Gaˇ kawˆ 8
Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ nga?
1. Nymˬ-mˇ aˬ jeˬ-euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ-ahˇ, aˬ dui ja sawˇ-eu nga?
Yeˬsuˇ neh zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ mehˬ nehˬ-euˬ Yeˬsuˇ-euˬ guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ-ahˇ, tsawˇ haˬ g’awˬ mya lam g’aˬ siˬ nya-eu meh. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ shaˇ mehˬ nehˬ-euˬ nga? Nymˬ-mˇ iˬ nah guiˬ lahˬ shaˇ dawˬ teu, aˬ dui-euˬ g’aˇ duˬ aˬ jeˬ miˇ neh aˇ yeˇ huiˬ nga?
2. Yeˬsuˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ smˬ kawˆ shaˇ lehˇ mehˬ-eu nga?
2 “Naw maꞈ guiˬ lahˬ shaˇ ngeh, heu loꞈ-ehˇ shaˇ-awˬ. ‘Mˬ k’oeˇ taˆ jawˇ-eu nga maꞈ-euˬ Aˬda-oˇ, Nawˬ-euˬ tsawˇ myahˇ-ahˇ yaw zeu baw luꞈ-uˇ. Nawˬ-euˬ miˇ k’ahˬ keuˆ le luꞈ-uˇ. Nawˇ nui k’ahˇ shiˇ-eu jeˬ, mˬ k’oeˇ taˆ mˇ byah-euˬ loꞈ-ehˇ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ mˇ byah luꞈ-uˇ’” lehˇ Yeˬsuˇ ehˇ-eu meh. (Maꞈtehˬ 6:9-13-ahˇ gui.) Yeˬsuˇ aˬ jeˬ miˇ neh heu smˬ kawˆ-ahˇ shaˇ lehˇ mehˬ-eu nga?—Dzaw lahˬ 20-ahˇ haw.
3. Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, aˬ jeˬ jeˇ siˬ nya-eu loˬ nga?
3 Aˬ dui Miˬyehˇ-euˬ tsawˇ myahˇ Yeˬhawˇbaˬ lehˇ ya siˬ-awˇ, tsawˇ haˬ hawˇ-eu miˇ tsaˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ bi pyeuꞈ mawꞈ-eu lehˇ k’awꞈ ya siˬ dzeuˇ-euˬ ma. Ehˇ k’awꞈ, “nawˬ-euˬ Miˇk’ahˬ keuˆ le luꞈ-uˇ” lehˇ, Yeˬsuˇ ehˇ-eu dawˬ heu, aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga? Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ-awˇ, aˬ jeˬ mˇ-eu nga? Miˬyehˇ-euˬ tsawˇ myahˇ-ahˇ yaw zeu baw ni, aˬ joˆ-ehˇ jahˇ-eu nga? lehˇ heu kawˆ-ahˇ dzaw ma.
Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ nga?
4. Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ nga? Teu gaˇ Sahˬ paˬ aˬ suˇ g’aˬ nga?
4 Yeˬhawˇbaˬ mˬ taˆ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ-ahˇ beh-awˇ, Yeˬsuˇ-ahˇ sahˬ paˬ bi geuꞈ-euˬ meh. Jaˇliꞈ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ heu-ahˇ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ lehˇ kuˇ-eu meh. Yeˬsuˇ “sahˬ paˬ k’oeˇ taˆ Sahˬ paˬ pyeuꞈ-eu meh.” (Pah mehˬ-eu 17:14) Yeˬsuˇ uˆ lahˇ-eu jeˬ-aˬ, tsawˇ haˬ dawˬ tawˆ luꞈ-euˬ uˆ lahˇ-eu jeˬ naˆ maˬ tseˇ muiˬ dzehˬ meh. Miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu deuˬ-euˬ baoˬ laˆ uiˬ jiˇ leꞈ k’awꞈ, Yeˬsuˇ-euˬ baoˬ myaˆ ni maˬ ahˇ-a.
5. Miˬyehˇ-euˬ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ aˬ gaˇ neh uˆ lahˇ-eu nga? Aˬ jeˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu nga?
