1-3. Kumbi tosi tikhumbika kufwatulika ku vinthu wuli, nanga Yehova wazakutifwatuwa wuli?

TIYERUZIYI kuti mukunanga chechosi cha, kweni akukambiyani kuti mujengi mujeri kwa umoyu winu wosi. Palivi chigomezu chechosi chakuti zuŵa linyaki azakukufwatuwani. Muwona kuti palivi munthu yo wangakuwovyani ndipuso palivi cho mungachita. Pavuli paki, mutuvwa kuti pe munthu munyaki wamazaza yo wangachitisa kuti akufwatuweni. Ndipu munthu yo walayiza kuti wakuwovyeningi! Kumbi mungavwa wuli?

² Tosi tikhumbika kufwatulika ku nyifwa. Kaya tingachitanji, tingayithaŵa cha nyifwa. Kweni Yehova we ndi nthazi ndipu wangatifwatuwa ku nyifwa. Iyu walayiza kuti, “nyifwa yo ndi murwani wakumaliya, yazamutuzikapu.”—1 Ŵakorinte 15:26.

³ Ŵanaŵaniyani mo mwazamuvwiya pa nyengu yo kwazamuŵavi nyifwa! Yehova wazamutuzapu nyifwa pe cha. Iyu wazamuyusa so ŵanthu wo akufwa. Ŵanaŵaniyani mo mwazamukondwe. Yehova walayiza kuti, “ŵanthu wo akufwa” azamuyuka. (Yesaya 26:19) Chenichi ndichu chiyuka cho chikambika m’Bayibolu.

4. (a) Ntchinthu wuli cho chingatipembuza asani munthu wa mubanja lidu pamwenga munyidu watayika? (b) Mbanthu anyaki naŵa wo ŵenga mabwezi ngaku Yesu?

⁴ Asani munthu wa mubanja lidu pamwenga munyidu watayika, tija ndi chitima chikulu ndipu tiliya ukongwa. Tiwona kuti palivi yo wangatiwovya kweniso palivi  cho tingachita kuti timuyusi. Kweni vo Bayibolu likamba vititipembuza. (Ŵerengani 2 Ŵakorinte 1:3, 4.) Tiyeni tikambisani chakuwoniyapu chimoza cho chilongo kuti Yehova ndi Yesu mbakukhumbisisa kuyusa ŵanthu wo taŵayanjanga. Pa nyengu yo Yesu wenga pacharu chapasi, kanandi walutanga kuchicheza ndi Lazaro kweniso azichi ŵaki, Marta ndi Mariya. Wosi atatu ŵenga mabwezi ngaku Yesu. Bayibolu likamba kuti: “Yesu wayanjanga Marta, Mariya ndipuso Lazaro.” Zuŵa linyaki Lazaro wangufwa.—Yohane 11:3-5.

5, 6. (a) Kumbi Yesu wanguchitanji wati wawona kuti abali ndi mabwezi ngaku Lazaro aliya? (b) Ntchifukwa wuli tipembuzika kuziŵa mo Yesu wanguvwiya pa nyengu yeniyi?

⁵ Yesu wanguluta kuchipembuza Marta ndi Mariya. Marta wati wavwa kuti Yesu watuza, wanguluta kubwalu kwa tawuni kuchimulondere. Iyu wangukondwa wati wawona Yesu ndipu wanguti: “Asani mwenga kunu, mzichi wangu watingi wafwengi cha.” Marta wawonanga kuti Yesu wanguswera kuza. Pavuli paki, Yesu wanguwona Mariya mvurwa waku Marta wachiliya. Wati wawona chitima cho ŵenga nachu, wanguŵaŵika mtima ndipu nayu wanguliya. (Yohane 11:21, 33, 35) Iyu wenga ndi chitima chikulu cho tosi tituŵa nachu asani munthu yo tamuyanjanga watayika.

⁶ Tipembuzika kuziŵa kuti Yesu watuvwa nge mo isi tivwiya asani munthu yo tamuyanjanga watayika. Yesu wenge Awisi. (Yohane 14:9) Yehova we ndi nthazi yakutuziyapu nyifwa kwamuyaya ndipu ndivu wachitengi pambula kuswera yapa.

7, 8. Ntchifukwa wuli Marta wakhumbanga cha kuti atuzepu chimwa pa muwunda waku Lazaro, nanga Yesu wanguchitanji?

⁷ Yesu wati wafika pa muwunda waku Lazaro, wangusaniya  kuti pakhomu la muwunda wo ajalapu chimwa chikulu. Iyu wangukamba kuti: “Tuzanipu chimwa.” Kweni Marta wakhumbanga cha kuti atuzepu. Pa nyengu iyi ndipu Lazaro waja mumuwunda mazuŵa nganayi. (Yohane 11:39) Marta waziŵanga cha kuti Yesu wakhumbanga kuyusa Lazaro.

