1, 2. (a) Ekikaleka ekihembo ikyabya ky’omughaso okwiwe niki? (b) Busana naki endihi eyikabohola ky’ekihembo ky’oMungu ekilengire ebyosi?

EKIHEMBO kibuya kwenene ekyo wabirihabwa ni kyahi? Obughuli bunene bw’ekihembo bo buteleka ikyabya ky’omughaso okwiwe. Omughulu ekihembo kikakuletera obutseme kutse kyamabya ini kindu ekyo uyitaghire kwenene, ukasima.

² Oko bihembo byosi eby’oMungu abirituha, hali ekihembo kighuma ekyo tuyitaghire kutsibu kulenga ebindi byosi. Ky’ekihembo ekilengire ebyosi eky’oMungu abiriha abandu. Omo sura eno, tukend’igha ngoko Yehova mw’atuma Mughala wiwe, Yesu Kristo, busana tutoke erisyabyaho kera na kera. (Soma Matayo 20:28.) Erituma Yesu y’oko kihugho abye embanulo kutse endihi eyikabohola, Yehova mwakangania kw’atwanzire kutsibu.

3. Abandu bakahola busana naki?

³ Endihi eyikabohola kutse embanulo y’enzira ya Yehova ey’erilamya mw’abandu batoke eriboholwa erilwa omo rilolo n’oluholo. (Abanya Efeso 1:7) Eryowa ndeke ekyaleka itwayitagha endihi eyikabohola, litolere itwaminya ekyakoleka kera omw’irima lye Edeni. Ababuti betu ab’erimbere, Adamu na Eva, mobakola erilolo. Busana n’erilolo eryo, mobahola. Netu tukahola kundi mobatusighalirya erilolo lyabo.​—Lebaya Endomeko 9.

4. Adamu abya inindi, kandi oMungu mw’amuhaki?

 ⁴ Omughulu Yehova ahangika omulume w’erimbere yo Adamu, mwamuha ekindu eky’obughuli bunene. Mwaha Adamu y’engebe y’omundu eyihikahikene. Abya n’omubîri owahikahikene n’obulengekania obuhikahikene. Syangalwere, syangakekeluhire, kutse erihola. Yehova mw’abya nga thatha wa Adamu kundi yowamuhangika. (Luka 3:38) Yehova abya abeghere erikania naye. OMungu mwabwira Adamu yo ndeke-ndeke ng’anzire iniakolaki kandi mwamuha omubiri owakatsemesaya.​—Enzuko 1:28-30; 2:16, 17.

5. EBiblia yikabugha yiti Adamu mw’ahangikwa “omo kisosekanio” ky’oMungu, eki kikatuminyisayaki?

⁵ Adamu mwahangikwa “omo kisosekanio” ky’oMungu. (Enzuko 1:27) Yehova mwamuha emibere eyiri ng’eyiwe: ekyerileberyako olwanzo, obwenge, eritswera erihikahikene, n’obutoki. Mwaha Adamu y’obwiranda bw’eriyisombolera. Syabya ng’amasini awakakola butsira bulengekania. OMungu mwamuhangika n’obutoki bw’erisombola erikola ekyuwene kutse ekituwene. Adamu ng’alisombola erihulikirira oMungu, angabereho kera na kera omo Paradiso.

6. Abere aghana erihulikirira oMungu, Adamu mwaheryaki? Ekyo mokyatuleteraki?

⁶ Abere aghana erihulikirira oMungu n’eritswerwa oluholo, yo Adamu mwaherya ekindu ky’obughuli bunene kutsibu. Mwaherya obwira bwiwe n’oMungu, engebe eyihikahikene, n’Eparadiso, obwikalo bwiwe. (Enzuko 3:17-19) Adamu na Eva bayisombolera eritendihulikirira oMungu, habya isihakiri eriyiketera lyosi-lyosi okwibo. Busana n’ekyo Adamu akola, ‘[erilolo] molyahika omo kihugho busana n’omundu mughuma, n’oluholo molwingira busana n’[erilolo] liwe; neryo litya oluholo molwahika oko bandu abosi, kusangwa abosi mobakola [erilolo].’ (Abanya Roma 5:12) Adamu abere abikola  erilolo, ‘mwayighulya’ haghuma netu, omo bukobe bw’erilolo n’oluholo. (Abanya Roma 7:14) Hakine eriyiketera okw’itwe kwehi? Ee, line.

7, 8. Endihi eyikabohola niki?

⁷ Endihi eyikabohola niki? Omwatsi w’endihi eyikabohola akaminyisaya bindu bibiri. Eky’erimbere, endihi eyikabohola y’endihi eyikalihawa eribohola omundu kutse erikombola ekindu (erilimula). Ekyakabiri, endihi eyikabohola b’obughuli obulingirirene n’ekindu ekiryahera kutse ekiryatsandibawa.

⁸ Sihali omundu n’omughuma oyowangatoka eriliha ekyo Adamu aheraya omughulu akola erilolo n’erituletera oluholo. Aliwe, Yehova mwatuhirira h’enzira eyeritubohola erilwa omo rilolo n’oluholo. Tulebaye ngoko endihi eyikabohola yikakola, kandi nga yangatuwatikya yiti.

