1-3. Kodi ife tonsene tiri n’kaidi yanji, pontho Yahova anadzatisudula tani?

NYEREZERANI kuti mwaikhwa n’kaidi thangwi ya usumankha wakuti nee mwaucita. Mwenemo imwe nkhabebve cidikhiro cakuti munasudzulwa. Musaona ninga nkhabebve cidikhiro, pontho nkhabe cinthu cakuti munacicita toera kubulukamo. Munaona imwe kuti nkhabe cidikhiro, musaona munthu wakuti ali na mphambvu toera kukusudzulani pontho kuti asakupangani kuti anakuphedzani! Mbamudapibva tani?

² Ife tonsene tiri n’kaidi ya kufa. Maseze tisayesera kucalira kufa, nkhabepo njira toera kucita pyenepi. Mbwenye Yahova ali na mphambvu toera kutisudzula ku nyatwa ya kufa. Pontho iye asatipikira kuti ‘kufa, nyamalwa wakumalisa anadzafudzwa.’​—1 Akorinto 15:26.

³ Nyerezerani cisudzulo cinadzabva ife mu ndzidzi wakuti nee tinadzagopabve kufa! Mbwenye Yahova nee anadzamalisa kufa basi tayu. Iye anadzalamusambo ale adafa. Nyerezerani kuti pyenepi pisabvekanji kwa imwe. Iye asapikira kuti ale ‘adafa’ anadzakhala pontho maso. (Izaiya 26:19) Bhibhlya isacemera pyenepi, kulamuka muli akufa.

4. (a) Ninji pinatibalangaza khala m’bodzi wa pa banja yathu peno xamwali wathu afa? (b) Ndi api axamwali anango akupambulika akhali na Yezu?

⁴ M’bodzi wa pabanja yathu peno xamwali wathu angafa, tisatsukwala na kubva kupha muntima  kwakukhonda piririka. Tisakhala wakusowa cidikhiro. Nkhabe cinakwanisa ife kucita toera munthu akhale pontho maso. Mbwenye Bhibhlya isatipasa cibalangazo candimomwene. (Lerini 2 Akorinto 1:3, 4.) Tendeni tidinge citsandzo cibodzi cakuti cisapangiza kuti Yahova na Yezu asafuna Kakamwe kulamusa anyakufunika athu adafa. Pikhali Yezu pa dziko yapantsi, kazinji kene akhaenda kaona Lazaro na anakazi ace, Marta na Mariya. Utatu wawo akhali axamwali adidi a Yezu. Bhibhlya isalonga: ‘Yezu akhafuna Marta, Mariya na Lazaro.’ Buluka penepo, pa ntsiku inango Lazaro afa.​—Jwau 11:3-5.

5, 6. (a) Kodi Yezu acitanji mudaona iye abale na axamwali a Lazaro mbakalira? (b) Thangwi yanji ndi pyakubalangaza kudziwa mabvero adapangiza Yezu thangwi ya kufa?

⁵ Yezu aenda kabalangaza Marta na Mariya. Mudabva Marta kuti Yezu akubwera, iye aenda kunja kwa nzinda toera kaonana naye. Iye akhali wakutsandzaya mudaona iye Yezu, mbwenye alonga: ‘Mbuya, mbamudakhala pano m’bale wanga nee mbadafa.’ Marta akhanyerezera kuti Yezu akhadadembuka. Buluka penepo, Yezu aona Mariya m’bale wace mbakalira. Mudaona iye kutsukwala kwawo, iye alirambo. (Jwau 11:21, 33, 35) Iye abva kupha kakamwe kwakuti tisakubvambo tingaferwa na nyakufunika wathu.

⁶ Kudziwa kuti Yezu ali na mabvero mabodzi ene na athu thangwi ya kufa ndi cibalangazo kwa ife. Pontho Yezu ndi ninga Babace. (Jwau 14:9) Yahova ali na mphambvu toera kumalisa kufa kwenda na kwenda, pontho pyenepi ndipyo pinafuna kucita iye mwakukhonda dembuka.

7, 8. Thangwi yanji Marta nee akhafuna kuti mwala ubuluswe pa nthumbi ya Lazaro, mphapo ninji pidacita Yezu?

⁷ Pidafika Yezu pa nthumbi ikhadaikhwa manungo a  Lazaro, nsuwo ukhadafungwa na mwala ukulu. Yezu alonga: “Bulusani mwala.” Mbwenye Marta nee akhafuna kuti iwo abuluse mwala. Manungo a Lazaro akhali mu nthumbi ntsiku zinai. (Jwau 11:39) Marta nee akhadziwa pikhafuna kucita Yezu toera kuphedza m’bale wace.

