1, 2. (a) I yini lexi endlaka leswaku nyiko yi va ya nkoka eka wena? (b) Ha yini nkutsulo ku ri nyiko leyinene ngopfu leyi humaka eka Xikwembu?

HI YIHI nyiko leyinene ngopfu leyi u nga tshama u nyikiwa yona? A swi bohi leswaku nyiko yi durha leswaku yi va ya nkoka eka wena. Loko yi ku tsakisa kumbe yi ri nchumu lowu u wu lavaka hakunene, wa yi tlangela.

² Eka tinyiko hinkwato leti Xikwembu xi nga tshama xi hi nyika tona, ku ni yin’we ntsena leyi hi yi lavaka swinene ku tlula nchumu wun’wana ni wun’wana. I nyiko leyinene ngopfu leyi Xikwembu xi yi nyikeke vanhu. Eka ndzima leyi, hi ta dyondza leswaku Yehovha u rhumele N’wana wakwe, Yesu Kreste, leswaku hi ta hanya hilaha ku nga heriki. (Hlaya Matewu 20:28.) Hi ku rhumela Yesu emisaveni tanihi nkutsulo, Yehovha u kombise leswaku wa hi rhandza hakunene.

3. Ha yini vanhu va fa?

³ Nkutsulo i ndlela leyi Yehovha a yi tirhisaka leswaku a ponisa vanhu eka xidyoho ni rifu. (Vaefesa 1:7) Leswaku hi twisisa leswaku ha yini nkutsulo a wu laveka, hi fanele hi tiva leswi endlekeke emalembeni ya magidi lama hundzeke entangeni wa Edeni. Vatswari va hina vo sungula, ku nga Adamu na Evha, va dyohile. Hikwalaho ka leswi va dyoheke va file. Ha fa hikwalaho ka xidyoho lexi hi xi kumeke eka Adamu na Evha.—Vona Nhlamuselo ya le hansie 9.

4. Adamu a ku ri mani naswona a ri na yini?

 ⁴ Loko Yehovha a vumba munhu wo sungula, Adamu, U n’wi nyike nchumu wun’wana wa nkoka swinene. U n’wi vumbe a hetisekile. A a ri ni miehleketo ni miri leswi hetisekeke. A nga ta vabya, a dyuhala ni ku tlhela a fa. Leswi Yehovha a vumbeke Adamu, a a fana ni tatana eka yena. (Luka 3:38) Nkarhi ni nkarhi Yehovha a vulavula na yena. U swi veke erivaleni leswi a swi langutele eka Adamu naswona u n’wi nyike ntirho lowu a ta tiphina ha wona.—Genesa 1:28-30; 2:16, 17.

5. Xana swi vula yini loko Bibele yi vula leswaku Adamu a vumbiwe hi “xifaniso xa Xikwembu”?

⁵ Adamu a vumbiwe hi “xifaniso xa Xikwembu.” (Genesa 1:27) Yehovha u n’wi vumbe a ri ni timfanelo to fana ni ta Yena, leti katsaka rirhandzu, vutlhari, vululami ni matimba. U vumbe Adamu a ri ni ntshunxeko wa ku tihlawulela. Adamu a nga ri rhoboto. Leswi vulaka leswaku a ta tihlawulela ku endla leswi nga swinene kumbe leswi nga riki swinene. Loko Adamu a a hlawule ku yingisa Xikwembu, a ta va a hanye hilaha ku nga heriki eParadeyisini.

