1, 2. (a) Oshike hashi ningifa omaano a kale taa ti sha kwoove? (b) Omolwashike ekulilo li li oshali inenenene ya dja kuKalunga?

OSHALI inene yomeeshali odo wa pewa oilipi? Oshali kai na okukala i na ondilo opo i kale tai ti sha kwoove. Ndele ngeenge owa pewa oshali oyo tai ku hafifa ile oshinima shonhumba osho wa pumbwa, oho kala wa pandula neenghono.

² Nonande Kalunga okwe tu pa eeshali dihapu, ope na imwe oyo twa pumbwa unene i dulife dikwao adishe. Metukulwa eli, ohatu ke lihonga kutya Jehova okwa li a tuma Omona waye, Jesus Kristus, opo tu dule oku ka mona omwenyo waalushe. (Lesha Mateus 20:28.) Jehova okwa ulika kutya oku tu hole shili eshi a tuma Omona waye kombada yedu e li ekulilo.

3. Omolwashike ovanhu hava fi?

³ Jehova okwa longifa ekulilo opo e tu mangulule moulunde nefyo. (Ovaefeso 1:7) Opo tu ude ko kutya omolwashike ekulilo la li la pumbiwa, otu na okushiiva kutya oshike sha li sha ningwa po moshikunino shaEden oule womido omayovi da pita. Okunyona kwovadali vetu votete Adam naEva okwe va etela efyo. Nafye ohatu fi molwaashi otwa fyuulula oulunde kuAdam naEva. — Tala omafatululo oitya pexulilo lembo, oshitwa 9.

4. Adam okwa li omunhu a tya ngahelipi, nokwa li e na shike?

⁴ Omunhu wotete oo a shitwa kuJehova, Adam, okwa li a pewa oshinima sha denga mbada. Oshinima osho a li a  pewa osho omwenyo wopanhu wa wanenena. Okwa li yo a shitwa nomadiladilo nosho yo olutu la wanenena. Ka li ngeno ta dulu okukwatwa kouvela, koukulupe noka li e na okufya. Jehova okwa li Xe yaAdam molwaashi oye e mu shita. (Lukas 3:38) Jehova okwa kala alushe ha popi naAdam. Okwa li yo e mu yelifila shi na sha noiteelelwa yaye nokwa li e mu pa oilonga oyo ta dulu okuhafela. — Genesis 1:28-30; 2:16, 17.

5. Osha hala okutya shike eshi Ombiibeli tai kutya Adam okwa shitwa ‘oshifeka shaKalunga’?

⁵ Adam okwa li a shitwa ‘oshifeka shaKalunga.’ (Genesis 1:27) Jehova okwa li a shita Adam nomaukwatya a fa aYe ngaashi, ohole, ounongo, ouyuki nosho yo eenghono. Ka li a shitwa a fa eshina, ndele ponhele yaasho, okwa li a shitwa nemanguluko lokuninga omatokolo. Kalunga okwe mu shita monghedi omo ta dulu okuninga ehoololo pokati kokulonga osho shi li mondjila ile osho sha puka. Ngeno Adam okwa hoololele okudulika kuKalunga, ngeno okwa kala nomwenyo fiyo alushe mOparadisa.

6. Oshike osho Adam a kanifa eshi a nyona kuKalunga? Osho oshe tu kuma ngahelipi?

⁶ Molwaashi Adam okwa nyona kuKalunga, okwa li a tokolelwa efyo, nokungaho okwa kanifa oshinima shi na ondilo. Okwa kanifa ekwatafano laye le likalekelwa naJehova, omwenyo wa wanenena nosho yo Oparadisa omo va li. (Genesis 3:17-19) Adam naEva kave na vali eteelelo lasha molwaashi inava dulika kuKalunga. Ombiibeli oya popya shi na sha nokunyona kwaAdam ya ti: “Oulunde wa etwa mounyuni komunhu umwe, nefyo okoulunde, osho nee efyo ole uya movanhu aveshe, shaashi aveshe va nyona.” (Ovaroma 5:12) Adam okwe lilandifa po ye mwene nosho yo oludalo laye moupika woulunde nefyo. (Ovaroma 7:14) Ndele mbela fye otu na ngoo eteelelo lasha? Heeno, otu na eteelelo.

7, 8. Ekulilo oshike naanaa?

 ⁷ Ekulilo oshike naanaa? Ekulilo ola kwatela mo omaityo opavali. Lotete, ekulilo olo ondado oyo hai futwa opo omunhu a mangululwe ile okufutila po oshinima shonhumba osho sha kana. Etivali, ekulilo olo ondado ya yeleka ile i fike filufilu pongushu yoshinima osho sha kana.

⁸ Kape na omunhu a li ta dulu okufutila po osho sha li sha kanifwa kuAdam eshi a nyona nokwe tu etela efyo. Ashike Jehova okwa longifa onghedi yonhumba opo e tu mangulule moulunde nefyo. Natu ka konakoneni shi na sha nanghee hatu dulu okumona ouwa mekulilo.

