Skip to content

Shimbukira oku mukololo gw'ebili mo

ESURA YA 5

Enchungu: luhembo lwinja lurhengerere emwa Mungu

Enchungu: luhembo lwinja lurhengerere emwa Mungu

1, 2. a) Mpembo zili gurhe zikuherhere akamaro? b) Bulagurhe enchungu luli luhembo lwinja bwenene Mungu arhuhere?

LUHEMBO luhe lwinja wachigerere kuhabwa omu kalamo kawe? Oluhembo lurhahemere lube lwa beyi linene yi luba lw’akamaro. Oluhembo lwakakusimisa, luli lulala walikenere bwenene, lwakanakulerhera obusime.

2 Mungu anarhuha mpembo zinene. S’aliko hali luhembo luguma rhubarhukenere kulusha. Luli luhembo lwinja bwenene ahere abantu. Mw’eyila sura, rhwamenya oku Yehova alirhumire Yesu oku gulu yi rhubona akalamo k’esiku n’amango. (Osome Matayo 20:28.) Omu kuhana Yesu nka nchungu, Yehova ayerekana okw’arhusima.

ENCHUNGU BILI BICHI?

3. Bulagurhe rhunafa?

3 Enchungu eli njira Yehova akoleseze omu kukula abantu omu buja bw’echaha n’olufu. (Waefeso 1:7) Y’omenya gurhe enchungu eli y’akamaro, bikuhemere omenye ebyaligerere omu bustani ye Edeni, hamagera ebihumbi by’emyaka. Abazere berhu b’oburhanzi, Adamu na Eva, bagoma. Bulala bagomere, bafa. Rhunafa bulala rhwashokwere echaha kurhenga ku Adamu na Eva, olole amahugulo ma 9, bukurasa bwa 210.

4. Adamu aliri nde? Bichi Yehova alimuhere?

4 Amango Yehova alemaga omulume w’oburhanzi Adamu, alimuhere echintu ch’akamaro bwenene; akalamo kashinganene. Adamu aliherhe obwenge n’omubiri bishinganene. Nta mango akalwere, arhakashajire, arhakanafire. Bulala Adamu alemwaga na Yehova, aliri nka muzere wage. (Luka 3:38) Ngasi mango bakazaga ganira naye. Alimubwirire bwinja eby’alikwanene okukola. Analimuhere akasi kakwirire.​—Mwanzo 1:28-30; 2:16, 17.

5. Eyi Ebiblia yaderha oku Adamu alilemerwe “okushusho lya Mungu,” bichi enalonza okuderha?

5 Adamu alilemerwe “oku shusho lya Mungu.” (Mwanzo 1:27) Alimulemere n’engeso zili kuguma n’ezage: rhurhole omufano g’obuzigire, g’obwenge, g’okunali n’emisi. Kandi, alimulemere n’obuhashe b’okuchishoga. Adamu arh’alilemerwe nka mashini. Akachishogere eby’ajira, nkaba bili binja changwa bibi. Nk’achishogaga okukenga Mungu, singa alamire esiku n’amango omu Paradizo.

6. a) Bichi Adamu ahezeze omu kurhakenga Mungu? b) Bichi okurhakenga kwa Adamu kwarhulerhere?

6 Amango Adamu abulaga kenga Mungu, ahanwa obuhane b’olufu. Ahezeze bintu binene: obwira bwage bukomere haguma na Mungu, akalamo kage kashinganene n’eparadizo alilamiremo. (Mwanzo 3:17-19) Bulala Adamu na Eva bachishogere okurhakenga Mungu, nta bunihire bwakachibereho kubayerekera. Kugerera ebi Adamu ajirire, “echaha chaja omu gulu, na kugerera echola chaha olufu; nantyo olufu lwayenera oku bantu boshi, bulala boshi balijirire echaha.” (Waroma 5:12) Amango Adamu ajiraga echaha, “achiguza” nka muja w’echaha n’olufu. Nerhu “arhuguza” nka baja kuguma naye. (Waroma 7:14) Rhwakagwarha obunihire si? Nechi. Yehova ahanire enchungu!

7, 8. Enchungu che chichi?

7 Enchungu che chichi? Enchungu lili beyi ly’okulipa yi balikula omuntu changwa yi bachungula echintu. Kandi, omu Biblia enchungu lili beyi ly’okulipwa omu kumala ebibazo.

8 Okukola echaha kwa Adamu, kwarhulerhere bibazo binene, rhwanashokola olufu. Nta muntu orhashinganene wakarhuchungwire mw’ebila bibazo byoshi. S’aliko Yehova okolere okwage koshi y’arhuchungula omu chaha n’olufu. Rhulole gurhe ahanaga enchungu n’emigisho yakarhulerhera.

