Genda ha biroho

Genda ha rukarra rw'ebirumu

ESUURA YA MUSANJU

Halibaho Okuhumbuuka!

Halibaho Okuhumbuuka!

1-3. Itwena tuli mu nkomo ya mulingo ki, kandi Yahwe n’aija kutujuna ata?

TEERAMU akasisani bakucweriire omusango gw’okumara obwomeezi bwawe bwona omu nkomo habw’omusango ogw’otarakozere. Toina kunihira kwona ngu n’oija kurugayo kandi bakusisiire entegeka zaawe zoona ez’omu busumi bw’omu maiso. Toina kintu kyona eky’orukusobora kukoraho. Baitu obworukuba ohoirwemu amaani, nihaija omuntu aine obusobozi bw’okukwiha omu nkomo, kandi akuraganiza n’okukukonyera! Wakwehuliire ota?

2 Itwena tuli banyankomo ababohiirwe omu kufa. N’obuturakora ki, titwina ah’okwirukira. Baitu Yahwe aine obusobozi bw’okutujuna kuruga omu kufa. Kandi aturaganiize ngu: “Omunyanzigwa owa ha mpero aliihibwaho nukwo kufa.”—1 Abakolinso 15:26.

3 Teekereza ha mulingo orukugenda kuhurra ohumuziibwe otakyayeralikirra okufa! Baitu Yahwe tarukugenda kwihaho okufa kwonka. N’aija kugarurra abafiire obwomeezi. Teekereza omulingo orayehurramu. Ruhanga araganiize ngu itaka “liritanaka abafu.” (Isaya 26:19) Kinu nikyo Baibuli eyeta okuhumbuuka.

OBUTUFEERWA OMUNTU OMUGONZEBWA

4. (a) Kiki ekirukusobora kutuhuumuza kakuba omunyabuzaale rundi omunywani waitu afa? (b) Yesu akaba aine banywani ki?

4 Tusalirwa muno obutufeerwa omunyabuzaale rundi omunywani. Twehurra tutaine ah’okwirukira. Tuba tutakyaine eky’okukora kugarra omuntu onu kuba mwomeezi. Baitu Baibuli etugambira ebintu ebirukuhuumuza. (Soma 2 Abakolinso 1:3, 4.) Leka tubazeeho eky’okurorraho kimu ekirukwoleka omulingo Yahwe na Yesu barukugonza kugarra abagonzebwa baitu kuba bomeezi. Yesu obwakaba ali omu nsi, yaikaraga n’abungira Lazaro n’abanyaanya be babiri Maliza na Malyamu. Abantu banu boona baali banywani be. Baibuli egamba: “Yesu akagonza Maliza nowanyina na Lazaro.” Baitu, kiro kimu, Lazaro akafa.—Yohana 11:3-5.

5, 6. (a) Yesu akakora ki obuyaboine ab’omu ka ya Lazaro n’engajani zaabu nibarra? (b) Habwaki nikigarramu amaani kumanya omulingo Yesu yayehuliiremu ha bw’okufa kwa Lazaro?

5 Yesu akagenda kuhuumuza Maliza na Malyamu. Maliza obu yahuliire ngu Yesu n’aija omu rubuga oru, akagenda kumutangaana. Akahurra asemeriirwe muno kurora Yesu baitu akamugambira: “Mukama wange, kakuba okaboli hanu, munyanya nyowe tiyakufiire.” Maliza akatekereza ngu Yesu akaba akereriirwe. Hanyuma, Yesu akarora Malyamu narra. Kikamusaliza muno ekyamuleteriize okurra. (Yohana 11:21, 33, 35) Akahurra obujune obuleetwa okufa kw’omugonzebwa.

6 Okumanya ngu Yesu nauwe akwatwaho obutuba tuferiirwe omugonzebwa waitu, kituhuumuza. Kandi Yesu ali nka Ise wenyini. (Yohana 14:9) Yahwe aine obusobozi obw’okumarraho kimu okufa kandi ali haihi kukumaraho.

“LAZARO, TURUKA OIJE!”

7, 8. Habwaki Maliza akaba atarukugonza baiheho ibaale ha kituuro kya Lazaro, baitu Yesu akakora ki?

7 Yesu obu yahikire ha kituuro nambere Lazaro akaba aziikirwe, akasanga bateireho ibaale erikooto muno. Yesu akabagambira: “Muiheho ibale.” Baitu Maliza akaba atarukugonza baliiheho. Omutumbi gwa Lazaro gukaba gumazire “ebiro bina.” (Yohana 11:39) Atamanye ngu Yesu akaba ali haihi kuhumbuura omunyaanya.

