1-3. -Aa ˈwuë, -lu -muɲɩ -jie ˈmö -a -wʋ ɔ ˈnɩ? Sɛɛ Zoova -kaɲɩ ɔ -jie ˈla ˈmö -sɛ ˈnɩ?

PÄÄ -ka dlɩ nɩɩ, -nˈn-ä -lu a sɛ -yi ˈn wʋ za, wa -pamöä -jie ˈmö -n ˈkä -mä -wʋ -këë -n ˈkä ˈku. Wa ˈnaa -kamö -mä -sɛ ˈlɩlɩlɩ. -Nˈn-ä dlɩtɛɛnɩdɛ -kä, -nˈn-ä ˈzʋ sɛ -kä ˈlɩlɩlɩ. Dɛ -n pää -na-a dlɩ nɩɩ, dlɩtɛɛnɩdɛ ˈnɩ a-a -bhölɩ ˈlɩlɩlɩ, -lɩbhä -n yɩbhlɩnɩɛ sɛ nɩɩ, nɩkpɛ -bhlʋ -bhölɩɩ, -ɔ bhɛnɩɛ ɔ -kamö -jie ˈmö -sɛ, ˈn ɔ yiɛ nɩɩ ɔ -yimö kwänɩ! Sɛɛ -naˈa dlɩ zɛmö ˈkä bhä -wʋ ˈnɩ?

² -Aa ˈwuë, ˈkwie a -jiewaa -a glɩnɩɛ. Sɛ aˈbhë -a yi zʋ oo, sɛ -a ˈnɩ zʋ oo, -aa bhɛnɩ -a ˈkä -mä ˈwlʋ. Maa Zoova bhɛnɩ ɔ -kaɲɩ ˈkwie a -jie ˈmö -sɛ. Nza ɔ nʋ a-a nɩɩ, “-gblɩwaa ˈwuë [...] a ˈgbëbhlenɩnɔɔ ɔ ˈkää ˈyli bhɩaa, mɔɔ ˈkwie mɔ.”—1 Kɔlɛɛtɩ 15:26.

³ ˈN dlɩ -nɩmö a ˈkwie a za ˈlibhoo yii, ˈpää -ka -li a -lii yɩ -kamöä ˈwlu nʋ dlɩ ˈwʋ. ˈKwie a ˈyize ˈmö Zoova ˈnaa ˈkä ˈyli bhɩa. Ɔ yiˈɛ -wa yɛɛ ˈku ˈwë glu -sɛmö. Sɛ yɩ sɛɛ -na dɔˈwʋ zɛmö, ˈpänɩɛ -ka dlɩ kɛ. Ɔ lɛ nɩɩ “-wa -wʋä -mä ˈkwie ˈmö,” wa yi ˈwʋ ˈsɔ -bhölɩnɩ. (Isaïe 26:19) ˈMö Biblë laa glusɛsʋ.

4. (a) -Aˈa ˈligbë ˈmö a -nɔɔ -kä ˈkuu, ɛ -käˈɛ -aa bheyi ˈkɔdɔ ˈsaa bhɛnɩ ɔ wʋ -kaɲɩ swɩ ɲɛmʋ ˈmö ˈpä ˈnɩ? (b) -Muë -lɛ a bhä Zezwii a bhɛya ˈkädɩ ˈnɩ?

⁴ -Aˈa ˈligbë ˈmö a -nɔɔ -kä ˈkuu, ɛ -käˈɛ -aa bheyi ˈkɔdɔ, dlɩ ˈmlɩ yɩ yilanɩɲɩɛ teɲii ˈn ŋäzɩ -yɩ ˈlɩbhäɲɩɛ ˈnɩɛ -sɩbhä  a sɛ -wʋ. Sɛ -a ˈkää zʋ aˈbhë, -aa -sɩbhä -yi. -Aa bhɛnɩ -a ˈkɔ gäla. Maa yɩ dɔˈwʋ Biblë paaɲɩ -tiamö swɩ ɲɛmʋ ˈmö. (Zɛlɩ 2 Kɔlɛɛtɩ 1:3, 4 ˈmö.) A-a nɩ ˈyɩɛ -ka nɩkpɛ -bhlʋ a -gömö a wɛlɩɩ ˈylɩmö -yɩ tula sɛɛ Zoova -ɲɛ Zezwii ˈsɔ yɩbhä teɲii wa ˈkä -aa dlɩsɛkänɩkpaa -wa yɛɛ ˈku ˈwë glu -sɛ. Zezwii -wʋ a-a mäˈä dʋdʋ ˈwʋʋ, ɔ mö a Lazaa -ɲɛ ɔ ŋlʋdaayuë Maatɩ -ɲɛ Malii ˈsɔ ˈylɩmö ˈyɩɛ ˈyize. Wa ta -kpɔ, Zezwii a bhɛya ˈkädɩ wa glɩnɩ a-a. Biblë lɛ naa: “Maatɩ -ɲɛ Maalii ˈsɔ, wa -daayu Lazaa kökä, dlɩ ˈwʋ wa -glɛɛ teɲii Zezwii.” ˈN ˈylɩ -bhlʋ ˈmö Lazaa yiɛ ˈku.—Zaah 11:3-5.