GURHE YEHOVA AHANAGA ENCHUNGU?

9. Bichi byakahanirwe nka nchungu?

9 Ntaye n’omuguma murhwewe wakalipire enchungu. Bulagurhe? Bulala rhweshi rhurhashinganene. (Zaburi 49:7, 8) Adamu alihezeze akalamo kashinganene. Enchungu nayo, yalikwanene ebe kandi kalamo kashinganene. Che chirhumire eyirikirwe “nchungu eli kuguma.” (1 Timoteo 2:6) Enchungu yalikwanene egwarhe akamaro kali kuguma n’akalamo Adamu ahezaga.

10. Gurhe Yehova ahanaga enchungu?

10 Gurhe Yehova ahanaga enchungu? Arhumaga omwana wage muzigirwa arhangaga lema oku gulu. (1 Yohana 4:9, 10) Yesu ayemera okuleka Eshe n’akalamo kage kenja k’omu mbingu. (Wafilipi 2:7) Yehova alihamisize obuguma-guma bwa Yesu kurhenga embingu kugera oku gulu. Amango Yesu aburhwaga oku gulu aliri muntu oshinganene, na nta chaha aliherhe.—Luka 1:35.

Yehova ahanire Omugala abe nchungu eju yerhu

11. Nka gurhe muntu muguma akabere nchungu y’abantu boshi?

11 Okurhakenga k’omuntu w’oburhanzi Adamu, kwarhuma abantu boshi baheza obushobozi b’okugwarha akalamo kashinganene. Aliko si, muntu muguma akachungwire omulala goshi gwa Adamu? Nechi. (Osome Waroma 5:19.) Yesu arhachigeraga kujira echaha, anahana akalamo kage nka nchungu. (1 Wakorinto 15:45) Akalamo kage kashinganene, kakarhabere omulala goshi gwa Adamu gurhenge omu buja b’olufu.​—1 Wakorinto 15:21, 22.

12. Bulagurhe byalihemere Yesu alibuke ntyo?

12 Ebiblia ederhere okw’embere Yesu afe alirhangire libuka bwenene. Alishurhirwe bwenene, abandirizwa mw’emisumari oku murhi, afa olufu lw’amalumwa manene bwenene. (Yohana 19:1, 16-18, 30), (olole amahugulo me 15, bukurasa bwa 213). Bulagurhe byalihemere Yesu alibuke ntyo? Bulala Shetani aliyemezeze oku nk’omuntu ali omu bibazo bikomere, arhakayorha mwimana embere za Mungu. Yesu ayerekana ok’omuntu oshinganene akabera mwimana embere za Mungu, chiro akaba ali omu bibazo. Obe nka wawaza gurhe Yehova achishingiraga Yesu!​—Mezali 27:11.

13. Gurhe enchungu yalipwaga?

13 Gurhe enchungu yalipwaga? Omu mwaka gwa 33, omu siku 14 Nisani (Akalendriye k’echiyahudi), Yehova alilekerere abashombanyi ba Yesu bamuyirhe. (Waebrania 10:10) Enyuma ya siku esharhu Yehova afula Yesu, amuhindamula aba Malayika, arhanachibaga muntu. N’enyuma w’ahola, Yesu agaluka embingu nantyo, aha Yehova enchungu; k’okuderha, akachiro k’akalamo kage kashinganene ka mwene omuntu. Oku bwindi, ahereza Mungu akalamo kage kashinganene aliherhe oku gulu, y’akaha omulala gwa Adamu. (Waebrania 9:24) Bulala enchungu yalipirwe, rhukola rhuherhe obushobozi b’okurhenga omu buja bw’echaha n’olufu.​—Osome Waroma 3:23, 24.

EMIGISHO ENCHUNGU YAKA RHULERHERA

14, 15. Bichi rhwakajira y’ebyaha byerhu bibabalirwa?

14 Rhukola rhwakabona enyungu oluhembo lwa Mungu lurhuherhere mu zinola siku, n’omu siku zayinja. Rhulole nka gurhe.

15 Ebyaha byerhu byababalirwa. Bikomere okukola ebinja esiku zoshi. Rhunagoma, n’ebindi bisanzi rhunaderha changwa rhwanajira ebintu bibi. (Wakolosai 1:13, 14) Bichi rhwakajira yi rhubabalirwa? Rhukwanene okubabala eju y’ebi rhwakolere. Oku bunene, rhukwanene okuchiheba eshishi n’okuhema Yehova arhubabalire. Nantyo, rhwanayemera okw’ebyaha byerhu byababalirwa.​—1 Yohana 1:8, 9.