Teramu akasisani orole omulingo abanyabuzaale n’abanywani ba Lazaro basemeriirwe obu yahumbwirwe!—Yohana 11:38-44

8 Yesu akeeta n’iraka erikooto: “Turuka oije!” Ekyahondiireho kikahuniriza Maliza na Malyamu. Omuntu “akaba afire yaturuka, akubirwe [aboherwe] omu bibugo amaguru nemikono; nekikoba kiboherwe ha maisoge.” (Yohana 11:43, 44) Lazaro akaba amazire ahumbuukire! Kandi yagaruka kwikara n’abantu be. Bakaba nibasobora kumukwataho n’okubaza nauwe. Eki kakikaba ky’okuhuniriza ky’amaani! Yesu akaba amuhumbwire.

“OMWISIKI, IMUKA!”

9, 10. (a) Noha ayahaire Yesu obusobozi bw’okuhumbuura abantu? (b) Habwaki ebyahandiikirwe ebirukukwata ha kuhumbuuka bitwiniire omugaso?

9 Yesu akakozesa amaani ge kuhumbuura abantu? Nangwa. Yesu obwakaba nagenda kuhumbuura Lazaro, akabanza y’asaba Yahwe, kandi Yahwe akamuha amaani g’okuhumbuura Lazaro. (Soma Yohana 11:41, 42.) Yesu atahumbuule Lazaro wenka. Baibuli etugambiraho omwana mwisiki ow’emyaka 12 akaba arwaire muno. Ise mwisiki onu, Yairo akaba ayetuntwire muno kandi akesengereza Yesu kukiza omwana we. Nuwe omwana omu wenka ou yali aine. Obwakaba nakyayesengereza Yesu, abasaija bakaija bamugambira: “Omuisiki wawe afire! Nogadisa ki Omwegesa?” Baitu Yesu akagambira Yairo: “Otatina, ikiriza kwonka, arakizibwa.” Yagenda na ise mwana omuka ya Yairo. Obu baali nibaira haihi n’enju, Yesu akahurra kandi yarora abantu nibarra. Yesu akabagamba ati: “Muta’ra, baitu tafire, agwijagire.” Abazaire b’omwana onu baine kuba bayekagwize Yesu eky’akaba n’amanyisa. Yesu akaragira buli muntu weena kugenda aheeru kandi yatwara ise mwisiki na nyina omu kisiika nambere bakaba bateire omutumbi. Yesu akakwata omukono gw’omwisiki kandi yagamba ati: “Omwisiki, imuka!” Teramu akasisani orole omulingo abazaire b’omwisiki basemeriirwe obu baboine aho n’aho omwana waabu naimuka kandi n’atandika kurubata! Yesu akaba ahumbwire omuhara wabu. (Marako 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Kuruga obu, buli baroraga omwana wabu, baijukaga eki Yahwe akaba abakoliire n’akozesa Yesu. *

10 Abantu Yesu aba yahumbwire bakongera baafa hanyuma y’akasumi. Baitu obu tusoma ebyahandiikirwe binu ebirukubakwataho, bitukonyera kuba n’okunihira. Yahwe n’agonza kuhumbuura abantu kandi n’aija kubahumbuura.

EBITWEGERA HA BYAHANDIIKIRWE EBIRUKUKWATA HA KUHUMBUUKA

Omukwenda Petero akahumbuura omukazi akaba ali Mukristaayo n’ayetwa Dolika.—Engeso Ezabakwenda 9:36-42

Eriya akahumbuura omwana w’omufakaati.—1 Kyabakama 17:17-24

11. Omugambizi 9:5 rutwegesa ki hali Lazaro?

11 Baibuli ekyoleka kurungi ngu “abafire tibamanyire kigambo nekimu.” Nukwo kyabaire hali Lazaro. (Omugambizi 9:5) Nk’oku Yesu akaba agambire, Lazaro yali nk’omuntu ow’akaba agwijagiire. (Yohana 11:11) Lazaro obwakaba ali omu kituuro, akaba “atamanyire kigambo nekimu.”

12. Tumanyire tuta ngu mali Lazaro akahumbuuka?

12 Yesu obu yahumbwire Lazaro, abantu baingi bakakyerorra. N’abanyazigwa be bakarora ngu akaba amuhumbwire. Kandi Lazaro akaba ali mwomeezi, eki kikaba nikyongera kugumya ngu mali akaba ahumbuukire. (Yohana 11:47) Ekintu ekindi, abantu bakagenda kurora Lazaro, ekyabaleteriize okwikiriza ngu mali Yesu akaba atumirwe Ruhanga. Ekintu kinu kitasemeze abanyanzigwa ba Yesu, nahabwekyo, bakaserra omulingo gw’okwita Yesu na Lazaro.—Yohana 11:53; 12:9-11.

