1—3. Бәшәријјәт нәјин дустағыдыр вә Аллаһ инсанлары онун әлиндән неҹә гуртараҹаг?

ТӘСӘВВҮР един ки, төрәтмәдијиниз бир ҹинајәтә ҝөрә сизә өмүрлүк һәбс ҹәзасы кәсилиб. Азадлыға чыхаҹағыныза һеч бир үмид јохдур. Чох пәришан вә чарәсиз һалдасыныз. Һәр јердән әлинизи үздүјүнүз ан сәлаһијјәтли бир шәхс сөз верир ки, сизә көмәк едәҹәк. Һәмин ан һансы һиссләри кечирәрдиниз?

² Һамымыз өлүмүн дустағыјыг. Нә етсәк дә, ондан ҹанымызы гуртара билмәрик. Лакин Јеһова Аллаһ бөјүк гүдрәт саһиби олдуғу үчүн бизи өлүмүн әсарәтиндән азад етмәк игтидарындадыр. О, сөз верир ки, «ахырынҹы дүшмән олан өлүмү мәһв едәҹәк» (1 Коринфлиләрә 15:26).

³ Бир анлыг тәсәввүр един, бир ҝүн өлүмдән азад бир дүнјада јашајаҹағыг! Јеһова Аллаһ тәкҹә өлүмү арадан галдырмајаҹаг, О һәмчинин өлүләри дә дирилдәҹәк. Тәсәввүр едирсиниз, бу нә демәкдир?! Аллаһ вәд едир ки, «өлүмүн дустагларыны» азад едәҹәк (Әшија 26:19). Бәли, Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, өлүләр дириләҹәк.

4. а) Доғма адамыны вә ја достуну итирән инсанлар һансы тәсәллини тапа биләрләр? б) Исанын јахын достларындан кимләрин адыны чәкә биләрсиниз?

⁴ Доғма инсаны вә ја достумузу итирәндә үрәјимиз ган ағлајыр. Санки, әлимиз-голумуз бағланыр. Чарәсизлик бизи дидиб парчалајыр. Бу һиссләри јашајан инсанлара Мүгәддәс Китаб, сөзүн әсил мәнасында, тәсәлли верир.  (2 Коринфлиләрә 1:3, 4 ајәләрини охујун.) Ҝәлин бир нүмунәјә бахаг. Бу нүмунәдән Јеһова Аллаһын вә Иса Мәсиһин доғмаларымызы, һәгигәтән дә, һәјата гајтармаг истәдијини ҝөрәҹәјик. Иса Мәсиһ јер үзүндә јашајанда онун Илазәр, Марта вә Мәрјәм адында јахын достлары вар иди. Марта илә Мәрјәм Илазәрин баҹылары иди. Иса тез-тез онлара гонаг ҝедәрди. Мүгәддәс Китабда јазылыб ки, «Иса Марта илә баҹысыны вә Илазәри чох истәјирди». Амма бир ҝүн Илазәр хәстәләниб өлүр (Јәһја 11:3—5).

5, 6. а) Иса Мәсиһ Илазәрин доғмаларынын вә достларынын аҹы чәкдијини ҝөрәндә һансы һиссләри кечирди? б) Иса Мәсиһин өлүмә мүнасибәти нәдән хәбәр верир?

⁵ Иса Мәсиһ Марта илә Мәрјәмә тәскинлик вермәјә ҝедир. Марта Исанын ҝәлдијини ешидәндә ону гаршыламаг үчүн шәһәрин кәнарына чыхыр. О, Исаны ҝөрәндә чох севинир. Онун фикринҹә, Иса чох ҝеҹ ҝәлиб, буна ҝөрә дә дејир: «Сән бурада олсајдын, гардашым өлмәзди». Сонра Иса Илазәрин о бири баҹысы Мәрјәмин аҹы-аҹы ағладығыны ҝөрүр. Баҹыларын неҹә дәрд чәкдијини ҝөрәндә Исанын үрәји парчаланыр, ону ағламаг тутур (Јәһја 11:21, 33, 35). Бәли, доғма адамымызы итирәндә кечирдијимиз һиссләр Иса Мәсиһә дә танышдыр.