16. Bichi rhwakajira yi rhugwarha entimanya nyinja?

16 Rhwagwarha entimanya (ezamiri) nyinja. Amango entimanya ya rhubwiraga okurhwajirire echintu chibi, rhwanachiyunva nka rhukwanene rhuhanwe. Amandi mango rhunachiyunva oku ntacho rhumalire. S’aliko rhurhakwanene okuvunika omurhima. Yehova asimire rhumubwire obufe bwerhu n’ebibazo byerhu. (Waebrania 4:14-16) Rhukwanene okuyemera, oku nka rhumuhunire arhubabalire, arhuyunviriza, anarhubabalire. (Waebrania 9:13, 14) Nantyo, rhwanalama oku murhula haguma na Mungu.

17. Migisho mihe rhwakabona kugerera enchungu?

17 Rhuherhe obunihire b’okulama esiku zoshi. “Omushahara echaha chinalipa luba lufu, s’aliko oluhembo Mungu ahana kaba kalamo k’esiku n’amango kugerera Yesu Kristu.” (Waroma 6:23) Bulala Yesu arhufirire, rhukola rhuherhe obunihire b’okulama esiku n’amango n’obuguma-guma bushinganene. (Ufunuo 21:3, 4) Aliko si, gurhe rhwakajira yi rhubona eyola migisho?

GURHE WAKAYEREKANA OK’OSIMISIZWE N’ENCHUNGU

18. Bichi biyerekene oku Yehova arhusima?

18 Rhunayunva rhusimire bwenene amango barhuhaga oluhembo. Enchungu luli luhembo lwinja kulusha ezindi mpembo zoshi. Biyerekene oku rhukwanene okuyereka Yehova oku rhusimire bwenene olola luhembo. Yohana 3:16 ederhere oku “Mungu alisimire egulu bwenene, ahana omwana wage w’echinege.” Yehova arhusima bwenene, che charhumaga arhuha echintu chinja aliherhe; Omugala. Yesu naye ayerekene okw’arhusima, omu kuyemera arhufira. (Yohana 15:13) Enchungu yakakuyemeza oku Yehova na Yesu banakusima.​—Wagalatia 2:20.

Rhukayiga okumenya Yehova, rhwagwarha obwira bukomere haguma naye, nantyo, rhwanaba bera bage

19, 20. a) Gurhe wakaba mwira wa Yehova? b) Gurhe wakayerekana ok’ogwerhe obwemere omu nchungu?

19 Rhwamenyere oku Yehova ab’ayunjulirene obuzigire. Aliko si, gurhe wakaba mwira wage? Bikomere okusima omuntu orhamenyere. Yohana 17:3 ederhere oku rhwakayiga okumenya Yehova. Okayiga okumumenya, wagwarha obwira bukomere haguma naye; nantyo, wanamusimisa n’oku buzinda wanaba mwira wage. Che chirhumire ogendererage kuyiga Ebiblia.​—1 Yohana 5:3.

20 Ogwarhe obwemere omu nchungu. Ebiblia ederhere oku “olala oyemerere Omugala, aherhe akalamo k’esiku n’amango.” (Yohana 3:36) “Okugwarha obwemere,” bichi biderhere? Kuli kukola bilala Yesu arhuhemere rhukole. (Yohana 13:15). Okuderha konyine oku rhuyemerere Yesu, kurhatosheze. Rhukwanene okuyerekana obwemere bwerhu mu yewe, kugerera ebijiro byerhu. Rhwasoma ntya omu Yakobo 2:26: “Obwemere buzira bijiro, bufire.”

21, 22. a) Bulagurhe rhukwanene okuja oku Lwibuko l’olufu lwa Yesu buli mwaka? b) Bichi esura ya 6 n’eya 7 zaganirira?

21 Oje oku Lwibuko l’olufu lwa Yesu. Yesu asimire rhuyibuke okw’alihanire akalamo kage kashinganene nka nchungu eju yerhu. Golo liguma embere afe, abwira abanafunzi bage ntya: “Mugenderere kujira ntya omu kunyibuka.” (Osome Luka 22:19.) Intyo kw’Abahamirizi ba Yehova banajira buli mwaka. Banajira olusiku lukulu luyirikwa “Lwibuko” changwa “Bilyo bya N’ahamwerhu.” (1 Wakorinto 11:20; Matayo 26:26-28) Amango wamaja oku Lwibuko, oba ey’oliwayerekana ok’osimisizwe n’enchungu, n’obuzigire bunene Yehova na Yesu bakuherheko; olole amahugulo me 16, bukurasa bwa 214.

22 Nta lwindi luhembo luliho lulushire enchungu. (2 Wakorinto 9:14, 15) Olola luhembo lwinja, lwalerhera amamiliyoni m’abantu bafire emigisho. Esura ya 6 n’eya 7 nji zaganirira gurhe nji byagalikana.