jurhimbitku jámaspti. Kurhunhisïrendi no sési jásï ambe ka enga no jurhimbitku jánhenga (Mateu 21:12, 13). Imani tiempu jimbo irekaspti engaksï nanakecha no uánikua ambe sésikua jatsipka para úni, niksï janhanharhinhani. Peru Jesusi méntkisï janhanharhiaspti nanakechani ka jukaparharani (Juanu 4:9, 27). Ka ístu, Jesusi kánikua kaxumbitispti. Por ejemplu, ma jurhiatikua imeri apostulichani jupandukuaspti. Sáno méntkisï, jántspirichaksï úsïrendi i ánchikuarhitani (Juanu 13:2-5, 12-17).

Jesusi iápurisï aianhpisïrendi enga kʼuiripu jarhenga.

19. ¿Náki ejemplu xarhatasïni eska Jesusi mítespka ambe enga kʼuiripu uétarhinchenga ka eska uékasïrenga jarhuataani?

19 Jesusi mítespti ambe engaksï kʼuiripuecha uétarhinchenga ka uékasïrendi jarhuataani. Sési xarhataspti i ambe enga úrapka uinhapikuani enga Tata Diosï íntskupka para tsinaani kʼuiripuechani (Mateu 14:14). Por ejemplu, acheeti ma enga lepra jukarapka, andarheraspti Jesusini ka arhispti: “Engari tʼu uékajka, uákarini ambakerantani”. Jesusi kánikua no sési pʼikuarheraspti enga exepka na enga no sési pʼikuarherani japka ka kómu nitamani ima acheeti. Ísï jimbo, Jesusi pʼamojkuspti ka jarhuatani. Iojkurhantaspti, pʼarhini ka arhini: “Jo uékasïngani, ambakintia”. ¡Ka ima acheeti, ambakintaspti! (Markusʌ 1:40-42). ¿Úsïntsï eranhaskani na enga pʼikuarherapka ima acheeti?

NO MÉNI JURAJKUSTI IMERI TÁTINI

20, 21. ¿Andisï Jesusi jindee sánderu ambakiti ejemplu na enga uétarhijka kurhajchani Tata Diosïni?

20 Jesusi jindesti sánderu ambakiti ejemplu na enga uétarhijka kurhajchani Tata Diosïni. ¿Andi? Jimboka méntkisï kurhajchaspka imeri Tátini nájkiruka xáni uánikua ambe nitamanchapka ka iámindu ambe engaksï xáni úkupka imeri enemiguecha. Por ejemplu, Jesusi no úspti ambe enga Satanasi uékenga jiáni enga tsʼéjkupka (Mateu 4:1-11). Ka máru imeri familiarichaksï no jakajkusïrendi eska ima Mesiasispka ka uandasïrendiksï eska loku jarhaspka. Peru Jesusi útasï seguirixapti kurhajchani Jeobani (Markusʌ 3:21). Asta jiáni engaksï imeri enemiguecha no sési kámapka, no jurajkuspti Tata Diosïni ka no méni no sési ambe úkuantaspti imeri enemiguechani (1 Pedru 2:21-23).

21 Jesusi no méni jurajkuspti Jeobani nájkiruka niárapka no sési uándikunhani (arhinta je Filipusʌ 2:8). Eranhaska je iámindu ambe enga xáni tekantapka ima jurhiatikua enga uarhipka: jupikasptiksï, kʼuiripuechaksï máru chkuanderaspti uandaparini eska no sési ambe uandaspka Tata Diosïri, no ambarhati juesichaksï máru arhispti eska no sési úri máespka, kʼuiripuechaksï teresmarhuspti, ka soldaduechaksï máru kánikua no sési ataspti ka chkarirhuksï ma chaparhataspti. Enga Jesusi uarhini japkia, uandaspti: “Úkata jarhasti iámindu ambe”. Ambe enga solu uékenga Jesusi jindespti eska úkuarhipiringa ambe enga uékenga Tata Diosï (Juanu 19:30). Tanimu jurhiatikua tátsekua, Jeoba tsítantaspti para auandarhu irentani (Efesu 1:20). Máru semanecha ísï tátsekua, Jesusi auandarhu níntaspti, Tata “Diosïri jurhijkandani ladu jimbo” uaxakaspti ka erokuarhispti paraka imeri Táti Juramuti úpiringa (Ebreu 10:12, 13).

22. Enga Jesusi ísï iámindu ambe jimbo kurhajchaka imeri Tátini, ¿ambechi sésikua jatsiskia?

22 Enga Jesusi ísï iámindu ambe jimbo kurhajchaka imeri Tátini, iásïchi sésikua jatsiskia ma jurhiani irekani para méntkisï Paraisurhu ixú Echerirhu. I ambesï uékendi Tata Diosï desde uénakuarhu. Máteru kapitulu jimbochi exeaka néna uá úkuarhini i xáni ambakiti erokuarhikua enga Jesusi ísï íntspika imeri tsípikuani.

^ párr. 11 Jeoba, juchari Tátisti jimboka ima jindeska juchari Kuerajpiri (Isaías 64:8). Jesusi, Tata Diosïri Uájpesti jimboka Jeoba kueraaska. Ánjelicha ka Adani, ístuksï ísï mítekuarhisti komu Tata Diosïri uájpecha (Job 1:6; Lukasʌ 3:38).