⁶ Билирсиниз, Исанын бу ҹүр һиссләр кечирмәси нә демәкдир? Иса да, Јеһова Аллаһ да инсанлара өлүм арзуламырлар, өлүм онлара хош дејил (Јәһја 14:9). Јеһова Аллаһ өлүмү әбәдилик јох етмәк гүдрәтиндәдир вә јахын ҝәләҹәкдә буну һөкмән едәҹәк.

7, 8. Нә үчүн Марта сәрдабәнин ағзынын ачылмасыны истәмирди? Иса нә етди?

⁷ Иса Мәсиһ Илазәрин ҹәназәсинин гојулдуғу сәрдабәјә  јахынлашанда ҝөрүр ки, сәрдабәнин ағзына ири даш гојулуб. О, дашы ҝөтүрмәји бујурур. Лакин Марта дашын ҝөтүрүлмәсини истәмир, чүнки Илазәр артыг дөрд ҝүндүр ки, өлүб (Јәһја 11:39). Мартанын хәбәри јохдур ки, Иса онун гардашына көмәк етмәк истәјир.

⁸ Иса дејир: «Илазәр, чөлә чых!» Марта вә Мәрјәм ҝөзләринә инана билмир: «Өлмүш адам сәрдабәдән чыхды. О, сарғыларла кәфәнләнмишди» (Јәһја 11:43, 44). Илазәр сағдыр, о, јашајыр! О, доғмаларына, достларына говушур. Онлар јенә һәмишәки кими Илазәрлә сөһбәт едир, ону гуҹаглајыр, бағырларына басырлар. Бу, әсил мөҹүзәдир! Бәли, Иса Илазәри дирилдиб һәјата гајтарыр.

9, 10. а) Иса Мәсиһдә өлүләри дирилтмәк гүввәси һарадан иди? б) Өлүләрин дирилдијини тәсвир едән бу һадисәләр һансы әһәмијјәти кәсб едир?

⁹ Исада инсанлары дирилтмәк гүввәси һарадан иди? Илазәри дирилтмәздән габаг, о, Јеһова Аллаһа дуа етди ки, Илазәри дирилтмәк үчүн она ҝүҹ версин. (Јәһја 11:41, 42 ајәләрини охујун.) Иса јалныз Илазәри дирилтмәмишди. Мүгәддәс Китабда дирилмә илә бағлы даһа бир һадисә јазылыб. Јаир адында бир кишинин ҝөзүнүн ағы-гарасы он ики јашлы гызы вар иди. Бир ҝүн гыз ағыр хәстәлијә тутулур. Јаир чох чарәсиз һалда иди. О, Исанын јанына ҝәлиб јалварыр ки, гызына шәфа версин. Бу вахт Јаирин адамлары бәд хәбәр ҝәтирир: «Гызын өлдү. Даһа Устада әзијјәт вермә». Амма Иса Јаирә үрәк-дирәк верир: «Горхма, сән бирҹә инан. Гызын хилас олаҹаг». Сонра Иса Јаирлә бирҝә онлара ҝедир. Евә јахынлашанда ҝөрүр ки, ҹамаат ағлашыр. О, онлара дејир: «Бәсдир ағладыныз, гыз өлмәјиб, јатыр». Гызын ата-анасы мәәттәл галыб, баша  дүшмүрләр, Иса нә демәк истәјир. Иса һамыја чөлә чыхмағы бујурур, сонра гызын атасыны вә анасыны ҝөтүрүб ушаг олан отаға ҝирир. Иса еһмалҹа гызын әлиндән тутуб дејир: «Гызҹығаз, сәнинләјәм, галх»! Гыз ајаға дуруб ҝәзмәјә башлајыр. Ата-ананын јашадығы севинҹи тәсәввүр едирсиниз?! Иса онларын јеҝанә баласыны дирилдиб һәјата гајтарды (Марк 5:22—24, 35—42; Лука 8:49—56). Јәгин, онлар һәр дәфә гызларына баханда Јеһова Аллаһын Иса Мәсиһ васитәсилә онлара етдији бу јахшылығы хатырлајырдылар *.