6. Loko Adamu a hlawula ku ka a nga yingisi Xikwembu, u lahlekeriwe hi yini? Xana leswi swi hi khumba njhani?

⁶ Loko Adamu a ta va a hlawule ku ka a nga yingisi Xikwembu sweswo swi endle leswaku a fa kutani a lahlekeriwa swinene. U lahlekeriwe hi vuxaka byo hlawuleka na Yehovha, vutomi lebyi hetisekeke ni kaya rakwe ra Paradeyisi. (Genesa 3:17-19) Adamu na Evha a va rivaleriwanga xidyoho xa vona hikuva va hlawule ku ka va nga yingisi Xikwembu. Hikwalaho ka leswi Adamu a swi endleke, ‘xidyoho xi nghene emisaveni ni rifu hikwalaho ka xidyoho, xisweswo rifu ri tlulele vanhu hinkwavo hikuva hinkwavo va dyohile.’ (Varhoma 5:12) Loko Adamu a dyoha, u ‘tixavisile’ eka xidyoho ni rifu ku katsa na hina. (Varhoma 7:14) Xana hina hi na wona ntshembo wo rivaleriwa? Ina, hi na wona.

7, 8. I yini nkutsulo?

 ⁷ I yini nkutsulo? Nkutsulo wu katsa swilo swimbirhi. Xo sungula, nkutsulo i mali leyi hakeriwaka leswaku ku ntshunxiwa munhu wo karhi kumbe leswaku ku tlhela ku xaviwa nchumu wo karhi. Xa vumbirhi, nkutsulo i hakelo leyi sivaka, kumbe leyi hakelaka nchumu wo karhi.

⁸ A ku na munhu loyi a nga kotaka ku hakela leswi lahlekeke loko Adamu a dyoha kutani a endla leswaku hi fa. Kambe Yehovha u endle leswaku ku va ni ndlela leyi hi ntshunxaka eka xidyoho ni rifu. A hi dyondze ndlela leyi nkutsulo wu tirhaka ha yona ni ndlela leyi hi nga vuyeriwaka ha yona eka wona.

9. Xana nkutsulo a wu ta hakeriwa njhani?

⁹ A nga kona eka hina loyi a ta swi kota ku hakela nkutsulo wa vutomi lebyi hetisekeke lebyi Adamu a lahlekeriweke ha byona. Ha yini? Hikuva hinkwerhu ka hina a hi hetisekanga. (Pisalema 49:7, 8) Nkutsulo a wu fanele wu humesiwa hi munhu un’wana loyi a hetisekeke. Hi yona mhaka leyi wu vitaniwaka “nkutsulo lowu yelanaka.” (1 Timotiya 2:6) Nkutsulo a wu fanele wu fana ni vutomi lebyi Adamu a lahlekeriweke ha byona.

10. Yehovha u wu nyikele njhani nkutsulo?

¹⁰ Yehovha u wu nyikele njhani nkutsulo? U rhumele N’wana wakwe wa risima swinene emisaveni. N’wana loyi, Yesu, i mativula ya ntumbuluko wakwe. (1 Yohane 4:9, 10) Yesu a a tiyimisele ku siya Tata wakwe ni kaya rakwe ra le tilweni. (Vafilipiya 2:7) Yehovha u tise Yesu emisaveni ku suka etilweni kutani Yesu u velekiwe tanihi munhu loyi a hetisekeke a nga ri na xidyoho.—Luka 1:35.

11. Swi nga kotekisa ku yini leswaku munhu un’we a va nkutsulo wa vanhu hinkwavo?

¹¹ Munhu wo sungula, Adamu, u endle leswaku vanhu  hinkwavo va nga ha hetiseki loko a hlawula ku ka a nga n’wi yingisi Yehovha. Xana a ta va kona munhu un’wana loyi a ta swi kota ku endla leswaku vana hinkwavo va Adamu va nga fi? Ina. (Hlaya Varhoma 5:19.) Yesu, loyi a nga si tshama a dyoha, u nyikele hi vutomi byakwe lebyi hetisekeke leswaku byi va nkutsulo. (1 Vakorinto 15:45) Vutomi byakwe lebyi hetisekeke a byi ta endla leswaku vana hinkwavo va Adamu va nga ha fi.—1 Vakorinto 15:21, 22.