5, 6. (a) Zezwii ˈyɩɛ Lazaa a -daayuë -ɲɛ ɔ bhɛya ˈsɔ -wa -wʋ a-a ˈwi dɔˈwʋ ˈylɩmö, sɛ ɔ zʋ bhä ˈnɩ? (b) -A -yi sɛ nɩɩ Lazaa ˈa ˈkwie kälɩ a Zezwii yɔwʋ. Sɛɛ yɩ ˈtɛmanɩɲɩ ɔ dlɩ ˈwʋ ˈnɩ?

⁵ Zezwii mö a-a Maatɩ -ɲɛ Malii ˈsɔ dlɩ mö pää. Maatɩ ˈnʋ a-a nɩɩ, Zezwii -wʋ yi dɔˈwʋ, ˈn ɔ yoo ˈyio ˈwʋ mö. Ɔ ˈyɩɛ Zezwii ˈylɩmö, ˈmäna ˈlɩbhɔ a-a ˈn ɔ yi a-a nɩɩ: “-Aaa-a! Yɩɛ -Atʋ, -n -kä a dɛˈɛ -wʋʋ, na -daayu ˈnaa ˈkä a ˈku.” Maatɩ a dɔˈwʋ Zezwii ˈnɩ a-a -pa yi. ˈN Zezwii yi a-a bhäla ɔ -daayu Malii ˈylɩmö, ɔ -wʋ ˈwi dɔˈwʋ. Ɔ ˈyɩɛ sɛɛ wa -bhöä ŋäzɩ ˈwʋ ˈylɩmöö, ɔˈbhë ŋäzɩ ˈlɩbhɔ a-a ˈn ɔ yi a-a ˈwimöö. (Zaah 11:21, 33, 35) ˈN nɩkpɛ -a -waa -kä ˈku, sɛ ŋäzɩ ˈlɩbhaɲɩɛ teɲii, -sɩbhä ŋäzɩ ˈlɩbhɔmöˈɛ ɔbhlɩ.

⁶ -A -kä sɛ -yi nɩɩ, sɛɛ ˈkwie kälɩɲɩɛ yɔwʋ -sɩbhä ɛ kälɩmöˈɛ Zezwii yɔwʋʋ, yɩ ˈtɛmanɩɲɩ dlɩ ˈwʋ. Zezwii sɛ ˈɔ dɩba -wʋä, -sɩbhä ɔ -wʋmöä. (Zaah 14:9) Zoova bhɛnɩ ɔ ˈkä ˈkwie ˈyli bhɩa ˈlɩlɩlɩ, ˈn ɔ yi a -pa -sɩbhä ˈzʋ.

7, 8. ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn Maatɩ ˈnɩ a-a bhä ˈyɩbhä nɩɩ wa nɩ -sɛ a-a -lɛ Lazaa ˈa lesikpëa nuë ˈwʋ kpiyi wa -gbanɩ a-a -lɛ ˈnɩ? Maa sɛɛ Zezwii zʋ a-a bhä ˈnɩ?

⁷ Kpiyi ˈkädɛ wa zʋ a-a -lɛ Lazaa ˈa lesikpëa nuë ˈwʋ. Zezwii ghlɛɛ -lɛ lesikpëa yɔwʋ, ˈn ɔ yi a-a nɩɩ: “A nɩ -sɛ -lɛ  kpiyii ŋloluë ˈwʋ.” Maa Maatɩ ˈnɩ a-a ˈyɩbhä nɩɩ wa nɩ ˈzʋ -sɩbhä. Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa Lazaa ˈa -gäzɛ yɛ a-a -mä lesikpëa ˈmö ˈylɩ -mʋäna -sɛ ˈwë. (Zaah 11:39) ˈSaa Zezwii ˈkää nʋ nzɩ ɔ ˈkä Lazaa kwänɩ, Maatɩ ˈni a-a -yi.

