Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

Tuʼn qikʼx atz jatumel ta tajlal xnaqʼtzbʼil

XNAQʼTZBʼIL 7

Che jawil anqʼin kyimni tuʼn Dios

Che jawil anqʼin kyimni tuʼn Dios

1-3. a) ¿Alqiʼj presin qoʼ? b) ¿Tiʼ kbʼantel tuʼn Jehová tuʼn qtzaqpaj tiʼj kamik?

XIMANA tiʼj qa ma tzʼokx qʼoʼna pres te jumajx tuʼn tpaj jun nya bʼaʼn mintiʼ xbʼant tuʼna. Mlayx tzʼetza. In kubʼ t-ximana qa tkyaqil ma naj ex mlayx bʼant jun tiʼ tuʼna. Noqtzun tuʼnj, tojxju ambʼil jatumel in kubʼ t-ximana qa ma naj tkyaqil qʼuqbʼil tkʼuʼja, in nok tbʼiʼna qa at jun xjal jaku bʼant tuʼn tetza toj pres tuʼn ex in tzaj ttziyen qa kʼonil tiʼja. ¿Tiʼ teya jaku tnaʼ tuʼn jlu?

2 Qkyaqilx presin qoʼ tuʼn kyimen. Mlayx bʼant jun tiʼ quʼn tuʼn qtzaqpaj tiʼj. Noqtzun tuʼnj, at tipumal Jehová tuʼn qetz tiʼn tjaqʼ kamik. ¿Tzeʼn kbʼantel jlu tuʼn? O tzaj ttziyen qa kbʼel t-xitin kamik (1 Corintios 15:26).

3 ¿Jakupe kubʼ t-ximana jniʼ tzalajbʼil kbʼel qnaʼn aj tkubʼ naj kamik? Nya oʼkx kbʼel naj kamik tuʼn Jehová, ax ikx che tzaqpajel xjal tuʼn, aqeju o che kyim. Che jawil anqʼin xjal o che kyim tuʼn Jehová tuʼnju in tzaj ttziyen Tyol jlu: «Aqeju o che kyim, che jawil anqʼin juntl maj» (Isaías 26:19). Noqpe ximana tiʼj tiʼ jaku tzaj tiʼn tziybʼil lu teya.

AJ TKYIM JUN XJAL KʼUJLAʼN QUʼN

4. a) ¿Jatumel jaku kanet qʼuqbʼil qkʼuʼj aj tkyim jun toj qja moqa jun qamiw? b) ¿Alkyeqe e ok te tbʼanel tamiw Jesús?

4 Qa ma kyim jun xjal kʼujlaʼn quʼn, in qnaʼn nim kʼixkʼoj. In tzaj nimxix qbʼis tuʼnju mlay bʼant jun tiʼ quʼn tuʼn tjaw anqʼin. Noqtzun tuʼnj, in tzaj tqʼoʼn Tyol Dios jun tbʼanel qʼuqbʼil qkʼuʼj (kjawil uʼjit 2 Corintios 1:3, 4). Qo yolin tiʼj jun techel jatumel in tzaj tyekʼin qa taj Jehová ex Jesús tuʼn kyjaw anqʼin qe toj qja ex qe qamiw. Tej tten Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ, in xiʼtoq visitaril Lázaro ex qeju kabʼe tanabʼ, aju Marta ex María. Kyoxil e ok te tbʼanel tamiw Jesús. In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Kʼujlaʼnxix Marta tuʼn Jesús, tukʼix titzʼin tukʼix Lázaro» (Juan 11:3-5). Pontzun jun qʼij, kyim Lázaro.

5, 6. a) ¿Tiʼ bʼant tuʼn Jesús tej tok tkeʼyin in che oqʼ qe toj tja Lázaro ex qe tamiw? b) Tzaj tbʼis Jesús tej tkyim Lázaro, ¿tiquʼn in tzaj tqʼuqbʼaʼn jlu qkʼuʼj?

