1. Tera te tataro ae tanoata taekana ae ti na maroroakinna ngkai?

MIRION ma mirion aomata aika a ataa te tataro ae tanoata taekana ae e aranaki bwa Tamara are i karawa ke ana Tataro te Uea. E kamanena te tataro aei Iesu n reireinia iai taan rimwina aroia n tataro. Tera te bwai ae e tataroia? Ao bukin tera bwa e kakawaki te tataro aei ibukira ni boong aikai?

2. Baikara bwaai aika tenua aika kakawaki ake e reireinira Iesu bwa ti na tataroi?

² E taku Iesu: “Ma kam riai n tataro n aron aei: ‘Tamara are i karawa, e bia katabuaki aram [ke, ni kaitiakaki]. E bia roko am Tautaeka n Uea. E na kakororaoaki nanom i karawa ao n te aonnaba naba.’ ” (Wareka Mataio 6:9-13.) E aera ngkai e reireinira Iesu bwa ti na tataroi baika tenua aikai?—Nora Kabwarabwaraana 20.

3. Tera ae ti riai n ataia ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua?

³ Ti a tia n reiakinna bwa aran te Atua bon Iehova. Ao ti a tia naba ni maroroakina ana kantaninga te Atua ibukia aomata ao te aonnaba. Ma tera ae e nanonna Iesu ngke e kangai: “E bia roko am Tautaeka n Uea”? Ti na reiakinna bwa tera Ana Tautaeka n Uea te Atua, tera te bwai ae e na karaoia, ao e na kangaa ni kaitiaka aran te Atua.

4. Tera Ana Tautaeka n Uea te Atua, ao antai te Uea iai?

⁴ E katea te tautaeka i karawa Iehova ao e rinea Iesu bwa te Uea iai. Aran te tautaeka aei n te Baibara bon Ana Tautaeka n Uea te Atua. Iesu bon “aia Uea akana  tautaeka bwa ueea, ao aia Toka akana tautaeka bwa tooka.” (1 Timoteo 6:15) E kona Iesu ni karaoa ae raoiroi riki nakoia taan tautaeka ni kabane ao e mwaaka riki nakon te botaki n tautaeka.

5. E na tautaeka mai ia ana tautaeka te Atua? E na tautaekana tera?

⁵ E okira karawa Iesu abwi te bong imwini kautana. Imwina riki e a rinea Iesu Iehova bwa te Uea n te Tautaeka n Uea. (Mwakuri 2:33) E na tautaekana te aonnaba ana tautaeka te Atua mai karawa. (Te Kaotioti 11:15) Anne bukina ngkai e aranaki n te Baibara Ana Tautaeka n Uea te Atua bwa te “Tautaeka n Uea ae bwaini karawa.”—2 Timoteo 4:18.

6, 7. E aera ngkai e raoiroi riki Iesu nakoia ueea aika aomata?

⁶ E taekinaki n te Baibara bwa e kakannato riki Iesu nakoia ueea aika aomata ibukina bwa “tii ngaia ae aki mamate.” (1 Timoteo 6:16) A boni bane ni mate taan tautaeka aika aomata, ma e aki kona ni mate Iesu. A na teimatoa n aki toki ana mwakuri ni kabane Iesu aika raraoi ibukira.

⁷ E taekinaki ae kangai n te taetae ni burabeti n te Baibara ibukin Iesu bwa e na riki bwa te Uea ae raoiroi ma n nanoanga: “E na mena taamnein Iehova i aona. Anne bukina ae e na wanawana, e na bati ana ataibwai, e na anganga te reirei ni kairiri ae raoiroi, e na korakora, e na bati ana atatai, ao e na korakora maakakin Iehova irouna. Ao e na reke kimwareireina ni maakakin Iehova. E na aki motikitaeka n te baere noria ni matana, ao e na aki naba boaa [ke, n reireina] te aba tii ni kaineti ma te baere a ongo taningana. E na motiki taekaia akana mangori [ke, maiu ni kainnano] n te aro ae riai.” (Itaia 11:2-4) Ko tangira am uea ae aron anne?