⁸ Zezwii yi a-a nɩɩ, Lazaa: “ˈWlʋ -mä lesikpë ˈmö.” Maatɩ -ɲɛ Malii ˈsɔ, ˈsaa wa ˈyɩ a-a ˈylɩmöö, -suë a-a zuzu -gömö. “ˈN Lazaa yiɛ gɔlɔ, ˈn ɔ yiɛ -mä lesikpëa ˈmö ˈwlʋ. Ɔ ˈkää -mä ˈwlʋʋ, -gäzɛlokuu wa bibe a-a ˈɔ kplɩɩ -ɲɛ ˈɔ swɩɩ ˈsɔɔ, yɩ -bibeo -bhlɛ.” (Zaah 11:43, 44) Lazaa yi a-a ˈwʋ ˈsɔ -bhölɩbhölɛ ghlɩ! ˈN ɔ yiɛ -mä ɔ -lowluwaa -ɲɛ ɔ bhɛyaa ˈsɔ a jijoˈwʋ mö. Wa bhɛnɩ a-a wa ˈkɔ dlɩ gbönɩ, wa ˈkɔ kɛ zɩ, wa -ɲɔɔ ˈkä bhïla. Zezwii yɛ a-a Lazaa glu -sɛ. Yɩɛ zɩzɛ ˈkädɛɛ!

9, 10. (a) -Mɔ ˈɲɛ a-a bhä Zezwii ˈmötɛɛnɔɔ ˈn ɔ yi bhä nɩkpa glu -sɛ ˈnɩ? (b) ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn nɩkpa -wa ˈwlʋä glu a wɛlɩɩ kä ɔ dɛsɛ -aa dɛ ˈnɩ?

⁹ Zezwii, ɔɲɩgäsɛ a ˈmötɛɛnɔɔ ˈmö ɔ ghlɛnɩ ɔ ˈmö ˈn ɔ yi a-a bhä nɩkpa glu -sɛ -a? Nˈnn. Zezwii ˈkä a-a Lazaa glu -sɛɛ yii, Zoova ˈmö ɔ bhibhe a-a ˈn Zoova yoo ˈmötɛɛnɔɔ ˈɲɛ ˈn ɔ yi a-a Lazaa glu -sɛ. (Zɛlɩ Zaah 11:41, 42 ˈmö.) Lazaa a ˈyize ˈmö ɔˈɔ a-a glu -sɛ. Biblë ɲɩaɲɩ ˈylʋbö 12 a ŋlʋyu -bhlʋ ɔˈɔ a-a teɲii yɛɛ a wɛlɩ. Ɔ dɩba Zayiluu, dlɩ yoo ˈyli klɛ ˈn ɔ yi a-a Zezwii yɔwʋ bhibhe ɔ ˈkɔ göpö. ˈƆ yuu -bhlʋ -kpɔ mɔ a-a. Ɔ -ɲɛ Zezwii ˈsɔ -wʋ a-a -bhlɛ bhïla dɔˈwʋ ˈn nɩkpa yi a-a -lɛ ˈwʋ ghlɛnɩ wa yi a-a nɩɩ: “Yuu yɛ ˈku, maa tɩ ɲɩasɛ -Atʋ Zezwii bʋanɩ.” Maa wa gbää saˈa, Zezwii yi a-a nɩɩ: “Zayiluu, bhlɩ dlɩ sɛ, ˈtɛɛnɩ Lagɔ dlɩ cuu.” Ɔ -ɲɛ Zayiluu ˈsɔ, ˈn wa yi a-a -mä Zayiluu ˈa ˈligbë ˈmö mö. Wa ghlɛɛ -mä, Zezwii ˈyɩ nɩkpa -wa -wʋ a-a ˈwi dɔˈwʋ ˈylɩmö. Zezwii yuë a-a ˈdɩ ˈɲɛ. Ɔ lɛ naa: “A nɩ ˈzʋ vlɩɩ, maa yuu ˈnɩɛ ku-u, ŋämö ɔ ŋämöä.” Ɔ dɩba -ɲɛ ɔ -daa ˈsɔ, sɛɛ Zezwii gbää daˈa a za, wa yɩbhä a-a -kamä  waɲɩ nimï sɛ yɩ sɛ a-a zɛmö. Zezwii yi a-a nɩkpa ˈwuë ˈdɩ ˈɲɛ nɩɩ, wa nɩ ˈwlʋ -mä -budu ˈmö, ˈn ɔ -ɲɛ yuu a dɩba -ɲɛ ɔ -daa ˈsɔ, yi a-a -mä -budukïbhëa ˈmö mää yuu pöä plɛ. Zezwii yoo pɛɛpɛ sɔ köbhänɩ ˈn ɔ yiɛ nɩɩ: “ˈNa ˈyu, -sɔ ˈwʋ!” Ɔ gbää saˈa cuu ˈn yuu yiɛ ˈwʋ -sɔ ˈn ɔ yiɛ nɛmö. A nɩ pää -ka ˈmäna ˈkäda -aa -sɩbhä a sɛ -wʋ -a ˈlɩbhä a-a ɔ -lowluwaa a dɛ dlɩ! Zezwii yɛ a-a ˈwa ŋlʋyuu glu -sɛ. (Maakö 5:22-24, 35-42; Lwiikö 8:49-56) Tɛnɩ -lɛ a zlɩ ˈla ˈmö, sɛ wa yɩ a-a ˈwa yuu ˈylɩmö, -sɩbhä wa ligbanɩɛ ˈsaa Zoova nʋnɩɛ ˈɔ yowli Zezwii ˈmö ˈwʋ. *

