Skip to content

Skip to table of contents

MUTU 7

Kukwiza ukuba ukuzyuka

Kukwiza ukuba ukuzyuka

1-3. Ka tupinyiwe buli–buli mujele? Sona u Yehova akwiza pakutusatula buli-buli?

 TUFWANIKIZYE ukuti, bakuti inti mwikale mujele ubumi bwinu bosi, panongwa yo te mwemwe munangite. Sona pate ulusako ulwakuti mungasatuliwa. Apa mukwennya ukuti ubumi bwinu basi kwamala sona patalipo nachimo cho mungabomba. Pisinda apakuti mwatagha ulusubilo losi mukwagha ukuti pali umuntu yumo yo ali na maka aghakuti angabasatula. Ka mungayivwa buli-buli?

2 Swebosi swe bazya aba bufwe. Pate nachimo cho tungabomba ukuti tuyichimbile imfwa. Loli u Yehova ali na maka agha kumazizya imfwa. Sona atulayizizye ukuti ‘umulwani uwabumalilo pakumupota bukwiza pakuba bufwe.’​—1 Aba Kolinti 15.26.

3 Inong’onela bulo mo mukwiza pakuyivwila pala imfwa yamala. U Yehova atakwiza ukwefyapo imfwa yene loli akwiza ukubazyusya nabo bakafwa. Ka mukwiza ukuyivwa buli-buli nanti mwennya ivi vikubombiwa? U Yehova atulayizizye ukuti “bosi bo bafuye” bakwiza pakuzyuka. (Yesaya 26.19) Mu Bayibolo kukwitiziwa ukuti ukuzyusyiwa ukwa bafwe.

PALA UMUNTU YO MUMUGHANITE AFWA

4. (a) Choni cho chikutughomya nanti umukamu witu afwa? (b) Bo bawenu bo bakaba bamanyani ba Yesu?

4 Nanti umuntu weka uwa mumbumba pamo umumanyani witu afwa, chikutubaba sona ichitima chikutukola. Amaka ghakutumalila sona pate nachimo-chimo cho tungabomba ukuti umuntu yo afuye abe sona nu bumi. Loli Ibayibolo likutughomya pa nkani iyi. (Belenga 2 Aba Kolinti 1.3, 4.) Zatwennye ichifwanikizyo cho chikulangizya ukuti u Yehova nu Yesu bakulonda hee ukwiza ukubazyusya abakamu bitu bo bafuye. Po u Yesu akaba pachisu ichapasi akabukagha kabili-kabili ukuya pakumwennya u Lazalo na bayemba bache u Malita nu Maliya. Bosi batatu bakaba bamanyani ba Yesu. Ibayibolo likuti: “U Yesu akamughana u Maliya nu muzuna wache u Malita, sona nu Lazalo.” Loli isiku limo u Lazalo akafwa.​—Yohani 11.3-5.

5, 6. (a) Nkimba u Yesu akabomba ichoni bo ennya u Malita nu Maliya sona na bamanyani babo bakulila? (b) Ka vikutughomya buli-buli ukumanya ukuti u Yesu vikumubaba nanti umuntu afwa?

5 U Yesu akabuka pakubasangalusya u Malita nu Maliya. Bo u Malita ivwa ukuti u Yesu akwiza, akabuka ukuti aye akomane nawe. Akaba wakuhoboka pakumwennya u Yesu, loli akanena ukuti: “Nanti ukabangapo panapa, ngali u muyemba wane atafuye.” U Malita akinong’onagha ukuti u Yesu achedwa. U Yesu akamwennya u Maliya akulila. Bo ennya ivi umoyo wache ghukizula ni chitima wepe bulo akalila. (Yohani 11.21, 33, 35) Akaba ni chitima cho umuntu akuba nacho nanti umukamu wache afwa.