8. Ti kangaa n ataia ae tiaki tii Iesu n tautaeka?

⁸ E a tia te Atua n rineiia aomata tabeman bwa a na kairiri  ma Iesu n te tautaeka i karawa. N te katoto, e kangai te abotoro Bauro nakon Timoteo: “Ngkana ti teimatoa n nanomwaaka ao ti na uaia naba n tautaeka ma ngaia bwa ueea.” (2 Timoteo 2:12) Iraman aika a na tautaeka bwa ueea ma Iesu?

9. Iraman aika a na kairiri ma Iesu? E moana rineakia te Atua n ningai?

⁹ N aron ae ti reiakinna ni Mwakoro 7, e anganaki te abotoro Ioane te miitara ike e a nora iai Iesu n Uea i karawa ma ueea riki aika 144,000. Antai aomata akana 144,000 akanne? E kabwarabwaraa Ioane bwa “e koreaki [aran Iesu] ma aran Tamana i aon ramwaia.” Ao e a manga taku riki: “A teimatoa te koraki aei n ririmwin te Tiibutetei [ae Iesu] n aki ongeia bwa taabo raa ike e nako iai. A kabooaki naakai mai buakoia aomata.” (Wareka Te Kaotioti 14:1, 4.) Boni Kristian aika kakaonimaki naake 144,000 ake e rineiia te Atua bwa “a na kairiri bwa ueea n tautaekana te aonnaba” ma Iesu. Ngkana a mate a na kautaki nakon te maiu i karawa. (Te Kaotioti 5:10) E a tia Iehova n rineiia Kristian aika kakaonimaki ni moa man aia tai abotoro bwa a na kaaina te koraki n uea aika 144,000 aikai.

10. E aera ngkai e tatangira Iehova n rinean Iesu ma naake 144,000 bwa a na tautaekania aomata?

¹⁰ E rangi n tabeakinira Iehova bwa e a tia ni baireiia aomata bwa a na tautaeka ma Iesu. E na bon riki Iesu bwa te tia tautaeka ae raoiroi ibukina bwa e atai arora. E ataa aroni maiuia aomata ma rawawataia. E taku Bauro bwa e ota n ara namakin Iesu, ao e kona n “nanoangaira ni mamaarara,” ao e “a tia ni kataaki ni bwaai ni kabane n ai arora.” (Ebera 4:15; 5:8) A ataa naba aroni maiuia aomata naake 144,000. Ao a a tia ni kabokorakora ma te aki kororaoi ao te aoraki. Ngaia are ti a kona ni kakoauaa raoi bwa  a na ota Iesu ma naake 144,000 tiaki tii n ara namakin ma n ara kangaanga naba aika ti kaaitarai.

11. Bukin tera ngke e reireinia taan rimwina Iesu bwa a na tataroa kakororaoan nanon te Atua i karawa?

¹¹ E reireinia taan rimwina Iesu bwa a na tataroa kakororaoan nanon te Atua i karawa. Bukin tera? Ti reiakinna ni Mwakoro 3 bwa e karitei Tatan te Riaboro nakon Iehova. Imwini karitein Tatan ao e boni kariaia naba Iehova tikuna i karawa ma ana anera aika aki kakaonimaki ke taimonio i nanon tabeua te tai. Mangaia are a aki bane kaaini karawa ni karaoa nanon te Atua. Ti na reiakina ae bati riki ibukin Tatan ao taimonio ni Mwakoro 10.

12. Baikara baika uoua ake a riki aika kakawaki ake a kabwarabwaraaki n Te Kaotioti 12:10?

¹² E kabwarabwaraaki n te Baibara bwa n te tai ae waekoa imwini kaueaan Iesu n Ana Tautaeka n Uea te Atua, ao e na boni buakana Tatan. (Wareka Te Kaotioti 12:7-10.) E kabwarabwaraaki n te kibu 10 baika uoua ake a riki aika rangi ni kakawaki. E a kairiri Ana Tautaeka n Uea te Atua are e Uea iai Iesu Kristo, ao e a tewenakoaki Tatan mai karawa nakon te aonnaba. N aron ae ti nang reiakinna, a a tia n riki baikai.

13. Tera are e riki i karawa ngke e tewenakoaki Tatan?

¹³ E taekinaki n te Baibara kimwareireia anera aika kakaonimaki imwin tewenakoan Tatan ma ana taimonio mai karawa. Ti wareka ae kangai: “Kam na kimwareirei . . . , ngkami aika taiani karawa ao ngkami aika kam maeka iai!” (Te Kaotioti 12:12) E a tabwanin raoi ngkai te rau ao te katiteuanaaki i karawa ibukina bwa a a bane kaaina ni karaoa nanon te Atua.