¹⁰ Nɩkpa Zezwii -sɛ a-a glu, ˈtɛɲɩ ˈplɩɛ, ˈku wa ˈkuä. Maa nɩkpa ˈla a wɛlɩ -a zɛlɩɛ ˈmö kä dɛsɛ. Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa yɩ -lɛ wɛlɩ a -mii ˈtɛmanɩɲɩɛ teɲii dlɩ ˈwʋ. Zoova yɩbhä ɔ ˈkä nɩkpa glu -sɛ, ˈn ɔ yi klɩpaa -sɩbhä ˈzʋ.

11. ˈSaa Ecclésiaste 9:5 ˈcɩaɲɩ ɔ Lazaa a dɔˈwʋ ˈnɩ?

¹¹ Biblë lɛ nɩɩ,“-wa yɛɛ ˈku ˈwë ˈnɩa -lu a sɛ -yi ˈlɩlɩlɩ.” -Sɩbhä yɩ -wʋ a-a Lazaa a dɔˈwʋ. (Ecclésiaste 9:5) Zezwii lɛ naa, sɛɛ nɩkpɛ ŋämöˈɛ -sɩbhä Lazaa -wʋ a-a. (Zaah 11:11) Ɔ -wʋ a-a -mä lesikpëa ˈmö, Lazaa ˈnɩ a-a “-lu a sɛ -yi ˈlɩlɩlɩ.”

12. Sɛ -a -yi bhä sɛ nɩɩ, Zezwii -sɛ a-a -tiamö Lazaa glu ˈnɩ?

¹² Dɛɛ Zezwii -sɛ a-a Lazaa glu, nɩkpa a -bɛ -wʋ a-a -lɛ. Zezwii a -gblɩwaa aˈbhï -yi a-a sɛ nɩɩ, ɔ ˈpä a-a -tiamö -lɛ a zɩzɛ ˈla. Lazaa -bhölɩ a-a. Mii tula a-a nɩɩ, Zezwii -sɔ a-a -tiamö glu. (Zaah 11:47) Nɩkpa a -bɛ mö a-a Lazaa ˈylɩmö -yɩɛ ˈn wa yi a-a sɛ yɩbhlɩmanɩ nɩɩ, Lagɔ mɔɔ tiee a-a  -tiamö Zezwii. Wɛlɩ ˈla ˈnɩ a-a ɔ -gblɩwaa dlɩ yɔwʋ nɛnɩ ˈlɩlɩlɩ. -Sɩbhä a za, wa yiɛ ˈdɩ zʋ nzɩ wa ˈkä a-a Zezwii -ɲɛ Lazaa ˈsɔ ˈlɩbhä.—Zaah 11:53; 12:9-11.

13. ˈSaa kä ɔ ˈŋlɩ ˈn -a kɩ ɔ dlɩ ˈwʋ nɩɩ, Zoova yi -wa yɛɛ ˈku ˈwë glu -sɛ ˈnɩ?

