1-3. Tuji mu ñanyi kaleya atweba bonse, kabiji Yehoba uketupokolola byepi?

FWANYIKIZHAI bemukasa’mba mukafwilatu mu kaleya na mambo o mwabujile kulenga. Kabiji mwayukishatu bulongo kuba’mba kechi mukafumamo ne. Mwapelelwa, kabiji kafwako kyo mwakonsha kuba ne. Bino mwaumvwa’mba ndamakyalo wakonsha kwimufumyamo kabiji walaya kuba’mba usakwimukwasha bemufumyemo. Mwakonsha kumvwa byepi?

² Atweba bonse tuji mu kaleya ka lufu. Nangwa twibantu bamutundu ka, kafwako wakonsha kunyema lufu ne. Bino Yehoba uji na bulume bwa kwitupokolola ku lufu. Kabiji walaya kuba’mba: “Mulwanyi wapelako, ko kuba’mba lufu, bakeluzhiya.”—1 Kolinda 15:26.

³ Pano akifwanyikizhai mubena kwikala kwa kubula kwakamwa’mba juba jimo mukafwa. Yehoba kechi ukafumyapotu lufu ne, bino ukasangula ne bantu bafwa. Fwanyikizhai lusekelo lo mukekala nalo. Lesa walaya’mba, “bantu bafwa” bakekala na bumi jibiji. (Isaya 26:19) Kino Baibolo kyokyo itela’mba lusanguko.

4. (a) Ki ka kyakonsha kwitutekenesha inge wa mu kisemi nangwa mulunda netu wafwa? (b) Bañanyi bamo bajinga balunda ba kwa Yesu?

⁴ Inge wa mu kisemi, mulunda netu nangwa mulongo wetu wafwa, kitukola bingi ku muchima. Tupelelwa bingi. Kafwako kyo twakonsha kuba ne, inge  muntu wafwa. Kechi twakonsha kumusangula ne. Nangwa byonkabyo, Baibolo witutekenesha bingi. (Tangai 2 Kolinda 1:3, 4.) Twayai twisambe pa kyamwekele kimweshatu patoka kuba’mba Yehoba ne Yesu bakebesha bingi kusangula bantu bafwa. Yesu byo ajinga pano pa ntanda, wayanga javula na kupempula Lazalasa ne banyenga yanji, ba Mata ne Maliya. Bonse bano basatu bajinga balunda ba kwa Yesu. Baibolo waamba’mba: “Yesu watemenwe bingi Mata, Maliya ne Lazalasa.” Bino, juba jimo Lazalasa wafwile.—Yoano 11:3-5.

5, 6. (a) Yesu waubile byepi byo amwene banyenga yanji Lazalasa ne balunda nanji nakujila? (b) Kuyuka’mba Yesu waumvwine bingi bulanda kwitutekenesha byepi?

⁵ Yesu wayile na kutekenesha Maliya ne Mata. Mata byo aumvwine amba Yesu ubena kwiya, wamutundaijile kwapela muzhi. Mata waumvwine bingi bulongo pa kumona Yesu, kepo aambile’mba: “Nkambo, umvwe mwajinga kuno, nkasami inge kechi wafwa ne.” Mata walangulukilenga’mba Yesu wabanjile kwiya. Yesu byo amwene Maliya nakujila ne bulanda bo bajinga nabo ne byo kibakolele ku muchima, waumvwine bingi bulanda kya kuba wajijile ne mipolo. (Yoano 11:21, 33, 35) Kyamukolele bingi ku muchima byonkatu byo tumvwa inge muntu ye twatemwa wafwa.

⁶ Kuyuka kuba’mba Yesu naye kimukola ku muchima byonkatu byo kitukola ku muchima inge muntu ye twatemwa wafwa kwitutekenesha bingi. Byonkatu Yesu byo kimukola ku muchima ne Shanji naye kyo kimotu. (Yoano 14:9) Yehoba uji na bulume bwa kufumyapo lufu myaka ne myaka, kabiji katatakatu akobe bino.

7, 8. Mambo ka Mata o akanyijile kufumyako jibwe jo bazhikile ku kilende mwajinga Lazalasa, bino Yesu waubile byepi?

