1-3. Ngano boloko dia bantu babansoni ni nti? Bwe Yehova kakwizi tu kûrila mu lufwa?

BAKUKOTESE boloko di yokesela luzingu lwaku lwalwansoni mu bungu dia musamu wulembolo yirika. Ka wena na bweso bwa duka ko; kulendi â wasobesa misamu ko, mpe kusiri â na vuvu ko. Kâ lumbu timosi, wiri ti muntu we kô wulendi ku kûla. Ngano bwe mona ku mutima?

² Beto bansoni boloko dieto ni lufwa. Kâ, Yehova lendi tu kûla mu lufwa. Yehova kanisini ti: “lufwa, mbeni ya mansukina, mbo bafukisa lo.”​—1 Bisi-Korente 15:26.

³ Banza lumbu ti lembo vutu tina lufwa. Ntia mpila nsayi! Kâ, Yehova ka katula kwa lufwa ko, mbo kavumbula mpe bantu ba fwa. Ngano musamu wo bwe wuta zolo tâ mu bungu dia nge? Yehova kanisini ti: “Bô balembolo na ngolo mu lufwa” mbo bavumbuka. (Izaya 26:19) Mu kati dia Bibila “mvumbukulu ya ba fwa” batâka yo.

4. (a) Muntu wa kanda dieto peleko ndiku’eto tala ti yifwiri, nti bilendi tubomba? (b) Tangumuna nkumbu za ndiku za Yezu.

⁴ Muntu wa kanda dieto peleko ndiku’eto bu yifwaka, tiari tiatingi tibaka neto, mpe bunokena bwabwingi bubaka neto. Ka tulendi â tasa tima ko mu vumbula muntu wufwiri. Kâ Bibila mbombolo ya matieleka ditunatinaka.  (Tanga 2 Bisi-Korente 1:3, 4.) Tataleno tifwani tisongelaka ti Yehova na Yezu batomono zolo ti bantu bô ba tuzololo bavumbuka kwe ba fwa. Yezu kwe Lazare na bibusi biandi, Marte na Mariya, keri vulu kwendaka bungu ti ndiku zandi zeri. Bibila ditele ti: “Yezu wazolo Marte na Mariya mpe na Lazare.” Kâ, lumbu timosi Lazare wafwa.​—Za 11:3-5.

5, 6. (a) Yezu bu kamona bibusi na ndiku za Lazare zeri mu tiari, bwe kasa? (b) Mu bungu dia nti tiari tia mona Yezu mu ntangu ya fwa Lazare, tita tutindisa.

⁵ Yezu waye bomba Marte na Mariya. Marte bu kawa ti Yezu turiri, wayenda mu bwana Yezu. Nsayi yayingi yaba nandi bu kamona Yezu, kâ wamutela ti: “Tala ti ku wabele, nkazi’ani ka keti â fwa ko.” Marte wamona ti Yezu ntangu yingi kayokesa mu kwiza. Ha manima, Yezu wamona Mariya weri dilaka. Yezu bu kamona bantu mu tiari, wamona mpasi ku mutima mpe wadila. (Za 11:21, 33, 35) Yezu wamona tiari tiatingi ku mutima, tiari ti monaka bantu bafwiluluku muntu wu bazololo.

⁶ Tiari tia mona Yezu tindisa titutindisaka. Musamu wo wusongele ti Yezu kazololo â lufwa ko. Yezu we ntiana Yehova; wuzololo tâ ti Yehova mpe kazololo â lufwa ko. (Za 14:9) Yehova lenda die nandi dia katula lufwa mankululu, mpe ntamana mbo kayirika wo.

7, 8. Mu bungu dia nti Marte kalembo zolo bakatula tari dieri kangaka mpiema ya Lazare? Yezu nti kasa mu bungu dia Lazare?

⁷ Mpiema ya Lazare bakanga yo mu tari dia dinene. Yezu bu katula ha mpiema watâ ti: “katuleno tari dio.” Kâ Marte keri â zolo ko bazibula mpiema, mu bungu ti nitu ya Lazare bilumbu biya yabâ muna. (Za 11:39) Marte ka  zaba musamu wa keti yirika Yezu mu bungu dia nkazi’andi ko.