5 Yeˬsuˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ-euˬ oeˬ tseˇ nah byah laˇ naˇ, mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ daˇ leˇ-euˬ meh. Myahˇ laˇ ngeh, Yeˬhawˇbaˬ Yeˬsuˇ-ahˇ aˬ yawꞈ-euˬ Miˇk’ahˬ laꞈ k’oeˇ Sahˬ paˬ bi geuꞈ-euˬ meh. (G’aˬk’ehˇ 2:33) Miˬyehˇ-euˬ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ, mˬ k’oeˇ taˆ neh miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu meh. (Pah mehˬ-eu 11:15) Teu miˇ neh, Jaˇliꞈ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ-ahˇ “mˬ taˆ Miˇk’ahˬ” lehˇ kuˇ-eu meh.—2 Tiˆmoˇseˬ 4:18.
6, 7. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ-euˬ sahˬ paˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ, aˬ jeˬ miˇ neh muiˬ dzehˬ-eu nga?
6 Yeˬsuˇ “tiˬ g’aˬ tehꞈ-ehˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ”-eu miˇ neh, miˇ tsaˬ-euˬ sahˬ paˬ deuˬ naˆ maˬ tseˇ huiˬ dzehˬ-eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (1 Tiˆmoˇseˬ 6:16) Miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu deuˬ shiˇ-eu baw k’awꞈ, Yeˬsuˇ-aˬ, shiˇ-eu maˬ baw-eu miˇ neh, aˬ dui-euˬ g’aˇ duˬ muiˬ-eu jeˬ aˬ myah luꞈ mˇ nehˬ nya-eu meh.
7 Yeˬsuˇ maˬ dehꞈ le mi naˆ-ehˇ, Jaˇliꞈ laꞈ k’oeˇ Yeˬsuˇ-ahˇ “Sahˬ paˬ Miˬyehˇ-euˬ Yaw sahˇ pyeuꞈ-eu, zaˬ siˬ nui gahˇ hawˇ-eu noeˬ siˬ noeˬ mawˇ nya-eu jeˬ biꞈ-eu yaw sahˇ, nui noeˬ nui duˇ hawˇ-eu baoˬ biꞈ-eu yaw sahˇ, tsawˇ gahˇ hawˇ-eu Sahˬ paˬ Miˬyehˇ-ahˇ guˆ-eu nui ma biꞈ-eu yaw sahˇ, aˬ yawꞈ k’oeˇ taˆ keuˆ le tehꞈ-a. . . . Myaˆ mawˇ-awˇ naˬ bawˇ gaˬ gaˇ g’oe-awˇ, aˬ yawꞈ yaˇ k’aˬ maˬ daˇ tsehˆ ni, iˇ shaˬ zaˬ-ahˇ yaw tsaˬ yaw dawˇ jeˬ bi mawˇ-awˇ, zaˬ coeˬ zaˬ-ahˇ di dehˬ ni haw teˬ tehꞈ-a” lehˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. (Iˇsaˬyaˇ 11:2-4) Yeˬsuˇ-aˬ, g’awˬ shaˬ gaˬ nya-awˇ, yaw tsaˬ yaw dawˇ Sahˬ paˬ pyeuꞈ meh. Nawˇ heu loꞈ-ehˇ g’eh-eu Sahˬ paˬ-ahˇ maˬ geuꞈ mawꞈ nya loˇ?
8. Yeˬsuˇ tehꞈ-ehˇ uˆ lahˇ-eu maˬ ngeuˇ-a lehˇ, aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ siˬ nya-eu nga?
8 Miˬyehˇ tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ na-ahˇ tseˇ-awˇ, mˬ k’oeˇ taˆ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ laꞈ k’oeˇ, Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ bi uˆ lahˇ-euˬ meh. G’aˬ k’ehˇ Pawˇluˆ Tiˆmoˇseˬ-ahˇ, “aˬ dui daˬ dzeuˇ oˇ dzeuˇ coeˇ naˇ, aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ ya dzoeˬ tehꞈ-a” lehˇ ehˇ nehˬ-euˬ meh. (2 Tiˆmoˇseˬ 2:12) Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ ya uˆ lahˇ leˇ-eu aˇ myaˆ g’aˬ nga?
9. Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ aˇ myaˆ g’aˬ uˆ lahˇ-eu nga? Aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ, aˬ geu ngeh yamˬ-ahˇ neh tseˇ-euˬ nga?
9 Yeˬsuˇ mˬ k’oeˇ taˆ Sahˬ paˬ geuꞈ-awˇ, aˬ yawꞈ nehˬ-ehˇ sahˬ paˬ 144,000 g’aˬ jawˇ luꞈ gaˇ, g’aˬ k’ehˇ Yoˇhaˬ ya mawˇ-euˬ lehˇ, Gaˇ kawˆ 7-ahˇ aˬ dui dzaw dzeuˇ-euˬ ma. 144,000 g’aˬ heu aˬ suˇ g’aˬ nga? Aˬ yawꞈ maꞈ-euˬ ‘naˇ k’awˇ-ahˇ aˬ yawꞈ Aˬda-euˬ tsawˇ myahˇ hawˇ-eu Yeˬsuˇ-euˬ tsawˇ myahˇ boꞈ taˬ’-awˇ, “Yawˇzaˬ [Yeˬsuˇ] k’aˇ iˇ-eu mehˬ nah aˬ yawꞈ maꞈ caw teh-eu meh. Tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ laꞈ k’oeˇ aˬ yawꞈ maꞈ-ahˇ ka k’oꞈ”-euˬ meh lehˇ Yoˇhaˬ ehˇ-eu meh. (Pah mehˬ-eu 14:1, 4-ahˇ gui.) Miˬyehˇ neh tseˇ-euˬ saˇ jaˇ ziꞈ-eu Ka li zaˬ 144,000 g’aˬ, Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ sahˬ paˬ geuꞈ-awˇ miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ meh. Aˬ yawꞈ maꞈ shiˇ naˇ, mˬ k’oeˇ taˆ ya g’oꞈ dehꞈ leˇ-eu meh. (Pah mehˬ-eu 20:4, 6) Yeˬhawˇbaˬ saˇ jaˇ ziꞈ-eu Ka li zaˬ 144,000 g’aˬ-ahˇ, Yeˬsuˇ-euˬ g’aˬ k’ehˇ deuˬ dehꞈ luꞈ-eu aˇ yamˬ-ahˇ neh tseˇ-euˬ meh.
10. Yeˬsuˇ hawˇ-eu 144,000 g’aˬ-ahˇ bi uˆ lahˇ-eu heu, aˬ jeˬ miˇ neh Yeˬhawˇbaˬ-euˬ nui gaˬ pyeuꞈ-eu nga?
10 Yeˬhawˇbaˬ aˬ dui-ahˇ gaˬ dui dui-eu miˇ neh, tsawˇ haˬ tiˬ deuˬ-ahˇ tseˇ-awˇ, Yeˬsuˇ nehˬ-ehˇ bi uˆ lahˇ-eu meh. Yeˬsuˇ aˬ dui-ahˇ g’oˆ shaw nya-eu miˇ neh, muiˬ-eu uˆ lahˇ-eu g’aˬ pyeuꞈ meh. Tsawˇ haˬ-euˬ dehꞈ ziˇ hawˇ-eu shaˬ zahˬ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu lehˇ aˬ yawꞈ siˬ nya meh. Yeˬsuˇ aˬ dui-euˬ nui ma-ahˇ g’oˆ shaw nya-awˇ, “aˬ dui-euˬ g’aˬ baˬ duˬ-ahˇ g’awˬ shaˬ gaˬ” nehˬ laꞈ meh. Aˬ yawꞈ “aˬ dui loꞈ-ehˇ muˇ juˇ juˇ-eu yawˬ jeˬ na luꞈ-ahˇ ya daˬ haw-euˬ” meh lehˇ Pawˇluˆ ehˇ-eu meh. (Heˬbyehˇ 4:15; 5:8) 144,000 g’aˬ k’awꞈ maˬ byah kuꞈ-eu tsawˇ haˬ pyeuꞈ haw-euˬ miˇ neh, maˬ byah kuꞈ-eu jeˬ hawˇ-eu naˇ-eu gawˇ-eu jeˬ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu lehˇ aˬ yawꞈ maꞈ siˬ nya meh. Teu miˇ neh, Yeˬsuˇ hawˇ-eu 144,000 g’aˬ aˬ dui-euˬ shaˬ zahˬ hawˇ-eu nui noeˬ-ahˇ g’oˆ shaw nya meh lehˇ jah nya meh.
Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ mˇ-eu nga?
11. Mˬ k’oeˇ taˆ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ bi pyeuꞈ leˇ-eu g’aˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ lehˇ, Yeˬsuˇ aˬ jeˬ miˇ neh mehˬ-eu nga?
11 Mˬ k’oeˇ taˆ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ bi pyeuꞈ leˇ-eu g’aˇ duˬ guiˬ lahˬ shaˇ lehˇ, Yeˬsuˇ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ mehˬ-euˬ meh. Aˬ jeˬ miˇ neh toˆ-ehˇ mehˬ-eu nga? Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ muiˇ-eu lehˇ Gaˇ kawˆ 3-ahˇ aˬ dui ya siˬ dzeuˇ-euˬ ma. Saˬdaˬ Yeˬhawˇbaˬ-ahˇ muiˇ g’aˬ-awˇ k’oeˇ sawˇ miˇ tsa, Yeˬhawˇbaˬ Saˬdaˬ hawˇ-eu nehꞈ deuˬ-ahˇ, mˬ k’oeˇ taˆ tiˬ k’ehˬ bi jawˇ-euˬ meh. Mˬ taˆ jawˇ-eu deuˬ yawˬ g’aˬ na luꞈ Miˬyehˇ-euˬ dawˬ naˇ haˬ-eu maˬ ngeuˇ-a. Gaˇ kawˆ 10-ahˇ Saˬdaˬ hawˇ-eu nehꞈ deuˬ-euˬ gaˇ kawˆ dzaw ma.
12. Pah mehˬ-eu 12:10-ahˇ, aˬ jeˬ-euˬ aˇ yeˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ-ahˇ ehˇ taˬ-euˬ nga?
12 Yeˬsuˇ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ-ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ leˇ-awˇ tiˬ k’ehˬ naˇ, aˬ yawꞈ Saˬdaˬ nehˬ-ehˇ guiˇ deuˆ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. (Pah mehˬ-eu 12:7-10-ahˇ gui.) Pah mehˬ-eu 12:10-ahˇ, aˇ yeˇ huiˬ-eu gaˇ kawˆ nyiˬ kawˆ-ahˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. Dahˬ beh-eu kawˆ naˇ, Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ pyeuꞈ-awˇ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh-euˬ gaˇ kawˆ meh. Nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, Saˬdaˬ miˇ tsaˬ-ahˇ bi biˬ ka leꞈ-euˬ gaˇ kawˆ meh. Gaˇ kawˆ heu nyiˬ kawˆ luꞈ pyeuꞈ laˇ dzeuˇ-euˬ meh.
13. Saˬdaˬ bi biˬ ka leꞈ g’aˬ ngeh, mˬ k’oeˇ taˆ aˬ joˆ-ehˇ g’eh-eu nga?
13 Saˬdaˬ hawˇ-eu nehꞈ deuˬ, miˇ tsaˬ-ahˇ bi biˬ ka leꞈ g’aˬ ngeh, mˬ taˆ g’aˬ k’ehˇ yaw muiˬ deuˬ laˬ k’aˬ cehˇ-eu meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. Teu gaˇ “mˬ hawˇ-eu mˬ k’oeˇ taˆ k’aˇ jawˇ k’aˇ deuˬ laˬ k’aˬ cehˇ-awˬ” lehˇ ehˇ-eu meh. (Pah mehˬ-eu 12:12) Nymˬ-mˇ mˬ k’oeˇ taˆ Miˬyehˇ nui ma tsaˬ-eu jeˬ mˇ-eu deuˬ tehꞈ-ehˇ jawˇ-eu miˇ neh, mehˬ bawˬ gm-awˇ nui saˇ oꞈ-eu meh.