¹³ Sɛˈɛ Zezwii gbä a-a nɩɩ, ‘ˈkuduwaa ˈwuë wa -wʋä -mä lesikpï ˈmö’ yi glu ˈwlʋ. (Zaah 5:28) Mɩɩ sɛɛ zɛmö nɩɩ, Zoova yi -wa yɛɛ ˈku ˈwë ˈwʋ ligbanɩ, ˈn ɔ yuë glu -sɛ. Maa Zoova -kä ɔ ˈkä nɩkpɛ glu -sɛɛ, ˈɔ kpökpaa ma-a, ˈn sɛ ɔ -wʋ a-a, ˈmö ɔ ˈkää ˈwʋ ligbanɩ. Ɔ bhɛnɩ bhä ɔ ˈkä -tiamö -sɩbhä ˈzʋ -a? Yɩɛ -ka, -mä zlɩ ˈmö a -zɛlɩ ˈnɩɛ zɛlɩzɛlɩsɛ -wʋ. Maa Biblë -lɛ naa, sɛɛ -zɛlɩ ˈla -diɛ ˈwʋ, yɩ ˈwuë, Zoova -yi bhʋlʋbhlʋ yɩ ŋlɩɩ. (Zɛlɩ Isaïe 40:26 ˈmö.) ˈN Zoova -kä bhɛnɩ ɔ ˈkä bhʋlʋbhlʋ -zɛlɩ a ŋlɩɩ -yi, mii sɛɛ zɛmö nɩɩ, nɩkpa ɔ ˈkää glu -sɛ, sɛ wa -wʋwʋnɩ a-a ˈmöö, ɔ ˈkä -sɩbhä ˈwʋ ligbanɩ ˈnaa ˈkɔ kɛˈmö ˈtɛɛnɩ. Yɩ ˈwuë ˈmö a dɔˈwʋ, -yɩ kää teɲii dɛsɛ miɛ nɩɩ, Zoova mɔ ˈwäla a-a ˈpɩwʋ a -lii ˈwuë zaa, ɔ bhɛnɩ ɔ ˈkä nɩkpa -wa yɛɛ ˈku ˈwë ˈwʋ ˈsɔ -bhölɩbhölɛ ˈɲɛ.

14, 15. Zɔɔbö ˈa wɛlɩɩ ɔ -sɛnɩ a-a ˈmö, ˈsaa yɩ ˈcɩaɲɩ ɔ glusɛsʋ a dɔˈwʋ ˈnɩ?

¹⁴ Lagɔnɩkpɛ wa laa Zɔɔbö kɩ a-a dlɩ ˈwʋ nɩɩ, -wa yɛɛ ˈku ˈwë yi glu ˈwlʋ. Nza ɔ ˈyɩbhä a-a nimï nɩɩ: “Nɩkpɛ kä ˈku ˈwë, ɔ yi bhä ˈwʋ ˈsɔ -bhölɩnɩ -a?” ˈN ɔ yi a-a Zoova ˈdɩ ˈɲɛ nɩɩ: “-N -yii wäzɩ, ˈn -n yi ˈwʋ ŋlu. -N yɩbhä -n ˈkä ˈwʋ -päpanɩsɛ -na -nʋa -n ˈwälaa glu -sɛ.” Nn, Zɔɔbö -yi a sɛ nɩɩ, Zoova yɩbhä nɩɩ, zlɩ ˈla -ɛɲɩ ˈmö ɔ ˈkää nɩkpa -wa yɛɛ ˈku ˈwë glu -sɛ nɩ ghlɛ -pa.—Job 14:13-15.

¹⁵ Glusɛsʋ a wɛlɩ -n -yiɛ, ˈsaa yɩ nʋmö ɔ ˈwlu ˈnɩ? -N yɩbhä -kamä -naɲɩ nimï nɩɩ, ‘-na -lowluwaa -ɲɛ -na bhɛyaa ˈsɔ -wa yɛɛ ˈku ˈwë yi ɔ glu ˈwlʋmö -a?’ Sɛɛ Zoova gbää ɔ ˈkä -wa yɛɛ ˈku ˈwë glu -sɛɛ, yɩ ˈtɛmanɩɲɩ dlɩ ˈwʋ. Nɩkpa  Lagɔ ˈkää glu -sɛ ˈn mää wa ˈkää -bhölɩnɩ a wɛlɩ Biblë bhïlaa, -a nɩ ˈyɩɛ -ka ˈylɩmö.