12. Ha yini Yesu a xanisiwe swinene?

¹² Bibele yi hlamusela ndlela leyi Yesu a xanisekeke ha yona loko a nga si fa. U biwe hi ndlela ya nsele, a beleriwa emhandzini ya nxaniso ni ku fa hakatsongotsongo hi ndlela yo vava. (Yohane 19:1, 16-18, 30) Ha yini Yesu a xanisiwe swinene? Hikuva Sathana u vule leswaku a ku na munhu loyi a ta tshama a tshembekile eka Xikwembu loko a xanisiwa swinene. Yesu u swi kombisile leswaku munhu loyi a hetisekeke a nga swi kota ku tshama a tshembekile eka Xikwembu hambiloko a xanisiwa swinene. Ehleketa ndlela leyi Yehovha a tibumeke ha yona hi Yesu!—Swivuriso 27:11; vona Nhlamuselo ya le hansi 15.

13. Xana nkutsulo wu nyikeriwe njhani?

¹³ Xana nkutsulo wu nyikeriwe njhani? Yesu u nyike Tata wakwe vutomi byakwe. Hi lembe ra 33, hi Nisani 14 hi ku ya hi khalendara ya Xiyuda, Yehovha u pfumelele valala va Yesu leswaku va n’wi dlaya. (Vaheveru 10:10) Endzhaku ka masiku manharhu, Yehovha u pfuxe Yesu, a nga ri munhu wa nyama kambe a ri munhu wa moya. Endzhaku ka sweswo, loko Yesu a tlhelela eka Tata wakwe etilweni, u nyikele vutomi byakwe lebyi hetisekeke eka Yehovha tanihi nkutsulo. (Vaheveru 9:24) Kutani leswi sweswi nkutsulo wu nyikeriweke, hi ni lunghelo ro ntshunxiwa eka xidyoho ni rifu.—Hlaya Varhoma 3:23, 24.

14, 15. Hi fanele hi endla yini leswaku hi rivaleriwa?

¹⁴ Se hi vuyeriwile hi nyiko leyinene ngopfu leyi Xikwembu xi hi nyikeke yona. A hi voneni ndlela leyi hi vuyeriwaka ha yona sweswi ni ndlela leyi hi nga ta vuyeriwa ha yona enkarhini lowu taka.

¹⁵ Hi rivaleriwa swidyoho. Swa tika ku endla leswi nga swinene minkarhi hinkwayo. Hi endla swihoxo naswona minkarhi yin’wana hi vula ni ku endla swilo swo biha. (Vakolosa 1:13, 14) Hi nga rivaleriwa njhani? Hi fanele hi tisola swi huma embilwini hikwalaho ka swilo swo biha leswi hi swi endleke naswona hi ku titsongahata hi kombela Yehovha leswaku a hi rivalela. Kutani hi nga tiyiseka leswaku hi rivaleriwile.—1 Yohane 1:8, 9.

16. Hi fanele hi endla yini leswaku hi va ni ripfalo leri baseke?

¹⁶ Hi nga va ni ripfalo leri baseke. Loko ripfalo ra hina ri hi byela leswaku hi dyohile, swi endla leswaku hi tivona nandzu, hi nga vi na ntshembo ni ku titwa hi nga pfuni nchumu. Kambe a hi fanelanga hi hela matimba. Loko hi kombela Yehovha leswaku a hi rivalela, hi nga tiyiseka leswaku u ta hi yingisela ni ku tlhela a hi rivalela. (Vaheveru 9:13, 14) Yehovha u lava leswaku hi n’wi byela swiphiqo ni ku tsana ka hina. (Vaheveru 4:14-16) Xisweswo, hi ta va ni ku rhula ni Xikwembu.

17. Hi yihi mikateko leyi hi nga ta yi kuma hikwalaho ka leswi Yesu a hi feleke?

¹⁷ Hi va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki. “Hakelo leyi tisiwaka hi xidyoho i rifu, kambe nyiko leyi nyikiwaka hi Xikwembu i vutomi lebyi nga heriki ha Kreste Yesu Hosi ya hina.” (Varhoma 6:23) Leswi Yesu a hi feleke, hi ta hanya hilaha ku nga heriki ni ku tiphina hi vutomi lebyi hetisekeke. (Nhlavutelo 21:3, 4) Kambe hi fanele hi endla yini leswaku hi kuma mikateko leyi?