14. Tera ae e riki n te aonnaba imwin tewenakoan Tatan mai karawa?

 ¹⁴ Ma e rangi ni kaokoro te maiu n te aonnaba. A a riki baika kakamaaku nakoia aomata “ibukina bwa e a tia n ruo te Riaboro” ao e a “korakora unna ngkai e ataia bwa e a kimototo ana tai.” (Te Kaotioti 12:12) E a rangi n un Tatan. E a tia n tewenakoaki mai karawa ao e ataia bwa e nangi waekoa ni kamaunaaki. E a kabanea ana konaa ni karika te kangaanga, te maraki, ao te rawawata n te aonnaba ni kabutaa.

15. Tera ana kantaninga te Atua ibukin te aonnaba?

¹⁵ Ma e aki bitaki ana kantaninga te Atua ibukin te aonnaba. E teimatoa n tangiriia aomata aika kororaoi bwa a na maeka n aki toki n te aonnaba ae bwaretaiti. (Taian Areru 37:29) E na kangaa ngkanne Ana Tautaeka n Uea te Atua ni karaoa anne?

16, 17. Tera ae ti tuangaki ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua n Taniera 2:44?

¹⁶ E taekinaki ae kangai n te taetae ni burabeti n Taniera 2:44: “N aia bong ueea akanne ao e na katea te tautaeka n uea teuana Atuani karawa ae e na bon aki kamaunaaki. Ao e na bon aki kanakoaki te tautaeka n uea aei nakoia aomata riki tabemwaang. E na urui tautaeka n uea aikai ni kabane ma ni kamaunai, ao tii te tautaeka aei ae e na teimatoa n aki toki.” Tera reireiara n te taetae ni burabeti aei ibukin Ana Tautaeka n Uea te Atua?

¹⁷ Te moan, ti tuangaki iai ae e na kairiri Ana Tautaeka n Uea te Atua “n aia bong ueea akanne.” Nanon aei bwa a na iai tautaeka riki tabeua n te aonnaba ngkana e a kairiri te Tautaeka n Uea aei. Te kauoua, ti tuangaki iai ae e na teimatoa n aki toki Ana Tautaeka n Uea te Atua ao akea te tautaeka riki teuana ae e na onea mwina. Ao te katenua, e na buaka Ana Tautaeka n Uea te Atua ma tautaeka n te aonnaba aei. E na tokanikai Ana Tautaeka n Uea te Atua  ao tii ngaia ae e na tautaekana te aonnaba ni kabutaa. Mai ikanne are e nang reke iai te tautaeka ibukia aomata ae te kabanea n raoiroi.

18. Tera aran te kabanea ni buaka i marenan Ana Tautaeka n Uea te Atua ma tautaeka n te aonnaba?

¹⁸ E na kangaa Ana Tautaeka n Uea te Atua n onea mwin te waaki n tautaeka n te aonnaba? Imwain te kabanea ni buaka ae aranaki bwa te buaka are Aremaketon, ao taian taimonio a na burebureiia “ueea n te aonnaba ni kabutaa bwa a na ikotiia nakon te buaka n te bong ae kakannato ae ana bong te Atua ae Moan te Mwaaka.” Eng, a na buakana Ana Tautaeka n Uea te Atua aia tautaeka aomata.—Te Kaotioti 16:14, 16; nora Kabwarabwaraana 10.

19, 20. Bukin tera bwa ti kainnanoa Ana Tautaeka n Uea te Atua bwa e na kairiri n te aonnaba?

¹⁹ Bukin tera bwa ti kainnanoa Ana Tautaeka n Uea te Atua? Iai bukina aika tenua. Te moan, bon taani bure ngaira, ngaia are ti aoraki ao ni mate. Ma e taekinaki n te Baibara bwa ti na maiu n aki toki i aan Ana Tautaeka n Uea te Atua. E bon taekinaki ae kangai n Ioane 3:16: “E rangi n tangiriia kaain te aonnaba te Atua, n te aro are e a anga Natina ae te rikitemanna, bwa e aonga n aki kamaunaaki ane e onimakinna, ma e na reke irouna te maiu are aki toki.”