¹⁰ Тәбии ки, Исанын дирилтдији инсанлар әввәл-ахыр өлдүләр. Лакин бу һадисәләр әбәс јерә баш вермәмишди, онлар бизә үмид верир, бизи әмин едир ки, Јеһова Аллаһ өлүләри дирилтмәји чох истәјир вә О, буну мүтләг едәҹәк.

11. Ваиз 9:5 ајәсинә әсасән, өләндән сонра Илазәр һансы вәзијјәтдә иди?

¹¹ Мүгәддәс Китабда ачыг-ајдын јазылыб ки, «өлүләр һеч нә билмир». Ејни шеји Илазәр һаггында да демәк олар (Ваиз 9:5). Иса Мәсиһин дедији кими, Илазәр, санки, јатмышды (Јәһја 11:11). О, мәзарда оланда «һеч нә билмир»ди.

12. Нәјә ҝөрә әмин ола биләрик ки, Илазәр, һәгигәтән, дирилмишди?

¹² Иса Мәсиһин Илазәри дирилтмәсинә бир чох инсан  шаһид олмушду. Һәтта Мәсиһин дүшмәнләри дә, бу мөҹүзәни дана билмирдиләр. Илазәр сағ иди вә бу, онун дирилдијинә сүбут иди (Јәһја 11:47). Илазәри ҝөрмәк үчүн онун јанына чохлу инсан ҝәлирди вә нәтиҹәдә, онлар Исанын Аллаһын елчиси олдуғуна иман ҝәтирирдиләр. Лакин Исанын дүшмәнләри бунунла барыша билмирдиләр, буна ҝөрә Исаны да, Илазәри дә өлдүрмәк истәјирдиләр (Јәһја 11:53; 12:9—11).

13. Нәјә әсасән әмин ола биләрик ки, Јеһова Аллаһ өлүләри дирилдәҹәк?

¹³ Иса Мәсиһ демишди ки, «гәбирләрдә оланларын һамысы» дириләҹәк (Јәһја 5:28). Јәни Јеһова Аллаһын јаддашында олан бүтүн өлүләр јенидән јашајаҹаг. Онларла бағлы бүтүн мәлуматлар Аллаһын јадындадыр. Буну һарадан билирик? Ҝәлин дүшүнәк: Каинатда милјардларла улдуз вар. Мүгәддәс Китабда дејилир ки, Јеһова Аллаһ онларын һәр биринин адыны билир. (Әшија 40:26 ајәсини охујун.) Әҝәр Аллаһ-Таала һәр улдузун адыны јадында сахлајырса, демәли, О, дирилтмәк истәдији бәндәләр һаггында да һәр бир мәлуматы јадда сахламаға гадирдир. Ән әсасы исә, унутмајаг ки, һәр шејин јараданы Јеһова Аллаһдыр, О, һәр шејә гадирдир, һәтта өлүләри дирилтмәјә дә.

14, 15. Әјјуб пејғәмбәрин сөзләри дирилмә һаггында нәји ачыглајыр?

¹⁴ Әјјуб пејғәмбәр дә дирилмәјә инанырды. О, белә бир суал вермишди: «Инсан өлсә, бир дә јашармы?» Сонра Аллаһа үз тутуб демишди: «Сән чағыраҹагсан, мән һај верәҹәјәм, әлләринин ишинин һәсрәтини чәкәҹәксән». Бу ајәләрә әсасән, Әјјуб пејғәмбәр әмин иди ки, Јеһова Аллаһ өлүләри дирилдәҹәји ҝүнү һәсрәтлә ҝөзләјир (Әјјуб 14:13—15).

