1, 2. а) Сураглыг кижиниң чүгле адын билир болзуңарза, силерни ооң-биле чоок таныш деп болур бе? Тайылбырлаптыңар. б) Иисус Христостуң дугайында улус чүү деп бодап турар?

ДЕЛЕГЕЙДЕ хөй-ле ат-сураглыг улус бар. Оларның чамдыызының аттарын билир чадавас силер. Ынчалза-даа оларның чуртталгазын болгаш ол улустуң кандыызын билбес болзуңарза, силерни олар-биле чоок таныш деп болур бе?

² Иисус Христос 2000 хире чыл бурунгаар чурттап чораан-даа болза, ооң дугайында дыңнаан чадавас силер. Херек кырында ооң кандыг кижи чораанын кижилерниң хөй кезии билбес. Чамдык улус ону анаа-ла эки кижи деп, өскелери медээчи деп, а үшкүлери Бурган деп санап турар. А силер чүү деп бодаар силер? (12 дугаар Капсырылганы көрүңер.)

3. Бурганның болгаш Иисус Христостуң дугайында билиглерни алыры чүге чугула?

³ Иисус Христостуң дугайында эки билип алыры чүге чугула? Библияда мынча дээн: «А мөңге амыдырал дээрге-ле дың чаңгыс алыс шын Бурган болур Сени база Сээң айбылап чорутканың Иисус Христосту билип алыры болгай» (Иоанн 17:3). Иегованың болгаш Иисустуң дугайында билиглер чер кырынга дываажаңга мөңге чурттаар арганы силерге ажыдып берип турар (Иоанн 14:6).  Иисусту билип алырының база бир чугула чылдагааны кандыгыл? Ол биске канчаар чурттаарының болгаш кижилерге кандыг хамаарылгалыг болурунуң кайгамчык үлегерин көргүзүп турар (Иоанн 13:34, 35). 1-ги эгеден Бурган деп кымыл дээрзин билип алган бис. Ам Иисус Христостуң дугайында Библияда чүү деп турарын билип алыылыңар.

4. «Мессия» болгаш «Христос» деп сөстерниң утказы кандыгыл?

⁴ Иисус төрүттүнмээнде-ле, Иегова чер кырынче Мессияны, азы Христосту, чорудуптар деп Библияны таварыштыр аазаан. «Мессия» деп сөс еврей дылдан, а «Христос» — грек дылдан укталган. Ынчалза-даа ол сөстерниң утказы дөмей — тускай рольду күүседир кылдыр Бурганның шилип алган кижизи дээн. Бурганның келир үеге хамаарыштыр аазаашкыннарының шуптузун Мессия күүседиптер. Оон аңгыда ооң кылган чүүлү бөгүн безин силерниң чуртталгаңарже салдарны чедирип болур. Иисустуң төрүттүнериниң мурнунда-ла хөй улусту: «Кым Мессия болурул?» деп айтырыг дүвүредип чораан.

5. Иисус — Мессия-дыр деп, ооң өөреникчилери чигзинип турган бе?

⁵ Иисус — Мессия-дыр деп, ооң өөреникчилери долузу-биле бүзүреп турганнар (Иоанн 1:41). Чижээ, Симон Пётр дорту-биле Иисуска чугаалаан: «Силер — Христос... силер» (Матфей 16:16). А бис Иисусту Мессия-дыр деп чүге чигзинмейн барып болур бис?

6. Мессия кымыл дээрзин билип алыксаан улуска дузалаар дээш, Иегова чүнү кылганыл?

 ⁶ Иисустуң төрүттүнериниң мурнунда-ла Бурганның медээчилери Мессияны тодарадып алырынга дузалаар хөй санныг өттүр билген медеглелдерни бижип каан. Бир чижекти көрүптээлиңер. Танывазыңар кижини вокзалдан уткуп алырын силерден дилээн дижик. Ол кижини канчап танып аар силер? Бир эвес ооң даштыкы хевирин тодаргайы-биле силерге айтып берген болза, ол кижини танып алыры белен болур. Шак ындыг арга-биле Иегова медээчилерин таварыштыр Мессияның чүнү кылырын база ооң-биле чүү болурун тодаргайы-биле айтып берген. Ол шупту өттүр билген медеглелдер Иисуска күүсеттинген. Ынчангаш амгы үеде ону билип алыр күзелдиг улус баш бурунгаар медеглээн Мессия дээрзи Иисус болган деп шынзыгып болур.

7. Кандыг ийи өттүр билген медеглел Иисусту Мессия деп бадыткап турар?