13. Habwaki nitukigumya ngu Yahwe n’aija kuhumbuura abafu?

13 Yesu akagamba ngu “bona abali omu bituro” balihumbuuka. (Yohana 5:28) Kinu nikimanyisa ngu boona Yahwe abarukwijuka nibaija kuhumbuuka. Baitu Yahwe kusobora kuhumbuura omuntu, asemeriire kwijuka buli kintu kyona ekirukukwata hali omuntu ogu. Mali n’asobora kwijuka buli kimu kyona? Ijuka ngu haroho obukaikuru n’obukaikuru bw’enyunyuzi omu iguru. Baibuli egamba ngu Yahwe n’amanya ibara lya buli nyunyuzi. (Soma Isaya 40:26.) Obwaraaba n’asobora kwijuka ibara lya buli nyunyuzi, nikyoleka ngu n’asobora kwijuka ebirukukwata ha buli muntu weena ow’arukugonza kuhumbuura. Ekirukukira byona, Yahwe nuwe yahangire buli kintu kyona. Nahabwekyo, aine obusobozi bw’okumanya buli muntu weena ou arukugonza kuhumbuura.

14, 15. Ebigambo bya Yobu nibitwegesa ki ha kuhumbuuka?

14 Omusaija Yobu akaba n’okunihira kw’okuhumbuuka. Akagamba: “Omuntu obwalifa aligaruka kuba omwomezi?” Nubwo yagambira Yahwe: “Wakunyesere, nanyowe nakwetebukire. Wakugondeze omulimo ogwengaro zawe.” Yobu yali n’akimanya ngu Yahwe akaba alindiriire akasumi kahike ak’okuhumbuura abafu.—Yobu 14:13-15.

15 N’oyehurra ota habw’okunihira kw’okuhumbuuka? N’osobora kuba noyekaguza, ‘Kandi abanyabuzaale n’abanywani bange abafiire, nabo balihumbuuka?’ Nikituhumuza kumanya ngu mali Yahwe n’agonza kuhumbuura abantu abafiire. Katurole Baibuli eky’egamba ha bantu abalihumbuuka n’ekiikaro nambere baliikara.

‘BALIHU’RA IRAKA LYE KANDI BALIRUGAMU’

16. Abantu abaliba bahumbwirwe balyegondeza omu bwomeezi bwa mulingo ki?

16 Omu busumi bwa kara, abantu abahumbwirwe bakagaruka batandika kwikara n’abanyabuzaale baabu. Kinu nikiija kubaho n’omu kasumi akarukwija, baitu nikiija kuba kirungi n’okukira akasumi ak’ira. Habwaki? Habwokuba abantu abalihumbuurwa baliikaraho ebiro n’ebiro, tibaligaruka kufa. Kandi baliikara omu nsi etarukusisana n’enu eyiturumu. Teribamu obulemu, obucwi bw’ebiragiro hamu n’endwara.

17. Nibaha abarukwija kuhumbuurwa?

17 Nibaha abalihumbuurwa? Yesu akagamba akasumi nikaija ‘bona abali omu bituro akabalihuli’ramu irakalye, kandi balirugamu.’ (Yohana 5:28, 29) Okusuku’rwa 20:12, 13 rugamba: “Nenyanja yaleta abafu abakaba barumu; nokufa nokuzimu byaleta abafu abakaba barumu.” Gali mananu ngu obukaikuru n’obukaikuru bw’abantu abafiire balihumbuuka. Omukwenda Paulo nauwe akagamba ngu halibaho okuhumbuuka okw’abantu “abahikiriire nabatahikiriire.” (Soma Engeso Ezabakwenda 24:15.) Eki nikimanyisa ki?

Omu nsi empyaka, abafu nibaija kuhumbuurwa nukwo bagaruke baikale n’abantu baabu

18. “Abahikiriire” abarukwija kuhumbuuka nubo baha?

18 “Abahikiriire” abarukugenda kuhumburwa nibatwarramu abaheereza abesigwa abaikaire omu nsi Yesu atakaizire. Abantu nka Nuha, Iburahimu, Sara, Musa, Rusi, na Esiteri balihumbuurwa baikale omu nsi. N’osobora kusomaho abantu banu omu kitabu ky’Abaheburaniya esuura 11 nukwo omanye ebirukubakwataho n’okwikiriza oku baali baine. Kandi abaheereza ba Yahwe abarukufa omu kasumi kaitu? Nabo “bahikiriire,” nahabwekyo nibaija kuhumbuurwa.

19. “Abatahikiriire” nubo baha? Mugisa ki Yahwe ogw’arabaha?

19 “Abatahikiriire” nibatwaraamu obukaikuru n’obukaikuru bw’abantu abataratungire omugisa ogw’okwega hali Yahwe. N’obu baraaba bafiire,Yahwe takabebwaga. N’aija kubahumbuura kandi abahe omugisa gw’okwega ebirukumukwataho hamu n’okumuheereza.