⁷ Yesu byo afikile ku kilende mwajinga Lazalasa, wataine bashinkapo jibwe jikatampe. Yesu waambile’mba: “Jalumunaiko jibwe.” Mata wakaine mambo Lazalasa waikele mu kilende “moba ana.” (Yoano 11:39) Kechi wayukile kuba’mba Yesu usakwibakwasha ne.

⁸ Kepo Yesu abijikile’mba: “Lazalasa, lupukamo!” Mata ne Maliya bakuminye bingi pa kyamwekele! “Ponkapo uno muntu wafwile walupukilemo saka aji na bisapi byo bamupombele ku maulu ne ku maboko.” (Yoano 11:43, 44) Lazalasa waikele ke mumi jibiji! Watendeka ne kwikala pamo na balongo ne balunda nanji. Bamukwachilenga ne kwisamba nanji. Kino kyajinga kyakukumya! Yesu wasangwile Lazalasa.

9, 10. (a) Ñanyi wapele Yesu bulume bwa kusangula bantu? (b) Mashimikila aamba pa lusanguko anemena ka kwi atweba?

⁹ Nanchi Yesu wasangulanga bantu na bulume bwanji nyi? Ine. Saka akyangye kusangula Lazalasa, Yesu walombele kwi Yehoba, kabiji Yehoba wamupele bulume bwa kusangula Lazalasa. (Tangai Yoano 11:41, 42.) Lazalasa kechi ye yenkatu Yesu ye asangwile ne. Baibolo waamba ne pa kashimbi wa myaka 12 wakolelwe bingi. Shanji aye Yelusa kyamupezhezhe bingi maana kabiji wasanshijile Yesu kuba’mba amubuke. Bajingatu na mwana umo, yenka uno kashimbi. Byo akibujilenga Yesu, banabalume bamo baishile ne kumubula’mba: “Mwanenu wa mukazhi wafwa! Nga mambo ka a kukatezha Mufunjishi?” Bino Yesu waambijile  Yelusa amba: “Kwakamwa ne; ikalaitu na lwitabilo, ne aye usakupuluka.” Kepo bayile ku nzubo ya kwa Yelusa. Byo bafikile pepi, Yesu wamwene bantu bajijilenga mabingo. Wibambijile’mba: “Kilekai kujila, mambo kechi wafwa ne, walaalatu tulo.” Bashanji ne bainanji bafwainwa kechi bayukile mwatazhizhe Yesu byo aambile bino byambo ne. Kepo Yesu alupwilemo bonse, wasenda bashanji ne bainanji uno mwana ne bo ajinga nabo ne kutwela mo balajikile kashimbi. Yesu byo amukwachile mwana ku kuboko wamwambijile’mba: “Kashimbi, nakwambila namba, ‘Imana!’” Akifwanyikizhai bansemi byo basangalele pa kumona mwanabo wabuka, watendeka ne kwenda jikwabo! Yesu wamusangwile uno kashimbi. (Mako 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kufumatu joja juba, inge batala mwanabo, bavulukanga kibobijile Yehoba kupichila mwi Yesu. *

¹⁰ Nangwa byonkabyo, aba bo basangwile kwi Yesu mukuya kwa moba bafwile jikwabo. Bino byo tutanga pa bano bantu byanema bingi mambo bitulengela kwikala na luketekelo lwakosa. Yehoba ubena kukebesha bingi kusangula bafwa, kabiji ukoba bino.

11. Kinembelo kya Musapwishi 9:5 kitufunjishapo ka pe Lazalasa ye basangwile?

¹¹ Baibolo waambatu kipasu amba, “bafwa kafwako kintu nangwa kimo kyo bayuka ne.” Abino byobyo kyajinga ne kwi Lazalasa byo afwile. (Musapwishi 9:5) Byonka byaambile Yesu, kyajingatu nobe Lazalasa walaajile  mu tulo. (Yoano 11:11) Lazalasa byo ajinga mu kilende ‘kafwakotu nangwa kimo kyo ayukile ne.’

12. Twayuka byepi kuba’mba Lazalasa kine bamusangwile?

¹² Yesu byo asangwile Lazalasa, bantu bavula bamumwene. Nangwatu balwanyi ba kwa Yesu bayukile kuba’mba wauba kino kyakukumya. Lazalasa waikele mumi, kabiji kino kimwesha kuba’mba kine bamusangwile. (Yoano 11:47) Kabiji bantu bavula bayanga na kumona Lazalasa baitabijile kuba’mba, kine Yesu bamutumine kwi Lesa. Balwanyi ba kwa Yesu kechi batemenwe pa kino kyamwekele ne. Onkao mambo, batendekele kunengezha kuba’mba Yesu ne Lazalasa bebepaye.—Yoano 11:53; 12:9-11.

