1-3. O le ā o loo tatou nofo pologa uma ai, ma o le ā le auala o le a faasaʻolotoina ai i tatou e Ieova?

SEʻI faapea ua faasalaina oe i le olaga atoa i le falepuipui ona o se solitulafono e te leʻi faia. E leai se avanoa e toe tatala mai ai oe i tua. Ua foliga mai ua leai sou faamoemoe, ma ua leai se isi mea e mafai ona e faia. Peitaʻi, a o e matuā mafatia i nei faalogona, ae e iloa ane e iai se tasi e iai le malosi e mafai ona tatalaina oe mai i le falepuipui, ma ua ia folafola atu o le a ia fesoasoani iā te oe. O ā ni ou faalogona?

² O i tatou uma lava e tai pei o loo nofo pologa i le oti. Po o ā lava a tatou taumafaiga, e lē mafai ona tatou sao mai ai. Peitaʻi, e iai iā Ieova le mana e faasaʻolotoina ai i tatou mai i le oti. Ua ia folafola mai foʻi o le a ia faamautinoa e ʻfaaumatia le fili mulimuli, o le oti lea.’—1 Korinito 15:26.

³ Seʻi manatu i le toʻafilemu o ou faalogona pe a e lē toe popole i le oti. Peitaʻi, e lē na o le oti o le a aveesea e Ieova. O le a ia toe faatutūina mai foʻi i latou ua maliliu. Seʻi mafaufau i le uiga o lenā mea mo oe. Ua folafola mai e Ieova, o le a toe feola mai i latou o loo nofo toʻilalo i le ʻoti.’ (Isaia 26:19) O le mea lenā o loo taʻua i le Tusi Paia o le toetū.

4. (a) O fea e tatou te maua ai le faamāfanafanaga pe a maliu se tasi o lo tatou aiga po o se uō? (e) O ai nisi o uō mamae a Iesu?

⁴ Pe a maliu se tasi o lo tatou aiga po o se uō vavalalata, e matuā faigatā lava ona onosaia le tigā ma le ootia o o tatou faalogona. E leai se mea e mafai ona tatou faia ina ia toe ola mai ai lenā tagata. Peitaʻi, ua aumaia i le Tusi Paia le faamāfanafanaga moni mo i tatou. (Faitau le 2 Korinito 1:3, 4.) Seʻi o tatou iloiloina se faaaʻoaʻoga se tasi e faaalia ai le matuā naunau o Ieova ma Iesu, e toe faatutūina mai ē pele iā i tatou ua maliliu. A o soifua Iesu i le lalolagi, sa masani ona ia asiasi atu iā Lasalo ma ona tuafāfine o Mareta ma Maria. O i latou nei e toʻatolu o ni uō mamae a Iesu. O loo taʻua i le Tusi Paia: “E alofa Iesu iā Mareta, ma lona uso, ma Lasalo.”—Ioane 11:3-5.

5, 6. (a) O ā faalogona o Iesu ina ua silasila atu o loo fetagisi aiga ma uō a Lasalo? (e) Aiseā o se faamāfanafanaga ai le iloaina o faalogona o Iesu e faatatau i le oti?

⁵ I se tasi aso, na maliu ai Lasalo. Na alu atu Iesu e faamāfanafana iā Mareta ma Maria. Ina ua faalogo Mareta ua maliu mai Iesu, ona alu ai lea e faafeiloaʻi o ia i fafo atu o le aai. Na fiafia o ia ina ua feiloaʻi iā Iesu. Peitaʻi na ia faapea atu: “Ana e iai i inei, semanū e lē oti loʻu tuagane.” Na manatu Mareta ua tuai ona sau Iesu. Na silasila atu Iesu o loo tagi Maria. Ina ua ia iloa atu lo la faanoanoa, ona ootia ai lea o lona finagalo, ma na tagi o ia. (Ioane 11:21, 33, 35) O lea, na  lagona foʻi e Iesu le tigā, lea e tatou te lagonaina pe a maliu se tasi e pele iā i tatou.

⁶ O le iloaina e tutusa faalogona o Iesu ma o tatou faalogona pe a maliu se tasi, o se faamāfanafanaga mo i tatou. E pei Iesu o lona Tamā. (Ioane 14:9) E iai iā Ieova le mana e aveesea ai e faavavau le oti, ma o le mea lenā e lē o toe umi ona ia faia lea.

7, 8. (a) Aiseā e leʻi manaʻo ai Mareta e aveese le maa mai i le gutu o le tuugamau o Lasalo? (e) O le ā na faia e Iesu?