⁷ Ийи өттүр билген медеглелди көрүптээлиңер. Биргизи: Иисустуң төрүттүнериниң мурнунда, 700 чыл бурунгаар, Михей медээчи Мессияның Вифлеем деп улуг эвес хоорайга төрүттүнерин медеглээн (Михей 5:2). Иисус каяа төрүттүнгенил? Шак ол Вифлеемге! (Матфей 2:1, 3—9). Ийигизи: Даниил медээчи Мессияны б. э. 29 чылда кээр деп баш бурунгаар чугаалаан (Даниил 9:25). Иисус аазаттынган Мессия-дыр деп бадыткап турар хөй санныг өттүр билген медеглелдерниң бо чүгле ийизи-дир. (13 дугаар Капсырылганы көрүңер.)

8, 9. Иисустуң сугга суктуруп турганы үезинде болган чүүл ону Мессия деп канчаар бадыткап турар?

 ⁸ Оон артык Иегова Боду Иисусту Мессия-дыр деп бадыткаан. Бурган Иоанн Медеглекчиге Мессияны билип каар демдекти көргүзерин аазаан. Б. э. 29 чылда Иисус Иордан хемге сугга суктуруп алыр дээш чедип кээрге, Иоанн ол демдекти көрген. Ооң дугайында Библияда мынчаар бижээн: «Сугга суктуруп алгаш, Иисус хемден үнүп кээри билек, дээр аңгайтыр ажыттына берген. Оон Иисус Бодунуң кырынче көге-буга дег бадып орар Бурганның Сүлдезин көрүп каан. Ооң соонда дээрден үн дыңналган: „Бо дээрге Мээң ханы ынак оглум-дур, Ол Мээң сеткилимге кирер-дир!“» (Матфей 3:16, 17). Ынчалдыр Иоанн Иисусту Мессия деп билип алган (Иоанн 1:32—34). Шак ол хүнде, кажан Иисусче Бурганның сүлдези бадып кээрге, ол Мессия апарган. Ынчаар Бурган ону Баштың болгаш Хаан кылдыр томуйлап алганын көргүскен (Исайя 55:4).

⁹ Ынчап кээрге, библейжи өттүр билген медеглелдер, Иегованың Бодунуң сөстери, Иисустуң сугга суктуруп турганы үезинде дээрден демдек Иисусту аазаттынган Мессия деп бадыткап турар. Ам Иисус Христостуң кайыын келгенин база ооң кандыг кижи чораанын билип алыылыңар.

10. Иисустуң черже кээриниң мурнунда чуртталгазының дугайында Библияда чүнү бижээн?

¹⁰ Черже кээриниң мурнунда, Иисус Христос үр үе дургузунда дээрге чурттап турган деп Библияда бижээн. Ол чүүл Михей медээчиниң Мессия «эрте-бурун шагда-ла» турган дээн сөстери-биле дүгжүп турар (Михей 5:2). Иисус черге  төрүттүнериниң мурнунда дээрге чурттап чораанын боду чаңгыс эвес удаа чугаалаан. (Номчуптуңар: Иоанн 3:13; 6:38, 62; 17:4, 5.) Иисус черже кээриниң мурнунда-ла, Иегова-биле тускай хамаарылгалыг турган.

11. Иисус Иеговага чүге дыка эргим?

¹¹ Иисус Иеговага дыка эргим. Чүге дизе Иегова ону бүгү чүвени чаяарының мурнунда чаяаган. Ынчангаш ону «бүгү чаяалгазының бажында эң улуг Оглу-дур» дээн (Колосчуларга 1:15) *. Дун оглу Иисусту Иегова Боду чаяап алган болгаш, Ол аңаа аажок ынак. Ону Бурганның «эр чаңгыс Оглу» деп адаан (Иоанн 3:16). Арткан бүгү чүвени Иегова Иисусту дамчыштыр чаяаган (Колосчуларга 1:16). Ол ышкаш Библияда чүгле Иисусту «Сөс» деп адап турар. Оон алырга, Иегова дээрниң төлээлеринге болгаш кижилерге айтыышкыннарын, удуртулгазын Иисусту дамчыштыр берип турган (Иоанн 1:14).

12. Иисус Христос биле Бурган ийи аңгы хуу-бот деп кайыын билир бис?