¹⁵ Бәли, бир ҝүн өлүләр мүтләг дириләҹәк. Бу фикир сиздә  һансы һиссләри доғурур? Ола билсин, ағлыныздан белә бир суал кечир: «Ҝөрәсән, мәним доғмаларым, достларым да дириләҹәк?» Әмин олун ки, Јеһова Аллаһ өлүләри јенидән һәјата гајтармағын арзусундадыр. Инди исә ҝәлин ҝөрәк кимләр дириләҹәк вә онлар һарада јашајаҹаглар?

16. Өлүләр дириләндә дүнја неҹә олаҹаг?

¹⁶ Јухарыда тәсвир олунан һадисәләрдә өлән инсанлар јер үзүндә дирилмиш вә өз доғмаларына, достларына говушмушдулар. Бу ҹүр һадисәләр ҝәләҹәкдә дә баш верәҹәк, амма бу дирилмә даһа мөһтәшәм олаҹаг. Чүнки ҝәләҹәкдә дирилән инсанлар әбәди јашајаҹаг вә бир дә һеч вахт өлмәјәҹәкләр. Онлар дириләндә дүнја инди јашадығымыз бу ағрылы-аҹылы дүнјанын там әкси олаҹаг. Онда даһа мүһарибә, зүлм-зилләт вә һеч бир хәстәлик олмајаҹаг.

17. Кимләр дириләҹәк?

¹⁷ Бәс кимләр дириләҹәк? Иса Мәсиһ вәд етмишди ки, «гәбирләрдә оланларын һамысы онун сәсини ешидәҹәк» вә дириләҹәкләр (Јәһја 5:28, 29). Вәһј 20:13 ајәсиндә јазылыб: «Дәниз онда олан өлүләри гајтарды, өлүм вә Мәзар да онларда олан өлүләри гајтардылар». Бәли, вәфат етмиш милјардларла инсан јенидән јашајаҹаг. Мәсиһин һәвариләриндән бири демишди ки, Аллаһ һәм салеһләри, һәм дә гејри-салеһләри дирилдәҹәк. (Һәвариләрин ишләри 24:15 ајәсини охујун.) Ҝәлин бу барәдә әтрафлы данышаг.

18. Аллаһын дирилдәҹәји салеһләрин сырасына кимләр дахилдир?

¹⁸ «Салеһләр» дејәндә Иса Мәсиһ јер үзүнә ҝәлмәздән өнҹә јашамыш мүбарәк инсанлар нәзәрдә тутулур.  Мәсәлән, Аллаһын салеһ бәндәләриндән олан Нуһ, Ибраһим, Муса пејғәмбәр, Сара, Рут, Әстәр кими инсанлар дирилиб јер үзүндә јашајаҹаглар. Бу мөмин инсанларын бир нечәси һаггында Инҹилин «Ибраниләрә» китабынын 11-ҹи фәслиндән охуја биләрсиниз. Бәс бизим зәманәдә вәфат етмиш Аллаһа садиг инсанлар да салеһләрин сырасындадыр?  Бәли! Онлар да салеһ сајылыр вә Аллаһ онлары да дирилдәҹәк.

19. Аллаһын дирилдәҹәји гејри-салеһләр кимләрдир? Јеһова Аллаһ онлара һансы сечими верәҹәк?

¹⁹ «Гејри-салеһләр» дејәндә Јеһова Аллаһы танымаг фүрсәти олмајан милјардларла инсан нәзәрдә тутулур. Һәјатда олмасалар да, Јеһова Аллаһ онлары унутмајыб. Аллаһ-Таала онлары дирилдиб һәјата гајтараҹаг ки, өз сечимләрини етсинләр, Аллаһы таныјыб Она ибадәт етсинләр.

20. Нәјә ҝөрә бүтүн өлүләр дирилмәјәҹәк?

²⁰ Онда белә чыхыр ки, бүтүн өлүләр дириләҹәк? Хејр, бу, белә дејил. Иса Мәсиһин сөзләринә әсасән, дирилмәјәнләр дә олаҹаг (Лука 12:5). Бәс кимин дириләҹәјинә, кимин дирилмәјәҹәјинә ким гәрар верәҹәк? Сөзсүз ки, Али һаким Јеһова Аллаһдыр, амма О, «дириләрин вә өлүләрин һакими» кими Иса Мәсиһи тәјин едиб (Һәвариләрин ишләри 10:42). Шәр вә дүзәлмәз олдуғуна һөкм верилән инсанлар дирилмәјәҹәк. (18-ҹи әлавәјә бахын.)