⁸ Bu bakatula tari, Yezu watâ kwe Lazare: “Yiza ku mbazi!” Marte na Mariya bamona musamu wa nzitukulu: Lazare waduka mu mpiema. (Za 11:43, 44) Yezu wavumbula Lazare kwe ba fwa! Lazare wavutu bâ tintwari na kanda diandi. Ha manima bantu ba kanda diandi balenda mu mu mona, mu mu simba, mu mu bumba na mu mu zonzesa. Ntia timangu tia nzitukulu!

9, 10. (a) Ngano nani wahana Yezu lenda dia vumbula bantu ba fwa? (b) Mu bungu dia nti mvumbukulu ze mu Bibila ze salu mu bungu dia beto?

⁹ Ngano mu ngolo za yandi beni Yezu keri vumburilaka bantu kwe ba fwa? Kâni. Ntete kavumbula Lazare, Yezu watoko sambila Yehova. Yehova wahana Yezu lenda dia vumbula Lazare kwe ba fwa. (Tanga Za 11:41, 42.) Lazare kabâ yandi kaka ko, mu bantu bavumbuka kwe ba fwa ba bazonzelaka mu Bibila. * Bibila ndumba ya mvula 12, yeri na timbevo tia ngolo, dizonzelaka. Tata’andi, Zayire, mayela mamusuka. Zayire walemberela Yezu kawasisa mwana’andi wa wumosi. Bu keri zonzaka na Yezu, bantu bayizi mu tela ti: “Mwana’aku wa mukento wufwiri! Mu bungu dia nti vutu kwamisina Mulongi?” Kâ, Yezu wamutela ti: “Kumonandi bunkuta, sarila kwa timinu, mpe mbo kavuka.” Ha manima, Yezu waturisa  Zayire ku nzo’andi. Ntete batula, Yezu wamona bantu, mpe wawâ bidilu biawu. Yezu wabatela ti: “Bikeno mu dila, mu bungu ti ka fwiri â ko, kâ, tolo kwa kabwiri.” Tata’andi na nguri’andi batiyula bwe Yezu keri zolo tâka. Yezu walomba kwe bantu babâ mu nzo baduka. Yezu wanata Zayire na mukento’andi ku kati dia chambre yi basêkesa mwana’awu. Na bulembami bwabwansoni, Yezu wamusimba koko mpe wamutela ti: “Telama!” Buna kwa bu kazonza, mwana wa mukento watelama mpe ni keri kwe yende. Zayire na mukento’andi nsayi yayingi yeri nawu: Yezu wavumbula mwana’awu wa mukento kwe ba fwa! (Marke 5:22-24, 35-42; Like 8:49-56) Tuka muna lumbu tina, Zayire na mukento’andi bu beri monaka mwana’awu, musamu wa yirika Yehova mu nzila ya Yezu, mu bungu dia bawu, beri bambukilaka.

¹⁰ Bantu ba vumbula Yezu kwe ba fwa bavutu fwa. Kâ, mvumbukulu ze mu Bibila nguria salu zena mu bungu dia beto, mu bungu ti vuvu tia matieleka zituhanaka: Yehova zololo kavumbula bantu kwe ba fwa, mpe mbo kayirika wo.

11. Bwe mvumbukulu ya Lazare yita songela ti musamu wu tâka Ekleziaste 9:5 wa matieleka wena?

¹¹ Bibila ditele ti bantu ba fwa “ka bazebi â na kani musamu ko.” (Ekleziaste 9:5) Mvumbukulu ya Lazare yisongele ti, musamu wu tâka Ekleziaste 9:5 wa matieleka wena. Lazare bu kabâ mu mpiema, “keri â zaba na kani musamu ko.” Ntiana bwa tela wo Yezu, Lazare weri ntiana ku tolo.​—Za 11:11.

12. Mu bungu dia nti tulendi bâ na lukwikulu ti Lazare wavumbuka kwe ba fwa?

 ¹² Bantu babingi bamona Yezu bu kavumbula Lazare. Mbeni za Yezu mpe zazaba ti, Yezu timangu tio tia kasa. Lazare wakâla wa moyo; wusongele ti wavumbuka kwe ba fwa. (Za 11:47) Bantu babingi bayizi tala Lazare. Bantu bu bamona Lazare, bayizi bakula ti ni Nzambi watambika Yezu. Kâ, mbeni za Yezu ka zamona nsayi ko, mu bungu ti babonga nzengolo ya honda Yezu na Lazare.​—Za 11:53; 12:9-11.