⁸ Yezu alonga kuna Lazaro: “Buluka panja!” Patsogolo pace, Marta na Mariya aona pyakudzumatirisa. ‘Mamuna wakuti akhadafa abuluka panja na nkhope na manja akupyangirirwa na nguwo.’ (Jwau 11:43, 44) Lazaro akhala pontho maso! Iye akhala pontho na acibale na axamwali ace. Iwo mbadakwanisa kumphata, kunkhuya, pontho kulonga naye. Ceneci ndi cirengo! Yezu akhadalamusa Lazaro.

9, 10. (a) Kodi Yezu apaswa na ani mphambvu toera kulamusa anthu muli akufa? (b) Thangwi yanji mbiri za kulamuswa muli akufa ndi zakufunika kwa ife?

⁹ Kodi Yezu alamusa anthu muli akufa mukuphatisira mphambvu yace ene? Nkhabe. Mbadzati kulamusa Lazaro, Yezu acita phembero kuna Yahova, pontho Yahova ampasa mphambvu toera kulamusa Lazaro. (Lerini Jwau 11:41, 42.) Si Lazaro basi adalamuswa muli akufa. Bhibhlya isatipanga pya ntsikana wa pyaka 12 pyakubalwa wakuti akhaduwala kakamwe. Babace, Jayro, akhali wakusowa cidikhiro, pontho iye aphemba Yezu toera kuwangisa mwanace. Ntsikana unoyu akhali mwanace m’bodzi basi. Mukhalonga iye na Yezu, amuna anango abwera mbalonga: ‘Mwana wako alowa! Ukunentseranji pontho Mpfundzisi?’ Mbwenye Yezu alonga kuna Jayro: Leka kugopa, basi ene khulupira, mwanako anadzapulumuswa. Buluka penepo Yezu na Jayro aenda kunyumba kwace. Mudafika iwo cifupi na panyumba, Yezu aona na kubva anthu mbakalira. Yezu aapanga: Lekani  kulira, mwana hadafa tayu, mbwenye ali kugona.’ Anyakubala a ntsikana adzuma na pidalonga Yezu. Yezu aphemba anthu akhali mwenemu toera abuluke, mbakwata anyakubala a mwana mbapita nawo kukhali mwana. Mwantsisi Yezu aphata djanja ya mwana mbampanga: ‘Ntsikana, ine ndinakupanga, Lamuka!’ Nyerezerani kukomerwa kudakhala na anyakubala mudaona iwo mwana wawo alamuka pontho mbafamba! Yezu akhadalamusa ntsikana wawo. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kubulukira pa ntsiku ineyi, angaona mwana wawo, mbadakwanisa kukumbuka pidacita Yahova kubulukira mwa Yezu. *

¹⁰ Ale adalamusa Yezu muli akufa adzafa pontho. Mbwenye pinaleri ife thangwi ya anthu anewa mphyakufunika thangwi pisatipasa cidikhiro candimomwene. Yahova asafuna kulamusa anthu muli akufa, pontho iye anadzacitadi pyenepi.

11. Kodi lemba ya Koelete 9:5 isatipfundzisanji thangwi ya Lazaro?

¹¹ Bhibhlya isalonga mwapakweca kuti ‘anyakufa nee cibodzi cinadziwa iwo.’ Pyenepi pikhali pyandimomwene kuna Lazaro. (Koelete 9:5) Ninga pidalonga Yezu, pyenepi pikhali ninga Lazaro akhagona. (Jwau 11:11) Mu ndzidzi ukhali iye mu nthumbi, Lazaro ‘nee cibodzi cikhadziwa iye.’

12. Tisadziwa tani kuti kulamuswa muli akufa kwa Lazaro kwacitikadi?

¹² Yezu mudalamusa iye Lazaro, anthu azinji aona  pyenepi. Ngakhale anyamalwa a Yezu akhadziwa kuti iye akhadacita cirengo ceneci. Lazaro akhali maso, pyenepi pyapangiza kuti kulamuka muli akufa kwacitikadi. Pontho, anthu azinji aenda kaona Lazaro, mbatoma kukhulupira kuti Yezu akhadatumwa na Mulungu. Anyamalwa a Yezu nee akomerwa na pyenepi, natenepa iwo acita masasanyiro toera kupha Yezu na Lazaro.​—Jwau 11:53; 12:9-11.