⁷ Ina ua taunuu atu Iesu i le tuugamau sa tuu ai le tino o Lasalo, na pupuni le gutu o le tuugamau i se maa telē. Na fetalai atu Iesu: “Ia aveese le maa.” Peitaʻi e leʻi manaʻo Mareta e faia e tagata lenā mea, ona ua fā aso talu ona iai le tino o Lasalo i le tuugamau. (Ioane 11:39) Ae e leʻi iloa e Mareta le gaoioiga o le a faia e Iesu e fesoasoani ai i lona tuagane.

⁸ Na fetalai atu Iesu iā Lasalo: “Inā sau ia i fafo!” Ona sosoo ai lea ma le vaaia e Mareta ma Maria o se mea mataʻina. ʻUa sau i fafo le tagata na oti, o loo fusi ona vae ma ona lima i ʻie.’ (Ioane 11:43, 44) Ioe, o lea ua toetū mai Lasalo. Maʻeu le mataʻina o lenei vavega! Na toe faatūina e Iesu Lasalo, ma ua toe faatasi nei o ia ma lona aiga ma uō. Ua mafai ona latou opo o ia, paʻi atu ma talanoa iā te ia.

9, 10. (a) O ai na foaʻiina atu iā Iesu le mana e toe faatutūina ai tagata? (e) Aiseā e tāua ai iā i tatou tala e uiga iā i latou na toe faatutūina mai i le oti?

⁹ Pe na toe faatutū e Iesu tagata i lona lava mana? E leai. A o leʻi toe faatūina e Iesu Lasalo, na tatalo atu o ia iā Ieova, ma na foaʻi mai e Ieova iā te ia le mana e toe faatū ai Lasalo. (Faitau le Ioane 11:41, 42.) E lē na o Lasalo le tagata na toe faatūina mai i le oti. O loo taʻua i le Tusi Paia se teineitiiti e 12 tausaga, o lē na maua i se maʻi tigāina. Na fai taumafaiga uma a lona tamā o Iairo e saʻili ai se fesoasoani, ma na ia ʻaiʻoi atu iā Iesu e faamālōlō lona afafine. E na o le pau lava lea o lona alo. A o talanoa atu Iairo iā Iesu, ae ō mai nisi tamāloloa ma fai atu iā Iairo: “Ua oti lou afafine! Aiseā e toe faalavelave ai i le aʻoaʻo?” Peitaʻi na faapea atu Iesu iā Iairo: “Aua e te fefe, ae ia e faatuatua, ona toe ola ai lea o ia.” Ona agaʻi atu lea o Iesu ma Iairo i lona fale. A o latalata atu i laʻua i le fale, na iloa ma lagona atu e Iesu le fetagisi o tagata. Na fetalai atu Iesu iā i latou: “Aua le toe fetagisi, auā e leʻi oti le teine, o loo moe.” Atonu na mafaufau mātua o le teineitiiti po o le ā le uiga o le fetalaiga a Iesu. O lea, na ia faapea atu ai i tagata ia ō uma i fafo, ae ave na o mātua o le teineitiiti i le potu o loo taoto ai le teineitiiti. Ona tago atu lea o Iesu i le lima o le teineitiiti ma  faapea atu iā te ia: “Le tamaʻitaʻi e, ou te fai atu iā te oe, Inā tū ia i luga!” Seʻi mafaufau i le fiafia o mātua o le teineitiiti, ina ua tū o ia i luga ma amata ona savali. O lea ua toe faatūina e Iesu le la tama. (Mareko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Talu mai lenā aso, o taimi uma e la te vāai atu ai i le la tama teine, e la te manatua ai le gaoioiga na faia e Ieova mo i laʻua e ala mai iā Iesu. *

¹⁰ Na toe maliliu i se taimi mulimuli ane i latou na faatutūina e Iesu. Peitaʻi, e tāua faamatalaga e tatou te faitau i ai e uiga i nei tagata, ona e tatou te maua ai se faamoemoe moni. E finagalo Ieova e toe faatutū tagata, ma o le mea tonu lenā o le a ia faia.

11. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i le Failauga 9:5 e faatatau iā Lasalo?

¹¹ O loo taʻua manino i le Tusi Paia “o ē ua oti, latou te lē iloa se mea.” O le tulaga tonu lenā na oo iā Lasalo. (Failauga 9:5) E tusa ai ma le fetalaiga a Iesu, e pei lava o loo moe Lasalo. (Ioane 11:11) A o iai o ia i le tuugamau, ʻe leʻi iloa e ia se mea.’