6 Ukumanya ukuti u Yesu wepe vikumubaba waghe umukamu witu afwa, vikutughomya. Inkalo zyo u Yesu ali nazyo ziyanite ni nkalo zyo u Baba wache ali nazyo. (Yohani 14.9) U Yehova ali na maka aghakwefezyapo imfwa sona lunulu vyovyo inti abombe.

“LAZALO EPAMO!”

7, 8. Choni cho u Malita akakana ukwefyapo ibwe pipumpa ilya Lazalo? Loli ka u Yesu akabomba ichoni?

7 Bo u Yesu afika kwipumpa ko bakamusila u Lazalo, pipumpa lyache bakighalilapo nibwe pamulyango. U Yesu akanena ukuti: “Efyapo ibwe.” Loli u Malita atakalondagha. Chifukwa buli? U Lazalo akaba ukuti aghonamo amasiku 4 mwipumpa. (Yohani 11.39) U Malita atakamanyagha cho u Yesu akaba papipi pakubomba ukuti amutule u muyemba wabo.

Inong’onela bulo mo abakamu na bamanyani bakahobokela bo bennya ukuti u Lazalo azyuka.​—Yohani 11.38-44

8 U Yesu akati kwa Lazalo: “Epamo!” Vyo u Malita nu Maliya bakennya vikaba vyakuswighisya hee. “Umuyazi yula akepamo, inyobe ni vinama vikaba vichili vinnyembeteleliwe na menda ghagho bakamusyilila nagho.” (Yohani 11.43, 44) U Lazalo akazyuka. Akanda pakukolelana na bamumbumba yache sona na bamanyani bache. Bakakukutilana, ukumupalamasya sona nukunena nawe. Ichi chikaba chakuswighisya ukuti u Yesu amuzyusya u Lazalo.

“WEE KALINDU, INKUKUBUZYA UKUTI ‘NYAMUKA!’”

9, 10. (a) Ka wenu yo akamupa u Yesu amaka aghakuzyusyizya abantu? (b) Choni cho inkani izyakuzyuka kwa bantu zyakulondiwa kwa uswe?

9 Ka u Yesu akazyusyagha abantu na maka ghache? Awe. Bo achili atamuzyusyizye u Lazalo u Yesu akalaba kwa Yehova, po u Yehova akamupa amaka aghakuti amuzyusye u Lazalo. (Belenga Yohani 11.41, 42.) Te we Lazalo mwene yo akazyusyiwa. Ibayibolo likutubuzya izya mulindu uwa myaka 12 yo akabina nkani. U baba wache u Yayili amahala ghakamumalila. Po akamulaba u Yesu ukuti amupozye umwana wache. Akaba nu mwana weka yunuyu mpela. Bo achili akunenezannya nu Yesu, abanavuli bamo bakiza nukunena ukuti: “Umwana wako atuleka! Choni chicho ukumutamya Umumanyisi?” Loli u Yesu akamubuzya u Yayili akati: “Utakanyilaye, unsubile bulo, po akwiza pakupola.” Po u Yesu akabuka poka nu Yayili kunyumba yache. Bo bakupalamila ku nyumba u Yesu akivwa abantu bakulila. Po u Yesu akababuzya ukuti: “Mutakalilaye, umwana atafuye, loli aghonite bulo utulo!” U baba nu mama aba mwana bakaswigha navyo u Yesu akanena. U Yesu akabafumya bosi bo bakaba munyumba nukusenda u baba nu mama nukubuka nabo kuchipinda ko umwana akaghona. Po u Yesu akamulema umwana panyobe nukumwitizya ukuti: “Wee kalindu, inkukubuzya ukuti nyamuka!” Inong’onela bulo mo abapapi aba mwana bakahobokela bo umwana anyamuka nukwanda ukwenda. U Yesu akamuzyusya umwana wabo. (Maliko 5.22-24, 35-42; Luka 8.49-56) Ukufuma pisiku lila-lila nanti bamwennya umwana wabo, bakakumbukagha vyo u Yehova akababombela ukwendela mwa Yesu. a

10 Abantu bosi bo u Yesu akabazyusya bakafwa sona. Loli pala tukubelenga inkani izi, zikutupa ulusubilo ulwenecho ulwa muntazi. Ubwighane ubwa Yehova bwakuti akulonda ukuti ize abazyusye abantu bosi bo bafuye.

