1, 2. 1) ¿Kʼu yuʼun ep sbalil chkiltik li jun matanale? 2) ¿Kʼu yuʼun stuk xa noʼox jech li matanal laj yakʼbutik li Jeovae?

¿KʼUSI matanal ti mas lek yakʼojboxuke? ¿Kʼu yuʼun ep sbalil chavil li jun matanale? Mu persauk ti toyoluk stojol li amoton sventa epuk sbalil xavile. Pe chatoj tajek ta vokol mi xamuyubaj yuʼune o mi jaʼ li kʼusi chtun avuʼune.

² Ep kʼusi skʼelanojbutik li Diose, pe oy jun matanal yakʼojbutik ti toj echʼ noʼox sbalil xchiʼuk ti mu kʼusi xkoʼolaj-oe. Li matanale jaʼ ti laj yakʼbutik xkuxlejal Xnichʼon sventa spojutike. Koliyal taje xuʼ jtatik kuxlejal sbatel osil (kʼelo Mateo 20:28). Kʼalal takat talel ta balumil li Jesuse, laj yakʼbutik ta ilel ti skʼanojutik tajek li Jeovae. Li ta kapitulo liʼe ta jkʼelbetik mas skʼoplal li matanal taje.

3. ¿Kʼu yuʼun chijcham?

³ Sventa tspojutik ta mulil xchiʼuk ta lajelal li Diose, jaʼ la stunes li xkuxlejal Jesus ti laj yakʼ ta matanale (Efesios 1:7). Sventa jnaʼtik kʼu yuʼun jtunel kuʼuntik ti chkichʼtik pojele, baʼyel jkʼelbetik skʼoplal kʼusi kʼot ta stojolalik li baʼyel jtot jmeʼtik li ta nichimaltik Eden leʼ xa ta sjaymilal jabile. Li Adan xchiʼuk Evae la saʼ smulik xchiʼuk chamik. Jech oxal, ta skoj ti jkuchojtik talel li mulile, chijcham ek (kʼelo nota 9).

4. 1) ¿Buchʼu jaʼ li Adane? 2) ¿Kʼu toʼox yelan xkuxlejal kʼalal muʼyuk toʼox spasoj smule?

 ⁴ Li Adane jaʼ li baʼyel krixchano la spas Jeovae. Kʼalal meltsanat yuʼun Jeovae, akʼbat jun matanal ti stuk noʼox jeche, yuʼun batsʼi tukʼ li xkuxlejale. Li Adane tukʼ li snopbene xchiʼuk muʼyuk choplejal li ta sbekʼtale. Jech oxal, muʼyuk ch-ipaj, muʼyuk chmalub xchiʼuk muʼyuk chcham ti jechuke. Ta skoj ti jaʼ meltsanat yuʼun Jeova li Adane xkoʼolaj kʼuchaʼal jaʼ Stot (Lukas 3:38). Li Jeovae nopoltik toʼox tskʼopon Adan yoʼ jamal xalbe li kʼusitik skʼan spase. Jech xtok, li Adane akʼbat yabtel ti kʼupil sbae (Jenesis 1:28-30; 2:16, 17).

5. ¿Kʼusi skʼan xal ti laj yichʼ meltsanel kʼuchaʼal slokʼol Dios li Adane?

⁵ Li Adane laj yichʼ meltsanel kʼuchaʼal slokʼol Dios (Jenesis 1:27). Jaʼ xkaltik, ti laj yichʼ pasel kʼuchaʼal li stalelaltak Jeovae, jech kʼuchaʼal, pʼijilal, tukʼilal xchiʼuk juʼelal. Jech xtok, li Adane mu xkoʼolaj ta junuk makina ti persa skʼan oyuk yajval yoʼ x-abteje. Yuʼun kʼalal meltsanat yuʼun Diose, akʼbat snopben stuk. Xuʼ stʼuj mi jaʼ tspas li kʼusi leke o li kʼusi chopole. Ti lajuk xchʼunbe smantal Jeova li Adane, kuxi sbatel osil jechuk li ta paraisoe.

6. ¿Kʼusi chʼay yuʼun Adan kʼalal la stoy sba ta stojolal Diose?