5 Xiʼtzun Jesús qʼuqbʼalte tkʼuʼj Marta ex María. Tej tok tbʼiʼn Marta qa chʼixtoq tpon Jesús toj tnam, etz keʼyilte. Jaw tzalaj tej tok tqʼoʼn twitz tiʼj Jesús ex xi tqʼamaʼn jlu te: «Tat, noqwit ata tzalu, miwtlo o kyim nxibʼane». Kubʼ t-ximen Marta qa yaj pon Jesús. Yajxitl ok tkeʼyin Jesús qa in noqʼ María. Tej tok tkeʼyin Jesús qa in che oqʼ qeju toj tja Lázaro ex qeju tamiw, ax ikx te tzaj tbʼis ex jaw oqʼ (Juan 11:21, 33, 35). Axju bʼis kubʼ tnaʼn Jesús ik tzeʼn bʼis in qnaʼn aj tkyim jun xjal kʼujlaʼn quʼn.

6 In tzaj tqʼuqbʼaʼn jlu qkʼuʼj. ¿Tiquʼn? Tuʼnju in tzaj tyekʼin qe qa in nel tikʼen Jehová ex Jesús aju kamik (Juan 14:9). At tipumal Jehová tuʼn tel tiʼn kamik ex in tzaj ttziyen qa chʼix tbʼant jlu tuʼn.

«TETZA, LÁZARO»

7, 8. a) ¿Tiquʼn nya tajtoq Marta tuʼn tel qʼiʼn abʼj ttzi jul jatumel tokxtoq Lázaro? b) ¿Alkye milagr bʼant tuʼn Jesús?

7 Xiʼ Jesús jatumel otoq tzʼokx maquʼn Lázaro. Jupuʼntoq ttzi jul tuʼn jun matij abʼj. Tuʼntzunju xi tqʼamaʼn Jesús jlu: «Kyiʼmele aju abʼj». Atzunte Marta nya tajtoq tuʼn tel qʼiʼn abʼj tuʼnju ya otoq tzikʼ kyaje qʼij tkyimlen Lázaro (Juan 11:39). Mintiʼtoq ojtzqiʼn tuʼn Marta tiʼtoq kbʼantel tuʼn Jesús tiʼj Lázaro.

Tej tjaw anqʼin Lázaro, nim e jaw tzalaj qe toj tja ex qe tamiw (Juan 11:38-44).

8 Tejtzun tel kyiʼn abʼj, xi t-ẍchʼiʼn Jesús jlu: «Tetza, Lázaro». E jawtzun labʼin Marta ex María tej tetz «aju otoq kyim, bʼalqʼiʼntoq tqʼabʼ tuʼn xbʼalun tukʼix tqan» (Juan 11:43, 44). Otoq jaw anqʼin juntl maj Lázaro. Ten juntl maj kyukʼil toj tja ex qe tamiw. Kykyaqilx jakutoq tzʼok kykeʼyin Lázaro, jakutoq tzaj kychleʼn ex jakutoq che yolin tukʼil. ¡Tbʼanelxix milagr bʼant! Otoq jaw anqʼin Lázaro tuʼn Jesús.

«TXIN, TEYA IN XI NMAʼNE, WEʼKTZA»

9, 10. a) ¿Alkye xi qʼonte tipumal Jesús tuʼn kyjaw anqʼin kyimni tuʼn? b) ¿Alkye tten in qo tzaj tonin aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa e jaw anqʼin junjun xjal?

