KĨLUNGU KYA 5
Wovosyo Nĩ Mũthĩnzĩo wa Vata Vyũ Kuma kwa Ngai
1, 2. (a) Nĩ kyaũ kĩtumaa mũthĩnzĩo wĩthĩwa wĩ wa vata? (b) Nĩkĩ wovosyo nĩw’o mũthĩnzĩo ũla wa vata vyũ kuma kwa Ngai?
NĨ MŨTHĨNZĨO wĩva wa vata vyũ waanengwa? Ti lasima mũthĩnzĩo wĩthĩwe wĩ wa thooa mũnene nĩ kana ũtw’ĩke nĩ wa vata. Ĩndĩ ethĩwa mũthĩnzĩo nĩwatuma ũtana kana nĩweanĩsya vata mũnene wĩĩ naw’o, wĩthĩawa wĩ wa vata.
2 Katĩ wa mĩthĩnzĩo yonthe ĩla Ngai ũtũnengete, ve mũthĩnzĩo ũmwe wa vata mũno kwĩ kĩndũ o na kĩva. Nĩw’o mũthĩnzĩo ũla mũnene vyũ kuma kwa Ngai. Kĩlungunĩ kĩĩ nĩtũkwĩmanyĩsya kana Yeova nĩwatũmie Mwana wake, Yesũ Klĩsto, nĩ kana tũkwate thayũ ũtathela. (Soma Mathayo 20:28.) Ĩla Yeova wamũtũmie Yesũ kũũ nthĩ nĩ kana ethĩwe wovosyo, nĩwoonanisye kana nũtwendete mũno.
WOVOSYO NĨ KYAŨ?
3. Nĩkĩ andũ makusaa?
3 Wovosyo nĩ nzĩa ya Yeova ya kũtangĩĩa andũ kuma naĩnĩ na kĩkw’ũnĩ. (Aeveso 1:7) Nĩ kana tũelewe nĩkĩ vaĩ na vata wa wovosyo, nĩtwaĩle kũmanya kĩla kyeekĩkie mũũndanĩ wa Eteni myaka ngili mbingĩ mĩvĩtu. Asyai maitũ ma mbee, Atamu na Eva, nĩmeekie naĩ, na nũndũ wa naĩ ĩsu, nĩmakwie. O naitũ tũkusaa nũndũ Atamu na Eva nĩmatũtiĩe naĩ.—Soma Maelesyo ma Mũthya namba 9.
4. Atamu aumie va, na nĩ kyaũ wanengetwe?
4 Ĩla Yeova woombie mũndũũme wa mbee, Atamu, nĩwamũnengie kĩndũ kya vata mũno. Amũnengie thayũ ũte na naĩ. Aĩ na kĩlĩko kĩanĩu na mwĩĩ ũte na naĩ. Atamu ndesaa kũwaa, kũkũa, kana kũkw’a. Nũndũ Yeova nĩwe wamũmbie Atamu, nĩwe waĩ ĩthe wake. (Luka 3:38) Yeova nĩwaneenaa nake mavinda kwa mavinda. Ngai nĩwamũeleisye Atamu nesa kĩla waaĩle kwĩanĩsya na amũnenga wĩa mũseo wa kũtethya.—Mwambĩlĩlyo 1:28-30; 2:16, 17.
5. Ĩla Mbivilia ĩkwasya kana Atamu oombĩtwe na “mũvw’ano wa Ngai,” yĩthĩawa ĩyonany’a ata?
5 Atamu oombĩtwe na “mũvw’ano wa Ngai.” (Mwambĩlĩlyo 1:27) Yeova amũmbie e na ndaĩa ivw’anene na syake ta wendo, ũĩ, ũsili wa katĩ, na vinya. O na ĩngĩ, Yeova nĩwamũnengie Atamu ũthasyo wa kwĩnyuvĩa. Atamu ndailyĩ ta masinĩ nũndũ Ngai amũmbĩte atonya kwĩnyuvĩa kwĩka kĩla kĩseo kana kĩla kĩthũku. Kethĩwa Atamu nĩwanyuvie kũmwĩw’a Ngai, ethĩwa ekalile tene na tene ĩũlũ wa nthĩ.