12. E faapefea ona tatou mautinoa na toe faatūina moni lava Lasalo?

 ¹² Ina ua toe faatūina e Iesu Lasalo, e toʻatele tagata na vāai i ai. Na iloa foʻi e fili o Iesu, o ia sa faia lenei vavega. Na toe ola mai Lasalo, ma o le faamaoniga lenā e iloa ai na tupu moni lava le toetū. (Ioane 11:47) E toʻatele foʻi tagata na asiasi iā Lasalo. O le iʻuga, na amata ai ona latou talitonu o Iesu na auina mai e le Atua. E leʻi fiafia fili o Iesu i lenā mea, o lea na latou faufau ai e fasioti o ia faapea ma Lasalo.—Ioane 11:53; 12:9-11.

13. Aiseā e tatou te mautinoa ai o le a toe faatutūina mai e Ieova ē ua maliliu?

¹³ Na fetalai Iesu o le a toe faatutūina “i latou uma o loo i tuugamau.” (Ioane 5:28) O lona uiga, e iai i latou ua maliliu o le a toe faatutūina mai e Ieova. Ae ina ia toe faatūina e Ieova se tagata, e tatau ona ia manatua mea uma e faatatau i lenā tagata. Pe e mafai moni ona ia manatua mea uma e faatatau i lenā tagata? Seʻi manatu, e faitau piliona fetu i le vateatea. Ua taʻua i le Tusi Paia e silafia e Ieova igoa o fetu taʻitasi. (Faitau le Isaia 40:26.) O lea, pe afai e mafai ona ia manatua igoa o fetu taʻitasi, e mautinoa foʻi la e faigofie ona ia manatua mea uma e faatatau iā i latou o le a ia toe faatutūina mai. O le vala e sili ona tāua, na foafoaina e Ieova mea uma, o lea, e tatou te mautinoa e iai lona mana e toe faatutūina mai ai tagata.

14, 15. O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i upu a Iopu e faatatau i le toetū?

 ¹⁴ Na talitonu le tagata faamaoni o Iopu i le toetū. Na fesili o ia: “Pe a oti le tagata, pe e toe ola mai ea o ia?” Ona ia faapea atu lea iā Ieova: “E te valaau mai, ona ou tali atu ai lea iā te oe. Auā ua e matuā naunau i le galuega a ou aao.” O le mea moni, na iloa e Iopu o loo naunau Ieova i le taimi o le a Ia toe faatutūina mai ai ē ua maliliu.—Iopu 14:13-15.

¹⁵ O ā ni ou faalogona e faatatau i le faamoemoe o le toetū? Atonu e te mafaufau, ʻAe faapefea oʻu aiga ma uō ua maliliu, po o le a toe faatutūina foʻi i latou?’ E faamāfanafanaina i tatou i le iloaina, e matuā naunau lava Ieova e toe faatutūina mai ē ua maliliu. Seʻi o tatou iloiloina le faamatalaga a le Tusi Paia po o ai o le a toetutū, ma po o fea o le a latou nonofo ai.

16. O le ā le ituaiga o olaga o le a maua e i latou o le a toe faatutūina mai i le lalolagi?

¹⁶ I le taimi ua teʻa, na toe faatasi ai i latou na toe faatutūina mai ma o latou aiga ma uō i luga o le lalolagi. O le tulaga foʻi lenā o le a iai i le lumanaʻi, ae o le a sili atu ona lelei. I le ā le itu? O i latou o le a toe faatutūina mai i le lalolagi, o le a maua le avanoa e ola ai e faavavau ma e lē toe  feoti. O le a ese foʻi le tulaga o mea o le a iai le lalolagi i lenā taimi, nai lo o le taimi lenei. O le a lē toe iai ni taua, soligatulafono ma maʻi.

17. O ai i latou o le a toe faatutūina?

¹⁷ O ai i latou o le a toe faatutūina? Na fetalai Iesu, ʻo i latou uma o loo i tuugamau e faalogo  i lona leo ma ō mai ai.’ (Ioane 5:28, 29) O loo taʻua foʻi i le Faaaliga 20:13: “Ua ave aʻe e le sami i latou na oti o iai, ua ave aʻe foʻi e le oti ma Tuugamau i latou na oti o iai.” Ioe, e faitau piliona tagata o le a toetutū mai. Na taʻua foʻi e le aposetolo o Paulo, o le a toetutū mai “tagata amiotonu ma tagata amiolētonu.” (Faitau le Galuega 24:15.) O le ā le uiga o lenā faamatalaga?

18. O ai “tagata amiotonu” o le a toe faatutūina?

¹⁸ O “tagata amiotonu” e aofia ai auauna faamaoni a Ieova na soifua a o leʻi afio mai Iesu i le lalolagi. O le a toe faatutūina i luga o lenei lalolagi tagata e pei o Noa, Aperaamo, Sara, Mose, Ruta ma Eseta. E mafai ona e faitau e faatatau i nisi o na tane ma fafine i le Eperu mataupu 11. Ae faapefea auauna faamaoni a Ieova e maliliu i le taimi lenei? E toe faatutūina foʻi i latou, auā e aofia ai foʻi i latou i “tagata amiotonu.”