9. Ekulilo ola li li na okuyandjwa ngahelipi?

⁹ Kape na nande oumwe womufye a li ta dulu okuyandja ekulilo opo tu mone omwenyo wa wanenena oo wa kanifwa kuAdam. Omolwashike mbela? Omolwaashi atushe inatu wanenena. (Epsalme 49:8, 9) Opa li pa pumbiwa ekulilo lomwenyo wopanhu wa wanenena. Jesus ‘okwe liyandja ye mwene’ opo a futile po omwenyo wopanhu wa wanenena oo wa li wa kanifwa kuAdam. — 1 Timoteus 2:6.

10. Ongahelipi Jehova a li a longekida ekulilo?

¹⁰ Jehova okwa longekida ngahelipi ekulilo? Okwa li a tuma Omona waye oo a lenga unene e uye kombada yedu. Jesus oye a shitwa tetetete koishitwa aishe. (1 Johannes 4:9, 10) Jesus okwa li a fiya po Xe nehalo liwa nosho yo onhele yaye meulu. (Ovafilippi 2:7) Jehova okwa li a tuma Jesus okudja meulu e uye kombada yedu, ndele ta dalwa e li omunhu a wanenena, ehe na nande oulunde washa. — Lukas 1:35.

11. Ongahelipi omunhu umwe a li a dula okukulila ovanhu aveshe?

¹¹ Omunhu wotete Adam okwa kanifila ovanhu aveshe omwenyo wa wanenena eshi ina dulika kuJehova. Ndele mbela opa li ngoo omunhu umwe oo ta dulu okumangulula  ovana vaAdam mefyo? Heeno. (Lesha Ovaroma 5:19.) Jesus oo ehe na nande etimba lasha, okwa yandja omwenyo waye wa wanenena u ninge ekulilo. (1 Ovakorinto 15:45) Omwenyo waye wa wanenena oo ashike wa li tau dulu okulongifwa opo ovana vaAdam aveshe va mangululwe mefyo. — 1 Ovakorinto 15:21, 22.

12. Omolwashike Jesus a li e na okumona oixuna?

¹² Ombiibeli oya yelifa kutya Jesus okwa mona oixuna shi fike peni ofimbo ina fya. Jesus okwa li a dengwa shinyanyalifa, a valelwa komuti womahepeko nokufya efyo li yahameka. (Johannes 19:1, 16-18, 30) Omolwashike Jesus a li e na okumona oixuna ngaho? Omolwaashi Satana okwa ti kutya kape na omunhu ta dulu okukala omudiinini kuKalunga ngeenge ta yelekwa. Jesus okwa ulika kutya omunhu a wanenena ota dulu okukala omudiinini kuKalunga nonande ota hepekwa neenghono. Nopehe na omalimbililo, Jehova oku na okukala a li a hafa neenghono omolwoudiinini waJesus. — Omayeletumbulo 27:11; tala omafatululo oitya pexulilo lembo, oshitwa 15.

13. Ekulilo ola li la yandjwa ngahelipi?

¹³ Ekulilo ola li la yandjwa ngahelipi? Jesus okwa yandja ongushu yomwenyo waye kuXe. Jehova okwa li a efa ovatondi vaJesus ve mu dipae mo 14 Nisan omwedi wOshijuda, momudo 33. (Ovaheberi 10:10) Konima yomafiku atatu, Jehova okwe mu nyumuna e li omunhu wopamhepo. Opo nee Jesus okwa shuna meulu ndele ta futu omwenyo waye wopanhu wa wanenena kuJehova, u li ekulilo. (Ovaheberi 9:24) Ekulilo olo la yandjwa ole shi ninga tashi shiiva opo tu mangululwe ko koulunde nefyo. — Lesha Ovaroma 3:23, 24.

14, 15. Oshike tu na okuninga po opo omanyono etu a dimwe po?

¹⁴ Otwa mona nale ouwa moshali inenenene oyo ya dja  kuKalunga. Natu ka taleni nghee hatu dulu okumona mo ouwa paife nosho yo monakwiiwa.

¹⁵ Omatimba etu otaa dulu okudimwa po. Haalushe hashi kala shipu okulonga osho sha yuka. Ohatu ningi omapuko, nomafimbo amwe ohatu popi nohatu longo osho inashi yuka. (Ovakolossi 1:13, 14) Ndele ongahelipi hatu dulu okudiminwa po? Otu na okulivela ombedi shili omolwomapuko oo twa ninga nokupula Jehova nelininipiko e tu dimine po. Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka kala tu na oushili kutya omanyono etu okwa dimwa po. — 1 Johannes 1:8, 9.