9 ¿Alkye xi qʼonte tipumal Jesús tuʼn kyjaw anqʼin kyimni tuʼn? Tej naʼmxtoq tjaw anqʼin Lázaro tuʼn Jesús, naʼn Dios te Jehová. Iktzun tten xi tqʼoʼn Jehová tipumal tuʼn tjaw anqʼin Lázaro (kjawil uʼjit Juan 11:41, 42). Noqtzun tuʼnj, nya oʼkx Lázaro jaw anqʼin tuʼn Jesús. * Jun techel, in yolin Tyol Dios tiʼj jun tal txin te 12 abʼqʼi aju tzaj jun yabʼil tiʼj. Jairo tbʼi ttat ex ya mintiʼtoq mas tkʼwaʼl at. Otoq tzaj bʼaj tkʼuʼj Jairo ex ok ten kubʼsal twitz Jesús tuʼn tkubʼ tqʼanin tmeʼjel. Akux in yolintoq tukʼil Jesús, e pon junjun xjal ex xi kyqʼamaʼn jlu te Jairo: «Ma kyim tmeʼjela; ¿[noqx gan ksiktel] Xnaqʼtzal tuʼna?». Atzunte Jesús xi tqʼamaʼn te: «Miʼn xobʼa, oʼkx qeʼ tkʼuʼja». Xiʼtzun Jesús junx tukʼil Jairo tja. Tej chʼixtoq kypon tja, ok tqʼoʼn Jesús twitz tiʼj qa in che oqʼ xjal tuʼn nim bʼis. Xitzun tqʼamaʼn Jesús kye: «¿Tiquʼn [...] in che oqʼe? Aju txin mya kyimni, noq in tan». Mintiʼlo el kynikʼ ttat txin tiʼjju tajtoq Jesús tuʼn t-xi tqʼamaʼn. Yajxitl xi tqʼamaʼn Jesús kye xjal tuʼn kyikʼ bʼet ex xi tqʼamaʼn kye ttat txin tuʼn kyxiʼ jatumel taʼ tal txin. Chebʼe jaw tiʼn Jesús tqʼabʼ tal txin ex tqʼama jlu: «Txin, teya in xi nmaʼne, weʼktza». Nimlo e jaw tzalaj qeju ttat tal txin tej tjaw anqʼin ex tej tok ten bʼetil. ¡Otoq jaw anqʼin tal txin tuʼn Jesús! (Marcos 5:22-24, 35-42). Tkyaqil maj aj tok tkeʼyin Jairo ex t-xuʼjil twitz kymeʼjel, ktzajeltoq kynaʼn aju bʼant tuʼn Jehová ex Jesús kyiʼj.

10 Ax tok, e kyim juntl maj qe xjal e jaw anqʼin tuʼn Jesús. Noqtzun tuʼnj, aj ttzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa e jaw anqʼin junjun xjal, in nonin jlu qiʼj tuʼnju in tzaj tqʼoʼn jun tbʼanelxix qʼuqbʼil qkʼuʼj. Ex in tzaj tyekʼin qa taj Jehová tuʼn kyjaw anqʼin kyimni ex qa kbʼantel tuʼn.

¿TIʼ XNAQʼTZBʼIL JAKU TZʼEL QIʼN TIʼJJU TEJ KYJAW ANQʼIN KYIMNI?

Jaw anqʼin jun okslal Dorcas tbʼi tuʼn apóstol Pedro (Hechos 9:36-42).

Jaw anqʼin jun tal kʼwaʼl tuʼn tsanjel Dios Eliseo tbʼi (2 Reyes 4:32-37).

11. Ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Eclesiastés 9:5, ¿tiʼ bʼaj tiʼj Lázaro tej tkyim?

11 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa «mintiʼ bʼaʼn kyuʼn» kyimni (Eclesiastés 9:5). Atzun jlu bʼaj tiʼj Lázaro. Tej tten toj muqbʼil, mintiʼ el tnikʼ tiʼjju in bʼajtoq ttxlaj. Ik tzeʼn tqʼama Jesús, ok jlu ik tzeʼn otoq tzikʼ jtan Lázaro (Juan 11:11).

12. ¿Tiquʼn ojtzqiʼn quʼn qa ax tok jaw anqʼin Lázaro?

12 Nim qe xjal ok kykeʼyin qa jaw anqʼin Lázaro tuʼn Jesús. Axpe ikx ojtzqiʼntoq kyuʼn aj qʼoj tiʼj Jesús qa otoq bʼant jun milagr tuʼn. Ni jun jaku txi qʼamante qa mintiʼ otoq jaw anqʼin Lázaro tuʼnju attoq kyxol (Juan 11:47). Nya oʼkxju, ax ikx e pon nim xjal keʼyilte Lázaro ex xi kyokslaʼn qa a Jehová otoq tzaj samante Jesús. Nya bʼaʼn ela jlu toj kywitz aj qʼoj tiʼj Jesús ex tuʼntzunju kubʼ kyximen tuʼn tkubʼ bʼyoʼn Jesús kyuʼn ex Lázaro (Juan 11:53; 12:9-11).