VYO TUKUMANYILAKO KU BANTU BO BAKAZYUSYIWA

Umutumiwa u Pitala akamuzyusya umukolo u Dolika.​—Imbombo 9.36-42

U Eliya akamuzyusya u mwana uwa mukolo umufwilwe.​—1 Abanyafyale 17.17-24

11. Nkimba isimbo ilya Undumbilili 9.5 likutumanyisya ichoni ivyakukwafyannya nu Lazalo?

11 Ibayibolo likunena umwakwivwika ukuti “abafwe batakumanya nachimo” momo vikabela nu Lazalo. (Undumbilili 9.5) Ngati mo u Yesu akanenela, vikaba ngati u Lazalo aghonite bulo utulo. (Yohani 11.11) Po u Lazalo akaba mwipumpa “atakamanyagha nachimo.”

12. Ka tukumanya buli-buli ukuti u Lazalo akazyusyiwa naloli?

12 Po u Yesu akamuzyusyagha u Lazalo abantu abinji bakennya. Abalwani aba Yesu bope bakennya ukuti u Yesu abomba ichakuswighisya ichi. U Lazalo akaba mumi, cho chikulangizya ukuti akazyuka naloli. (Yohani 11.47) Abantu abinji bo bakabuka pakumwennya u Lazalo bakanda ukusubila ukuti u Yesu akatumiwa naloli nu Chala. Abalwani aba Yesu batakahoboka navyo vikabombiwa, po bakanda ukulondelezya izila ukuti bamughoghe u Yesu poka nu Lazalo.​—Yohani 11.53; 12.9-11.

13. Choni cho tukusubila ukuti u Yehova akwiza pakubazyusya bo bafuye?

13 U Yesu akanena ukuti “bosi abafwe bo bali mu mapumpa” bakwiza pakuzyuka. (Yohani 5.28) Ichi chikung’anamula ukuti bosi bo u Yehova akubakumbuka bakwiza pakuzyuka. Loli ukuti u Yehova amuzyusye umuntu abaghiye ukuti akumbuke vyosi ivyakukwafyannya nu muntu. Ka angabomba naloli bunubu? Eee, kumwanya kuli intondwa amabiliyoni aghinji. Ibayibolo likulongosola ukuti u Yehova amenye izina ilya ntondwa yiliyosi. (Belenga Yesaya 40.26.) Nanti akukumbuka izina ilya ntondwa yiliyosi tukusubila ukuti angakumbuka vyosi ivyakukwafyannya na bantu bo akwiza pakubazyusya. U Yehova weyo akapela chilichosi, pakuba mupeli tuzimenye ukuti ali na maka aghakuzyusizya abafwe.

14, 15. Ka amazyu gho u Yobu akanena ghakutumanyisya ichoni pa nkani iya bo bakwiza pakuzyusyiwa?

14 Umuntu umusubaliwa u Yobu wepe akasubilagha ukuti abantu bakwiza pakuzyuka. U Yobu akalalusya ukuti: “Nanti umuntu afwa, ka angaba sona nu bumi?” Po akanena sona kwa Yehova ukuti: “Mukwiza pakwitizya po une nkwiza pakubamula. Mukwiza pakunyonywa imbombo izya nyobe zinu.” U Yobu akamanya naloli ukuti u Yehova ali na kabalilo kako akwiza pakuzyusya abafwe.​—Jobu 14.13-15.

15 Ka ukuba nu lusubilo ulwa kuti abafwe bakwiza pakuzyuka kukubavwa buli-buli? Lumo mungaswigha ukuti, ‘Ka abakamu bane na bamanyani bane bope bulo bakwiza pakuzyuka?’ Ivi vikutughomya ukuti u Yehova akulonda naloli ukuti ize abazyusye abantu bo bafuye. Zatwennye vyo Ibayibolo likunena pa bo bakwiza pakuzyusyiwa sona ko bakwiza pakwikala.

