1-3. Kansi sewo nise akopolo achinji, ndipo Yehova azatimasule tyani?

TIYELEKEZELE kuti khoti yagamula kuti munkhale mu djeli kwa moyo wanu wonse pa mulandu wakuti muliyeuchite. Ndipo vamene vagamula vuwonesha kuti mufumelinisoti mpaka kale-kale. Apa mungawone kuti sogolo yanu yawonongekelatu ndipo paliye chilichonse chamungachite kuti mulipulumushe. Lomba tiyelekezele kuti mwakumbukila kuti pali munthu muyakine wamene ali na mphamvu zakuti angakupulumusheni ndipo wakulonjezani kuti akuyavyeni! Kansi mungamvwe tyani?

² Tonse nise akapolo a imfwa. Olo tingayeje-yeje tyani tingakwanishelini kuthaŵa imfwa. Koma Yehova ali na mphamvu zakuti angatimasule ku ukapolo wamene uyu. Yove elonjeza kuti “Imfwa nayo, monga mdani wosilijila, izawonongewe.”—1 Akorinto 15:26.

³ Ganizilani mwatikuti tizakondwelele imfwa ikazachosewapo. Komasoti Yehova azachite vinyinji osati kuchosa tyala imfwa, yove azaushesoti ŵala ŵanthu echifwa. Kansi mwewo mwiganizilapo kale vamene ivi? Yehova walonjeza kuti “ŵanthu ŵake ŵala echifwa” azankhalesoti na moyo. (Yesaya 26:19) Vamene ivi niye vayutanthauza Baibolo ikonena kuti ŵanthu azaushiwe.

4. (a) Kansi tingafwane kuni chitonthozo keno mwenekwasu olo shamwali ŵasu wamwalila? (b) Kansi azishamwali aweme a Yesu enze ŵani?

⁴ Tuŵaŵiwa ngako keno mkwasu olo shamwali wasu wamwalila. Chunkhala chovuta kuti tichiŵilile chifukwa  cha chisoni chatukuŵa nacho. Tusila nzelu chifukwa paliye chatingachite kuti wala munthu ankhalesoti na moyo. Koma olo vili tetyo Baibolo yutipasa chitonthozo ngacho-gacho. (Ŵelengani 2 Akorinto 1:3, 4.) Mwachisanzo, Yesu penze pano pachalo, pechitika vinthu vuwonesha kuti Yehova pamozi na Yesu ofunishisha kuti azaushe ŵala ŵanthu echifwa. Yesu enzekonda kunyungila Lazaro na azilongosi ŵake, Marita na Maria. Ove enze azishamwali ngako ŵa Yesu. Baibolo yunena kuti: “Yesu enzemukonda ngako Marita, na mkwake komasoti na Lazaro.” Koma papita nthawe, Lazaro echizamwalila.—Yohane 11:3-5.

5, 6. (a) Kansi Yesu echimvwa tyani pechiwona enekwake a Lazaro olila? (b) Kansi kuziŵa chisoni chenze nacho Yesu kutitonthoja tyani?

⁵ Yesu eluta kuyatonthoja Marita na Maria. Marita pechimvwa kuti Yesu akuza, yove eluta kuyemuchunguja. Yove ekondwela ngako pechiwela Yesu, soti enena kuti: “Ambuye kuti mwenze kuno mulongosi wangu sembe aliyemwalile.” Marita ewona kuti Yesu wachelwa kuwela ndipo paliye chilichonse changachite. Lomba, Yesu pechiwona kuti Maria olila ekhuziwa ngako ndipo naye eyambasoti kulila. (Yohane 11:21, 33, 35) Yove enkhala ngako na chisoni chatunkhala nacho nase mkwasu olo shamwali wasu akamwalila.

⁶ Kansi vamene ivi vutitonthoja tyani? Vutitonthoja chifukwa vuwoneshelatu kuti Yehova na Yesu ozonda imfwa. (Yohane 14:9) Komasoti n’volimbikisa ngako kuziŵa kuti Yehova ali na mphamvu zakuzachosa imfwa mpaka kale-kale. Vamene ivi niye vakuti achite lombapano.

7, 8. Ndaŵa yanji Marita enzefunalini kuti pamanda penze eikiwa Lazaro paseguliwe? Lomba Yesu echita chinji pavuli pake?