Saˬdaˬ hawˇ-eu nehꞈ bi teh ka leꞈ-euˬ taꞈ naˇ, miˇ tsaˬ-ahˇ shaˬ zahˬ myaˬ laˇ-euˬ meh. G’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ shaˬ zahˬ heu byoˆ iˇ meh
14. Saˬdaˬ bi biˬ ka leꞈ ngeh, miˇ tsaˬ-ahˇ aˬ jeˬ pyeuꞈ laˇ-euˬ nga?
14 Ehˇ k’awꞈ, miˇ tsaˬ-ahˇ naˇ-aˬ, doeˇ dui dui-awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ maˬ muiˬ-eu jeˬ tehꞈ-ehˇ ya tahˬ puˬ-eu meh. “Aˬ jeˬ miˇ neh ehˇ naˇ, Nehꞈ sahˬ paˬ” zaꞈ ka le-awˇ, “aˬ yawꞈ g’aˇ duˬ aˇ yamˬ ui cuiˆ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ paˇ jaˆ meh lehˇ siˬ nya-eu miˇ neh, nui ma pehˇ dui dui-eu meh.” (Pah mehˬ-eu 12:12) Saˬdaˬ mˬ k’oeˇ taˆ neh bi biˬ ka leꞈ-awˇ, g’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ aˬ yawꞈ ya bi laˆ cawˆ meh lehˇ siˬ nya-eu miˇ neh, nui ma pehˇ dui dui-eu meh. Aˬ yawꞈ k’aˇ g’eh nya-eu loꞈ-ehˇ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ suˬ saˬ-eu jeˬ hawˇ-eu shaˬ zahˬ naˇ gawˇ bi pyeuꞈ laˇ-eu meh.
15. Miˬyehˇ miˇ tsaˬ heu siˬ-ahˇ, aˬ joˆ-ehˇ bi pyeuꞈ mawꞈ-eu nga?
15 Ehˇ k’awꞈ, Miˬyehˇ neh miˇ tsaˬ-ahˇ noeˬ taˬ-euˬ jeˬ maˬ paˇ iˇ-aˬ siˬ. Aˬ yawꞈ byah kuꞈ-eu tsawˇ haˬ-ahˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ miˇ tsaˬ Baˬlaˬdiˇsuˆ-ahˇ bi dehꞈ mawꞈ-eu meh. (Ja ceuˬ 37:29) Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ heu-ahˇ pyeuꞈ leˇ ni aˬ joˆ-ehˇ jahˇ-eu nga?
16, 17. Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ, Daˬyeˬlaˇ 2:44 aˬ jeˬ mehˬ-eu nga?
16 Daˬyeˬlaˇ 2:44-ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ jaˆ meh. Teu gaˇ, “sahˬ paˬ k’oeˇ deuˬ dzoeˬ dzaˬ-eu aˇ yamˬ-ahˇ, mˬ taˆ Miˬyehˇ Miˇk’ahˬ tiˬ k’ahˬ beh tehꞈ-a. Miˇk’ahˬ k’oeˇ k’ahˬ-aˬ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ-eu miˇ k’ahˬ pyeuꞈ-awˇ, aˬ cawˬ maˬ deuˆ g’aˬ nya-eu miˇ k’ahˬ meh. Ehˇ k’awꞈ miˇ k’ahˬ k’oeˇ k’ahˬ neh miˇ k’ahˬ k’oeˇ deuˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ tiˬ saˬ tiˬ li laˆ cawˆ byoˆ nehˬ jiˇ-awˇ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ ziꞈ dah ni g’eh-eu miˇ k’ahˬ pyeuꞈ laˇ tehꞈ-a” lehˇ ehˇ taˬ-euˬ meh. Dawˬ heu Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ nehˬ-ehˇ taꞈ leˇ-awˇ aˬ jeˬ mehˬ-eu nga?