13. Mambo ka o twafwainwa kushiinwa kuba’mba Yehoba kine ukasangula bafwa?

¹³ Yesu waambile’mba, ‘aba bonse baji mu bilende bya kivuluko’ bakasangulwa. (Yoano 5:28) Kino kibena kulumbulula kuba’mba bonse Yehoba bo avuluka ukebasangula. Yehoba pa kusangula muntu ukavuluka byonse pa yeo muntu. Nanchi kine wakonsha kuba bino nyi? Mwiulu muji tubangabanga twavula bingi. Bino Baibolo waamba’mba Yehoba wayuka mazhina a tuno tubangabanga tonse. (Tangai Isaya 40:26.) Inge wakonsha kuvuluka mazhina a tubangabanga tonse, ko kuba’mba kechi kikamukatazha kuvuluka byajinga bantu bo akasangula ne. Kabiji Yehoba ye walengele bintu byonse. Onkao mambo uji na bulume bwa kusangula bantu.

14, 15. Tufunjilako ka ku byambo byaambile Yoba pa lusanguko?

¹⁴ Mwanamulume wa kishinka aye Yoba waitabijile mu lusanguko. Waipwizhe’mba: “Umvwe muntu wafwa, nanchi wakonsha kwikala na bumi jibiji nyi?” Kepo aambijile Yehoba amba: “Anweba mukangita, ne  amiwa nketaba. Mwingilo wa maboko enu mukamukebeshanga bingi.” Kya kine, Yehoba ubena kukebesha bingi kusangula bafwa.—Yoba 14:13-15.

¹⁵ Mulangulukapo’mba ka pa lusanguko? Mwafwainwa mulanguluka’mba: ‘Pano kiji byepi ku balongo ne balunda nami bafwa, nanchi nabo bakebasangula nyi?’ Kuyuka kuba’mba, Yehoba ukebesha kusangula bafwa kwitutekenesha bingi. Pano bañanyi bobakasangula, kabiji bakekalanga pi? Monai byaamba Baibolo.

16. Bo bakasangula bakekalanga byepi pano pa ntanda?

¹⁶ Aba bo basangwile kala batwajijile kwikala na balongo ne balunda nabo pano pa ntanda. Byobyo kikekala ne jikwabo kulutwe, pano bino pajiko lupusano. Mambo ka? Mambo aba bo bakasangula bakekala myaka ne myaka kabiji kechi bakafwa ne. Kabiji bakekala bwikalo bwawama, kechi buno bwikalo bo tubena kwikala luno ne. Pa kyo kya kimye mu ntanda kechi mukekala makondo, malwañano nangwa bikola ne.

17. Bañanyi bo bakasangula?

¹⁷ Bañanyi bo bakasangula? Yesu waambile’mba, ‘bonse baji mu bilende bakomvwa jiwi janji ne kufumamo.’ (Yoano 5:28, 29) Kinembelo kya Lumwekesho 20:13 kyaamba’mba: “Kalunga ka mema kasolwele bantu bafwijilemo, ne lufu ne Kilende byasolwele bafu bajingamo.” Bantu bavula bakebasangula. Mutumwa Paulo waambile’mba, “kukekala lusanguko lwa baoloka ne babula koloka.” (Tangai Byubilo 24:15.) Bino byambo bilumbulula ka?

18. “Baoloka,” bo bakasangula bo bañanyi?

¹⁸ Pa “baoloka” paji ne bantu bavula bo tutanga mu  Baibolo bajingako Yesu saka akyangye kwiya pano pa ntanda. Bantu nabiji Nowa, Abalahama, Sala, Mosesa, Luta ne Eshita bakebasangula ne kwikala pano pa ntanda. Bano banabalume ne banabakazhi bamo bebambapo mu kitango 11 mu buku wa Bahebelu. Pano kiji byepi ku bapopweshi ba Yehoba bakishinka babena kufwa mu ano moba? Nabo bakebasangula mambo baji pa “baoloka.”