9. Endihi eyikabohola yangalihirwe yiti?

⁹ Sihali omundu n’omughuma okw’itwe oyowangatokire eriliha endihi eyikabohola busana n’engebe eyihikahikene eyo Adamu aheraya. Busana naki? Kundi itwe bosi situhikahikene. (Esyonyimbo 49:7, 8) Endihi eyikabohola eyabya yitolere erilihwa, yabya eyindi ngebe y’omundu eyihikahikene. Kikaleka eBiblia iyahula yo mo [‘endihi eyilingirirene.’] (1 Timoteo 2:6, NWT) Lyabya litolere endihi eyikabohola iyabya n’obughuli obulingirirene n’engebe eyo Adamu aheraya.

10. Yehova mw’akolaki atoke eriliha endihi eyikabohola?

¹⁰ Yehova mw’akolaki atoke eriliha endihi eyikabohola? Yehova mwatuma Mughala wiwe ow’obughuli bunene y’omo kihugho. Omughala wiwe oyo, yo Yesu, yowabya ekihangikwa kiwe ky’erimbere. (1 Yoane 4:9, 10) Yesu mwaligha erisigha Thatha wiwe n’obwikalo bwiwe bw’elubula. (Abanya Filipi 2:7) Yehova mwahumirya engebe ya  Yesu y’omo kihugho, neryo mwabutwa ini mundu oyuhikahikene, isyawite erilolo.​—Luka 1:35.

11. Omundu mughuma angabere ati endihi eyikabohola busana n’abandu abosi?

¹¹ Omulume w’erimbere, yo Adamu, mwaherya engebe eyihikahikene ey’abandu bosi omughulu aghana erihulikirira oMungu. Hanganasungikire owundi mundu oyowangalusirye oko bana bosi ba Adamu kw’oluholo? Inga. (Soma Abanya Roma 5:19.) Yesu, oyutewatakola erilolo n’ahake, mwaha engebe yiwe eyihikahikene mo ndihi eyikabohola. (1 Abanya Korinto 15:45) Engebe yiwe eyihikahikene yoyangalusirye oko bana ba Adamu abosi kw’oluholo.​—1 Abanya Korinto 15:21, 22.

12. Busana naki lyabya litolere Yesu iniaghalwa kutsibu?

¹² EBiblia yikakanaya bûli ngoko Yesu mwaghalwa kutsibu embere sy’erihola. Mobamuswirya butsira erighanyira, mobamuhanika oko muti, kandi mwaghalwa kutsibu erihika okwihola bolobolo iniamabinuba. (Yoane 19:1, 16-18, 30) Busana naki lyabya litolere Yesu aghalawe kutsibu? Kundi Sitani abya iniabiriyihalamba ati sihali mundu n’omughuma oyowangayiyinia eribya oyuteleghula oko Mungu amaghalwa kutsibu-tsibu. Yesu mwakangania ngoko omundu oyuhikahikene anganayiyinia eribya oyuteleghula oko Mungu mw’angaghalwa kutsibu-tsibu ati. Kwenene Yehova mwayowa ndeke kutsibu busana na Yesu!​—Emisyo 27:11; lebaya Endomeko 15.

13. Endihi eyikabohola moyalihwa yiti?

¹³ Endihi eyikabohola moyalihwa yithi? Yesu mwaha Thatha wiwe y’obughuli bw’engebe yiwe. Oko mwaka wa 33, oko Mwisi we Nisani, ekiro kye 14 oko kalendari k’Abayuda, Yehova mwalekerera esyonzighu sya Yesu simwite. (Abaebrania 10:10) Habere halaba biro bisatu, Yehova mwalubukya Yesu isyakiri mundu w’omubiri, aliwe mwamulubukya m’omundu w’ekirimu. Neryo, abere asuba  eyiri Thatha wiwe elubula, mwaha Yehova y’obughuli bw’engebe yiwe y’omundu eyihikahikene mo ndihi eyikabohola. (Abaebrania 9:24) Neryo kundi endihi eyikabohola yabirilihwa, lino kyabiritokekana tuboholawe omo rilolo n’oluholo.​—Soma Abanya Roma 3:23, 24.

14, 15. Tutolere itwakolaki amalolo wetu atoke erighanyirwa?

¹⁴ Na lino, ekihembo ky’oMungu ekilengire ebyosi kinemutuwatikya. Tulebaye ngoko kikatuwatikaya lino na kandi ngoko kikendisyatuwatikya omo biro ebikasa.

¹⁵ Amalolo wetu akaghanyirawa. Erikola ebitolere omughulu wosi likalire. Tukakola ebitatolere, kandi kikatuhikira eribugha kutse erikola ebituwene. Twangaghanyirwa tuti? Tutolere itwayikubya bomo kwenene-kwenene busana n’erilolo eryo tulyakola n’erisaba Yehova tuti atughanyire. Twamabikola tutya, itwanganayiketera ngoko twabirighanyirwa.​—Abanya Kolosai 1:13, 14; 1 Yoane 1:8, 9.