²⁰ Kauouani bukini kainnanoan Ana Tautaeka n Uea te Atua, bwa ti a otabwaniniaki irouia aomata aika buakaka. A bati aomata aika kewekewe ao a babakanikawai ao a wene ni bure. Akea te bwai ae ti kona ni karaoia ae a na toki iai aroaro aikai, ma e na boni karaoa anne te Atua. A na boni kamaunaaki n Aremaketon aomata aika teimatoa ni karaoi baika bubuaka. (Wareka Taian Areru 37: 10.) Katenuani bukini kainnanoan Ana Tautaeka n Uea te Atua, bwa a mamaara aia tautaeka aomata, a  ribuaka, ke a babakanikawai. Akea nanoia ni kani buokiia aomata bwa a na ongeaba iroun te Atua. E taekinaki n te Baibara bwa “a tautaeka iai aomata i aoia aomata, ni karekea rawawataia.”—Te Minita 8:9.

21. E na kangaa te Tautaeka n Uea n taraia raoi bwa e na kakororaoaki nanon te Atua n te aonnaba?

²¹ Imwin Aremaketon ao e na taraia raoi Ana Tautaeka n Uea te Atua bwa e na kakororaoaki nanon te Atua n te aonnaba. N te katoto, e na kamwaawaia Tatan ma ana taimonio. (Te Kaotioti 20:1-3) N tokina ao e nang akea ae e na aoraki ke ni mate. A nang kona aomata aika kakaonimaki ni maiu n aki toki n te Bwaretaiti man te kaboomwi. (Te Kaotioti 22:1-3) E na katabua aran te Atua te Tautaeka n Uea. Tera nanon aei? Nanona bwa ngkana e a kairiri ana tautaeka te Atua, a nangi bane ngkanne aomata ni karinea aran Iehova.—Nora Kabwarabwaraana 21.

22. Ti kangaa n ataia bwa e aki riki Iesu bwa te Uea ngke e mena n te aonnaba ke n te tai ae waekoa imwini kautana?

²² E reireinia taan rimwina Iesu bwa a na tataro ni kangai: “E bia roko am Tautaeka n Uea.” Ngaia are e teretere bwa n te tai ae imwaira ao e na bon roko ana tautaeka te Atua. E na boni katea moa ana tautaeka Iehova ao n rinea Iesu bwa te Uea iai. E koaua bwa e riki Iesu bwa te Uea n  te tai are e okira iai karawa? E aki ma e riai n tataninga. Tabeua te tai imwini kautan Iesu ao a kaai ni kamataataa aei Betero ma Bauro ngke a kabongana te taetae ni burabeti n Taian Areru 110:1 ibukin Iesu. E taku Iehova n te taetae ni burabeti anne: “Tekateka i angaataiu, ni karokoa tiau ni kaakiia akana kairiribai nakoim, bwa nneni katokaani waem.” (Mwakuri 2:32-35; Ebera 10:12, 13) Maanra te tai ae e riai n tataninga iai Iesu imwaini kaueaana iroun Iehova?

23. (a) E moana ana tautaeka Iesu bwa te Uea n ana tautaeka te Atua n ningai? (b) Tera ae ti na reiakinna n te mwakoro ae imwina?

²³ I nanon ririki aika bati imwain 1914, ao iai te kurubu ni Kristian aika itiaki ake a kakakaaea te koaua, ake a ataia ae e na riki 1914 bwa te ririki ae kakawaki n te taetae ni burabeti n te Baibara. E kakoauaaki bwa a bon eti taeka aikai mani bwaai aika riki n te aonnaba ni moa man 1914. E moana ana tautaeka Iesu bwa te Uea n te ririki anne. (Taian Areru 110:2) N te tai ae waekoa imwin anne, e a tewenakoaki Tatan nakon te aonnaba, ao ngkai “e a kimototo ana tai.” (Te Kaotioti 12:12) Ti na nori riki bwaai ni kakoaua ae ti a mena ngkai n te tai anne n te mwakoro ae imwina. Ti na reiakinna naba bwa n te tai ae rangi ni waekoa ao e na taraia raoi Ana Tautaeka n Uea te Atua bwa e kakororaoaki nanon te Atua n te aonnaba.—Nora Kabwarabwaraana 22.