13. Thangwi yanji tinakwanisa kukhala na cinyindiro cakuti Yahova anadzalamusa anyakufa?

¹³ Yezu alonga kuti ‘onsene anagona mu nthumbi zakukumbukirwa’ anadzalamuswa muli akufa. (Jwau 5:28) Pyenepi pisapangiza kuti ale onsene anakumbukirwa na Yahova anadzakhala pontho maso. Mbwenye toera Yahova alamuse munthu, iye asafunika kudziwa pyonsene thangwi ya munthu unoyu. Kodi iye anakwanisadi kucita pyenepi? Mwacitsandzo, kudzulu kuna nyenyezi zizinji kakamwe. Bhibhlya isalonga kuti Yahova asadziwa madzina a nyenyezi ibodzi na ibodzi. (Lerini Izaiya 40:26.) Khala iye asakwanisa kudziwa dzina ya nyenyezi ibodzi na ibodzi, mwakukhonda penula iye anakwanisambo kukumbuka pyonsene thangwi ya ale anafuna iye kulamusa muli akufa. Pyakufunika kakamwe, Yahova acita pinthu pyonsene, natenepa ife tisadziwa kuti iye ali na mphambvu toera kulamusa anthu adafa.

14, 15. Kodi mafala a Yobe asatipfundzisanji thangwi yakulamuswa muli akufa?

¹⁴ Mamuna wakukhulupirika Yobe akhulupira thangwi yakulamuswa muli akufa. Iye abvundza: ‘Munthu angafa, anakwanisa kukhala pontho maso?’ Buluka penepo, iye alonga kuna Yahova: ‘Munadzandicemera, ine ndinadzakutawirani. Munadzakhala na citsuwo ca mabasa adacita imwe na manja anu.’ Inde, Yobe akhadziwa  kuti Yahova akudikhira ndzidzi wace toera kulamusa anyakufa.​—Yobe 14:13-15.

¹⁵ Kodi cidikhiro cakulamuswa muli akufa cisakukhuyani tani? Panango munabvundzika, ‘Ndiye tani acibale anga na axamwali anga adafa, kodi iwo anadzalamuswambo?’ Pisatibalangaza kudziwa kuti mwandimomwene, Yahova asafuna kulamusa anyakufa. Tendeni tione kuti Bhibhlya isalonganji thangwi ya ale anafuna kudzalamuswa muli akufa, pontho anadzakhala kupi.

16. Kodi ale anafuna kudzalamuswa pa dziko yapantsi anadzakhala na umaso upi?

¹⁶ Kalene, ale adalamuswa muli akufa adzakhala pontho na acibale awo na axamwali awo pa dziko yapantsi. Pyenepi pinadzacitikambo ntsogolo, mbwenye pinadzakhala pizinji kupiringana pidacitika kale. Thangwi yanji? Thangwi ale anafuna kudzalamuswa muli akufa pa dziko yapantsi anadzakhala na mwai wakukhala maso kwenda na kwenda pontho nkhabe kudzafabve. Pontho iwo anadzakhala n’dziko yakusiyana kakamwe na inakhala ife lero. Mwenemo nkhabe kudzaoneka nkhondo, uphanga, nee mautenda.

17. Kodi ndi anthu api anafuna kudzalamuswa muli akufa?

¹⁷ Mbani anafuna kudzalamuswa muli akufa? Yezu alonga kuti ‘onsene anagona mu nthumbi zakukumbukirwa anadzabva mafalace. Penepo iwo anadzalamuka.’ (Jwau 5:28, 29) Pontho Apokalipse 20:13 isatipanga: ‘Bara yabwezera anyakufa akhadakhalamo. Kufa na Nthumbi yabwezera anyakufa akhali mwenemo.’ Inde, pikwi na pikwi pya anthu anadzakhala pontho maso. Mpostolo Paulu alongambo kuti ‘anthu adidi na akuipa’ anadzalamuswa. (Lerini Machitiro 24:15.) Kodi pyenepi pisabvekanji?

18. Kodi ndi api “anthu adidi” anafuna kudzalamuswa muli akufa?

 ¹⁸ “Anthu adidi” asaphataniza atumiki akukhulupirika a Yahova adakhala maso Yezu mbadzati kubwera pa dziko yapantsi. Anthu ninga Nowa, Abhrahamu, Sara, Mose, Rute na Estere anadzalamuswa muli akufa toera kukhala maso pa dziko yapantsi. Munakwanisa kuleri pya anango mwa amuna na akazi anewa m’bukhu ya Ahebheri kapitulu 11. Ndiye tani atumiki  akukhulupirika a Yahova anafa m’midzidzi ino? Iwo asacemerwambo “anthu adidi,” natenepa iwo anadzalamuswambo muli akufa.

