Ano ki le manatu

Ano ki le lisi a kupu mauiga

KAPITE 5

Le Totogi—Ko Le Neʼa Alofa Mei Le Atua

Le Totogi—Ko Le Neʼa Alofa Mei Le Atua

1, 2. (1) E maʼuiga fefeʼaki se neʼa alofa kia koutou? (2) Koleā e maʼuiga ake ai le neʼa alofa na soli mai e le Atua leia ko le totogi?

E FEFEʼAKI le maʼuiga o se neʼa alofa kia koutou? E se tonu ke totogi veli pe ke maʼuiga o fefeʼaki. Kae kāpau e kotou tio e ʼaoga mo maʼuiga ki lokotou maʼuli ti e koutou fiafia lasi ʼai.

2 E maʼuke a neʼa alofa na soli mai e le Atua. Kae e iai le tasi ia lātou e maʼuiga ake. Leia na soli e le Atua ma le mālamanei kātoa. E tou ako loa i le kapite leinei, le kakau mai e Seova a Sesu ki le mālamanei, ke mafai ai ke tou maʼua le maʼuli leʼegato. (Lau Mateo 20:28.) I lana soli mai a Sesu ko le totogi, na fakasā e ia lona alofa māʼoki kia tātou.

KOLEĀ LE TOTOGI?

3. Koleā e tou mamate ai?

3 Ko le totogi, ko se fakatuʼutuʼu na fai e Seova mo fakalauātea ai le mālamanei mei le ʼagasala mo le mate. (Efeso 1:7) Ke tou mālama ki le maʼuiga o le totogi lenā, e tonu ke tou matala pe koleā na soko i muʼa i le ōloto o Eteni. Na ʼagasala otātou ʼuluaki mātuʼa, Atama mo Eva o tupu ai lolāua mamate, o sosolo mai loa le mate kia tātou.—Lau le Nota Fakaʼoki 9.

4. Ko ai a Atama? Ti koleā na soli e Seova ma ʼana?

4 I le fakatupu e Seova le ʼuluaki tagata ko Atama, na soli e ia kiate ia le maʼuli saosaoa mo se atamai poto. Ti leʼese toe masaki a Atama, mo matuʼa ti mo mate. Na fai a Seova pe se tamana kia Atama talie ko ia leia na fakatupuʼia a ia. (Luka 3:38) Na māsau tuʼumaʼu a Seova mo ia, o soli kiate ia se gaʼoi fimālie ti mo fakasā tuʼumaʼu a neʼa fuli alā e tonu ke ʼaga a ia o fai.—Senesi 1:28-30; 2:16, 17.

5. Koleā le fakaʼuiga o le pati, na fakatupu a Atama o fakatatau ki “le paaki o le Atua”?

5 Na fakatupu Atama o fakatatau ki “le paaki o le Atua.” (Senesi 1:27) Ko lona fakaʼuiga, na maʼua e ia a kalitate o le Atua o fai pe le alofa, le poto, le faitotonu ti mo le makeke. Na soli e le Atua le loto faitalisa kia Atama. Ko ia, na leʼaise ko se masini a ia. Ti na mafai ke fai e ia le neʼa e loto a ia ki ai. Kāpau nā filifili e ia ke fakalogo ki le Atua, na mafai ke maʼua e ia le maʼuli leʼegato i le Palatiso.