⁶ Ta skoj ti la stoy sba ta stojolal Dios li Adane, tsots kʼusi kʼot ta stojolal. Yuʼun albat ti chchame xchiʼuk muʼyuk xa lek laj yil sba xchiʼuk li Jeovae. Maʼuk noʼox, yuʼun maʼuk xa tukʼil krixchano xchiʼuk laj yichʼ nutsel lokʼel li ta paraisoe (Jenesis 3:17-19). Chʼay spatobil yoʼontonik li baʼyel jtot jmeʼtik ta skoj ti la stoy sbaike.

7, 8. ¿Kʼusi kʼot ta jtojolaltik ta skoj li smul Adane?

⁷ Chopol kʼusi kʼot ta jtojolaltik ta skoj smul li Adane, yuʼun li Romanos 5:12 chal ti «och talel li mulil ta  balumile, jech ta skoj mulil och talel ek li lajelale, jaʼ yuʼun chcham skotol krixchanoetik ta skoj ti jpasmulil kʼot skotolike». Ta skoj ti la saʼ smul li Adane, jkotoltik chijchamutik xchiʼuk la jkuchtik li mulile (Romanos 7:14). Pe ¿mi oy spatobil koʼontontik li voʼotike? Oy.

⁸ Ti melel xkaltike, mi junuk jpasmulil krixchano xtoj yuʼun li kʼusi la sokes Adan kʼalal la spas smul ti jaʼ ta skoj chijchame. Li Jeovae oy kʼusi la xchapan yoʼ spojutik lokʼel ta mulil xchiʼuk ta lajelale. Jkʼeltik batel kʼu yelan laj kichʼtik pojel xchiʼuk ti kʼu yelan xuʼ jtabetik sbalile.

9. ¿Kʼusi skʼan xichʼ akʼel sventa xkichʼtik pojel?

⁹ Chʼabal junuk krixchano ti xtoj yuʼun li tukʼil kuxlejal ti chʼay yuʼun li Adane, ¿kʼu yuʼun? Yuʼun naka jpas mulilutik (Salmo 49:7, 8). Jech oxal, persa skʼan xichʼ akʼel junuk tukʼil kuxlejal yoʼ xtoj li kʼusi chʼaye, jaʼ xkaltik, ti xichʼ akʼel junuk kuxlejal yoʼ xkʼot «kʼuchaʼal pojelal sventa xtoj-o skotol li krixchanoetike» (1 Timoteo 2:6). Li xkuxlejal laj yakʼ Jesuse koʼol sbalil xchiʼuk li kuxlejal ti la xchʼay Adane.

10. ¿Kʼusi la spas Jeova sventa spojutik?

¹⁰ ¿Kʼusi la spas Jeova sventa spojutik? Jaʼ la stak talel ta balumil li Jesus ti jaʼ li skʼanbil Nichʼone (1 Juan 4:9, 10). Li Jesuse ta sjunul yoʼonton laj yikta komel Stot xchiʼuk ti kʼu toʼox yelan xkuxlejal ta vinajele (Filipenses 2:7). Li Jeovae la sjelubtasbe xkuxlejal Xnichʼon ta yalajeb Maria. Jaʼ jech vokʼ ta balumil li Jesuse, tukʼil krixchano vokʼ xchiʼuk mi jsetʼuk smul (Lukas 1:35).

11. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti xpoj yuʼun skotol krixchanoetik li jun noʼox vinike?

¹¹ Jech kʼuchaʼal laj xa jkʼeltike, li baʼyel vinike la stoy  sba ta stojolal Jeova xchiʼuk jaʼ jech chʼay kuʼuntik li tukʼil kuxlejale. ¿Mi xpoj yuʼun skotol krixchanoetik li jun noʼox vinike? Tana, ¿kʼuxi jnaʼojtik? Taje tstakʼbutik Vivlia ta Romanos 5:19 (kʼelo). Li Jesuse mi jsetʼuk la saʼ smul, jaʼ yuʼun xuʼ xakʼ xkuxlejal sventa spoj ta lajelal skotol li snitilulal Adane (1 Korintios 15:21, 22, 45).

12. ¿Kʼu yuʼun tsots laj yil svokol li Jesuse?