6. Atamu aaisye kyaũ ĩla waleile kũmwĩw’a Ngai? Ũndũ ũsu watumie tũkwatwa nĩ kyaũ?
6 Atamu aaisye kĩndũ kya vata mũno ĩla wamũvĩtĩisye Ngai na atw’ĩĩwa kĩkw’ũ. Aaisye ngwatanĩo ya mwanya ĩla waĩ nayo na Yeova, thayũ ũte na naĩ, na alũngw’a mũũndanĩ mũseo vala watwĩe. (Mwambĩlĩlyo 3:17-19) Atamu na Eva nĩmanyuvie kũlea kũmwĩw’a Ngai, na kwoou meethĩwa mate na wĩkwatyo. Nũndũ wa kĩla Atamu weekie, “naĩ yalikile kũũ nthĩ, na kĩkw’ũ kwondũ wa naĩ; na kwa ũu kĩkw’ũ kyavikĩa andũ onthe, nĩkwĩthĩwa onthe nĩmeekie naĩ.” (Alomi 5:12) Ĩla Atamu weekie naĩ, ‘nĩweethooisye’ na atũthoosya ũkombonĩ wa naĩ na kĩkw’ũ. (Alomi 7:14) Yo ithyĩ twĩ na wĩkwatyo? Ĩĩ, twĩ naw’o.
7, 8. Wovosyo nĩ kyaũ?
7 Wovosyo nĩ kyaũ? Mũno mũno wovosyo wonanasya maũndũ elĩ. Ũndũ wa mbee, wovosyo nĩ kĩla kĩĩvawa nĩ kana mũndũ athaw’e kana kĩndũ kĩĩtavĩtwe kĩtũngwe. Ũndũ wa kelĩ, wovosyo nĩ kĩla kyumaw’a nĩ kana kĩĩvĩe wanangĩko ũla ũetetwe nĩ kĩndũ kĩngĩ.
8 Vai mũndũ waĩ atonya kũĩvĩa kĩla Atamu waaisye ĩla wamũvĩtĩisye Ngai na atuma tũkwatwa nĩ kĩkw’ũ. Ĩndĩ Yeova nĩwaumĩlilye nzĩa ya kũtũtangĩĩa kuma naĩnĩ na kĩkw’ũnĩ. Ekai twĩmanyĩsye ũndũ nthembo ya wovosyo ĩthũkũmaa na ũndũ ĩtonya kũtũtethya.
KĨLA YEOVA WEEKIE NĨ KANA OVOSYE ANDŨ
9. Wovosyo ũla wendekaa nĩ wĩva?
9 Vai ũmwe witũ waĩ atonya kumya wovosyo nĩ kana tũtũngĩwe thayũ ũte na naĩ ũla Atamu waaisye. Nĩkĩ? Nũndũ ithyonthe twĩ na naĩ. (Savuli 49:7, 8) Wovosyo ũla wendekaa nĩ thayũ wa mũndũ ũngĩ ũte na naĩ. Mbivilia yaĩtye kana Yesũ eenenganie “ethĩwe mbovosya ya andũ onthe.” (1 Timotheo 2:6) Kwoou, thayũ ũte na naĩ ũla Yesũ waumisye waĩ na thooa wĩanene na thayũ ũla Atamu waaisye.
10. Yeova eekie ata nĩ kana atwovosye?
10 Yeova eekie ata nĩ kana atwovosye? Atũmie Mwana wake mwendwa kũũ ĩũlũ wa nthĩ. Mwana ũsu, ũla nĩ Yesũ, nĩwe waĩ wa mbee kũmbwa nĩ Ngai. (1 Yoana 4:9, 10) Yesũ nĩweeyũmbanĩtye kũmũtia Ĩthe wake na kũtia wĩkalo wake wa ĩtunĩ. (Avilivi 2:7) Yeova nĩwathamisye thayũ wa Yesũ kuma ĩtunĩ nginya kũũ nthĩ, na Yesũ asyawa e mũndũ ũte na naĩ.—Luka 1:35.
Yeova nĩwanenganie Mwana wake mwendwa ethĩwe wovosyo kwondũ witũ
11. Vatonyekie ata mũndũ ũmwe eethĩwa wovosyo kwondũ wa andũ aingĩ?
11 Ĩla mũndũũme wa mbee Atamu wamũvĩtĩisye Yeova, atumie andũ onthe methĩwa na naĩ. Yo ve mũndũ waĩ atonya kũvetea nzyawa syonthe sya Atamu kĩkw’ũ? Ĩĩ. (Soma Alomi 5:19.) Yesũ ndaĩ na naĩ, na kwoou nĩwaumisye thayũ wake wĩthĩwe wovosyo. (1 Akolintho 15:45) Thayũ wake ũte na naĩ waĩ ũtonya kũtũmĩwa kũvetea nzyawa syonthe sya Atamu kĩkw’ũ.—1 Akolintho 15:21, 22.