⁷ Yesu pechifwika pamanda penze eikiwa Lazaro, epeza  kuti pamuliyango pake nipovala na chimwala chikulu. Yesu elaŵila kuti: “Chosamponi chimwala.” Koma Marita enzefunalini kuti chimwala chichosewepo chifukwa Lazaro enze esila masiku 4 ali m’manda. (Yohane 11:39) Yove enzeziŵalini venzefunachita Yesu poyavya mulongosi wake.

⁸ Yesu elaŵila kuti: “Lazaro, fuma!” Vechiwona Marita na Maria venze vodabwisha. Chifukwa “wala munthu enze wakufwa efuma, mendo na manja ŵake enze ozeŵejewe na nyula zamalilo.” (Yohane 11:43, 44) Lazaro eushiwa ndipo enkhalasoti na moyo! Yove epitilija kunkhala na enekwake na azishamwali ŵake. Ove enzekwanisha kumukumbatila komasoti kulaŵila naye. Chenze chinthu chodabwisa ngako! Yesu pechiusha Lazaro.

9, 10. (a) Kansi niŵani epasa mphamvu Yesu kuti akousha ŵanthu akufwa? (b) Kansi kuziŵa za ŵanthu a m’Baibolo eushiwa n’kofunika tyani?

⁹ Kansi Yesu enzeusha ŵanthu na mphamvu zake zeka? Yayi. Vili tetyo chifukwa chakuti akaliye usha Lazaro, yove eyamba wapemphela kwa Yehova, ndipo Yehova emupasa mphamvu zousha Lazaro. (Ŵelengani Yohane 11:41, 42.) Koma ni Lazaro lini yeka eushiwa. Baibolo yutiuja za kamsimbi kayakine ka vyaka 12 kamene kenze kilwala ngako. Atata ŵake enze a Yairo, Yairo enze esila nzelu, soti esenga Yesu kuti akapojeke mwana wake. Chifukwa enze mwana yumo wenzenaye. Lomba Yairo penzelaŵila na Yesu, pewela ŵanthu nakuzamuuja kuti: “Wala mwana wanu wamwalila! Musiyeni osamuvutisha Mphunzisi?” Koma Yesu euja Yairo kuti: “Osachita wowa, nkhala tyala na chikhulupililo, mwana wako ankhalesoti na moyo.” Pavuli pake, Yesu eluta pamozi na Yairo ku ng’anda kwake. Penze pafupi kufwika echimvwa  komasoti ewona ŵanthu olila. Ndipo Yesu eŵauja kuti: “Pujani, chifukwa yove aliyeufwe yayi, koma aliyone.” Payakine makolo ŵake edabwa na vechilaŵila Yesu. Yesu esenga kuti ŵanthu onse afume ndipo etolana na makolo a mwana noluta muchipinda mwenze eyoneke wala mwana. Yesu ekata kwanja ya kamsimbi nolaŵila kuti: “We, kamsimbi, nulaŵila na wewo, ‘Uka!’” Ganizilani chisangalalo chenze nacho makolo ŵake pechiwona kuti mwana wawo waushiwa noyamba kuyenda! Pamene apa Yesu niye pechiusha mwana wamene uyo. (Maliko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kuyambila pa nthawe yamene iyi, payakine ŵala makolo enzekuti akalolesha mwana wawo, enzekumbukila vechichita Yehova pokatishila ntchito Yesu. *

¹⁰ N’chendi kuti ŵanthu enze eushiwa na Yesu, papita nthawe echifwasoti. Kuziŵa kuti ŵanthu ayakine enze eushiwa n’kofunika ngako chifukwa kutipasa chiyembekezo ngacho-ngacho. Yehova ofuna kuzausha ŵanthu echifwa, ndipo azachite chendi vameneivi.

11. Molingana na vayunena Baibolo pa lemba ya Mlaliki 9:5, kansi n’chinji chichitikila Lazaro pechifwa?

¹¹ Baibolo yunena luweme ngako kuti “akufwa paliye chilichonse chakuziŵa.” Vameneivi niye vichitikila Lazaro. (Mlaliki 9:5) Vechilaŵila Yesu vuwonesha kuti Lazaro pechifwa, enkhala monga wayona tulo. (Yohane 11:11) Penze m’manda, Lazaro “paliye chilichonse chenzeziŵa.”

12. Kansi tuziŵa tyani kuti Lazaro eushiwa chendi?

 ¹² Yesu penzeusha Lazaro, penze ŵanthu anyinji. Olo ŵanthu ŵala enze muzonda Yesu eziŵa kuti Yesu wachita chodabwisa. Lazaro enkhalasoti na moyo, ndipo vamene ivi visimikijila kuti kuushiwa kwake kwenze kwachendi. (Yohane 11:47) Komasoti ŵanthu anyinji eluta kuyamuwona Lazaro, vamene ivi vichitisha kuti ayambe kukhulupilila kuti Yesu etumiwa chendi na Mulungu. Koma adani ŵake aliye kondwele na vamene ivi ndipo ekonza zakuti apaye Yesu pamo na Lazaro.—Yohane 11:53; 12:9-11.