6. Koā fua mālilie na puli i le patigataʼa a Atama ki le Atua? Ti koā a ʼikuʼaga o le patigataʼa a Atama kia tātou?

6 I le patigataʼa a Atama ki le Atua, na fakatuʼā a ia ki le mate. Na lasi ʼai a tapuakina na puli iate ia, lona kausoa mālie mo le Atua, le maʼuli saosaoa ti mo le palatiso na maʼuli ai. (Senesi 3:17-19) O tupu na filifili e Atama mo Eva ke lā patigataʼa ki le Atua, na leʼaise toe iai loa se amanaki kia lāua. Ko ia, “ofaipe le ulu o le agasala ki le malama nei i se tagata e toka tasi, ti i le agasala le mate, o kaku ai loa le mate ki tagata fuli talie na agasala tagata fuli.” (Loma 5:12) I le ʼagasala a Atama, na “fakatau” a ia ke popula ki le ʼagasala mo le mate. O toe “fakatau” ai mo tātou ke tou popula ai ki le mate. (Loma 7:14) E iai ko ia se amanaki kia tātou? Eio. Na soli mai e Seova se totogi.

7, 8. Koleā le totogi?

7 Koleā le totogi? Ko le faigamālie ke fakalauātea ai se tasi pe ko se toe totogi mo se neʼa. I le Tosi-Tapu ko le totogi, ko se falā ke fetogi ai a neʼa alā na maumau.

8 Na fakatupu e Atama a malaʼia i lana ʼagasala ti mo lana soli mai le mate. E leʼaise mafai ke soli e se tagata se totogi leia ke fakatokatoka ai a malaʼia fuli anā. Kae na soli mai e Seova le faigamālie ke fakalauātea ai tātou mei le ʼagasala ti mo le mate. Tou tioʼi pe na soli fefeʼaki e ia le totogi ti koā a tapuakina e mafai ke tou maʼua mei ai.

NA SOLI FEFEʼAKI E SEOVA LE TOTOGI?

9. Koleā le totogi na tonu ke liufaki ke fetogiʼaki ai?

9 E se mafai ki se tasi ia tātou ke toe liufakiʼia le totogi lenā. Koleā lona tupuʼaga? Talie e tou ʼagasala fuli. (Pesalemo 49:7, 8) Ti na puliʼi e Atama le maʼuli saosaoa. Na tonu ke fetogi le totogi lenā ki se maʼuli saosaoa. Ko ia e pati ai i le Tosi-Tapu: “Na soli a ia totonu ke totogi ai tagata fuli.” (1 Timoteo 2:6) Na tonu ke tatau le totogi lenā pe le maʼuli leia na puliʼi e Atama.

10. Na soli fefeʼaki e Seova le totogi?

10 Na soli fefeʼaki e Seova a le totogi? Na kakau mai e ia lona Alo fuatasi ki le mālamanei. (1 Soane 4:9, 10) Na tali e Sesu ke mavae mei lona Tamana i selo leia na mauli ai. (Filipe 2:7) Na tuku mai e Seova mei le lagi le maʼuli o Sesu ki le kele. I le tupu tagata o Sesu na saosaoa mo sala ʼagasala.—Luka 1:35.

Na soli mai e Seova lona Alo ko le totogi ma tātou fuli

11. E mafai fefeʼaki ko ia ki se tagata e tasi a lana fakalauātea le mālamanei?

11 O tupu ko le patigataʼa a Atama kia Seova na puli ai loa i tagata fuli le faigamālie ke lotou maʼua le maʼuli saosaoa. Kae mafai ko ia ki se tagata e tasi ke fakalauātea e ia a sakoga fuli o Atama? Eio. (Lau Loma 5:19.) Na leʼese ʼagasala a Sesu ti na soli e ia lona maʼuli saosaoa, ko le totogi. (1 Kolinito 15:45) Ti na mafai mei lona maʼuli lenā, ke fakalauātea ai e Sesu a sākoga fuli o Atama mei le mate.—1 Kolinito 15:21, 22.

