Ghenda ahali omwatsi

Ghenda ahali ebirimo

ESURA EYAKATHANO

Embanulho​—Ekihembo Kikulhu Erilhua oku Nyamuhanga

Embanulho​—Ekihembo Kikulhu Erilhua oku Nyamuhanga

1, 2. (a) Ekihembo kikakuyirira omughaso mughulhu wahi? (b) Busana naki embanulho ky’ekihembo kikulhu erilhua oku Nyamuhanga?

NI KIHEMBO kyahi kibuyanga eky’awabirithahebwa? Omughulhu ekihembo kikakulethera etseme kutse ini kindu ekya wulhue wukayithagha, wukakisima.

2 Okwa bihembo ebyosi ebya Nyamuhanga abirithuha, hali kihembo kighuma ekya thukayithagha kutsibu kwilhaba ebindi byosi. Ky’ekihembo kikulhu ekya Nyamuhanga abiriha abandu. Omwa sura eno, thukend’igha ngoku Yehova mwathuma Mughalha wiwe, Yesu Kristo, nuku thwanga syabyaho kera na kera. (Soma Matayo 20:28.) Omw’ithuma Yesu y’okwa kihugho ng’embanulho, Yehova mwakangania kw’athwanzire kutsibu.

EMBANULHO NIKI?

3. Ni kyahi ekikaleka abandu ibaholha?

3 Embanulho y’enzira ya Yehova ey’erilhamirya mw’abandu okwa kibi n’olhuholho. (Abanya Efeso 1:7) Eriyitheghererya ndeke ekyaleka embanulho iyayithaghisibwa, thutholere ithwaminya ekyabya kyabere kera omw’irima ly’Edeni. Ababuthi bethu ab’erimbere, Adamu na Eva, mubahalya. Busana n’erihalya, mubaholha. Nethu thukaholha kundi muthwasighalya ekibi kyabu.​—Lebaya Endomeko 9.

4. Adamu abya inindi, kandi aby’athi?

4 Yehova abere akahangika omulhume w’erimbere iya Adamu, mwamuha ekindu ky’obughuli bunene. Mwaha Adamu y’engebe eyihikene. Aby’ahikene omwa mubiri n’omwa malengekania. Syanga lhwere, erikekelhuha, kutse eriholha. Kundi Yehova yuwahangika Adamu, Yehova mwabya nga Thatha wiwe. (Luka 3:38) Yehova iniakabya iniane mukania nayu. Mwasoborera Adamu ya ndeke-ndeke eby’abya anzire iniakolha n’erimuha omubiiri owakatsemesaya.​—Enzuko 1:28-30; 2:16, 17.

5. E Biblia yikamanyisayaki yikabugha yithi Adamu mwahangikwa “omwa kisosekanio” kya Nyamuhanga?

5 Adamu mwahangikwa “omwa kisosekanio” kya Nyamuhanga. (Enzuko 1:27) Yehova mwamuha emibere eyiri ng’eyiwe, imwamuli olhwanzo, amenge, obulingirirania, n’obuthoki. Mwaha Adamu y’obughabe bw’eriyithwiramu. Syabya ng’ekyuma ekikakolha buthalengekania. Nyamuhanga mwamuhangika iniangana thwamu erikolha ekihikire kutse ekithahikire. Adamu kw’athwamu eriowa Nyamuhanga, angabereho kera na kera omwa Paradiso.