16. Wa ˈkää glu -sɛ wa ˈkä mäˈä dʋdʋ ˈwʋ -bhölɩnɩɩ, sɛ ˈwa zɩkpa ˈkä bhä ˈmö -wʋwʋnɩ ˈnɩ?

¹⁶ Bhlaˈmö a dɔˈwʋ, nɩkpa wa -sɛ a-a mäˈä dʋdʋ ˈwʋ glu, -mä ˈwa ˈligbï ˈmö a -nʋaa -ɲɛ wa bhɛyaa ˈsɔ a jijoˈwʋ -mä wa sɩbhä a-a ˈwlu. Yɩ yiˈɛ -sɩbhä zɩkö ˈyli ˈwlʋnɩ, maa -lɛ a ˈtɛɲɩ ˈla ˈmö a -nɩɩ yi teɲii ˈmäna ˈwʋ -bhö, yɩ yi bhlaˈmö a -nɩɩ ˈwʋ zi. -Yɩ kä ɔ ˈŋlɩ ˈnɩ? Ɛˈɛ -bhö ɲɩasɛ, maa -muë wa ˈkää glu -sɛ, wa yi ˈkwädlɩkwädlɩnɩ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ -bhölɩnɩ, wa ˈnaa ˈkäa ˈku ˈlɩlɩlɩ. -Lɛ a ˈpɩwʋ ˈla, wa ˈkää ˈmö -bhölɩnɩ, -ɲɛ zɩˈɛ a ˈpɩwʋ -a -bhölɩnɩɛ ˈmö ˈsɔ ˈnaa ˈkä ˈwlʋnɩ ˈlɩlɩlɩ. Tʋʋ, ˈkulɩbhälɩbhʋʋ -ɲɛ ˈlɩbhälɩbhägwi ˈsɔ ˈnaa ˈkä -mä -wʋ ˈlɩlɩlɩ.

17. -Muë wa ˈkä bhä glu -sɛ ˈnɩ?

¹⁷ -Muë ˈkä bhä glu ˈwlʋ nɩ? Zezwii lɛ nɩɩ, “ˈkuduwaa ˈwuë yi Lagɔ a Yowli a wäzɩwɛlɩ ˈnʋ. Wa ˈwuë wa yi glu ˈwlʋ.” (Zaah 5:28, 29) ˈN ˈKlʋkälɩwɛlɩɩ 20:13 -ɲɩaɲɩˈɛ ˈdɩ nɩɩ: “-Wa ˈkunɩ a-a -mä gïɲɛ ˈmöö, nɩkpaa ˈwuë -wa -wʋ a-a -mä ˈkudu ˈwʋ, ˈkwie ˈkämanɩ a-a -gömöö, wa ˈwuë ˈn wa yiɛ glu ˈwlʋ.” Nn, nɩkpa a miliyalie mʋa ˈkää ˈwʋ ˈsɔ -bhölɩnɩ. Zezwii ˈa tietieɲɔɔ Pɔɔlʋ, sɛˈɛ ɔ gbäˈɛ ɔbhlɩ nɩɩ “ˈsaa nɛnɩɛ Lagɔ dlɩ yɔwʋ, ɛ yi -wa -nwiɛ muë oo [“-Wa -wʋä -kpö ˈwʋ,” NW], ɛ yi -wa ˈnɩɛ nʋ muë oo [“-waa -kpö ˈwʋ -wʋ,” NW], wa wuë,” Lagɔ yuë glu -sɛ. (Zɛlɩ Tietiewaa 24:15 ˈmö.) Sɛ yɩ sɛ bhä zɛmö ˈnɩ?

18. Wa -kä nɩɩ “-wa -wʋä -kpö ˈwʋ” -wa ˈkää glu ˈwlʋʋ, -muë wa ga bhä ˈnɩ?

¹⁸ Wa -kä “-wa -wʋä -kpö ˈwʋ” nʋʋ, bhlaˈmö a nɩkpa -wa -bhölɩ a-a Zezwii ˈnɩ a-a -bhlɛ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ yi,  -wa bʋbɔ a-a Zoova, ˈmö wa gaa. Nowee, Ablaamö, Saala, Moyizɩ, Ghlitɩ -ɲɛ Ɛsɩtɛɛ ˈsɔ ˈn -sɩbhä a lagɔnɩkpa -mumuë, Zoova yuë glu -sɛ wa ˈkä mäˈä dʋdʋ ˈwʋ -bhölɩnɩ. -N bhɛnɩ -n ˈkä wa glaˈmö a -nʋa -mumuë a -gömöwɛlɩ ˈmö zɛlɩ -mä Ebleewaa 11 ˈmö. Zɩˈɛ a Zoova a -gänɩwaa -wa yɛɛ ˈku ˈwë a dɔˈwʋ, sɛ yɩ ˈkä ɔ ˈmö -wʋ ˈnɩ? “-Kpö ˈwʋ wa -wʋä” zaa, Lagɔ yuë glu -sɛ.