12. Koleā na tonu ai ke tau Sesu mo mamae fuli anā?

12 E fakamatala i le Tosi-Tapu a mamae alā na tau mo Sesu i muʼa o lona mate. Na lotou ʼaga o tā, o tutuki ki le pou ti na mate loa a ia. (Soane 19:1, 16-18, 30) Koleā na tonu ai ke tau a Sesu mo mamae fuli anā? Talie na pati feneʼeki a Satana: Kāpau e tau se tagata mo ni ona mamae pe ko ni ona faigataʼaʼia ti se mafai ke nofo agatonu a ia ki le Atua. Kae na fakasā e Sesu, e mafai ki se tagata leia e saosaoa lana nofo agatonu ki le Atua logo ai a mamae alā e tau mo ia. Lagi na fiafia lasi ʼai Seova kia Sesu.—Taagapati 27:11; lau le Nota Fakaʼoki 15.

13. Na liufaki fefeʼaki le totogi lenā?

13 Na liufaki fefeʼaki le totogi lenā? I le fētuʼu 33, i le aso 14 o Nisani, o mulimuli ki le kaletalio fakasutea, na fakafaigaofie e Seova ki fili alā o Sesu ke lotou ʼaga o mateʼi a ia. (Epeleo 10:10) Sili ki ai aso e 3, na fakatuʼuake e ia a Sesu ko se āselo kae leʼaise ko se tagata. Ti na liliu a ia ki le lagi o soli kia Seova le totogi, leia ko lona maʼuli saosaoa ke ʼaga loa a ia o soli ki sākoga alā o Atama. (Epeleo 9:24) I le temi nei kua liufaki le totogi o mafai ai ke tou lauātea mei le tuʼā o le ʼagasala ti mo le mate.—Lau Loma 3:23, 24.

KO TAPUAKINA E MAFAI KE TOU MAʼUA MEI LE TOTOGI

14, 15. Koleā e tonu ke tou fai ke fakamolemole ai atātou ʼagasala?

14 E mafai i le temi nei ke tou fakafiafia ki le neʼa alofa na soli mai e le Atua. O toe felaʼaki mo le temi kāʼau. Kae o fefeʼaki?

15 Kua fakamolemole atātou ʼagasala. E leʼaise faigaofie le fai o le neʼa e mālie. E tou fai ni lakasala, i ʼiki a temi e tou tau fai ni māsau pe ko ni aga e se mālie. (Kolose 1:13, 14) Koleā e tonu ke tou fai ke fakamolemole ai atātou ʼagasala? E tonu ke tou fakasemala māʼoki, mo fakataulalo ti mo kole kia Seova ke fakamolemole mai. E mafai ke tou tui māʼoki e fakamolemole loa atātou ʼagasala.—1 Soane 1:8, 9.

16. Koleā e tonu ke tou fai ke tou maʼua ai se leʼoloto e mālie?

16 E tou maʼua se leʼoloto e mālie. Mokā tou fai se aga e veli ti e tou logoʼi e leʼese fimālie lotātou leʼoloto. I ʼiki a temi e tou manatu e leʼese iai sotātou ʼaoga. Kae e se tonu ke tou lotogaʼegaʼe. E loto a Seova ke tou fakasā ake otātou faigataʼaʼia kiate ia. (Epeleo 4:14-16) Kāpau e tou kole fakamālotoloto ke fakamolemole a ia kia tātou, ti e fakamolemole mai loa a ia. (Epeleo 9:13, 14) Ti e tou maʼua loa le tokamālie mo ia.

17. Koā tapuakina e mafai ke tou maʼua mei le totogi?

17 E tou maʼua le amanaki ke tou maʼuli o talu ai. “Ko le totogi o le agasala, ko le mate ; kae ko le nea alofa soli noa o le Atua, ko le mauli lee gato ia Sesu-Kilisito.” (Loma 6:23) O tupu na mate a Sesu ma tātou, e tou maʼua loa le amanaki o le maʼuli saosaoa ti mo le maʼuli leʼegato. (Apokalipisi 21:3, 4) Kae koleā e tonu ke tou fai ke tou maʼua ai a tapuakina anā?