19. Kodi ndi api ‘anthu akuipa’? Kodi Yahova anadzaapasa mwai upi?

¹⁹ ‘Anthu akuipa’ asaphataniza pikwi na pikwi pya anthu akuti nee akhala na mwai wakudziwa Yahova. Maseze iwo afa, Yahova nee aaduwala. Iye anadzaalamusa, pontho iwo anadzakhala na mwai wakupfundza pya Yahova na kuntumikira.

20. Thangwi yanji si onsene tayu anafuna kudzalamuswa?

²⁰ Kodi pyenepi pisabveka kuti anthu onsene adafa anadzalamuswa muli akufa? Nkhabe. Yezu alonga kuti anthu anango nee anadzalamuswa muli akufa. (Luka 12:5) Kodi mbani anadzasankhula khala munthu athema kulamuswa muli akufa peno nkhabe? Yahova ndi Ntongi wakumalisa, mbwenye iye apasambo Yezu cidzo ‘toera kukhala ntongi wa anthu ali maso na anyakufa.’ (Machitiro 10:42) Munthu onsene anatongwa ninga wakuipa, pontho wakukhonda funa kucinja nee anadzalamuswa muli akufa.​—Onani Cidzindikiro cakumalisa 19.

21, 22. (a) Kodi pisabvekanji kulamuswa muli akufa toera kuenda kudzulu? (b) Mbani adatoma kulamuswa toera kakhala kudzulu?

²¹ Bhibhlya isatipangambo kuti anthu anango anadzakhala kudzulu. Munthu angalamuswa toera kuenda kudzulu, iye nee asalamuswa na manungo aunyama. Iye asalamuswa toera kakhala kudzulu na manungo auzimu.

²² Yezu akhali wakutoma kutambira ntundu unoyu wakulamuswa muli akufa. (Jwau 3:13) Pakupita ntsiku zitatu bulukira ntsiku idaphiwa Yezu, Yahova amulamusa. (Masalmo 16:10; Machitiro 13:34, 35) Yezu nee alamuswa muli akufa na manungo aunyama. Mpostolo  Pedhru asafokotoza kuti Yezu “aphiwa na manungo aunyama, mbwenye alamuswa na manungo auzimu.” (1 Pedro 3:18) Yezu alamuka ninga munthu wauzimu wamphambvu kakamwe! (1 Akorinto 15:3-6) Mbwenye Bhibhlya isalonga kuti Yezu nee mbadadzakhala ekhene.

23, 24. Mbani ‘nkumbi ung’ono’ udalonga Yezu, mphapo iwo anadzakhala angasi?

²³ Mbadzati kufa, Yezu apanga anyakupfundzace akukhulupirika: ‘Ndikuenda kakusasanyirani mbuto.’ (Jwau 14:2) Pyenepi pisapangiza kuti anango mwa atowereri ace mbadadzalamuswa toera kukhala na iye kudzulu. Kodi ndi angasi? Yezu alonga kuti mbidakhala numero yakucepa, peno ‘nkumbi ung’ono.’ (Luka 12:32) Mpostolo Jwau alonga numero yandimomwene mudaona iye Yezu ‘mbakalimira pa Phiri ya [kudzulu] Sioni, pabodzi na iye akhali anthu 144.000.’​—Apokalipse 14:1.

²⁴ Kodi Akristu anewa 144.000 anadzalamuswa lini? Bhibhlya isatipanga kuti kulamuswa kweneku kunadzatoma Kristu angatoma kutonga kudzulu. (1 Akorinto 15:23) Ife tisakhala mu ndzidzi unoyu lero, pontho azinji mwa 144.000 alamuswa kale toera kuenda kudzulu. Ale aciri pa dziko yapantsi, pontho angafa, asalamuswa mu ndzidzi ubodzi ene toera kuenda kudzulu. Mbwenye, anthu azinji anadzalamuswa muli akufa ntsogolo toera kukhala na umaso m’Paradhizu pa dziko yapantsi.

25. Tinadzapfundzanji mu nsolo unatowera?

²⁵ Mwakukhonda dembuka, Yahova anadzasudzula anthu onsene kwa nyamalwa wawo, kufa, pontho kufa nkhabe kudzaonekabve kwenda na kwenda! (Lerini Izaiya 25:8.) Mphapo ale anaenda kudzulu, akuenda kacitanji kweneko? Bhibhlya isafokotoza kuti iwo anadzatonga pabodzi na Yezu mu utongi wa Umambo. Tinadzapfundza pizinji pya utongi unoyu mu nsolo unatowera.