13. ¿Tiquʼn jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa che jawil anqʼin kyimni tuʼn Jehová?

13 A Jehová bʼinchalte tkyaqil, tuʼntzunju at tipumal tuʼn kyjaw anqʼin kyimni tuʼn. Tqʼama Jesús qa che jawil anqʼin «kykyaqil xjal maquʼn tuj kamposant» (Juan 5:28). A jlu in tzaj tyekʼin qa che jawil anqʼin kykyaqil qeju ateʼ toj t-ximbʼetz Jehová. Tuʼn tbʼant jlu tuʼn, tzul tnaʼn tkyaqil tqanil kyiʼj xjal. ¿Jakupe bʼant jlu tuʼn Jehová? Bʼaʼn tuʼn t-ximana tiʼj jlu: at nimxix millón cheʼw twitz kyaʼj ex in tzaj tqʼamaʼn Xjan Uʼj qa ojtzqiʼn kybʼi teyele junjun cheʼw tuʼn Jehová (kjawil uʼjit Isaías 40:26). Qa jaku tzaj tnaʼn Jehová tbʼi teyele junjun cheʼw, jaku txi qqʼamaʼn qa mas nya kwest tuʼn ttzaj tnaʼn tkyaqil tqanil kyiʼj xjal che jawil anqʼin.

14, 15. ¿Tiʼ in tzaj t-xnaqʼtzaʼn tyol Job qe tiʼjju qa che jawil anqʼin kyimni?

14 Jun tmajen Dios ten toj ambʼil ojtxe, Job tbʼi, qʼuqlitoq tkʼuʼj tiʼj qa che jawil anqʼin kyimni. Jun maj kubʼ t-xjelin jlu: «Qa ma kyim jun xjal, ¿kʼanqʼilpelo juntl maj?». Ex xi tqʼamaʼn jlu te Jehová: «Jakulo chin txkete tuʼna ex jakulo txi ntzaqʼweʼne, ex jakulo chin tzaj t-xtalina, porke taqʼunbʼenx tqʼabʼa qine». A jlu in tzaj tyekʼin qe qa taj Jehová tuʼn tpon ambʼil tuʼn kyjaw anqʼin kyimni (Job 14:13-15).

15 ¿Tiʼ teya in tnaʼn aj tok tena ximel tiʼj qa che jawil anqʼin kyimni? Aj tel qnikʼ tiʼj qa taj Jehová tuʼn kyjaw anqʼin kyimni, tuʼn jlu in qeʼ qkʼuʼj. Noqtzun tuʼnj, jakulo kubʼ t-xjelina jlu: «¿Tiʼ kbʼajel kyiʼj toj njaye ex wamiwe o che kyim? ¿Okpe che jawil anqʼin?». Qo xnaqʼtzan tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios tiʼjju alkyeqe che jawil anqʼin ex jatumel che anqʼil.

«OK KYBʼIʼ TQʼAJQʼAJEL NWIʼYE, EX CHE JAWITZ ANQʼIN»

16. ¿Tzeʼn kʼokel kyanqʼibʼil qeju che jawil anqʼin tzalu twitz Txʼotxʼ?

16 Kykyaqilx qeju e jaw anqʼin toj ambʼil ojtxe, e ten juntl maj kyukʼil toj kyja ex kyukʼil kyamiw tzalu twitz Txʼotxʼ. Ax jlu kbʼajel toj ambʼil tzul, noqtzun tuʼnj, mas tbʼanel kʼokel tkyaqil. ¿Tiquʼn? Tuʼnju kxel qʼoʼn ambʼil kye qeju che jawil anqʼin tuʼn tten kychwinqlal te jumajx tzalu twitz Txʼotxʼ. Ex tuʼnju junxitl kʼokel kyanqʼibʼil xjal. Mlay che tentl nimaq qʼoj, nya bʼaʼn nix yabʼil.

17. ¿Alkyeqe che jawil anqʼin?