21, 22. а) Ҝөјдә јашамаг үчүн дирилән инсан неҹә бәдәндә дирилир? б) Ҝөјдә јашамаг үчүн дирилән илк инсан ким олуб?

²¹ Мүгәддәс Китабда дејилир ки, ҝөјдә јашамаг үчүн дирилән инсанлар олаҹаг. Ҝөјдә јашамаг үчүн дирилән инсан ҹисмани бәдәндә дирилмир. Ҝөјдә јашамасы үчүн Аллаһ ону руһани варлыг кими дирилдир.

²² Бу ҹүр дирилән илк инсан Иса Мәсиһ олуб (Јәһја 3:13). Иса өләндән үч ҝүн сонра Аллаһ ону дирилтди (Зәбур 16:10; Һәвариләрин ишләри 13:34, 35). Мәсиһ ҹисмани бәдәндә дирилмәди. Һәвари Бутрус јазыр ки, Иса «ҹисмән өлдүрүлдү, руһ олараг дирилди» (1 Бутрус 3:18). Бәли,  Мәсиһ гүдрәтли руһани варлыг кими дирилди! (1 Коринфлиләрә 15:3—6). Амма Иса ҝөјдә јашамаг үчүн дирилән јеҝанә шәхс дејил.

23, 24. Исанын һаггында бәһс етдији «кичик сүрү»јә кимләр дахилдир вә онларын сајы нә гәдәрдир?

²³ Иса Мәсиһ өлүмүндән әввәл вәфалы шаҝирдләринә демишди: «Мән сизин үчүн јер һазырламаға ҝедирәм» (Јәһја 14:2). Бу о демәкдир ки, Мәсиһин давамчыларындан бәзиләри дирилиб ҝөјдә онунла јашајаҹагдылар. Бәс онларын сајы нә гәдәрдир? Иса онлары «кичик сүрү» адландырмышды, јәни демәк истәјирди ки, онларын сајы елә дә чох олмајаҹаг (Лука 12:32). Һәвари Јәһјанын ҝөрдүјү вәһјдән онларын дәгиг сајы мәлум олур. Јәһја ҝөрмүшдү ки, Иса вә «онун јанында 144 000 нәфәр [сәмави] Сион дағында дурублар» (Вәһј 14:1).

²⁴ Бәс бу 144 000 нәфәрин дирилмәси нә вахт башламалы иди? Мүгәддәс Китабда ачыгланыр ки, онлар Мәсиһ ҝөјдә падшаһ оландан сонра дирилмәли идиләр (1 Коринфлиләрә 15:23). Биз мәһз һәмин вахтда јашајырыг вә 144 000 нәфәрин әксәријјәти артыг дирилиб ҝөјдә јашајыр. Бу ҝүн јердә оланлар исә өлән кими дирилиб ҝөјә галхырлар. Амма өләнләрин әксәријјәти јер үзүндәки ҹәннәтдә јашамаг үчүн дириләҹәк.

25. Нөвбәти фәсилдә нә һагда өјрәнәҹәјик?

²⁵ Чох тезликлә Јеһова Аллаһ бүтүн инсанлары өлүмүн әсарәтиндән азад едәҹәк вә өлүмү әбәдилик мәһв едәҹәк! (Әшија 25:8 ајәсини охујун.) Бәс ҝөјдә јашамаг үчүн дириләнләр орада нә едәҹәкләр? Мүгәддәс Китабда изаһ олунур ки, онлар Иса Мәсиһлә бирҝә Аллаһын гурдуғу һөкумәтдә һакимијјәт сүрәҹәкләр. Бу һөкумәт һагда нөвбәти фәсилдә јазылыб.