16. Oshike tu na okuninga po opo tu kale neliudo la koshoka?

¹⁶ Ohatu dulu okukala neliudo la koshoka. Ngeenge eliudo letu tali tu lombwele kutya otwa longa osho inashi yuka, ohatu kala tu udite tu na ondjo ile tashi dulika tu kale tu udite tuhe na eteelelo lasha. Ashike inatu pumbwa okusholola. Ngeenge otwa pula Jehova e tu dimine po, ohatu dulu okukala noushili kutya ote ke tu uda ndele te tu dimine po. (Ovaheberi 9:13, 14) Jehova okwa hala tu kale hatu mu lombwele kombinga yomaupyakadi nosho yo omaunghundi etu. (Ovaheberi 4:14-16) Ngeenge otwa ningi ngaho, ohatu ka kala tu na ombili naKalunga.

17. Efyo laJesus ole tu etela omanangekonoupuna elipi?

¹⁷ Otu na eteelelo loku ka kala nomwenyo fiyo alushe. Ombiibeli oya ti: “Ondjabi youlunde oyo efyo, ndelenee oshalinghenda yaKalunga oyo omwenyo waalushe muKristus Jesus, Omwene wetu.” (Ovaroma 6:23) Molwaashi Jesus okwe tu fila, paife otu na omhito yoku ka kala nomwenyo waalushe noku ka hafela oukolele tau kalelele. (Ehololo 21:3, 4) Otu na okuninga po shike opo tu ka mone omanangekonoupuna a tya ngaho?

18. Jehova okwa ulika ngahelipi kutya oku tu hole?

¹⁸ Diladila kunghee ho kala u udite ngeenge wa pewa oshali ihokwifa. Ekulilo oli li oshali i na ondilo kuhe na vali, nomolwaasho otwa pumbwa okupandula Jehova omolwoshali oyo. Johannes 3:16 ota ti: “Osheshi osho Kalunga a kala e hole ounyuni, Oye a yandja Omona waye Ewifa.” Omolwohole yaye inenenene, Jehova okwe tu pa Omona waye, Jesus, oo e na ondilo. Otu na yo oushili kutya Jesus naye oku tu hole molwaashi okwe liyandja nehalo liwa opo e tu file. (Johannes 15:13) Oshali yekulilo otai ulike kutya Jehova naJesus ove tu hole shili. — Ovagalati 2:20.

19, 20. (a) Ongahelipi to dulu okuninga kaume kaKalunga? (b) Ongahelipi hatu dulu okuulika kutya otu na olupandu omolwekuliloyambo laJesus?

¹⁹ Paife eshi we lihonga kombinga yohole inene yaKalunga, mbela ongahelipi to dulu okuninga kaume kaye? Kashipu okukala u hole omunhu oo uhe shii lelalela. Johannes 17:3 okwa ti kutya ohatu dulu okushiiva Jehova. Eshi to lihongo kombinga yaye, ohole yoye yoku mu hola otai ende tai ningi yomoule, noto ka kala wa halelela oku mu hafifa nokupanga oukaume naye. Onghee hano, twikila okulihonga kombinga yaJehova okupitila mekonakonombiibeli. — 1 Johannes 5:3.

²⁰ Kala u na olupandu omolwekuliloyambo laJesus. Ombiibeli oya ti: “Ou ta itavele Omona, oye e nomwenyo waalushe.” (Johannes 3:36) Okukala neitavelo osha hala okutya shike? Osha hala okutya otu na okudulika komahongo aJesus. (Johannes 13:15) Itatu dulu ashike okutya otwa itavela muJesus ngahenya. Ndele opo tu ulike kutya otu na olupandu omolwekulilo, eenghatu detu odi na okuulika kutya otu na eitavelo. Jakob 2:26 okwa ti: ‘Eitavelo lihe noilonga, ola fya.’

21, 22. (a) Omolwashike twa pumbwa okukala pEdimbuluko lefyo laKristus omudo keshe? (b) Oshike hatu ka kundafana mEtukulwa eti 6-7?

 ²¹ Kala ho ongala alushe pEdimbuluko lefyo laJesus. Oufiku oo wa tetekela efyo laye, Jesus okwa lombwela ovahongwa vaye kutya ove na okukala hava dimbuluka efyo laye. Omudo keshe ohatu dimbuluka oshiningwanima osho hashi ifanwa Edimbuluko ile “oshililo shOmwene.” (1 Ovakorinto 11:20; Mateus 26:26-28) Jesus okwa hala tu kale hatu dimbuluka kutya okwe tu kulila nomwenyo waye wa wanenena. Okwa ti: “Shi ningeni okudimbulukwa nge.” (Lesha Lukas 22:19.) Ngeenge owa kala ho ongala pEdimbuluko lefyo laJesus, otashi ulike kutya oto dimbuluka ekulilo nosho yo ohole inenenene oyo Jehova naJesus ve tu ulikila. — Tala omafatululo oitya pexulilo lembo, oshitwa 16.

²² Ekulilo oli li oshali ya shiya ko meeshali adishe odo twa pewa. (2 Ovakorinto 9:14, 15) Nokuli novanhu omamiliyona ovo va fya nale otava ka mona ouwa omolwoshali oyo yekulilo. MEtukulwa eti 6-7, ohatu ka kundafana kutya osho otashi shiiva ngahelipi.