17 ¿Alkyeqe che jawil anqʼin? Tqʼama Jesús jlu: «Kykyaqil xjal maquʼn tuj kamposant ok kybʼiʼ tqʼajqʼajel nwiʼye, ex che jawitz anqʼin tuj muqbʼil» (Juan 5:28, 29). Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Xi tqʼoʼn mar qe kyimni ateʼ tuj; ex ju kamik tukʼix ju kynajbʼil kyimni xi kyqʼoʼn qe kyimni ateʼ kyuj» (Apocalipsis 20:13). Aju yol kynajbʼil kyimni, noq in najbʼen te techel tuʼn ttzaj tqʼamaʼn jatumel ateʼ chʼixmi kykyaqil xjal o che kyim. Ikju, che jawil anqʼin nim millón xjal. Tqʼama apóstol Pablo qa «che jawil anqʼin qe kyimni, tzaʼnx qeju tzʼaqlxix, ax ikx qeju mya tzʼaqlxix» (kjawil uʼjit Hechos 24:15). ¿Tiʼ tajtoq tuʼn ttzaj tqʼamaʼn?

Aj kyjaw anqʼin xjal toj Tbʼanel Najbʼil, che tel juntl maj kyukʼil toj kyja ex kyamiw.

18. ¿Alkyeqe xjal «tzʼaqlxix» che jawil anqʼin?

18 ¿Alkyeqe in che ok te «tzʼaqlxix»? Kyxol jlu ateʼ qe tmajen Jehová kukx e ajbʼen te tej naʼmxtoq tul Jesús tzalu twitz Txʼotxʼ. Kykyaqil jlu che jawil anqʼin twitz Txʼotxʼ. Kyxol qe jlu at Noé, Abrahán, Sara, Moisés, Rut ex Ester. Aju capítulo 11 te Hebreos in yolin tiʼj kybʼi junjun xinaq ex xuʼj lu. Yajtzun qeju tmajen Dios kukx in che ajbʼen te toj ambʼil jaʼlo, ¿tiʼ kbʼajel kyiʼj? Ax ikx kye ateʼ kyxol qeju xjal «tzʼaqlxix» ex che jawil anqʼin.

19. a) ¿Alkyeqe xjal in che ok qʼoʼn te «mya tzʼaqlxix»? b) ¿Alkye ambʼil kxel tqʼoʼn Jehová kye xjal nya tzʼaqlixix?

19 ¿Alkyeqe xjal in che ok qʼoʼn te «mya tzʼaqlxix»? Kyxol qe xjal nya tzʼaqlixix, ateʼ nim millón xjal mintiʼ ok kyojtzqiʼn Jehová. Ax tok, o che kyim xjal lu, pero kukx naʼn qe tuʼn Jehová. Che jawil anqʼin tuʼn Jehová ex kxel tqʼoʼn ambʼil kye tuʼn tok ojtzqiʼn kyuʼn ex tuʼn kyok te tmajen.

20. ¿Alkyeqe mlay che jaw anqʼin?

20 Qa ikju, ¿che jawilpe anqʼin kykyaqil xjal o che kyim? Miʼn. Tqʼama Jesús qa ateʼ junjun xjal mlay che jaw anqʼin (Lucas 12:5; qʼonka twitza tiʼj tqanil 19). ¿Alkyeqe mlay che jaw anqʼin? Aqeju xjal nya bʼaʼn ex mintiʼ bʼant chʼixpubʼil kyuʼn toj kyanqʼibʼil. ¿Alkye at toklen tuʼn ttzaj tqʼamaʼn qa kjawil anqʼin moqa miʼn jaw anqʼin jun xjal? A Jehová, aju Jwes mas nim toklen. Noqtzun tuʼnj, ax ikx o txi tqʼoʼn Jehová toklen Jesús tuʼn tok te «Jwes kyibʼaj xjal itzʼ ex kyibʼaj qe xjal kyimni» (Hechos 10:42).

AQEJU CHE JAWIL ANQʼIN TUʼN KYXIʼ TOJ KYAʼJ

21, 22. a) Aʼyeju xjal in che jaw anqʼin toj kyaʼj, ¿tzeʼn kyxmilal in xi qʼoʼn? b) ¿Alkye jaw anqʼin tnejel tuʼn t-xiʼ anqʼil toj kyaʼj?