¹² Li Vivliae chal kʼu yelan laj yil svokol Jesus kʼalal jutuk xa ox skʼan xmilate. Muʼyuk xkʼuxul yoʼonton la smajik, la sbajik ta jtel teʼ, kʼunkʼun cham xchiʼuk tsots laj yil svokol (Juan 19:1, 16-18, 30; kʼelo nota 15). ¿Kʼu yuʼun tsots laj yil svokol li Jesuse? Yuʼun li Satanase laj yal ti mu buchʼu xuʼ tukʼ xakʼ sba ta stojolal Dios mi tsots laj yil svokole. Li Jesuse laj yakʼ ta ilel ti xuʼ tukʼ xakʼ sba ta stojolal Dios li jun tukʼil krixchano akʼo mi toj echʼ xa noʼox tsots ti kʼu yelan chichʼ akʼel ta prevae. ¡Xmuyubaj tajek Jeova ta stojolal li Xnichʼone! (Proverbios 27:11).

13. ¿Kʼusi skʼan xkʼot ta pasel sventa xkichʼtik pojele?

¹³ ¿Kʼusi skʼan xkʼot ta pasel sventa xkichʼtik pojele? Li ta 14 yuʼun nisan * ta sjabilal 33, li Jeovae laj yakʼ ti akʼo xmilat yuʼun yajkontratak li Jesuse (Ebreos 10:10). Kʼalal oxib xa ox kʼakʼal slajel li Jesuse, chaʼkuxesat yuʼun Jeova xchiʼuk akʼbat sbekʼtal ti mu xvinaj ta kʼelele. Li slajeb kʼusi kʼot ta pasel yoʼ xkichʼtik pojele jaʼ ti muy batel ta stojolal Stot ta vinajel li Jesuse (Ebreos 9:24). Li Diose la xchʼam ti laj yakʼ ta matanal xkuxlejal li Jesuse. Koliyal ti laj yakʼ xkuxlejale, avie xuʼ jtatik perton xchiʼuk xuʼ xijkol li ta lajelale (kʼelo Romanos 3:23, 24).

14, 15. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa xakʼutik ta perton li Jeovae?

¹⁴ Toj ep ta jtabetik sbalil ti laj yakʼ xkuxlejal li Jesuse. Jkʼeltik batel kʼuxi ta jtabetik sbalil avi xchiʼuk ta mas jelavel li kʼupil sba matanal yakʼojbutik Diose.

¹⁵ Xuʼ jtatik perton. Vokol chkaʼitik sventa tukʼ skotol li kʼusi ta jpastike, yuʼun oy onoʼox bu chijchʼay. Bateltike ta jkʼopojeltik o li ta kʼusitik ta jpastike. Pe ¿kʼuxi xuʼ jtatik perton? Skʼan jsutes koʼontontik ta melel xchiʼuk skʼan bikʼit xkakʼ jbatik kʼalal ta jkʼanbetik Jeova ti spasutik ta pertone. Mi jech ta jpastike, xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti chakʼbutik pertone (Kolosenses 1:13, 14; 1 Juan 1:8, 9).

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa sakuk li jnopbentike?

¹⁶ Xuʼ sak li jol koʼontontike. Kʼalal chopol kʼusi jpasojtike te xvulvun-o li koʼontontike, jech oxal xuʼ van ta jnoptik ti mu kʼusi xijtun-oe xchiʼuk ti chʼabal xa spatobil koʼontontike. Pe skʼan mu xijchibaj-o, mi ta jkʼanbetik vokol Jeova sventa spasutik ta pertone, xuʼ jpʼel ta koʼontontik ti chchikintabutik xchiʼuk ti tspasutik ta pertone (Ebreos 9:13, 14). Li Jeovae oy ta yoʼonton ti xkalbetik skotol ti kʼusi ta xkil-o jvokoltike o ti kʼusi vokol chkaʼitik yiktael o stsalele (Ebreos 4:14-16) Mi jech ta jpastike, xuʼ sak jol koʼontontik ta stojolal li Jeovae.

17. ¿Kʼusitik lekik xuʼ jkʼupintik koliyal ti cham ta jtojolaltik li Jesuse?

¹⁷ Xuʼ xijkuxi sbatel osil. «Yuʼun li stojol mulile jaʼ li lajelale, yan li matanal chakʼ Diose jaʼ kuxlejal sbatel osil ta stojolal li Kristo Jesus ti jaʼ Kajvaltike» (Romanos 6:23). Koliyal ti laj yakʼ xkuxlejal ta jtojolaltik li Jesuse xuʼ xijkuxi sbatel osil xchiʼuk muʼyuk xa chij-ipaj (Apokalipsis 21:3, 4). ¿Kʼusi skʼan jpastik sventa jkʼupintik taje?

18. ¿Kʼuxi jnaʼojtik ti skʼanojutik li Jeova xchiʼuk Jesuse?