19. “Babula koloka” bo bañanyi? Kabiji Yehoba ukebapa kimye kya kuba ka?

 ¹⁹ Pa “babula koloka,” paji ne bantu bavula bafwile kwa kubula kuyuka Yehoba. Nangwa kya kuba bafwa, Yehoba kechi wibalubamo ne. Ukebasangula, kabiji ukebapa kimye kya kufunda pe aye ne kumwingijila.

20. Mambo ka bamo o bakabujila kwibasangula?

²⁰ Nanchi bantu bonse bafwa bakebasangula nyi? Ine. Yesu waambile’mba bantu bamo kechi bakebasangula ne. (Luka 12:5) Ñanyi wayuka muntu ye bakasangula ne ye bakabula kusangula? Yehoba ye uchibila bantu mambo, pano bino wapa ne Yesu bulume bwa ‘kwikala mutonyi wa bomi ne bafu.’ (Byubilo 10:42) Aba bonse boazhachisha’mba babi kabiji babula kukeba kupimpula bwikalo bwabo kechi ukebasangula ne.—Monai Byambo byo Balumbulula, 19.

21, 22. (a) Lusanguko lwa kuya mwiulu lulumbulula ka? (b) Ñanyi wajinga mutanshi kusangulwa ne kuya mwiulu?

²¹ Baibolo waamba’mba bantu bamo bakaya na kwikala mwiulu. Umvwe muntu bamusangula ne kumutwala mwiulu, kechi wikala na mubiji ujipo na bantu ne. Wikala na mubiji wa mupashi, byonka biji bilengwa bya mwiulu.

²² Yesu ye mutanshi ye basangwile ne kumupa mubiji wa uno mutundu. (Yoano 3:13) Yehoba wamusangwile Yesu byo papichile moba asatu kufuma po bamwipaijile. (Salamo 16:10; Byubilo 13:34, 35) Yesu kechi bamusangwile na mubiji wa bumuntu ne. Mutumwa Petelo walumbulwile’mba Yesu “bamwipayile mu bumubiji, bino bamusangwile mu mupashi.” (1 Petelo 3:18) Yesu byo bamusangwile waikele kilengwa kiji na  bulume bukatampe! (1 Kolinda 15: 3-6) Kabiji Baibolo waamba’mba kuji ne bakwabo bo bakasangula mu jino jishinda.

23, 24. Bañanyi baji mu “kajitanga kacheche” kaambilepo Yesu?

²³ Yesu saka akyangye kufwa, wabujile baana banji ba bwanga bakishinka amba: “Mbena kuya na kwimunengezhezha mpunzha.” (Yoano 14:2) Kino kyalumbulwilenga’mba baana banji ba bwanga bakasangulwa ne kuya na kwikala mwiulu. Bakekala banga? Yesu waambile’mba bakekalatu “kajitanga kacheche.” (Luka 12:32) Mutumwa Yoano watongwele nambala ya bantu bajimo. Wamwene Yesu “saka aimana pa Mutumba wa Ziona [mwiulu], na ba 144,000.”—Lumwekesho 14:1.

²⁴ Ñanyi kimye bena Kilishitu ba 144,000 kyo bakasangulwa? Baibolo waamba kuba’mba kino kikatendeka kubiwa umvwe Kilishitu watendeka kulama mwiulu. (1 Kolinda 15:23) Luno lusanguko lubena kubiwa mu ano moba, kabiji bavula ba mu ba 144,000 basangulwa kala ne kuya mwiulu. Aba bakiji pano pa ntanda bafwa mu ano moba, basangulwa ponkapotu ne kwibatwala mwiulu. Bino bantu bakukankalwa kubala bakebasangula ne kwikala pano pa ntanda mu Paladisa.

25. Tukesamba pa ka mu kitango kyalondelapo?

²⁵ Katatakatu Yehoba apokolole bantu ku lufu kabiji lufu kechi lukekalako jibiji ne. (Tangai Isaya 25:8.) Ñanyi mwingilo ukengilanga bakaya na kwikala mwiulu? Baibolo walumbulula’mba bakalamanga pamo ne Yesu mu kafulumende wa Bufumu bwa Lesa. Tukafunda byavula pa uno kafulumende mu kitango kyalondelapo.