12. Nĩkĩ yaĩ no nginya Yesũ athĩnw’e mũno?
12 Mbivilia nĩyĩeleetye ũndũ Yesũ wathĩniw’e atanakw’a. Nĩwavũiwe mũno, aathĩĩwa mũtĩnĩ, na akw’a kĩkw’ũ kĩ woo mũno. (Yoana 19:1, 16-18, 30) Nĩkĩ yaĩ no nginya Yesũ athĩnw’e mũno wĩana ũu? Nũndũ Satani oonanisye kana vai mũndũ ũtonya kũendeea kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku kwa Ngai e thĩnanĩ mwingĩ. Yesũ nĩwaĩkĩĩthisye kana mũndũ ũte na naĩ nũtonya kũendeea kwĩthĩwa e mũĩkĩĩku kwa Ngai o na e thĩnanĩ wingĩvĩte ata. No nginya Yeova ethĩwe atanĩthiw’e mũno nĩ ũndũ ũsu Yesũ weekie!—Nthimo 27:11; soma Maelesyo ma Mũthya namba 15.
13. Yesũ eekie ata asyoka ĩtunĩ?
13 Kwĩ matukũ 14 ma mwei wa Ayuti wĩtawa Nisani, mwaka wa 33, Yeova nĩweetĩkĩlile Yesũ oawe nĩ amaitha make. (Aevelania 10:10) Mĩthenya ĩtatũ kuma Yesũ akw’a, Yeova nĩwamũthayũũkisye e na mwĩĩ wa veva. Athayũũkw’a, Yesũ nĩwasyokie ĩtunĩ na athi mbee wa Ĩthe wake akaĩvĩe naĩ sitũ. Na Ĩthe wake nĩweetĩkĩlile thayũ ũla Yesũ waumisye kwondũ witũ wĩthĩwe ndĩvi. (Aevelania 9:24) Kwa kwĩka ũu, Yesũ nĩwatũthaisye kuma naĩnĩ na kĩkw’ũnĩ.—Soma Alomi 3:23, 24.
WOVOSYO ŨTONYA KŨTŨTETHYA ATA?
14, 15. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũekewe naĩ sitũ?
14 O na ũmũnthĩ nĩtũtethekaa nĩ mũthĩnzĩo ũsu mũnene kuma kwa Ngai. Ekai twone ũndũ tũtethekaa ũmũnthĩ na ũndũ tũkatetheka ĩvindanĩ yũkĩte.
15 Nĩtũekeawa naĩ. Ti ũndũ wĩ laisi kwĩka kĩla kyaĩle mavinda onthe. Nĩtũvĩtasya, na mavinda amwe nĩtũneenaa kana tũkeka ũndũ ũtaĩle. (Akolosai 1:13, 14) Twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũekewe? Nĩtwaĩle kwĩlila kuma ngoonĩ nũndũ wa kĩla twĩkĩte na tũimwĩsũva Yeova atũekee. Tweeka ũu, nĩtũtonya kwĩthĩwa na mũĩkĩĩo vyũ kana nĩtũkũekewa naĩ sitũ.—1 Yoana 1:8, 9.
16. Twaĩle kwĩka ata nĩ kana twĩthĩwe na wasya mũtheu wa ngoo?
16 Nĩtwĩthĩawa na wasya mũtheu wa ngoo. Ĩla wasya witũ wa ngoo watũtavya kana nĩtwĩkĩte ũndũ mũthũku, nĩtwĩw’aa tũte eanĩe na no twĩw’e tũte vata. Ĩndĩ tũyaĩle kũkw’a ngoo. Twamwĩsũva Yeova atũekee, no twĩthĩwe tũte na nzika kana nũkũtwĩthukĩĩsya na aitũekea. (Aevelania 9:13, 14) Yeova endaa tũmũtavasye thĩna kana wonzu o na wĩva ũla twĩ naw’o. (Aevelania 4:14-16) Na tweeka ũu, tũkeethĩawa na ngwatanĩo nzeo na Ngai.
17. Nĩ moathimo meva tũtonya kũkwata nũndũ Yesũ nĩwakwie kwondũ witũ?
17 Twĩ na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene. Mbivilia yaĩtye atĩĩ: “Ĩtuvi ya naĩ nĩ kĩkw’ũ; ĩndĩ mũthĩnzĩo wa Ngai nĩ thayũ ũtathela nthĩnĩ wa Klĩsto Yesũ Mwĩaĩi waitũ.” (Alomi 6:23) Nũndũ Yesũ nĩwakwie kwondũ witũ, twĩ na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene na tũitanĩa kwĩthĩwa tũte na thĩna o na ũmwe wa mwĩĩ. (Ũvuan’yo 21:3, 4) Ĩndĩ twaĩle kwĩka ata nĩ kana tũkwate moathimo asu?
WE NŨKWĨTĨKĨLA WOVOSYO?