13. Ndaŵa yanji tufunika kukhulupilila kuti Yehova angaushe akufwa?

¹³ Yesu elaŵila kuti: “Onse ali m’manda achikumbukilo” azaushiwe. (Yohane 5:28) Vamene ivi vutanthauza kuti Yehova azaushe ŵala ŵanthu ŵakukumbukila. Koma kuti Yehova azachite vamene ivi, ofunika kukumbukila chilichonse chokhuza munthu wamene uyo. Kansi yove azachite chendi vamene ivi? Chabwino, pali nyenyezi mabiliyoni anyinji mu chilengedwe chonse. Baibolo yunena kuti Yehova oziŵa zina ya nyenyezi iliyonse. (Ŵelengani Yesaya 40:26.) Keno yove okwanisha kukumbukila zina ya nyenyezi iliyonse, niye kuti angwakwanishe kukumbukila vinthu vonse vokhuza ŵanthu ŵakuti azaushe. N’kofunika ngako kuziŵa kuti, Yehova elenga vinthu vonse, n’chifukwa chake tuziŵa kuti yove ali na mphamvu youshasoti ŵanthu.

14, 15. Kansi mawu a Yobu otiphunzisa chinji ponena za chiukililo?

¹⁴ Yobu ntumiki wokhulupilika wa Yehova, enzekhulupilila za chiukililo. Yove ekonsha kuti: “Kansi munthu akafwa, azankhalesoti na moyo?” Yobu euja Yehova kuti: “Mwewo muzaite, ndipo newo nizayankhe. Muzafune-fune ntchito ya manja ŵanu.” Mawu amene aŵa a Yobu otiphunzisa kuti Yehova ofunishisha kuzausha akufwa.—Yobu 14:13-15.

 ¹⁵ Kansi mwewo mukumvwa tyani mukaganizila za chiukililo? Payakine mungalikonshe kuti, ‘N’nga enekwangu komasoti azishamwali ŵangu emwalila, azaushiwe nawo?’ Vutitonthoja ntima kuziŵa kuti Yehova niwofunishisha kuzausha akufwa. Tiyeni tiwone vayunena Baibolo ponena za ŵala akuti azaushiwe komasoti kwakuti akankhale.

16. Ndaŵa yanji chiukililo chakuti azachite Mulungu kusogolo chizaŵe chiweme?

¹⁶ Vyaka vakuvuli, ŵanthu eushiwa echiyankhalasoti na enekwawo komasoti azishamwali ŵawo pano pachalo. Ivi vizachitikesoti Mulungu akazausha ŵanthu kusogolo, koma vizankhale vinthu viweme ngako. Ndaŵa yanji? Ndaŵa yakuti ŵanthu akuti azaushiwe pano pachalo azaŵe na mwayi wakuzankhala na moyo mpaka kale-kale ndipo azafwelinisoti. Ndipo chalo chizaŵe chosiyana na mwachilili ŵano masiku. Chifukwa nkhondo, chiwawa na matenda kuzaŵeve.

17. Kansi niŵani akuti azaushiwe?

¹⁷ Niŵani akuti azaushiwe? Yesu enena kuti: “Onse ali m’manda achikumbuso azamvwe mawu ŵake ndipo azafume.” (Yohane 5:28, 29) Soti pa Chivumbulutso 20:13 ponena kuti: “Nyanja ipeleka akufwa enze mwamene umo, nayo imfwa na Manda vipeleka akufwa enze mwamene umo.” Ivi vutanthauza kuti mabiliyoni a ŵanthu azaushiwesoti. Ndipo ntumwi Paulo elaŵila kuti: “Kuzaŵe kuuka kwa olungama na osalungama kumo.” (Ŵelengani Machitidwe 24:15.) Kansi olungama na osalungama niŵani?

18. Kansi “olungama” niŵani akuti azaushiwe?

 ¹⁸ “Olungama” ni atumiki a Yehova okhulupilika, kupamikijapo onse ŵala enkhalako Yesu akaliye wela pano pachalo. Ŵanthu monga Abulahamu, Sara, Mose, Rute na Esitere azaushiwe kuti ankhale pano pachalo. Mungaŵelenge za ŵanthu amene aŵa analume na anakazi m’buku ya Aheberi chapitala 11. Lomba  tyani ponena za atumiki a Yehova okhulupilika amene omwalila masiku ŵano? Nawo alisoti ku mbali ya ŵala “olungama” ndipo nawo azaushiwe.