6. Adamu abere aghana eriowa Nyamuhanga, mwaheryaki? Eki mukyathuhambako kithi?

6 Abere aghana eriowa Nyamuhanga n’eritswerwa olhubanza lhw’erikwa, mwaherya ekindu ky’obughuli bunene kutsibu. Mwaherya obughuma bwiwe obw’embaghane na Yehova, engebe eyihikene, n’obwikalho bwiwe, Eparadiso. (Enzuko 3:17-19) Adamu na Eva mubathwamu erithendiowa Nyamuhanga, neryo muhabya isihakiri maha okw’ibo. Busana n’ekya Adamu akolha, “ebibi mubyahika muna-kihugho busana n’omundu mughuma, n’olhuholho mulhwingira busana n’ekibi kiwe; neryo lithya olhuholho mulhwahika okwa bandu abosi, kusangwa abosi mubakolha ebibi.” (Abanya Roma 5:12) Adamu abere abirihalya, mwa ‘yighulya’ nethu imwathune, omwa bukobe bw’ekibi n’olhuholho. (Abanya Roma 7:14) Mbwino hakine amaha okw’ithwe? Ee, aneho.

7, 8. Embanulho niki?

7 Embanulho niki? Omwatsi w’embanulho, kutsibu-tsibu akamanyisaya bindu bibiri. Eky’erimbere, embanulho y’endihi eyikathuhawa eriboholha kutse erithuha ekindu kyanga kusubulira. Ekyakabiri, embanulho yanganabya ng’omuhendo owakahirawaho ow’ingene n’ekindu ekiryatsandibawa.

8 Sihali mundu w’omubiri oyuwanga thokire eriliha ekya Adamu aheraya omughulhu ahalhaya n’erithulethera olhuholho? Aliriryo Yehova mwathuhirira h’enzira ngoku thwanga lhama okwa kibi n’olhuholho. Leka thulebaye embanulho nga yikakolha yithi kandi nga yanga thughasira yithi.

EKYA YEHOVA AKOLHA ERIHA EMBANULHO

9. Embanulho yanga thuhirwe yithi?

9 Sihali n’omughuma okw’ithwe oyuwanga thokire eriliha embanulho busana n’engebe eyihikene eya Adamu aheraya. Busana naki? Kundi ithwe bosi sithuhikene. (Esyonyimbo 49:7, 8) Embanulho eyabya yitholere erithuhwa, yabya yitholere iyabya iy’engebe y’omundu oyuhikene. E Biblia yikabugha yithi Yesu ‘mwayihayo busana n’erithongolya abandu abosi.’ (1 Timoteo 2:6) Engebe eyihikene eya Yesu ahayo yabya yingene n’engebe eya Adamu aheraya.

10. Ni kyahi ekya Yehova akolha eriha embanulho?

10 Ni kyahi ekya Yehova akolha eriha embanulho? Yehova mwathuma Mughalha wiwe ow’obughuli bunene okwa kihugho. Omughalha oyu, Yesu, yuwabya kihangikwa kiwe ky’erimbere. (1 Yoane 4:9, 10) Yesu mwaligha erisigha Thatha wiwe n’obwikalho bwiwe elhubulha. (Abanya Filipi 2:7) Yehova mwahumirya engebe ya Yesu y’okwa kihugho, neryo mwabuthwa ng’omundu oyuhikene, isyawithe kibi.​—Luka 1:35.

Yehova mwahayo Mughalha wiwe ow’obughuli ng’embanulho busana nethu

11. Omundu mughuma angabere athi mbanulho busana n’abandu abosi?

11 Omulhume w’erimbere, iya Adamu, abere abirighana eriowa Nyamuhanga mwaleka abandu abosi ibathathunga engebe eyihikene. Mbwino hanganabere owundi mundu oyuwanga lhusirye okwa baana ba Adamu abosi kw’olhuholho? Ee. (Soma Abanya Roma 5:19.) Yesu oyuthabya kw’ekibi, mwahayo engebe yiwe ng’embanulho. (1 Abanya Korinto 15:45) Engebe yiwe eyihikene yanga kolesibirwe erilhusya okwa baana ba Adamu abosi kw’olhuholho.​—1 Abanya Korinto 15:21, 22.