19. Wa -kä nɩɩ “-waa -kpö ˈwʋ -wʋ,” -muë wa ga bhä ˈnɩ? -Lu -muɲɩ ˈtɛɲɩ Zoova ˈkʋa bhä ˈɲɛ ˈnɩ?

 ¹⁹ Wa -kä “-waa -kpö ˈwʋ -wʋ” nʋʋ, nɩkpa a miliyalie -waa Zoova ˈa wɛlɩɩ ˈnʋmö ˈn wa yiɛ ˈkuu, ˈmö wa gaa. Wa yɛ ˈku ˈwë, maa Zoova ˈnʋa ˈwʋ dlʋ. Ɔ yʋa glu -sɛ. Ɔ yʋa ˈtɛɲɩ ˈɲɛ wa ˈkä ˈɔ wɛlɩɩ ˈcɩɛ nzɩ wa ˈkɔ bʋbɔ.

20. ˈSaa kä bhä ˈŋlɩ ˈn wa nʋ bhä nɩɩ nɩkpa ˈwuë mʋa ˈnaa ˈkä glu ˈwlʋ ˈnɩ?

²⁰ Sɛˈɛ yɩ sɛ bhä zɛmö nɩɩ, nɩkpa ˈwuë -wa yɛɛ ˈku ˈwë yi glu ˈwlʋ -a? Nˈnn. Zezwii lɛ naa, nɩkpa -mumuë ˈnaa ˈka glu ˈwlʋ. (Lwiikö 12:5) -Wa ˈkää glu ˈwlʋ ˈn -wa ˈnaa ˈkää glu wlʋ a dɔˈwʋ, -mɔ yɩ -wʋ bhä kaˈmö ˈnɩ? Zoova mɔɔ glɩnɩɛ -zijlituɲɔɔ -ɔɔ -sɩbhä a sɛ -wʋ, maa Zezwii ˈmö ɔ -sɛɛ -lɛ “nzɩɩ nɩkpaa ˈwuë, -wa -bhölɩɛ oo, -wa yɛɛ ˈku ˈwë oo, wa ˈwuë ɔ ˈkʋa -zijli tu.” (Tietiewaa 10:42) Nɩkpɛ a -mɔ glɩnɩɛ ˈɲiɲlolinʋɲɔ, -ɔɔ ˈyɩbhä ɔ ˈkä ˈmö zigbonɩɩ, ɔ ˈnaa ˈkä glu ˈwlʋmö.—ˈYɩ mä dlɩgömösɛsɛnɩkïbhï 18 ˈmö ˈylɩmö.

21, 22. (a) -Wa ˈkää -mä zlɩ ˈmö -bhölɩnɩɛ mö a glusɛsʋ, sɛ wʋ ˈkä bhä ˈmö ˈplɩplɩnɩ ˈnɩ? (b) -Wa ˈkää -mä zlɩ ˈmö -bhölɩnɩ a glaˈmö a -nɔ -mɔ ˈwlʋ bhä tɛɛ glu ˈnɩ?

²¹ Biblë -ɲɩaɲɩˈɛ ˈdɩ nɩɩ, nɩkpa -mumuë yi -mä zlɩ ˈmö -bhölɩnɩɛ mö. Nɩkpɛ a -mɔ ˈkää -mä zlɩ ˈmö -bhölɩnɩ -kä glu ˈwlʋʋ, nɩkpɛkpökpa ˈmö ɔ -ɲɛ ˈnɩɛ glu ˈwlʋ. -Wa ˈkää -mä zlɩ ˈmö -bhölɩnɩɩ, ˈwugɔmʋkpökpa wa ˈkää ˈwʋ ˈlibhï.

²² -Sɩbhä a glusɛsʋ a dɔˈwʋ, Zezwii mɔɔ zʋä tɛkänɔ. (Zaah 3:13) Wa ˈlɩbhä a-a Zezwii ˈwë, ˈylɩ ta ˈplɩɛ, ˈn Zoova yo a-a glu -sɛ. (Psaume 16:10; Tietiewaa 13:34, 35) Zezwii, nɩkpɛkpökpa ɔ -ɲɛ ˈnɩ a-a glu ˈwlʋ. Zezwii ˈa tietieɲɔɔ Piɛlɩ, sɛˈɛ ɔ gbä a nɩɩ, Zezwii ‘dɛ wa ˈkɔɔ ˈlɩbhä ɔ ˈkä ˈkuu, nɩkpɛkpökpa ɔ kä a-a, maa ɔ ˈkää glu wlʋʋ,  ˈwugɔmʋkpökpa ɔ -ɲɛ ˈwlʋä glu.’ (1 Piɛlɩ 3:18) Zezwii ˈkää glu ˈwlʋʋ, ˈmötɛɛnɩ zuzukwë ɔ zʋä! (1 Kɔlɛɛtɩ 15:3-6) Maa Biblë lɛ naa ɔ ˈyize mɔ ˈnaa ˈkä -sɩbhä -wʋ.