¹² Чамдык улус Иисус Христос биле Бурганны чаңгыс хуу-бот деп санап турар. Бо дугайында Библияда чүү дээнил? Иисус база чаяалга болганда, ооң эгези турган. Ынчалза-даа Иегованың эгези чок, харын-даа Ол Боду бүгү чүвени чаяаган (Ырлар 89:3). Иисус Бурганның Оглу мен  деп миннип, кажан-даа Бурганның орнунче семевээн. Адазы Оглундан өндүр улуг деп Библияда дорт чугаалап турар. (Номчуптуңар: Иоанн 14:28; 1 Коринфичилерге 11:3.) Библияда чүгле Иегованы «Күчүлүг Бурган» дээн (Эге дөс 17:1). Иеговага кым-даа деңнежип шыдавас. Октаргайда Ол дег күштүг, Ол дег өндүр улуг кым-даа чок (14 дугаар Капсырылганы көрүңер.)

13. Библияда Иисусту чүге «көзүлбес Бурганның каракка көстүр овур-хевири-дир» дээн?

¹³ Иегова биле Ооң Оглу, дээр биле черниң тыптырының мурнунда-ла, миллиард-миллиард чылдар дургузунда кады ажылдажып келген. Чигзиниг чок, ол үе иштинде олар бот-боттарынга дыка ынак апарган! (Иоанн 3:35; 14:31). Иисус бүгү талазы-биле Адазын дөзээн, ынчангаш Библияда ону «көзүлбес Бурганның каракка көстүр овур-хевири-дир» дээн (Колосчуларга 1:15).

14. Бурганның Оглу канчап кижи бооп төрүттүнгенил?

¹⁴ Иегованың ынак Оглу дээрде чуртталгазын белени-биле каггаш, черже кээрин чөпшээрешкен. Черге кижи бооп ол төрүттүнер турган. Ол канчаар болганыл? Иегова кайгамчык чүүлдү кылган: ашакка барып көрбээн арыг кыс Мария иштелип-саатталы берген. Ооң ачызында Марияның төлү тергиин бооп төрүттүнген. Ол ону Иисус деп адап алган (Лука 1:30—35).

15. Иегованың дугайында оон-даа хөйнү канчаар билип ап болур силер?

¹⁵ Матфейниң, Марктың, Луканың база Иоанның  Буянныг медээзи деп билдингир дөрт номдан Иисустуң чуртталгазының болгаш ооң шынарларының дугайында хөйнү билип алыр силер. Оон аңгыда Иисус Адазынга дөмей, ынчангаш ооң дугайында хөй номчаан тудум, Иегованы эки билип алыр силер. Безин Иисус бир катап: «Мени көрген кижи Адамны көрген болур» — дээн (Иоанн 14:9).

16. Иисус чүү чүвеге өөредип турганыл? Ол өөредиглер кымныы?

¹⁶ Хөй-ле улус Иисус Христосту «Башкы» деп адап турган (Иоанн 1:38; 13:13). Ол чүү чүвеге өөредип турганыл? Бирги ээлчегде Иисус «Дээрниң Чагыргазының дугайында Буянныг Медээни» суртаалдап турган. Ол медээ кандыг Чагырганың дугайында? Ол Чагырга дээрден бүгү черни чагырып, Бурганга дыңнангыр шупту улуска йөрээлдер эккээр Бурганның Чагыргазы-дыр (Матфей 4:23). Иисустуң шупту өөредиглери Иеговадан турган. Иисус боду мынча дээн: «Мээң өөредиим — Мээңии эвес, а Мени айбылап чоруткан Адамныы чүве» (Иоанн 7:16). Бурганның Чагыргазының дугайында буянныг медээни шупту улуска дыңнадыр дээн Иегованың күзелин Иисус билип турган.

17. Иисус каяа өөредип турган? Өскелерни өөредир дээш, үезин болгаш күжүн ол чүге харамнанмайн чораан?

¹⁷ Иисус каяа өөредип турган? Кайда кижилер барыл: хоорайларга, суурларга, синагогаларга, өргээге, рынок шөлдеринге болгаш улустуң бажыңнарынга. Иисус улустуң олче чедип кээрин манавайн,  боду оларже баар турган (Марк 6:56; Лука 19:5, 6). Иисус кижилерни өөредир дээш, үезин болгаш күжүн харамнанмайн чораан. Чүге? Ол ону Бурган күзеп турар деп билир турган, а Иисус кезээде Адазынга дыңнангыр чораан (Иоанн 8:28, 29). Оон аңгыда Иисус кижилерни кээргээр болгаш, оларга суртаалдап турган. (Номчуптуңар: Матфей 9:35, 36.) Иисус чонга Бурганның болгаш Чагырганың дугайында буянныг медээни чугаалап берип, дузалажырын күзеп чораан. Чүге дизе шажын башкарыкчыларының Чагырга дугайында чугаалавайн турарын ол көрген болгай.

18. Иисус Христостуң кандыг шынарлары силерниң сеткилиңерге кирер-дир?