⁸ Yesu wangukambiya Lazaro kuti: “Tuliya kunu kubwalu!” Vo Marta ndi Mariya anguwona venga vakuziziswa. “Munthu yo wenga wakufwa wangutuwa ndipu manja ndi malundi ngaki ngenga ngakukulungika ndi salu.” (Yohane 11:43, 44) Lazaro wanguyusika! Iyu wanguwere so kwa abali ŵaki ndipuso mabwezi ngaki. Pakuti sonu wanguyusika, yiwu atingi amuvumbatiyengi, kumuko kweniso kulongoro nayu. Chenichi chenga chakuziziswa! Yesu wanguyusa Lazaro.

9, 10. (a) Ndiyani yo wangupasa Yesu nthazi yakuyusiya ŵanthu? (b) Ntchifukwa wuli nkhani za ŵanthu wo anguyusika zititiwovya mazuŵa nganu?

⁹ Kumbi Yesu wayusanga ŵanthu akufwa ndi nthazi zaki? Awa. Iyu wechendayusi Lazaro, wangupemphera dankha ndipu Yehova wangumupasa nthazi kuti wamuyusi. (Ŵerengani Yohane 11:41, 42.) Ndi Lazaro pe cha yo wanguyusika. Bayibolu likamba so za msungwana wa vyaka 12 yo wangutama ukongwa. Awisi, a Yairo angusoŵa chakuchita ndipu angupempha Yesu kuti wakachizgi mwana wawu. Wenga mwana wawu yumoza pe. Yairo wachikambisana ndi Yesu, panguza anthurumi anyaki wo angukamba kuti: “Mwana waku wafwa! Utimusuziyanji Msambizi?” Kweni Yesu wangukambiya Yairo kuti: “Ungawopanga cha, uje ŵaka ndi chivwanu, ndipu mwana waku watasikengi.” Pavuli paki, anguluta kunyumba yaku Yairo. Ŵe pafupi kufika, Yesu wangwamba kuvwa ndipuso kuwona ŵanthu achiliya. Iyu wanguŵakambiya kuti:  “Mungaliyanga cha, chifukwa wafwa cha kweni wagona.” Awisi ndi anyina a mwana yo atenere kuti anguzizwa ndi vo Yesu wangukamba. Iyu wangukambiya so ŵanthu wo ŵenga munyumba kuti atuliyi kubwalu ndipu wangusere limoza ndi apapi a mwana yo kuchipinda ko angumugoneka. Yesu wangwamba kusosa janja la mwana yo kamanakamana ndipu wangukamba kuti: “Msungwana, ndikamba ndi yiwi, ‘Yuka!’” Apapi a mwana uyu angukondwa ukongwa ŵati awona kuti mwana wawu wayuka kweniso watenda! Yesu wanguŵayusiya mwana wawu. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kutuliya zuŵa lenili, asani Yairo ndi muwolu waki awona mwana wawu, akumbukanga vo Yehova wanguŵachitiya kuziya mwaku Yesu. *

¹⁰ Ŵanthu wo Yesu wanguŵayusa angufwa so pati pajumpha nyengu. Kweni vo tisambira vakukwasana ndi ŵanthu ŵenaŵa vititiwovya chifukwa tigomeza kuti kwazamuja chiyuka. Yehova wakhumba kuziyusa ŵanthu ndipu wachitengi nadi venivi.

11. Kumbi lemba la Wakutaula 9:5 lititisambizanji zaku Lazaro?

¹¹ Bayibolu likamba mwakuvwika umampha kuti “akufwa aziŵa chinthu chechosi cha.” Venivi ndivu nadi vinguchitikiya Lazaro. (Wakutaula 9:5) Nge mo Yesu wangukambiya, venga nge kuti Lazaro wangugona tulu. (Yohane 11:11) Pa nyengu yo wenga mumuwunda, Lazaro waziŵanga “chinthu chechosi cha.”

12. Kumbi tiziŵa wuli kuti Lazaro wanguyusika nadi?

 ¹² Ŵanthu anandi angumuwona Yesu wachiyusa Lazaro. Chinanga mbarwani aku Yesu anguziŵa kuti wanguchita chakuziziswa chenichi. Lazaro wenga wamoyu ndipu wenuwu wenga ukaboni wakuti wanguyusika nadi. (Yohane 11:47) Ŵanthu anandi anguluta kuchimuwona ndipu angwamba kugomeza kuti Yesu wangutumika ndi Chiuta. Arwani aku Yesu angukondwa cha. Mwaviyo, angwamba kukambisana kuti abayi Yesu ndi Lazaro.—Yohane 11:53; 12:9-11.