18. Hi swi tiva njhani leswaku Yehovha wa hi rhandza?

¹⁸ Ehleketa leswi u tsakisaka xiswona loko munhu wo karhi a ku nyika nyiko yo saseka. Nkutsulo i nyiko leyinene ngopfu ku tlula hinkwato naswona hi fanele hi n’wi nkhensa swinene Yehovha hikwalaho ka yona. Yohane 3:16 yi vula leswaku “Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe.” Yehovha u hi rhandza swinene lerova a nyikela hi N’wana wakwe wa risima, Yesu. Ha swi tiva leswaku Yesu na yena wa hi rhandza, hikuva u tiyimisele ku hi fela. (Yohane 15:13) Nyiko leyi ya nkutsulo yi fanele yi ku tiyisekisa leswaku Yehovha na Yesu va ku rhandza hakunene.—Vagalatiya 2:20.

19, 20. (a) U nga endla njhani leswaku u va munghana wa Yehovha? (b) U nga swi kombisa njhani leswaku u amukela gandzelo ra nkutsulo ra Yesu?

¹⁹ Leswi sweswi u dyondzeke hi ndlela leyi Xikwembu xi hi rhandzaka ha yona, u nga swi endlisa ku yini leswaku u va munghana wa xona? A swi olovi ku rhandza munhu loyi u nga n’wi tiviki. Yohane 17:3 yi vula leswaku hi nga swi kota ku tiva Yehovha. Loko u ri karhi u endla leswi, ndlela leyi u n’wi rhandzaka ha yona yi ta kula, u ta lava ku n’wi tsakisa naswona u ta va munghana wakwe. Kutani yana emahlweni u dyondza hi Yehovha hi ku dyondza Bibele.—1 Yohane 5:3.

²⁰ Amukela gandzelo ra nkutsulo ra Yesu. Bibele yi vula leswaku loyi a “kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 3:36) Swi vula yini ku kombisa ripfumelo? Swi vula ku endla leswi Yesu a hi dyondziseke ku endla swona. (Yohane 13:15) A hi nge vuli ntsena leswaku ha pfumela eka Yesu. Leswaku hi amukela nkutsulo, hi fanele hi endla swo karhi ku kombisa ripfumelo ra  hina. Eka Yakobo 2:26, hi hlaya leswi: “Ripfumelo leri nga riki na mintirho ri file.”

21, 22. (a) Ha yini lembe ni lembe hi fanele hi va kona eXitsundzuxweni xa rifu ra Kreste? (b) Hi ta bula hi yini eka Ndzima 6 na 7?

²¹ Vana kona eXitsundzuxweni xa rifu ra Kreste. Eka madyambu lawa Yesu a feke ha wona, u hi dyondzise ndlela leyi hi faneleke hi endla ha yona xitsundzuxo xa rifu rakwe. Hi xi endla lembe ni lembe naswona xi vitaniwa Xitsundzuxo kumbe “xilalelo xa Hosi.” (1 Vakorinto 11:20; Matewu 26:26-28) Yesu u lava hi tsundzuka leswaku u nyikele hi vutomi byakwe lebyi hetisekeke tanihi nkutsulo eka hina. U te: “Tshamani mi ri karhi mi endla leswi leswaku mi ndzi tsundzuka.” (Hlaya Luka 22:19.) Loko u va kona eXitsundzuxweni, u kombisa leswaku u tsundzuka nkutsulo ni ndlela leyi Yehovha na Yesu va hi rhandzaka ha yona.—Vona Nhlamuselo ya le hansi 16.

²² Nkutsulo i nyiko leyinene ngopfu leyi hi nga nyikiwaka yona. (2 Vakorinto 9:14, 15) Nyiko yoleyo ya risima yi ta vuyerisa vanhu va timiliyoni lava se va feke. Eka Ndzima 6 na 7 hi ta bula hi ndlela leyi sweswo swi kotekaka ha yona.