¹⁸ Nopbo skʼoplal kʼu yelan chkaʼi jbatik kʼalal chkichʼtik akʼbel junuk kʼupil sba matanale. Li xkuxlejal Jesuse jaʼ li matanal ti stuk noʼox jech yakʼojbutik li Jeovae, jech oxal sta-o ti jtojbetik ta vokole. Xi chal ta Juan 3:16: «Yuʼun skʼanoj tajek krixchanoetik li Diose, jaʼ yuʼun laj yakʼ li jun noʼox Xnichʼon». Jnaʼojtik ti skʼanojutik li Jesus eke, yuʼun muʼyuk la sjalan sba ta yakʼel xkuxlejal ta jtojolaltik (Juan 15:13). Li xkuxlejal Jesuse jaʼ li matanal ti chakʼ ta ilel ti skʼanojutik ta jujuntal li Jeova xchiʼuk Jesuse (Galatas 2:20).

19. ¿Kʼusi xuʼ xapas sventa xakʼot ta yamigo li Jeovae?

¹⁹ Avi ti anaʼoj xa ti skʼanojutik tajek li Jeovae, ¿kʼusi xuʼ xapas sventa xakʼot ta yamigo? Jaʼ ti xavojtikine. Mu xuʼ jkʼantik li buchʼu mu xkojtikintike. Ta Juan 17:3 chal ti xuʼ xkojtikintik li Jeovae. Jaʼ yuʼun, mi chavojtikin batele, chlik akʼan, chapas li kʼusi lek chile xchiʼuk chakʼot ta yamigo. Jech oxal, mu xavikta aba ta xchanel Avivlia sventa xavojtikin batel mas li Jeovae (1 Juan 5:3).

20. ¿Kʼuxi chkakʼtik ta ilel ti oy xchʼunel koʼontontik ta sventa li matanal laj yakʼ Jesuse?

²⁰ Oyuk xchʼunel avoʼonton ta sventa li matanal laj yakʼ Jesuse. Li Vivliae chal ti «tsta xkuxlejal sbatel osil li buchʼu chakʼ xchʼunel yoʼonton ta stojolal li Nichʼonile» (Juan 3:36). Pe ¿kʼusi skʼan xal ti oy xchʼunel koʼontontike? Jaʼ ti jpastik skotol li kʼusi laj yakʼ ta chanel li Jesuse (Juan 13:15). Mu baluk noʼox mi chkaltik ti jchʼunojtik li Jesuse, yuʼun skʼan xvinaj ta kʼusitik ta jpastik ti oy xchʼunel koʼontontik ta sventa li matanal laj yakʼ Jesuse.  Li Santiago 2:26 chal ti «chamem xchʼunel koʼontontik kʼalal chʼabal yabtelal eke».

21, 22. 1) ¿Kʼu yuʼun skʼan xijbat jujun jabil li ta Snaʼobil slajel Kristoe? 2) ¿Kʼusi ta jkʼeltik li ta kapitulo 6 xchiʼuk 7?

²¹ Skʼan xabat li ta Snaʼobil slajel Kristoe. Li ta yakʼobalil kʼalal chcham xa ox li Jesuse laj yal ti jvules ta joltik li slajele. Mi chijbat skotol jabil li ta Snaʼobil slajel Kristoe o li ‹Veʼlil ta bat kʼakʼal yuʼun Kajvaltike›, yakal me ta jchʼuntik li kʼusi laj yal komele (1 Korintios 11:20; Mateo 26:26-28). Li Jesuse oy ta yoʼonton ti jvules ta joltik ti laj yakʼ xkuxlejal sventa spojutike. Xi laj yale: «Jech xapasilanik-o sventa jnaʼobil» (kʼelo Lukas 22:19). Mi chijbat li ta Snaʼobil slajel Kristoe, chkakʼtik ta ilel ti te ta joltik ti la spojutike xchiʼuk ti skʼanojutik tajek li Jeova xchiʼuk li Jesuse (kʼelo nota 16).

²² Muʼyuk yan matanal ti xkoʼolaj kʼuchaʼal li matanal laj yakʼ Jesuse (2 Korintios 9:14, 15). Li ta kapitulo 6 xchiʼuk 7 li ta livro liʼe, ta jkʼeltik kʼuxi xuʼ jtabetik sbalil li matanale xchiʼuk kʼusi sbalil tstabeik li smiyonal krixchanoetik ti chamemike.