12. Busana naki mukyayithaghisya Yesu eriaghalhwa kutsibu?

12 E Biblia yikasoborera Yesu nga mwaghalhwa bungahi athe aholha. Mwaswiribwa kutsibu, amahanikwa okwa muthi, amaghuma, n’eriholha olhuholho lhw’omunubo. (Yoane 19:1, 16-18, 30) Busana naki mukyayithaghisya Yesu eriaghalhwa kutsibu? Kundi Sitani abya iniabiribugha athi sihali mundu oyuwanga sighalha muthaleghulha oku Nyamuhanga amanubibwa kutsibu. Yesu mwakangania ngoku omundu oyuhikene angana sighalha muthaleghulha oku Nyamuhanga nomw’angabana ebitsibu ebikalire bithi. Thalengekania Yehova nga mwayisyetha bungahi busana na Yesu!​—Emisyo 27:11; lebaya Endomeko 15.

13. Embanulho muyathuhwa yithi?

13 Embanulho muyathuhwa yithi? Yesu mwaha Thatha wiwe y’obughuli bw’engebe yiwe. Omo mwaka 33, Nisani 14 okwa kalenda y’Abayuda, Yehova mwalekerera esyonzighu sya Yesu simwithe. (Abaebrania 10:10) Habere halhaba biro bisathu, Yehova mwalhubukya Yesu butsira ng’omundu w’omubiri, aliwe ng’ow’ekirimu. Abere asuba eyiri Thatha wiwe elhubulha, mwabya iniamaberererya omughaso w’engebe yiwe eyihikene n’erihayo oku Yehova ng’embanulho. (Abaebrania 9:24) Neryo kundi embanulho yabirithuhwa, lino thuwithe akaghisa ak’eriboholhwa okwa kibi n’olhuholho.​—Soma Abanya Roma 3:23, 24.

NGOKU EMBANULHO YANGA KUGHASIRA

14, 15. Ebibi byethu erighanyirwa, thutholere ithwakolhaki?

14 Na lino thune mughasirwa omwa kihembo kikulhu kya Nyamuhanga eki. Thulebaye ngoku kikathughasira lino kandi ngoku kikendi syathughasira n’omwa buthuku obukasa.

15 Thukaghanyirawa ebibi byethu. Sikyolho erikolha ebihikire mughulhu wosi. Thukasobaya, kandi thukana bugha kutse ithwakolha ebithuwene. Thwanga ghanyirwa thuthi? Thutholere ithwayikubya bwomo busana n’ekisobyo ekya thulyakolha n’erisaba Yehova y’ekighanyiro omo kwenene. Thwamabirikolha ekyo, thutholere ithwayikethera ngoku thwabirighanyirwa.​—Abanya Kolosai 1:13, 14; 1 Yoane 1:8, 9.

16. Thutholere ithwakolhaki eribya n’obunya muthima-thima obuwene?

16 Thwanganabya n’obunya muthima-thima obuwene. Obunya muthima-thima bwethu bwamathuhandikirira buthi thwabirikolha ekibi, thukayowa nabi, nibya ithwangana yibulha-bulha n’eriyowa nga sithuwithe mughaso. Aliriryo, sihali ekyangaleka ithwalhuhirira. Thwamasaba Yehova y’ekighanyiro thutholere ithwaminya ngoku akendi thuhulikirira n’erithughanyira. (Abaebrania 9:13, 14) Yehova anzire ithwamubwira ebitsibu byethu n’erilemererwa lyethu. (Abaebrania 4:14-16) Neryo eki kikaleka ithwabya buholho na Nyamuhanga.

17. Ni mighisaki eya thwanga bana busana na Yesu eribya imwathuholera?

17 Amaha w’erisyabyaho kera na kera. “Obuhingyi bw’erikolha ebibi ni lhuholho, nikwa olhusunzo olhukalhua oku Nyamuhanga ni ngebe y’erikotha busana n’erimathikana na Kristo Yesu, Omukama wethu.” (Abanya Roma 6:23) Kundi Yesu mwathuholera, thwangana syabyaho kera na kera n’eribya n’amaghalha awahikene. (Eribisulirwa 21:3, 4) Aliwe thutholere ithwakolhaki eribana emighisa eyi?