13. Ntchifukwa wuli tikhumbika kugomeza kuti Yehova wazamuyusa ŵanthu wo akufwa?

¹³ Yesu wangukamba kuti “wosi wo ŵe mumiwunda ya chikumbusu” azamuyusika. (Yohane 5:28) Ivi ving’anamuwa kuti wosi wo Yehova watiŵakumbuka azamuyusika. Kuti Yehova waziyusi munthu wakhumbika kukumbuka chechosi chakukwasana ndi munthu yo. Kumbi iyu wangatondeka kufiska venivi? Awa. Kuchanya kwe mabiliyoni nganandi nga nyenyezi. Bayibolu likamba kuti Yehova waziŵa zina la nyenyezi yeyosi. (Ŵerengani Yesaya 40:26.) Asani wakumbuka zina la nyenyezi yeyosi, kungaŵa kwambula kusuza kukumbuka chechosi chakukwasana ndi ŵanthu wo wazakuŵayusa. Fundu yakukhumbika ukongwa kuyikumbuka njakuti, Yehova ndiyu wakulenga vinthu vosi. Mwaviyo, tiziŵa kuti we ndi nthazi ndipu wangatondeka cha kuyusa ŵanthu akufwa.

14, 15. Kumbi tisambiranji pa vo Jobu wangukamba vakukwasana ndi nkhani ya chiyuka?

¹⁴ Jobu yo wenga munthu wakugomezeka waziŵanga kuti ŵanthu wo akufwa azamuyusika. Iyu wangufumba kuti: “Asani munthu wafwa, wangazija so ndi umoyu?” Pavuli paki wangukambiya Yehova kuti: “Mwazakundidana, ndipu ndazakukumukani. Mwazamukhumbisisa ntchitu ya manja nginu.” Jobu waziŵanga kuti yazamuŵapu nyengu  yo Yehova wazamuyusa ŵanthu wo akufwa.—Jobu 14:13-15.

¹⁵ Kumbi imwi mutuvwa wuli kuziŵa kuti ŵanthu wo akufwa azamuyusika? Mungajifumba kuti, ‘Kumbi ŵanthu amubanja langu ndipuso anyangu wo akutayika nawu azamuyusika?’ Tichisika kuziŵa kuti Yehova wakhumba nadi kuziyusa ŵanthu wo akufwa. Kumbi mbayani wo azamuyusika, nanga azamuja pani? Tiyeni tiwoni vo Bayibolu likamba.

16. Kumbi ŵanthu wo azamuyusika kuti aje pacharu chapasi azamukuŵa ndi umoyu wuli?

¹⁶ Wo anguyusika mu nyengu yakali, angulutiriza kuja so pacharu chinu chapasi limoza ndi abali ŵawu kweniso anyawu. Venivi ndivu so vichitikengi kunthazi kweni vazamupambanaku. Chifukwa wuli tikamba viyo? Chifukwa chakuti ŵanthu wo azamuyusika kuti aje pacharu chapasi, azamuja ndi umoyu wamuyaya. Ndipu azamuja mucharu chamampha kuphara cho tijamu sonu. Kwazamuŵavi nkhondu, kuleka kuvwiya marangu ndipuso matenda.

17. Mbayani wo azamuyusika?

¹⁷ Kumbi mbayani wo azamuyusika? Yesu wangukamba kuti “wosi wo ŵe mumiwunda ya chikumbusu azamukuvwa mazu ngaki ndipu azamutuliya kubwalu.” (Yohane 5:28, 29) Ndipuso lemba la Chivumbuzi 20:13 likamba kuti: “Nyanja yingupereka ŵanthu akufwa wo ŵenga mwenimo, ndipu nyifwa ndi Masanu vingupereka akufwa wo ŵenga mwenimo.” Ŵanthu mabiliyoni nganandi azamuja so ndi umoyu. Wakutumika Paulo wangukamba so kuti ŵanthu “arunji ndi ambula urunji” azamuyusika. (Ŵerengani Machitidu 24:15.) Kumbi venivi ving’anamuwanji?

18. Kumbi ŵanthu “arunji” wo azamuyusika mbayani?

 ¹⁸ Ŵanthu “arunji” mbateŵeti akugomezeka aku Yehova wo ŵengaku Yesu wechendazi pacharu chapasi. Ŵanthu nge Nowa, Abrahamu, Sara, Mosese, Ruti ndipuso Estere azamuyusika kuti azije pacharu chapasi. Mungaŵerenga nkhani za anthurumi ndi anthukazi anyaki pa Ŵahebere chaputala 11. Nanga ateŵeti akugomezeka  aku Yehova wo atufwa nyengu yinu? Nawuso ‘mbarunji’ ndipu azamuyusika.