“BAKWIZA PAKWIVWA IZYU LYACHE NUKWEPAMO”

16. Nkimba ubumi bukwiza ukuba buli-buli ku bantu bo bazyuka pachisu ichapasi?

16 Bosi bo bakazyuka kwisinda bakakomana sona na bakamu, na bamanyani babo pachisu ichapasi. Ivi vyovyo vikwiza ukubombiwa muntazi, loli vikwiza ukuchila apa. Chifukwa choni? Chifukwa bosi bo bakwiza pakuzyuka batakwiza ukufwa sona, bakwiza ukuba nu lusako ulwakwikala bwila na bwila pachisu ichapasi. Bakwiza ukwikala muchisu cho chipambanite hee nacho tukwikalamo amasiku ghano. Mutakwiza ukuba inkondo, ubutulanongwa sona ni mbina.

17. Ka bo bawenu bo bakwiza pakuzyuka?

17 Ka bo bawenu bo bakwiza pakuzyuka? U Yesu akanena ukuti: “Bosi abafwe bakwiza pakwivwa izyu lyache nukwepamo mu mapumpa ghabo.” (Yohani 5.28, 29) Isimbo ilya Ubuvumbuli 20.13 likutubuzya ukuti: ‘Po inyanja yikafumya abantu abafwe babo bakaba mula-mula. Ubufwe na Mapumpa vyope vikafumya abantu abafwe bo bakaba mula-mula.’ Abantu amabiliyoni aghinji bakwiza pakuzyuka. Umutumiwa u Pabuli akanena sona ukuti abantu bosi “abagholosu na babibi” bakwiza pakuzyuka kubufwe. (Belenga Imbombo 24.15.) Ka ichi chikung’anamula ichoni?

Mupaladayiso, abafwe bakwiza pakuzyuka nu kwikala na bakamu babo bwila na bwila

18. Ka bo bawenu bo bakwitiziwa ukuti “abagholosu” bo bakwiza pakuzyuka?

18 Ababombi aba Yehova bo bakabako kwisinda bo u Yesu atizite pachisu ichapasi, bope bali mu gulu ilya “abagholosu.” Abantu ngati u Nowa, u Abulahamu, u Sala, u Mozesi, u Lute, sona nu Esitele bakwiza pakuzyuka nukwikala pachisu ichapasi. Ukuti mumanye ivinji ivya banavuli sona na bakolo aba, mungabelenga ichaputala 11 icha buku ilya aba Hebeli. Buli pakunena izya babombi aba Yehova bo bakufwa pakabalilo kano? Bakwiza pakuzyuka chifukwa bope bali mugulu ilya “abagholosu.”

19. Ka “ababibi” bo bawenu? Ka Lusako buli lo u Yehova akwiza ukubapa?

19 “Ababibi” bantu amamiliyoni aghinji bo batakaba nulusako ulwakumumanya u Yehova. Napo bakafwa loli u Yehova atabaluvizye. Akwiza pakubazyusya sona bakwiza ukuba nu lusako ulwakumanyila izya Yehova nu kumubombela.

20. Ka abantu bosi bo bafwile bakwiza pakuzyuka?

20 Ka ichi chikung’anamula ukuti umuntu wesi yo akafwa akwiza pakuzyuka? Awe! Chifukwa u Yesu akanena ukuti abantu bamo batakwiza pakuzyuka. (Luka 12.5) Ka we wenu yo ali nu budindo ubwa kumanya abantu bo bakwiza pakuzyuka nabo batakwiza pakuzyuka? We Yehova. Loli amupile ubulaghili u Yesu “umulongi uwa bantu abumi na bafwe.” (Imbombo 10.42) Umuntu wesi yo alongiwa ukuti mubibi sona atakusinta inkalo atakwiza pakuzyuka.​—Ennya Ivya Kubumalilo 18.