17 Dahˬ beh-eu jeˬ naˇ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ “sahˬ paˬ k’oeˇ deuˬ dzoeˬ dzaˬ-eu aˇ yamˬ”-ahˇ uˆ lahˇ dahˬ beh meh lehˇ mehˬ nehˬ laꞈ-eu meh. Heu-aˬ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ uˆ lahˇ dahˬ beh ngeh, miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu deuˬ uˆ lahˇ luꞈ meh siˬ lehˇ ehˇ mawꞈ-eu meh. Nyiˬ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ myah luꞈ ziꞈ-awˇ, aˬ cawˬ maˬ deuˆ g’aˬ nya-eu miˇ k’ahˬ pyeuꞈ meh lehˇ mehˬ-eu meh. Smˇ jeˬ aˬ yawꞈ jeˬ naˇ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ deuˬ nehˬ-ehˇ guiˇ deuˆ-awˇ g’aˬ leˇ-eu meh. K’oeˇ naˇ, miˇ tsaˬ dawˬ tawˆ luꞈ-ahˇ uˆ lahˇ le-awˇ, tsawˇ haˬ zaˬ-euˬ dehꞈ ziˇ laꞈ k’oeˇ, muiˬ dzehˬ dzehˬ-eu uˆ lahˇ-eu jeˬ pyeuꞈ laˇ-eu meh.
18. Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ hawˇ-eu miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu deuˬ deuˆ-eu guiˇ-euˬ tsawˇ myahˇ aˬ jeˬ lehˇ kuˇ-eu nga?
18 Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu deuˬ-ahˇ aˬ joˆ-ehˇ laˆ cawˆ-eu nga? Aˬmaˬgeˬdoˬ lehˇ kuˇ-eu aˇ saˬ saˬ-eu guiˇ heu maˬ keuˆ laˇ mi naˆ-ehˇ, nehꞈ deuˬ, “baoˬ huiˬ-eu Miˬyehˇ-euˬ aˇ nah-ahˇ guiˇ deuˆ-eu g’aˇ duˬ, miˇ tsaˬ k’oeˇ taˆ k’aˇ jawˇ-eu sahˬ paˬ deuˬ kuˇ dzoeˇ-eu” meh. Heu-aˬ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ hawˇ-eu miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu deuˬ-euˬ yaw kaˬ guiˇ deuˆ-eu jeˬ pyeuꞈ meh.—Pah mehˬ-eu 16:14, 16; Dzaw lahˬ 10-ahˇ haw.
19, 20. Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ miˇ neh loˬ-eu nga?
19 Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ aˬ jeˬ miˇ neh loˬ nga? Loˬ-eu gaˇ kawˆ smˬ kawˆ jaˆ-eu meh. Aˇ dahˬ beh-eu kawˆ naˇ, aˬ dui iˬ baˇ zaˬ pyeuꞈ-eu miˇ neh, ya naˇ ya gawˇ-awˇ ya shiˇ-eu miˇ neh meh. Ehˇ k’awꞈ, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ uˆ lahˇ-eu uˬ moˆ aˬ dui aˬ myah luꞈ ya dehꞈ meh lehˇ Jaˇliꞈ ehˇ-eu meh. Yoˇhaˬ 3:16-ahˇ “Miˬyehˇ miˇ tsaˬ zaˬ-ahˇ gaˬ dui dui-eu miˇ neh, aˬ yawꞈ-euˬ Zaˬmaˇ tiˬ g’aˬ tehꞈ k’awꞈ biꞈ nehˬ leꞈ-euˬ meh. Zaˬmaˇ-ahˇ k’aˇ jah-eu tsawˇ haˬ maˬ ya cawˆ-iˇ-eu uˬ taꞈ, mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ-eu jeˬ za-eu meh” lehˇ ehˇ-eu meh.