13. Mu bungu dia nti tulendi bela na lukwikulu ti Yehova mbo kavumbula bantu ba fwa?

¹³ Yezu watâ ti “bantu babansoni be mu kati dia mpiema za mbambukulu” mbo bavumbuka kwe ba fwa. (Za 5:28) Wuzololo tâ ti bantu babansoni Yehova ba kabambukilaka, mbo bavumbuka kwe ba fwa. Kâ, Yehova, mu vumbula muntu kwe ba fwa, fweti toko mu bambukila moyo mu misamu miandi miamiansoni. Bwe wulendi bela? Tabongeno tifwani: Mafunda ma mbwetete me ku zulu. Bibila ditele ti Yehova nkumbu za mbwetete zazansoni za kazebi. (Tanga Izaya 40:26.) Tala ti Yehova nkumbu za mbwetete zazansoni kabambukilaka, wuzololo tâ ti, mbo kabambukila mpe bantu ba kavumbula kwe ba fwa. Yehova, mu bungu ti ni Yandi wasala bima biabiansoni, lenda die nandi dia vumbula bantu kwe ba fwa.

14, 15. Musamu wa tâ Yobe nti wutulongesaka mu mvumbukulu ya ba fwa?

¹⁴ Yobe weri muntu wa kwikama kwe Yehova. Lumbu timosi, wayula: “Tala ti muntu wufwiri, ngano lendi vumbuka? Mbo tâ mbila, mpe meno mbo nikuhana mvutu. Mbo ba na nsatu yayingi ya vutu mona tivangu tiaku.” Yobe mvumbukulu ya keri kwikilaka. Yobe wazaba  ti, Yehova ntangu yi kavumbula bantu ba fwa nkatika kela kakelaka yo.​—Yobe 14:13-15.

¹⁵ Bwe monaka ku mutima bu banzaka mvumbukulu ya ba fwa? Bu tukwizi zabaka ti Yehova zololo kavumbula bantu ba fwa, mbombolo tubakaka. Kâ, lendi tiyula: “Ngano bantu ba kanda diani na ndiku zani, mbo bavumbuka kwe ba fwa?” Ngano nani vumbuka kwe ba fwa? Mpe, Nzambi bantu ba kavumbula kwe ba fwa, kwe babela? Tataluzuleno mvutu zihanaka Bibila.

16. Ngano luzingu lwa bantu bavumbuka kwe ba fwa ha zulu mutoto bwe lubâ?

¹⁶ Mu ntangu ya ntama, bantu beri vumbukaka kwe ba fwa, ha zulu mutoto beri vutu vukanaka na kanda diawu mpe na ndiku zawu. Mu bilumbu bita kwiza, misamu mpe ni bô miyôkela; kâ, mbo miyôka bubote, mu bungu ti bantu bavumbuka kwe ba fwa, mbo babaka luzingu lwa mankululu. Bantu bavumbuka kwe ba fwa mbo bazinga mu nza ya swaswana na nza ya ntangu yi. Mizingu, miangu, bimbevo, ka bivutu â kwa bâ kô.

17. Ngano nani vumbuka kwe ba fwa?

¹⁷ Ngano nani vumbuka kwe ba fwa? Yezu watâ ti: “bantu babansoni be mu kati dia mpiema za mbambukulu, mbo bawa zu diandi, mpe mbo baduka.” (Za 5:28, 29, NWT) Nzabukusu 20:13 yitele ti: ‘Mubu (la mer) wukarisi bantu ba fwa beri mu yandi; lufwa na bitinda, bawu mpe, bakarisi bantu ba fwa beri mu bawu.’ Mafunda ma bantu bavumbuka kwe ba fwa. Ntumwa Paulo watâ mpe ti, mbo ku ba “mvumbukulu ya bantu ba sungama, na ya bantu balembolo ba sungama.” (Tanga Bisalu 24:15, NWT.) Ngano bwe wuta zolo tâ?

18. “Bantu ba sungama” bavumbuka kwe ba fwa ni banani?

 ¹⁸ “Bantu ba sungama,” ni bisari bia Yehova bia ntangu ya ntama, ntete Yezu kizi ha mutoto. Mu tifwani, Noa, Abrahame, Sara, Mose, Rite na Estere mbo bavumbuka kwe ba fwa.Mu Bahebre 11, bakento na babakala bakwikama bakaka ba mu ntangu yina tizonzelaka. Bisari bia Yehova bita fwa ba kwikama mu ntangu  yi, bawu mpe, mbo bavumbuka kwe ba fwa, mu bungu ti bawu mpe “bantu ba sungama” bena.