21 In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa che xeʼl junjun xjal anqʼil toj kyaʼj. Aqeju xjal lu, mlay che jaw anqʼin tukʼil kyxmilal ik tzeʼn qe, sino kxel qʼoʼn kyxmilal ik tzeʼn qe anjel.

22 A Jesús tnejel xjal jaw anqʼin tuʼn t-xiʼ anqʼil toj kyaʼj (Juan 3:13). Jaw anqʼin tuʼn Jehová tej tikʼ oxe qʼij tkubʼlen bʼyoʼn, noqtzun tuʼnj, mintiʼ jaw anqʼin tukʼil t-xmilal ik tzeʼn kye xjal (Salmo 16:10; Hechos 13:34, 35). Atzun jlu tzaj tchikʼbʼaʼn apóstol Pablo tej tqʼama qa «aju qximlal at jaʼlo mlay bʼant tuʼn tokx tuj kyaʼj tuj tkawbʼil Dios» (1 Corintios 15:50). Tej tjaw anqʼin Jesús, ok ik tzeʼn jun anjel nim tipumal (1 Corintios 15:3-6). Ex in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa nya oʼkx Jesús tuʼn tjaw anqʼin tuʼn t-xiʼ toj kyaʼj.

23, 24. ¿Alkyeqe in che ok te kʼloj xjal nya nim kybʼet ex jteʼ kybʼaj?

23 Tej chʼixtoq tkyim Jesús, tqʼama jlu kye t-xnaqʼtzbʼen: «Chin xeʼltzune tuʼn tbʼaj nbʼinchaʼne jun najbʼil kyeye» (Juan 14:2). A jlu in tzaj tyekʼin qa che jawil anqʼin junjun okslal tuʼn kyxiʼ tukʼil Jesús toj kyaʼj. Tqʼama Jesús qa noq «nikʼxi» moqa nya nim kybʼet (Lucas 12:32). Tqʼama apóstol Juan jteʼxix kybʼet tej tok tqʼoʼn twitz tiʼj toj jun witzikʼ jatumel attoq Jesús toj kyaʼj. Ok tkeʼyin Juan qa «waʼltoq [Jesús] twi witz Sión; ex at 144 mil xjal tukʼil» (Apocalipsis 14:1).

24 ¿Toj alkye ambʼil tuʼn kyjaw anqʼin qeju 144,000 okslal? In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa che jawil anqʼin otoqxi txi tzyet tuʼn tkawin Jesús toj kyaʼj (1 Corintios 15:23). Ya in kawin Jesús toj kyaʼj ex chʼixmi kykyaqil qeju 144,000 o che jaw anqʼin, ex ateʼ toj kyaʼj. Noqtzun tuʼnj, ateʼx junjun tzalu twitz Txʼotxʼ. Aj in che kyim, in tzaj qʼoʼn kychwinqlal toj kyaʼj. Atzun qeju txqantl xjal in che kyim, che jawil anqʼin toj ambʼil tzul tuʼntzun kyanqʼin tzalu twitz Txʼotxʼ.

25. ¿Tiʼ qo xnaqʼtzal tiʼj toj juntl xnaqʼtzbʼil?

25 Toj chʼintl ambʼil, qo tzaqpajel tuʼn Jehová tiʼj kamik ex kbʼel naj te jumajx (kjawil uʼjit Isaías 25:8). Pero ¿tiʼ kbʼantel kyuʼn qeju 144,000 toj kyaʼj? In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa che kawil tukʼil Jesús. Kʼelel mas qnikʼ tiʼj jlu toj juntl xnaqʼtzbʼil.

^ taqik' 9 Ax ikx in yolin Tyol Dios kyiʼj junjuntl xjal e jaw anqʼin, kyxol jlu ateʼ kuʼxun, tij xjal, xinaq, xuʼj, qe aj Israel ex qe xjal te junjuntl tnam. Jaku jaw tuʼjina junjun txʼolbʼabʼil tiʼj jlu toj 1 Reyes 17:17-24; 2 Reyes 4:32-37; 13:20, 21; Mateo 28:5-7; Marcos 5:22-24, 35-42; Lucas 7:11-17 ex Hechos 9:36-42; 20:7-12.