UKUZYUKILA KUMWANYA

21, 22. (a) Ka ukuzyukila kumwanya kukung’anamula ichoni? (b) Ka wenu yo akaba wabwandilo ukuzyukila kumwanya?

21 Ibayibolo likutubuzya sona ukuti abantu bamo bakuya pakwikala kumwanya. Nanti umuntu azyukila kumwanya atakuzyuka nu mubili ngati uwa muntu loli akuzyuka nu mubili uwa buzimu.

22 U Yesu akaba wabwandilo pakuzyuka nu mubili uwa buzimu. (Yohani 3.13) Bo pendapo amasiku matatu ukufuma po u Yesu akafwila, u Yehova akamuzyusya. (Masalimo 16.10; Imbombo 13.34, 35) U Yesu atakazyuka nu mubili uwa nyama ngati bo tuli nabo. Umutumiwa u Pitala akalongosola ukuti u Yesu ‘akafwa nu mubili uwa nyama loli akazyuka ku bufwe nu mubili uwa buzimu.’ (1 Pitala 3.18) U Yesu akazyuka nu mubili uwa buzimu. (1 Aba Kolinti 15.3-6) Ibayibolo likunena ukuti te weyuyo mwene yo akazyuka nu mubili uwa buzimu.

23, 24. Ka bo bawenu bo “kamudimo kanandi akang’ozi” ko u Yesu akanena? Sona balipo balinga?

23 Bo u Yesu atafuye akababuzya abamanyili bache ukuti: “Inkubuka pakubayanizya ubuyo.” (Yohani 14.2) Ichi chikung’anamula ukuti abamanyili bache bamo bakwiza pakuzyuka nukuya pakwikala nawe kumwanya. Ka balipo balinga? U Yesu akanena ukuti bakwiza ukuba abantu banandi bulo bo bali ngati “kamudimo akanandi akang’ozi.” (Luka 12.32) Umutumiwa u Yohani akanena inambala iyenecho iya bantu bo bakwiza ukubuka kumwanya. Akennya u Yesu “imite Pighamba ilya Ziyoni. Pala-pala akaba poka na bantu 144,000.”​—Ubuvumbuli 14.1.

24 Ka aba Kilisitu 144,000 bakwiza pakuzyuka liyi? Ibayibolo likutubuzya ukuti ivi vikwiza ukubombiwa nanti u Kilisitu anda pakulaghila kumwanya. (1 Aba Kolinti 15.23) Tuli mukabalilo ko u Kilisitu akulaghila sona aba 144,000 abinji bazyukile kale kumwanya. Bo bachili bali pachisu ichapasi pano nanti bafwa bulo bakubuka kumwanya. Loli abantu abinji bakwiza pakuzyuka muntazi nukwikala mu Paladayiso pachisu ichapasi.

25. Ka mu mutu uwakukonkapo tukwiza ukumanyila ichoni?

25 Lunulu u Yehova akwiza pakubasatula abantu ku bufwe sona ubufwe butakwiza pakubako nalumo. (Belenga Yesaya 25.8.) Nkimba abantu bo bakuya kumwanya bakuya pakubomba ichoni? Ibayibolo likulongosola ukuti bakuya pakulaghila nu Yesu mu Boma ilyakumwanya. Tukwiza pakumanyila ivinji ivya boma ili mu mutu uwakukonkapo.

a Ibayibolo likutubuzya sona ukuzyusyiwa ukwa bantu abanji. Pakaba abana na basongo, abanavuli na bakolo, Abaizilayeli sona nabo te Baizilayeli. Mungabelenga inkani izi mu masimbo agha: 1 Abanyafyale 17.17-24; 2 Banyafyale 4.32-37; 13.20, 21; Matayi 28.5-7; Luka 7.11-17; 8.40-56; Imbombo 9.36-42; 20.7-12.