19. Ngano “bantu balembolo ba sungama” ni banani? Ngano ntia bweso Yehova kahana kwe “bantu balembolo ba sungama”?

¹⁹ “Bantu balembolo ba sungama,” ni mafunda ma bantu ba fwa balembo baka bweso bwa zaba Yehova. Yehova ka ba zimbakana ko. Yehova mbo kabavumbula, mpe mbo kabahana bweso bwa mu sarila na bwa mu kunda.

20. Ngano, nani lembo vumbuka kwe ba fwa?

²⁰ Ngano, wuzololo tâ ti bantu babansoni mbo bavumbuka kwe ba fwa? Kâni. Yezu watâ ti, bantu beko ba balembo vumbula kwe ba fwa. (Like 12:5) Ngano nani fwanakane mu bonga nzengolo ya sola ka nani fweti vumbuka kwe ba fwa? Yehova wena mfundisi ye na lutumu luyokele. Kâ, Yehova mpe wahana Yezu lutumu lwa bâ ‘mfundisi ya bantu ba moyo na ba fwa.’ (Bisalu 10:42) Ngano nani lembo vumbuka kwe ba fwa? Ba nkwa mbi balembo zoloko mu soba.​—Tala note ya 19.

21, 22. (a) Ntia nitu bahana kwe bantu babaka mvumbukulu ya ku mazulu? (b) Ngano wa ntete nani wabaka mvumbukulu ya ku mazulu?

²¹ Bibila ditele mpe ti bantu bakaka ku mazulu ba kwe bâ. Muntu bu wubakaka mvumbukulu ya ba fwa ku mazulu, ka baka na nitu ya tinsuni ko, nitu ya timpeve bamuhanaka. Wuzololo tâ ti, mbo kabâ ntiana mbazi.

²² Yezu weri muntu wa ntete wavumbuka kwe ba fwa mu kwe bâ ku mazulu. (Za 3:13) Bilumbu bitatu biayôka ntete Yehova kavumbula Yezu kwe ba fwa. (Mikunga 16:10; Bisalu 13:34, 35) Yezu ka bamuvumbula na  nitu ya tinsuni ko. Ntumwa Piere watâ ti Yezu “bamuhonda mu tinsuni, kâ bamuvumbula mu timpeve.” (1 Piere 3:18) Yezu wavutu bâ mbazi ya ngolo! (1 Bisi-Korente 15:3-6) Kâ, Bibila ditele ti bantu bakaka mpe babaka mvumbukulu ya ku mazulu.

23, 24. Yezu wazonzela “mwana twila.” Ngano ni nti? Ngano Bakristo bakwa be mu kati dia “mwana twila”?

²³ Ntete kafwa, Yezu watâ kwe milongoki miandi ti: ‘Ndiele mu lu kubikila tibuka.’ (Za 14:2) Weri zolo tâka ti milongoki miandi miakaka mbo mikwe bâ nandi ku mazulu. Ngano bantu ba kwa bakwenda ku mazulu? Yezu watâ ti mbo babâ “mwana twila.” Buna, ka bena babingi ko. (Like 12:32) Ntumwa Za wahana lutangu lwawu lwa matieleka: Za wamona Yezu ‘watelama ha zulu mongo wa Siyone (ku mazulu), tintwari na bantu 144 000.’​—Nzabukusu 14:1.

²⁴ Ntia ntangu Bakristo 144 000 baketi bavumbula kwe ba fwa? Mu nzonzolo ya Bibila, mvumbukulu’awu yaketi batika mu ntangu Yezu yi bamuhana timfumu ku mazulu. (1 Bisi-Korente 15:23) Ntangu yo ni yi ya beto; mpe ha kati dia Bakristo 144 000, babingi batibakila mvumbukulu ya ku mazulu. Bô batiri ha mutoto bu bafwaka, ha mbwetolo disu babakilaka mvumbukulu. Kâ, bantu babîngi ha mutoto bavumbukila kwe ba fwa, ku Paradi.

25. Ngano nti tulongoka mu timoko tita kwiza?

²⁵ Ntamana, Yehova mbo kakûla bantu mu lufwa. Lufwa ka luvutu â kwa bâ ko! (Tanga Izaya 25:8.) Kâ Bakristo 144 000, ngano nti bakwe sa ku mazulu? Bibila ditele ti, mbo babâ mitinu na Yezu mu Timfumu tia Nzambi. Timoko tita kwiza mbo titulongesa misamu miamingi mita tarila timfumu tia Yezu.