¹⁸ Иисус Христос кижилерге ынак, сагыш човангыр, экииргек болгаш ажык кижи чораан. Бичии уруглар безин олче чүткүүр турган (Марк 10:13—16). Ол кымны-даа ылгай көрбес турган. Хээли алыр болгаш чөптүг эвес чоруктуң кандыызын-даа ол көөр хөңнү чок чораан (Матфей 21:12, 13). Иисустуң үезинде херээжен улусту куду көөр база ниитилелге оларның эргезин кызагдаар турган. Ынчалзажок Иисус херээжен улусту үнелеп, оларны хүндүлеп чораан (Иоанн 4:9, 27). Оон ыңай Иисус дыка биче сеткилдиг кижи турган. Бир катап ол элчиннерниң буттарын безин чуп берген, а ону колдуунда чалчалар кылыр турган (Иоанн 13:2—5, 12—17).

19. Иисустуң кижилерге чүү херегин билир чорааны болгаш оларга дузалажыксап турганы кандыг таварылгадан көскү?

¹⁹ Иисус кижилерге чүү херегин эки билир турган  болгаш, оларга дузалажыксап чораан. Бурганның күжү-биле ооң кылып чорааны кайгамчык чүүлдер ону бадыткап турган (Матфей 14:14). Бир таварылгадан көрүптээлиңер. Бир катап Иисуска кежи аарыг кижи чедип келгеш: «Күзээр-ле болзуңарза, Силер мени арыглап каар силер» — дээн. Иисуска ол кижиниң хилинчектенип турарын көөрү аарышкылыг болган. Ол ону сеткилинден кээргей берип, аңаа дузалажыксай берген. Иисус холун сунуп, аңаа дээпкеш, мынча дээн: «Күзеп тур мен, арыгланы бер!» Ол-ла дораан кеш аарыг кижи кадык апарган! (Марк 1:40—42). Аңаа кайы хире өөрүнчүг болганын бодап көрүңер даан!

20, 21. Бурганга дыңнангыр болурунуң эң-не эки үлегерин Иисус көргүскен деп чүге чугаалап болур?

²⁰ Бурганга дыңнангыр болурунга хамаарыштыр Иисус эң-не эки үлегерни көргүскен. Кандыг-даа байдалдарда, удурланыышкынга таварышкаш безин, Иисус Адазынга шынчы арткан. Эрлик ону күткүүрге-даа, ол бачыт кылбаан (Матфей 4:1—11). Иисустуң чоок улузу, дөргүл-төрели ону Мессия-дыр деп бүзүревейн, «ооң угааны анаа эвес-тир» деп турза-даа, ол Бурганның даалгазын күүседирин уламчылаан (Марк 3:21). Дайзыннары ону каржы-дошкун аажылап турда-даа, ол дөмей-ле  Бурганга шынчы артып, өжээн негевээн (1 Пётр 2:21—23).

²¹ Иисус өлүмүнге чедир шынчы арткан. Ооң шыдажып эрткен шаажылалы дыка каржы болгаш хилинчектиг болган. (Номчуптуңар: Филипчилерге 2:8.) Черге чуртталгазының сөөлгү хүнүнде Иисустуң чүнү шыдажып эрткенин бодап көрүңер даан: ону тудуп хоругдаанын, Бурганны бак сөглээн деп меге буруудаттырганын, саттыныкчы шииткекчилерниң ону өлүмге шииткенин, мөөң чонуң кочу-шоодун, рим шериглерниң дорамчылалын болгаш сөөлүнде барып каржы шаажылалды — чагыга хере шаптырганын. Иисус өлүрүнүң бетинде: «Боттаны берди!» — деп алгырыпкан (Иоанн 19:30). Ооң өлгенинден бээр үш хүн эрткенде, Иегова ону диргизипкен. Бурган аңаа көзүлбес мага-ботту хайырлаан (1 Пётр 3:18). Каш неделя эрткенде Иисус дээрже дедир эглип келгеш, Адазының ону Хаан кылып каары үени манап, «Бурганның оң талазынга барып олурупкан» (Еврейлерге 10:12, 13).

22. Иисустуң төнчүзүнге чедир Адазынга шынчы артканының ачызында биске кандыг арга ажыттынганыл?

²² Иисустуң төнчүзүнге чедир Адазынга шынчы артканының ачызында черге дываажаңга мөңге чурттаар арга биске ажыттынып келген. Ол Иегованың кижилерге хамаарыштыр эгезинде-ле бодап алган күзел-бодалы-дыр. Дараазында эгеден мөңге амыдыралды алыр идегеливис биле Христостуң өлүмүнүң аразында кандыг харылзаа барын билип алыр бис.