20. Habwaki abantu abamu batarukwija kuhumbuurwa?

20 Kinu nikimanyisa ngu buli muntu weena ayafiire n’aija kuhumbuurwa? Nangwa. Yesu akagamba ngu abamu tibarukwija kuhumbuurwa. (Luka 12:5) Noha arukwija kucwamu omuntu obwaraaba asemeriire kuhumbuuka? Yahwe nuwe omucwi w’emisango arukukirayo, baitu obusobozi obu abuhaire Yesu “okucwera omusango abomezi nabafu.” (Engeso Ezabakwenda 10:42) Omuntu weena ou Ruhanga arukurora ali nkozi y’ebibi tarukwija kuhumbuurwa.—Rora Ebyongiirweho, akacweka 19.

ABARUKUHUMBUKIRA OBWOMEEZI OBW’OMW’IGURU

21, 22. (a) Nikimanyisa ki okuhumbuukira obwomeezi obw’omw’iguru? (b) Noha ay’abandize okuhumbuukira obwomeezi obw’omw’iguru?

21 Baibuli egamba ngu abantu abamu nibaija kwikara omw’iguru. Omuntu arahumbuurwa kugenda omw’iguru tarukwija kuhumbuuka n’omubiri ogw’abantu. Baitu n’aija kuhumbuurwa nk’ekihangwa eky’omwoyo natwarwa omw’iguru.

22 Yesu nuwe y’abandize kuhumbuuka nk’ekihangwa eky’omwoyo. (Yohana 3:13) Harabireho ebiro bisatu Yesu aisirwe, Yahwe akamuhumbuura. (Zabuli 16:10; Engeso Ezabakwenda 13:34, 35) Yesu atahumbuurwe n’omubiri gw’omuntu. Omukwenda Petero akasoborra ngu Yesu akaitwa “omu mubiri, baitu yayomezebwa omu mwoyo.” (1 Petero 3:18) Yesu akahumbuurwa nk’ekihangwa eky’omwoyo ekikaba kiine obusobozi bw’amaani. (1 Abakolinso 15:3-6) Baibuli egamba ngu n’abandi baingi nibaija kuhumbuurwa omulingo ogu.

23, 24. “Igana like” eri Yesu y’abalizeeho niryo liha, kandi nibaija kuba baingaha?

23 Yesu obwakaba atakafiire, akagambira abegeswa be ngu akaba n’agenda “kubatekaniriza ekiikaro.” (Yohana 14:2) Kinu nikimanyisa ngu abamu ha bakurasi be bakaba nibagenda kwikara nauwe omw’iguru. Bali baingaha? Yesu akagamba ngu baliba bataito muno “igana like.” (Luka 12:32) Omukwenda Yohana akooleka omuheendo gwabo gwonyini obu yaboine Yesu ayemeriire ha rusozi Sayuni [iguru] ali hamu ne 144,000.—Okusuku’rwa 14:1.

24 Abakristaayo 144,000 nibaija kuhumbuurwa ddi? Baibuli etugambira ngu Yesu obu yakutandikire okulema omu iguru, nubwo okuhumbuuka kwakutandikire. (1 Abakolinso 15:23) Bunu nubwo obwire Yesu yali namanyisa. Nahabwekyo, omuhendo ogurukukira obwingi ogw’abantu 144,000 bali omu iguru. Abakyali omu nsi obu bafa aho n’aho bahumbuuka nibatwarwa omw’iguru. Baitu abantu abarukukira obwingi nibaija kuhumbuuka nibaikara omu rugonjo.

25. Kiki ekiturayegaho omu suura erukuhonderaho?

25 Omu kasumi akatali kahara, Yahwe n’aija kumarraho kimu okufa kandi tikuligaruka kutalibaniza abantu. (Soma Isaya 25:8.) Abalihumbuuka kugenda omw’iguru balikorayo ki? Baibuli egamba ngu abo nibaija kulema na Yesu omu Bukama obw’omw’iguru. Nitwija kwega bingi ebirukukwata ha gavumenti enu omu suura erukwongeraho.

^ kac. 9 Haroho ebyahandiikirwe ebindi ebirukubaza h’abantu abahumbuukire, otwaliremu abaana abato n’abantu bakuru, abasaija n’abakazi, Aba Isareri n’ab’amahanga gandi. N’osobora kubisanga omu 1 Kyabakama 17:17-24; 2 Kyabakama 4:32-37; 13:20, 21; Matayo 28:5-7; Luka 7:11-17; 8:40-56; Engeso Ezabakwenda 9:36-42; 20:7-12.