23, 24. -Muë -lɛ bhä ‘-zɩkpa ˈtikëyi’ -aɲɩ gbʋ Zezwii bhïla a-a ˈnɩ? -Zɩmö wa -bhli bhä ˈnɩ?

²³ Zezwii ˈkää ˈkuä yi sɛˈɛ ɔ ˈɲɛ a-a ˈɔ ˈwʋ-bhlinɩwaa ˈdɩ nɩɩ: “-Mä na dɩba Lagɔ a mäˈa, ˈbhli a -bɛ -wʋ -mä. Zaa, n yɛɛ -mä a ˈbhli ˈwlu gïganɩɛ mö.” (Zaah 14:2) Sɛˈɛ yɩ sɛɛ zɛmö nɩɩ, ɔ ˈwʋ-bhlinɩwaa a -mumuë yi a-a glu ˈwlʋ wa -ɲɔɔ ˈsɔ ˈkä -mä zlɩ ˈmö -bhölɩnɩ. -Zɩmö wa -bhli bhä ˈnɩ? Zezwii lɛ naa waˈaa -zu, ‘-zɩkpa ˈtikëyi’ wa glɩnɩɛ. (Lwiikö 12:32) Zezwii ˈa tietieɲɔɔ Zaah -dɩ -zɩmö wa -bhli a-a ˈŋlɩ, dɛ ɔ ˈyɩ a-a Zezwii ˈylɩmö, “-gäga wa laa Siɔɔ, -mä a ˈwlu ɔ ˈnɩgbö -mä. -Lɛ ɔ yɔwʋ, nɩkpa a mila a gwlɩ ngbiˈsɔ, nɩkpa a mila -mʋäna -wʋ -lɛ.”—ˈKlʋkälɩwɛlɩɩ 14:1.

²⁴ Klɩtɩɛwaa a 144.000 ˈla, ˈtɛɲɩ -mɛ ˈmö wa ˈkä bhä glu ˈwlʋ ˈnɩ? Sɛˈɛ Biblë -ɲɩaɲɩɛ ˈdɩ nɩɩ, Zezwii Klii -kä -mä zlɩ ˈmö ˈɔ ˈKämanɔɔ tɛɛ ˈwë, ˈn wa ˈkäa -bhäla glu ˈwlʋ. (1 Kɔlɛɛtɩ 15:23) -Lɛ a ˈtɛɲɩ ˈla ˈmö -a -wʋä dɛˈɛ ˈmö aˈbhë zaa, nɩkpa a 144.000 ˈla a glaˈmö a -nʋa a -bɛ yɛ glu ˈwlu ˈwë, wa yɛ -mä zlɩ ˈmö mö. -Wa -bhölɩɛ -bhlɛ mäˈä dʋdʋ ˈwʋ wa -kä ˈkuu, -gba -bhlʋ -kpɔ ˈmö, -mä zlɩ ˈmö -mä wa möä, wa ˈkä -mä -bhölɩnɩɛ mö. Maa, nɩkpa -wa ˈkää bhäla glu ˈwlʋ, -wa ˈkää mäˈä dʋdʋ ˈwʋ Lagɔ ˈa ˈpɩwʋlelea ˈwʋ -bhölɩnɩ, mʋa ˈkää teɲii -zu.

25. -Mä kïbhëa -a -gää ˈyuku ˈmöö, ˈsaa -a ˈkä ɔ ˈcɩɛ ˈnɩ?

²⁵ Zoova yiˈa -pa nɩkpa ˈwuë ˈkwie a galɛ ˈmö -sɛ. ˈKwie ˈnaa ˈkäˈa ˈkwädlɩkwädlɩnɩ -bhölɩ! (Zɛlɩ Isaïe 25:8 ˈmö.) -Wa ˈkää -mä zlɩ ˈmö mö, libho a -mu wa ˈkä bhä -mä nʋ ˈnɩ? Biblë lɛ nɩɩ, wa -ɲɛ Zezwii ˈsɔ wa ˈkää -mä zlɩ ˈmö ˈkämanɩ. -Mä kïbhëa -a -gää ˈyuku ˈmöö, -a yi -lii a -bɛ ˈcɩɛ ˈKämanɔɔ ˈla a dɔˈwʋ.