19. O ai “tagata amiolētonu,” ma o le ā le avanoa ua tuuina atu e Ieova iā i latou?

¹⁹ O “tagata amiolētonu” e aofia ai le faitau piliona o tagata e leʻi maua le avanoa e aʻoaʻoina ai e faatatau iā Ieova. E ui lava ua maliliu i latou, ae e lē faapea ua galo i latou iā Ieova. O le a ia toe faatutūina i latou, ma o le a latou maua le avanoa e aʻoaʻoina ai e faatatau iā te ia ma auauna iā te ia.

20. Aiseā o le a lē toe faatutūina ai tagata uma?

²⁰ Po o lona uiga la o le a toe faatutūina mai  tagata uma ua maliliu? E leai. Na fetalai Iesu e iai i latou e lē toe faatutūina mai. (Luka 12:5) O ai e faia le filifiliga pe e tatau ona toe faatūina mai se tagata pe leai? O Ieova le Faamasino Sili, ae ua ia tuuina atu foʻi iā Iesu le pule “e fai [ai] ma faamasino o ē ola ma ē oti.” (Galuega 10:42) O so o se tasi lava la e faamasinoina o ni tagata amioleaga ma e lē mananaʻo e suia o latou ala, e lē toe faatutūina i latou.—Tagaʻi i le Faaopoopoga 19.

21, 22. (a) E faapeʻī tino o i latou o le a toetutū aʻe i le lagi? (e) O ai lē na muamua toe faatūina aʻe e ola i le lagi?

²¹ O loo faamatalaina foʻi i le Tusi Paia e iai tagata o le a toetutū ma ola i le lagi. Pe a toe faatūina se tasi i le lagi, e toetū mai o ia i se tino agaga ae e lē o se tino o ivi ma aano.

²² O Iesu lē na muamua toe faatūina i se tino agaga. (Ioane 3:13) Ina ua mavae aso e tolu talu ona fasiotia Iesu, na toe faatūina o ia e Ieova. (Salamo 16:10; Galuega 13:34, 35) E leʻi toe faatūina mai Iesu i se tino o ivi ma aano. Ua faapea mai le aposetolo o Peteru, “na fasiotia [Iesu] i le tino, ae na toe faaola mai i le agaga.” (1 Peteru 3:18) Na toe faatūina mai Iesu o se agaga malosi. (1 Korinito 15:3-6) Peitaʻi o loo taʻua i le Tusi Paia e lē na o ia e toetū mai o se agaga malosi.

23, 24. O ai le lafu mamoe itiiti lea na taʻua i le fetalaiga a Iesu, ma e fia lo latou aofaʻi?

²³ A o leʻi maliu Iesu, na ia faapea atu i ona  soo faamaoni: “Ou te alu e sauni se nofoaga mo outou.” (Ioane 14:2) O lona uiga, e iai nisi o soo o Iesu o le a toe faatutūina i le lagi ma faatasi ai ma ia. E toʻafia i latou? Na fetalai Iesu o se vaega toʻaitiiti po o le “lafu mamoe itiiti.” (Luka 12:32) Na taʻua e le aposetolo o Ioane le fuainumera tonu ina ua ia vaaia Iesu “o loo tū mai . . . i le Mauga o Siona [faalelagi], o loo faatasi ma ia le selau fā sefulu fā afe.”—Faaaliga 14:1.

²⁴ O anafea na amata ai ona toe faatutūina Kerisiano e 144,000? Ua taʻua i le Tusi Paia, sa tupu ina ua māeʻa ona amata pule Keriso i le lagi. (1 Korinito 15:23) O loo tatou ola i lenā taimi, ma e toetoe o i latou uma o le 144,000 ua uma ona toe faatutūina aʻe i le lagi. O i latou o loo totoe i le lalolagi ma maliliu i le taimi lenei, o le a faafuaseʻi ona toe faatutūina i le lagi. Peitaʻi, o le toʻatele o tagata ua maliliu o le a toe faatutūina i le lumanaʻi i le Parataiso i lenei lalolagi.

25. O le ā o le a tatou aʻoaʻoina i le mataupu o sosoo mai?

²⁵ E lē o toe umi ona faasaʻoloto lea e Ieova o tagata uma mai i le oti, ma o le a lē toe iai lava se oti. (Faitau le Isaia 25:8.) Ae o ā mea o le a faia e i latou e toe faatutūina i le lagi? Ua faamatala mai i le Tusi Paia, o le a latou pule faatasi ma Iesu i le pulega a le Malo. O le a tatou aʻoaʻoina atili e faatatau i lenei Malo i le mataupu o sosoo mai.