19. Kumbi ŵanthu “ambula urunji” mbayani? Kumbi Yehova wazakuŵapasa mwaŵi wuli?

¹⁹ Ŵanthu “ambula urunji” mbanthu mabiliyoni nganandi wo akusambiraku cha zaku Yehova. Chinanga kuti akufwa kweni Yehova wakuŵaluwa cha. Iyu wazakuŵayusa ndipu azamuja so ndi mwaŵi wakusambira zaku Yehova ndipuso wakuzimuteŵete.

20. Kumbi ŵanthu wosi wo akufwa azamuyusika?

²⁰ Kumbi fundu yeniyi ying’anamuwa kuti ŵanthu wosi wo akufwa azamuyusika? Awa. Yesu wangukamba kuti ŵanthu anyaki azamuyusika cha. (Luka 12:5) Kumbi ndiyani yo wazamuziŵa kuti munthu uyu ngwakwenere kuyusika pamwenga cha? Yehova ndiyu wakweruza mura kweni wakupasa so Yesu udindu “kuti wayeruzi ŵanthu amoyu ndi akufwa.” (Machitidu 10:42) Munthu yo wachita vinthu viheni ndipu wakhumba cha kusintha wazamuyusika cha.—Wonani Fundu Yakukumaliya ya nambala 19.

21, 22. (a) Kumbi wo ayusika kuti aluti kuchanya ayusika ndi liŵavu wuli? (b) Kumbi munthu wakwamba kuyusika nge mungelu wenga yani?

²¹ Bayibolu lititikambiya kuti ŵanthu anyaki amuja kuchanya. Munthu yo wayusika kuti waluti kuchanya, wayusika ndi liŵavu lakupambana ndi la ŵanthu. Iyu wayusika nge mungelu.

²² Yesu wenga wakwamba kuyusika nge mungelu. (Yohane 3:13) Pati pajumpha mazuŵa ngatatu kutuliya po wangubayikiya, Yehova wangumuyusa. (Sumu 16:10; Machitidu 13:34, 35) Yesu wanguyuka nge munthu cha. Wakutumika Petro wangukamba kuti Yesu “wangubayika nge munthu kweni wanguyusika nge mzimu.” (1 Petro 3:18)  Yesu wanguyusika kuja mungelu wanthazi! (1 Ŵakorinte 15:3-6) Kweni Bayibolu lilongo kuti pe so ŵanthu anyaki wo ayusika viyo.

23, 24. Kumbi ŵanthu wo Yesu wakukamba kuti a “kamuskambu kamana” mbayani, nanga alipu alinga?

²³ Yesu wechendabayiki, wangukambiya akusambira ŵaki akugomezeka kuti: “Ndiluta kuchikunoziyani malu.” (Yohane 14:2) Venivi ving’anamuwa kuti anyaki mwa akusambira ŵaki azamuluta kuchanya. Kumbi ŵanthu ŵenaŵa alipu alinga? Yesu wangukamba kuti mbanthu akuŵerengeka pamwenga kuti “kamuskambu kamana.” (Luka 12:32) Wakutumika Yohane wangukamba nambala ya ŵanthu ŵenaŵa pa nyengu yo wanguwona Yesu yo “wanguma pa Phiri la Zioni [kuchanya], ndipu wenga limoza ndi anyaki 144,000.”—Chivumbuzi 14:1.

²⁴ Kumbi ŵanthu 144,000 azamuyusika zukwanji kuti aluti kuchanya? Bayibolu likukamba kuti venivi vazamuchitika asani Khristu wayamba kulamuliya kuchanya. (1 Ŵakorinte 15:23) Pakuti sonu Yesu walamuliya, anandi mwa ŵanthu ŵenaŵa akuluta kali kuchanya. Anyaki a mukagulu kenaka wo ŵeche ndi umoyu pacharu chapasi, asani ŵafwa ayusika nyengu yeniyo ndipu aluta kuchanya. Pe so ŵanthu ambula kuŵerengeka wo azamuyusika kuti azije mu Paradayisu pacharu chapasi.

25. Kumbi tisambirengenji mu Mutu 8?

²⁵ Pambula kuswera yapa, Yehova wafwatuwengi ŵanthu wosi ku nyifwa ndipu yazamuŵapu so cha! (Ŵerengani Yesaya 25:8.) Kumbi wo aluta kuchanya amuchitanji? Bayibolu likonkhosa kuti azamulamuliya limoza ndi Yesu mu Ufumu waku Chiuta wo ndi boma lakuchanya. Tisambirengi vinandi vakukwasana ndi boma lenili mu Mutu 8.