18. Twĩsĩ ata kana Yeova nũtwendete?
18 Kwasũanĩa ũndũ wĩw’aa mũyo ĩla mũndũ waũnenga mũthĩnzĩo mũseo. Wovosyo nĩw’o mũthĩnzĩo ũla wa vata vyũ, na nĩtwaĩle kũmũtũngĩa Yeova mũvea mũno nũndũ waw’o. Ĩandĩko ya Yoana 3:16 yaĩtye atĩĩ: “Nũndũ Ngai nĩwendete nthĩ, nĩwanenganie Mwana wake e ũmwe.” Yeova nũtwendete mũno na nĩkyo kĩtumi wanenganie Mwana wake mwendwa, Yesũ, kwondũ witũ. Na nĩtwĩsĩ kana o nake Yesũ nũtwendete nũndũ nĩweeyumisye akw’a kwondũ witũ. (Yoana 15:13) Kwoou mũthĩnzĩo wa wovosyo nĩwaĩle ũkũĩkĩĩthya vyũ kana Yeova na Yesũ nĩmakwendete mũno.—Akalatia 2:20.
Twaendeea kwĩmanyĩsya ĩũlũ wa Yeova, tũkatw’ĩka anyanyae na tũkamwenda mũnango
19, 20. (a) Ũtonya kũtw’ĩka mũnyanya wa Yeova ata? (b) Ũtonya kwonany’a ata kana wĩ na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa nthembo ya wovosyo ya Yesũ?
19 Nũndũ yu nĩwamanya ũndũ Yeova ũtwendete mũno wĩana, ũtonya kũtw’ĩka mũnyanyae ata? Ti ũndũ wĩ laisi kwenda mũndũ ũtamwĩsĩ. Ĩandĩko ya Yoana 17:3 yonanĩtye kana nĩtũtonya kũmũmanya Yeova. O ũndũ ũendeee kũmũmanya, ũkaendeea kũmwenda mũnango, ũkeethĩawa ũyenda kũmwendeesya, na ũitw’ĩka mũnyanyae. Kwoou, endeea kwĩmanyĩsya Mbivilia nĩ kana ũmũmanye Yeova mũnango.—1 Yoana 5:3.
20 Ĩtĩkĩla nthembo ya wovosyo ya Yesũ. Mbivilia yaĩtye kana “ũla wĩtĩkĩlaa [kana, ũmũĩkĩĩaa] ũ Mwana e na thayũ ũtathela.” (Yoana 3:36) Kũmũĩkĩĩa Mwana nĩ kwĩka ata? Nĩ kwĩka kyonthe kĩla Yesũ ũtwĩĩte twĩke. (Yoana 13:15) Tũyaĩle o kwasya kana nĩtũmũĩkĩĩe Yesũ. Ve ũndũ twaĩle kwĩka nĩ kana twonany’e kana twĩ na mũĩkĩĩo nthĩnĩ wa wovosyo. Ĩandĩko ya Yakovo 2:26 yaĩtye atĩĩ: “Mũĩkĩĩo ũte na meko nĩ mũkw’ũ.”
21, 22. (a) Nĩkĩ twaĩle kũendaa ũmbanonĩ wa kũlilikana kĩkw’ũ kya Klĩsto kĩla mwaka? (b) Twĩneenea kyaũ kĩlungunĩ kya 6 na kya 7?
21 Endaa ũmbanonĩ wa kũlilikana kĩkw’ũ kya Klĩsto. Ũtukũ wa mũthya Yesũ atanakw’a, nĩwawetie kana twaĩle kũlilikanaa kĩkw’ũ kyake. Twĩkaa ũu kĩla mwaka, na mũvango ũsu wa kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ wĩtawa “kyaũya kya wĩoo kya Mwĩaĩi.” (1 Akolintho 11:20, NWT; Mathayo 26:26-28) Yesũ nĩwendaa tũlilikanae kana nĩwaumisye thayũ wake wĩthĩwe wovosyo kwondũ witũ. Aisye atĩĩ: “Ĩkaai ũu ũndũ wa kũndilikana.” (Soma Luka 22:19.) Ĩla twathi ũmbanonĩ wa kũlilikana kĩkw’ũ kya Yesũ, twĩthĩawa tũyonany’a kana nĩtũlilikene wovosyo, na ũndũ Yeova na Yesũ matwendete mũno wĩana.—Soma Maelesyo ma Mũthya namba 16.
22 Wovosyo nĩw’o mũthĩnzĩo ũla mũnene vyũ twaakwata. (2 Akolintho 9:14, 15) O na mũthĩnzĩo ũsu wa vata ũkatethya andũ milioni mbingĩ ala makwie. Nĩtũkwĩmanyĩsya ũndũ makatetheka kĩlungunĩ kya 6 na kya 7.