20 Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ loˬ-eu nyiˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, aˬ dui tiˬ jawˬ maˬ muiˬ-eu jaˬ myawꞈ mehˇ shuiˇ hawˇ-eu dehꞈ bahˬ-eu jeˬ tehꞈ-ehˇ byah jiˇ taˬ-euˬ miˇ neh meh. Aˬ dui heu deuˬ-ahˇ maˬ laˆ byoˆ nya-a, ehˇ k’awꞈ, Miˬyehˇ laˆ byoˆ nya meh. Maˬ noeˬ paˇ-eu deuˬ, Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ mˇ ngeh laˆ cawˆ gaˇ ya daˬ meh. (Ja ceuˬ 37:10-ahˇ gui.) Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ loˬ-eu smˬ kawˆ aˬ yawꞈ kawˆ naˇ, miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ luꞈ-eu deuˬ g’aˬ baˬ-awˇ haiˬ-eu uꞈ taꞈ, gahˇ dzaˬ-eu miˇ neh meh. Tsawˇ haˬ zaˬ deuˬ Miˬyehˇ-ahˇ siˬ nya laˇ ni aˬ yawꞈ maꞈ maˬ caw ba nehˬ-a. Jaˇliꞈ-ahˇ “tsawˇ haˬ zaˬ tiˬ g’aˬ tiˇ g’aˬ nawˬ dzaˬ k’aˆ dzaˬ luꞈ” meh lehˇ ehˇ-eu meh.—Dawˬtsoˆ 8:9.
21. Miˬyehˇ Miˇk’ahˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ aˬ joˆ-ehˇ mˇ pyeuꞈ-eu nga?
21 Aˬmaˬgeˬdoˬ guiˇ mˇ g’aˬ ngeh, Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ mˇ pyeuꞈ meh. Yaw jeˬ ma jeˬ, Saˬdaˬ hawˇ-eu nehꞈ deuˬ-ahˇ laˆ cawˆ-eu meh. (Pah mehˬ-eu 20:1-3) Uˬ duˬ duˬ leˇ ngeh, tiˬ g’aˬ-iˬ maˬ paˇ ya naˇ ya gawˇ ya shiˇ meh. Ka k’oꞈ-eu jeˬ, saˇ jaˇ ziꞈ-eu tsawˇ haˬ-ahˇ, Baˬlaˬdiˇsuˆ laꞈ k’oeˇ mˬ maˬ maˬ byaˆ zaˇ ziˇ dehꞈ-eu jeˬ za ni caw ba nehˬ-eu miˇ neh. (Pah mehˬ-eu 22:1-3) K’oeˇ naˇ, Miˬyehˇ Miˇk’ahˬ Miˬyehˇ-euˬ tsawˇ myahˇ-ahˇ yaw zeu baw ni mˇ-eu meh. Heu aˬ jeˬ-ahˇ ehˇ mawꞈ-eu nga? Miˬyehˇ-euˬ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ miˇ tsaˬ-ahˇ uˆ lahˇ ngeh, tsawˇ haˬ zaˬ dawˬ tawˆ luꞈ Yeˬhawˇbaˬ-euˬ tsawˇ myahˇ-ahˇ ja ceuˬ laˇ gaˇ ehˇ mawꞈ-eu meh.—Dzaw lahˬ 21-ahˇ haw.
Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ aˬ geu ngeh pyeuꞈ leˇ-euˬ nga?
22. Yeˬsuˇ miˇ tsaˬ-ahˇ jawˇ ngeh maˬ ehˇ, g’oꞈ dehꞈ laˇ-eu nehˬ-ehˇ maˬ ehˇ, Sahˬ paˬ maˬ ya geuꞈ-aˬ lehˇ aˬ dui aˬ joˆ-ehˇ siˬ nya-eu nga?