WUNEMWENDI KANGANIA KUWUKASIMA EMBANULHO?

18. Thukaminya thuthi ngoku Yehova athwanzire?

18 Thalengekania ngoku wukayowa omundu amakuha ekihembo ekyuwene. Embanulho ky’ekihembo kikulhu ekilengire ebyosi, kandi thutholere ithwasima Yehova ya kutsibu busana n’embanulho eyi. Yoane 3:16 hakathubwira hathi: “Nyamuhanga mwanza ekihugho ky’athya, kyaleka iniaha Mughalha wiwe, ekyusa kiwe.” Kwenene, Yehova athwanzire kutsibu indi mukyaleka iniathuha Mughalha wiwe Yesu, ow’obughuli bunene. Kandi thukyasi na Yesu nayu kwa thwanzire, kundi mwaligha erithuholera. (Yoane 15:13) Ekihembo ky’embanulho kitholere ikyaleka iwaligha ngoku kwenene Yehova na Yesu bakwanzire.​—Abanya Galatia 2:20.

Omw’igha oku Yehova, thukabya banywani biwe n’eryongera erimwanza

19, 20. (a) Wangabya wuthi munywani wa Yehova? (b) Wanga kangania wuthi ku wukasima embanulho y’ekihongwa kya Yesu?

19 Kundi wamabirigha okwa lhwanzo lhunene lhwa Nyamuhanga, wangabya wuthi munywani wiwe? Si kyolho erianza omundu oyo wuthasi. Yoane 17:3 hakabugha hathi thwangana minya Yehova. Wukendibya wunemukolha eki, wukendi ongera erimwanza, iwanza erimutsemesya, kandi iwabya munywani wiwe. Busana n’ekyo wulhole embere erigha oku Yehova omw’igha e Biblia.​—1 Yoane 5:3.

20 Sima embanulho y’ekihongwa kya Yesu. E Biblia yikabugha yithi “oyukikiriraya Omughalha awithe engebe y’erikotha.” (Yoane 3:36) Erikirirya eri likamanyisayaki? Ly’erikolha ebya Yesu athukangiriraya athi thukole. (Yoane 13:15) Si thwanga kwama kya bugha thuthi thwikirirye Yesu. Erisima embanulho thutholere ithwayira ekya thukakolha okw’ikirirya lyethu. Yakobo 2:26, hathi: “Erikirirya butsira mibiiri liholire.”

21, 22. (a) Busana naki thutholere erihindana okw’Ibuka olhuholho lhwa Kristo obuli mwaka? (b) Ni kyahi ekikendi syasoborerwa omwa Sura eyo 6 n’eyo 7?

21 Hindana okwa mukonga w’ery’Ibuka olhuholho lhwa Kristo. Erigholho-gholho Yesu athali aholha, mwathukangirirya athi thutholere ithwibuka olhuholho lhwiwe. Thukakolha eki obuli mwaka, kandi kikahulhawa mwa Eryibuka olhuholho lhwa Yesu. (Matayo 26:26-28) Yesu anzire ithwibuka ngoku mwaha engebe yiwe eyihikene ng’embanulho busana nethu. Mwabugha athi: “Mukole muthya erinyibuka.” (Soma Luka 22:19.) Wukabya wukahindana okw’Ibuka olhuholho lhwa Yesu, wukabya iwamakangania ngoku wuk’ibuka embanulho n’olhwanzo olhwa Yehova na Yesu bathuwithire.​—Lebaya Endomeko 16.

22 Embanulho ky’ekihembo kikulhu kutsibu ekya thwabirithahebwa. (2 Abanya Korinto 9:14, 15) Ekihembo ky’obughuli ekyo kikendi syaghasira n’esyomiliyoni sy’abandu ababiriholha. Esura eyo 6 n’eyo 7 sikendi soborera eki nga kyanga thokekana kithi.