16. Tutolere itwakolaki tutoke eribya n’obunya-mutima (ezamiri) obubondere?

¹⁶ Twanganabya n’obunya-mutima (ezamiri) obubondere. Obunya-mutima bwetu bwamatubwira buti twabirikola erilolo, tukayowa muhanda, nibya tukayowa nga twabiritwa olubanza kandi nga situli na mughaso. Aliwe, litolere iwahanda omutima. Twamasaba Yehova tuti atughanyire tuminye ngoko akendituhulikirira n’eritughanyira. (Abaebrania 9:13, 14) Yehova anzire itwamubwira ebyosi ebikatwaghalaya n’erilemerwa lyetu. (Abaebrania 4:14-16) Ekyo kikendileka itwabya omo buholo haghuma n’oMungu.

17. Ni miyisa yahi eyo twangabana kundi Yesu mwatuholera?

¹⁷ Eribya n’eriyiketera ly’engebe y’erikota. ‘Obuhingi bw’erikola ebibi ni luholo, nikwa ekihembo ekikalua [ew’oMungu] ni ngebe y’erikota busana na Kristo  Yesu, Omukama wetu.’ (Abanya Roma 6:23) Kundi Yesu mwatuholera, twanganasyabyaho kera na kera n’eribya n’omubiri owahikahikene. (Eribisulirwa 21:3, 4) Aliwe tutolere itwakolaki tutoke eribana emiyisa eyi?

18. Tukaminya tuti ngoko Yehova atwanzire?

¹⁸ Terilengekania ngoko ukayowa omundu amakuha ekihembo ekyuwene. Endihi eyikabohola ky’ekihembo ekilengire ebyosi, kandi tutolere itwasima Yehova yo kutsibu busana nayo. Yoane 3:16, NWT yikatubwira yiti: ‘[OMungu] mwanza ekihugho kyo kutsibu kyaleka iniaha Mughala wiwe, ekyusa kiwe.’ Kwenene, Yehova atwanzire kutsibu kyaleka iniatuha Mughala wiwe ow’obughuli bunene, Yesu. Kandi twasi na Yesu naye kw’atwanzire, kundi mwaligha erituholera. (Yoane 15:13) Ekihembo ky’endihi eyikabohola kitolere ikyaleka iwaligha ngoko Yehova na Yesu bakwanzire kwenene.​—Abanya Galatia 2:20.

19, 20. (a) Wangabya mwira wa Yehova wuti? (b) Wangakangania wuti ngoko w’ikirirye endihi eyikabohola?

¹⁹ Kundi wamab’igha oko lwanzo lunene lw’oMungu, wangatoka uti eribya mwira wiwe? Si kyolo erianza omundu oyo utasi. Yoane 17:3 ikabugha yiti twanganaminya Yehova. Ukendibya unemukola utya, erimwanza lyaghu likendikula, ukendianza erimutsemesya, kandi ukendibya mwira wiwe. Busana n’ekyo ulolaye embere erigha eriminya Yehova uk’igha eBiblia.​—1 Yoane 5:3.

²⁰ W’ikiriraye endihi eyikabohola. EBiblia yikabugha yiti “oyukikiriraya Omughala awite engebe y’erikota.” (Yoane 3:36) Erikirirya ni bughambuki? Ni bughambu erikola ebyo Yesu atukangiriraya ati tukole. (Yoane 13:15) Sibugha omo buno lisa tuti tw’ikirirye Yesu. Erikirirya endihi eyikabohola tutolere itwakangania ly’omo mategheko  kutse emibiri yetu. Yakobo 2:26, ikabugha yiti: “Erikirirya butsira mibiri liholire.”

21, 22. (a) Busana naki tutolere erihindana okw’ibûka Oluholo lwa Kristo obuli mwaka? (b) Esura eye 6 n’eye 7 sikendikania oko mwatsi wahi?

²¹ Uhike oko muhindano w’Eribûka oluholo lwa Kristo. Erigholo ly’embere sy’oluholo lwa Yesu, mwatukangirirya ati tutolere itwabya tukibûka oluholo lwiwe. Tukakola tutya obuli mwaka, kandi kyo kikahulawa mo Eryibûka oluholo lwa Yesu kutse ‘Ebyalya by’Erigholo by’Omukama’. (1 Abanya Korinto 11:20; Matayo 26:26-28) Yesu anzire itwibûka ngoko mwaha engebe yiwe eyihikahikene yibye endihi eyikabohola busana netu. Mwabugha ati: “Mukole mutya erinyibûka.” (Soma Luka 22:19.) Omughulu ukahindana okw’ibûka Oluholo lwa Yesu, ukakanganaya ngoko uk’ibûka endihi eyikabohola n’olwanzo olo Yehova na Yesu bali nalo okw’itwe.​—Lebaya Endomeko 16.

²² Endihi eyikabohola ky’ekihembo ekilengire ebyosi ekyo twabirihebwa. (2 Abanya Korinto 9:14, 15) Ekihembo ky’obughuli ekyo kikendisyawatikya n’esyomiliyoni sy’abandu ababirihola. Esura eye 6 n’eye 7 sikendikania ekyo nga kyangatokekana kiti.