19. Kansi “osalungama” niŵani? Kansi ŵanthu amene aŵa Yehova azaŵapase mwayi wotyani?

¹⁹ Mu gulu ya “osalungama” muli mabiliyoni a ŵanthu amene enzeve mwayi woziŵa Yehova. Koma olo kuti echifwa, Yehova aliye ŵaluŵe. Yove azaŵaushe noŵapasa mwayi wakuti aphunzile za yove nakuti achite chifunilo chake.

20. Kansi niŵanthu otyani akuti azaleke kuushiwa?

²⁰ Kansi vamene ivi vutanthauza kuti munthu aliyense echifwa azaushiwe? Yayi. Yesu elaŵila kuti ayakine azaushiwelini. (Luka 12:5) Kansi niŵani akuti azasankhe kuti munthu aushiwe olo yayi. Yehova niye woweluza wosilijila, komasoti epasa Yesu mphamvu “zoweluza amoyo na akufwa.” (Machitidwe 10:42) Aliyense akuti akaweluziwe kuti nimuipa koma osafuna kuchinja azaushiwelini.—Onani Mawu Akumapeto 19.

21, 22. (a) Kansi munthu oushiwa kuti akankhale kululu oushiwa na muŵili wotyani? (b) Kansi niŵani eyamba kuushiwa na kuyankhala kululu?

²¹ Baibolo yunena kuti ŵanthu ayakine akankhale kululu. Munthu akuyankhala kululu oushiwalini na muŵili waumunthu. Yove oushiwa na muŵili wauzimu.

²² Yesu niye enze woyamba kuushiwa kuyankhala kululu. (Yohane 3:13) Papita masiku atatu yove wapayiwa kale, Yehova echizamuusha. (Salimo 16:10; Machitidwe 13:34, 35) Yesu aliyeushiwe na muŵili waumunthu. Ntumwi Petulo enena kuti “Yesu epayiwa mwakuthupi, koma eushiwa monga mzimu.”  (1 Petulo 3:18) Yesu enkhalasoti na moyo monga mzimu wamphamvu! (1 Akorinto 15:3-6) Koma Baibolo yunena kuti ni yovelini yeka.

23, 24. Kansi “kagulu katontho kambelele” kechinena Yesu niŵani, ndipo alipo angani?

²³ Yesu penze esala patontho kuti afwe, euja ophunzila ŵake okhulupilika kuti: “Nukuya kuti nikakuonzeleni malo.” (Yohane 14:2) Ivi vutanthauza kuti ophunzila ŵake ayakine azaushiwe nakuyankhala pamozi nayove kululu. Lomba ni ŵanthu angani? Yesu enena kuti ni chiŵelengelo chitontho, ndipo eŵapasa zina yakuti “kagulu katontho kambelele.” (Luka 12:32) Ntumwi Yohane ewona mensomphenya ewona Yesu “alipaname [palulu] palupili ya Ziyoni. Pamozi na yove penze ayakne okwana 144.000.”—Chivumbulutso 14:1.

²⁴ Kansi ni pa nthawe yotyani pamene Akhilisitu okwana 144.000 pakuti akaushiwe nakuyankhala kululu? Baibolo yutiuja kuti ni pavuli pakuti Khilisitu wayamba kutonga kululu. (1 Akorinto 15:23) Lomba, tunkhala mu nthawe yamene iyo, ndipo ayakine a 144.000 eyamba kale kuushiwa noluta kululu. Onse ŵala akali pano pachalo komasoti omwalila masiku ŵano, oushiwa nakuyankhala na moyo kululu. Koma mabiliyoni anyinji azaushiwe nonkhala na moyo M’paladaiso pano pachalo.

25. Kansi tizaphunzile chinji m’mutu wokonkhapo?

²⁵ Pa nthawe yamene iyo, Yehova azatimasule tonse ku ukapolo wa imfwa ndipo imfwa izaŵepolinisoti! (Ŵelengani Yesaya 25:8.) N’nga ŵala akuya kululu akuyachita chinji? Baibolo yufotokoza kuti akuyatonga pamozi na Yesu mu boma ya Ufumu wake. Tizaphunzile vinthu vinyinji ponena za boma yamene iyi m’mutu wokonkhapo.