E TOU FAKASĀ FEFEʼAKI LOTĀTOU LOTO FAKAFETAʼI KI LE TOTOGI

18. E tou iloa fefeʼaki e alofa a Seova kia tātou?

18 Mokā tou maʼua se neʼa alofa mei se tasi, e tou fiafia lasi. Ko ia e tonu ke tou lotofakafetaʼi kia Seova, o uiga mo le neʼa alofa lasi na soli mai e ia ma tātou, ko le totogi. E pati i Soane 3:16: “Talie na alofa lasi ai le Atua ki le malama nei, na soli e ia lona Alo fuatasi.” Ko ia na fakasā e Seova lona alofa kia tātou i lana soli mai le neʼa leia na maʼuiga kiate ia, a lona Alo. O toe felaʼaki mo Sesu, na toe fakasā e ia lona alofa kia tātou i lona lotomālie ke ʼau o mate ma tātou. (Soane 15:13) Ko ia o tupu ko le totogi, e kotou fakamāʼoki ai e alofa a Seova mo Sesu kia koutou.—Kalate 2:20.

Kāpau e tou ako ke tou iloa a Seova, ti e tuputupu loa lotātou alofa kiate ia. Ti e tou liliu loa ko ona kausoa

19, 20. (1) E mafai ke kotou liliu fefeʼaki o kausoa mo Seova? (2) E kotou fakasā fefeʼaki e kotou tui ki le sakilifisio faitotogi?

19 Na kua kotou ako ko Seova e manavaʼalofa. Kae, e tonu ke tou liliu fefeʼaki ko lona kausoa? E se faigaofie latātou alofa ki se tasi e leʼaise tou ʼaga o iloa. Kae pati i Soane 17:3: E mafai latātou iloa a Seova. Ko ia, kāpau e tou ako ke tou iloa a ia ti e tuputupu loa lotātou alofa, ti e tou liliu loa ko lona kausoa.—1 Soane 5:3.

20 Kotou tui ki le sakilifisio faitotogi. E pati i le Tosi-Tapu: “Ko leia e tui ki le Alo e maua e ia le mauli lee gato.” (Soane 3:36) Koleā le fakaʼuiga o le tui ki le Alo? Ko le fai o neʼa alā na fakatotonu mai e Sesu. (Soane 13:15) E se gato fua ki le pati e tou tui kia Sesu, kae e tonu foki ke tou maʼuliʼi ana fakatotonu. E fakasā ia Sakopo 2:26: “Ko le tui sala gaoi e mate foki.”

21, 22. (1) Koleā e tonu ai ke tou kau i fētuʼu fuli ki le Aso Fakamanatu o le mate o Sesu? (2) Koleā ka māsau loa ki ai i le Kapite 6 mo le Kapite 7?

21 Kotou kau ki le Aso Fakamanatu o le mate o Sesu. E loto a Sesu ke tou fakamanatu lona maʼuli saosaoa leia na soli e ia ma tātou. I le pō i muʼa o lona mate, na pati a ia ki ana tisipulo: “Kotou fai le nea leinei o fakamanatu kiate au.” (Lau Luka 22:19.) Ko ia i fētuʼu fuli, e fai e le Kau Fakamāʼoki a Seova se fakatasi e igoa ko le “Fakamanatu” pe “Kai a le Aliki.” (1 Kolinito 11:20; Mateo 26:26-28) Ko latātou kau ki le Aso Fakamanatu lenā, e tou fakasā ai e tou lotofakafetaʼi ki le neʼa alofa na soli mai e Seova mo Sesu ma tātou.—Lau le Nota Fakaʼoki 16.

22 E leʼese tasi ake neʼa alofa e toe tatau pe le totogi. (2 Kolinito 9:14, 15) O toe fenaʼaki mo lātou kua mamate, e lotou toe maʼua loa ni tapuakina mei le neʼa alofa lenā. E fakamatala loa i le Kapite 6 mo le Kapite 7, pe mafai ke soko fefeʼaki le anoʼaga lenā.