22 Yeˬsuˇ aˬ yawꞈ-euˬ zaˬ lahˇ deuˬ-ahˇ, “nawˬ-euˬ Miˇk’ahˬ keuˆ le luꞈ-uˇ” lehˇ shaˇ-awˬ lehˇ, mehˬ nehˬ-euˬ meh. Shaˇ dawˬ heu-ahˇ haw ngeh, teu ngeh yamˬ-ahˇ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ maˬ jaˆ nga siˬ lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Yeˬhawˇbaˬ uˆ lahˇ-eu aˇ maꞈ-ahˇ beh g’aˬ-awˇ neh tehꞈ-ehˇ, Yeˬsuˇ Sahˬ paˬ geuꞈ leˇ nya-eu meh. Toˆ-ehˇ naˇ, Yeˬsuˇ mˬ k’oeˇ taˆ g’oꞈ daˆ leˇ-eu nehˬ-ehˇ, Sahˬ paˬ geuꞈ leˇ-euˬ nga loˇ? Maˬ ngeuˇ-a, aˬ yawꞈ tiˬ k’ehˬ ya dawˬ-euˬ meh. Yeˬsuˇ g’oꞈ dehꞈ laˇ g’aˬ-awˇ tiˬ k’ehˬ naˇ, Beˬtuˆluˆ hawˇ-eu Pawˇluˆ Ja ceuˬ 110:1 laꞈ k’oeˇ ahˇ-eu maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ-ahˇ ehˇ keuˆ-eu meh. Teu laꞈ k’oeˇ, Yeˬhawˇbaˬ “ngaˬ-euˬ aˇ maˇ paw nuiˇ laˇ-awˬ. Nawˬ-ahˇ muiˇ-eu tsawˇ haˬ deuˬ-ahˇ . . . nawˬ-euˬ aˬ kuiˇ pehˬ zaˬ uˬ moˆ, ngaˇ nyehꞈ taˬ ngeh keuˆ ni nuiˇ-awˬ” lehˇ ehˇ-eu meh. (G’aˬk’ehˇ 2:32-35; Heˬbyehˇ 10:12, 13) Yeˬhawˇbaˬ Sahˬ paˬ bi geuꞈ nehˬ laꞈ gaˇ, Yeˬsuˇ aˇ myah keuˆ ni ya dawˬ-euˬ nga?
Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ miˇ tsaˬ-ahˇ mˇ pyeuꞈ-eu meh
23. (a) Yeˬsuˇ aˬ geu ngeh k’oꞈ-ahˇ Sahˬ paˬ geuꞈ-awˇ, uˆ lahˇ dahˬ beh-euˬ nga? (b) Nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ aˬ jeˬ-euˬ gaˇ kawˆ dzaw-eu nga?
23 1914 k’oꞈ keuˆ laˇ-eu g’awˬ mya tseˇ k’oꞈ ca ngeh neh, nui ma dawˇ coe ni g’eh-eu Ka li zaˬ aˇ muˇ, Jaˇliꞈ-ahˇ maˬ keuˆ laˇ miˇ ehˇ taˬ dawˬ jaˆ-eu loꞈ-ehˇ, 1914 k’oꞈ heu, aˇ yeˇ huiˬ-eu aˇ k’oꞈ pyeuꞈ nga lehˇ g’oˆ shaw-euˬ meh. 1914 k’oꞈ-ahˇ neh pyeuꞈ laˇ-euˬ gaˇ kawˆ deuˬ-ahˇ haw ngeh, aˬ yawꞈ maꞈ neh g’oˆ shaw-euˬ jeˬ tsaˬ ngaˇ lehˇ siˬ laˇ-eu meh. Teu k’oꞈ-ahˇ Yeˬsuˇ uˆ lahˇ dahˬ beh-euˬ meh. (Ja ceuˬ 110:2) K’oeˇ naˇ, g’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ, Saˬdaˬ miˇ tsaˬ-ahˇ bi teh ka leꞈ-euˬ meh. Nymˬ-mˇ Saˬdaˬ-euˬ “aˇ yamˬ ui cuiˆ maˬ ngeuˇ naˇ maˬ paˇ jaˆ meh.” (Pah mehˬ-eu 12:12) Aˬ dui aˇ saˬ saˬ-eu saˇ ka laꞈ k’oeˇ jawˇ luꞈ-eu lehˇ siˬ laˇ-eu gaˇ kawˆ hawˇ-eu, g’awˬ myahˇ maˬ g’eh-ehˇ Miˬyehˇ-euˬ Miˇk’ahˬ yaw beh Miˬyehˇ neh noeˬ taˬ-euˬ loꞈ-ehˇ miˇ tsaˬ-ahˇ mˇ pyeuꞈ-eu gaˇ kawˆ, nyaˆ taꞈ kawˆ-ahˇ dzaw ma.—Dzaw lahˬ 22-ahˇ haw.
