Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

TILE MƆTWƐ

Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne A Le Duzu?

Nyamenle Belemgbunlililɛ Ne A Le Duzu?

1. Asɔneyɛlɛ mɔɔ ɛlie duma la boni a yɛbazuzu nwo a?

MENLI mgbe dɔɔnwo ze asɔneyɛlɛ ne mɔɔ ɛlie duma mɔɔ bɛfɛlɛ ye Yɛ Ze Mɔɔ Wɔ Anwuma anzɛɛ Awulae Nzɛlɛlɛ ne la kpalɛ. Gyisɛse luale nzɛlɛlɛ ɛhye azo hilele ye ɛdoavolɛ ne mɔ kɛzi bɛyɛ asɔne la. Duzu a ɔyɛle nwolɛ asɔne a? Na kɛmɔti a nzɛlɛlɛ ɛhye anwo hyia yɛ ɛnɛ a?

2. Ninyɛne titili nsa mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ yɛyɛ nwolɛ asɔne la a le boni mɔ?

2 Gyisɛse hanle kɛ: “Yemɔti bɛyɛ asɔne a, bɛyɛ ye zɛhae: ‘Yɛ Ze mɔɔ wɔ anwuma, wɔ duma nwo ɛde [anzɛɛ, maa bɛyɛ wɔ duma nwuanzanwuanza]. Wɔ Belemgbunlililɛ ɛrɛla. Wɔ ɛhulolɛdeɛ ɛyɛ ɛkɛ wɔ azɛlɛ ye azo kɛ anwuma la.’” (Kenga Mateyu 6:9-13.) Kɛmɔti a Gyisɛse hanle kɛ yɛyɛ ninyɛne nsa ɛhye mɔ anwo asɔne ɛ?​—Nea Awieleɛdwɛkɛ 20.

3. Duzu a ɔwɔ kɛ yɛnwu ye wɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anwo a?

3 Yɛzukoa kɛ Nyamenle duma a le Gyihova. Eza yɛnwu bodane mɔɔ Nyamenle lɛ maa alesama nee azɛlɛ ye la. Noko mɔɔ Gyisɛse hanle kɛ, “Wɔ Belemgbunlililɛ ɛrɛla” la, ɛnee duzu ɔlɛkile a? Yɛbanwu mɔɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne kile, mɔɔ ɔbayɛ nee kɛzi ɔbade Nyamenle duma nwo la.

NYAMENLE BELEMGBUNLILILƐ NE A LE DUZU?

4. Nyamenle Belemgbunlililɛ ne a le duzu, na nwane a le zolɛ Belemgbunli a?

4 Gyihova ɛva arane bie ɛzie anwuma na yekpa Gyisɛse kɛ ɔli zolɛ Belemgbunli. Baebolo ne fɛlɛ arane ɛhye Nyamenle Belemgbunlililɛ. Gyisɛse le “arelemgbunli Belemgbunli nee awulae mɔ Awulae.” (1 Timote 6:15) Gyisɛse bayɛ ninyɛne mgbalɛ adɛla mɔɔ dasanli tumivolɛ biala bahola ayɛ la, yɛɛ saa ɛfa alesama tumivolɛma kɔsɔɔti ɛbɔ nu a, bɛ tumi ne ɛndwu Gyisɛse ɛdeɛ ne.

5. Nienwu a Nyamenle arane ne bali ye tumi ne avi a? Duzu a ɔbali zolɛ tumi a?

5 Bɛdwazole Gyisɛse la, ye kenle 40 anzi, ɔziale ɔhɔle anwuma. Nzinlii, Gyihova yɛle ye Belemgbunli wɔ Belemgbunlililɛ ne azo. (Gyima ne 2:33) Nyamenle arane ne wɔ anwuma na ɔbali azɛlɛ ye azo tumi. (Yekile 11:15) Ɛhye ati a Baebolo ne fɛlɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne “anwuma Belemgbunlililɛ” la.​—2 Timote 4:18.

6, 7. Duzu ati a Gyisɛse le kpalɛ tɛla dasanli belemgbunli biala ɛ?

6 Baebolo ne ka kɛ Gyisɛse le kpole tɛla dasanli belemgbunli biala ɔluakɛ “ɔ ngome a ɔngola ɔnwu” a. (1 Timote 6:16) Alesama mɔɔ di tumi la wu, noko Gyisɛse ɛnrɛwu ɛlɛ. Ninyɛne mgbalɛ mɔɔ Gyisɛse bayɛ amaa yɛ la badɛnla ɛkɛ dahuu.

7 Baebolo ngapezo ka kɛ Gyisɛse bayɛ Belemgbunli mɔɔ se anwunvɔne: “Gyihova sunsum ne bara ɔ nwo zo, nrɛlɛbɛ nee ndelebɛbo sunsum, folɛdulɛ nee anwosesebɛ sunsum, adwenle nee Gyihova ɛzulolɛ sunsum. Na ɔ nye balie Gyihova ɛzulolɛ nwo. Ɔnrɛbua ndɛne ɛnyelɛzo, yɛɛ ɔnrɛgyinla mɔɔ ɔ nzo kɛde la azo ɔnrɛhwi sonla nyunlu [anzɛɛ, ɔnrɛdu folɛ]. Ɔbabua koahweabanema [anzɛɛ, ehyiavolɛma] ndɛne pɛlepɛle nu.” (Ayezaya 11:2-4) Tɛ belemgbunli zɛhae bie a ɛkpondɛ ɔ?

8. Duzu a maa yɛnwu kɛ awie mɔ nee Gyisɛse bali tumi a?

8 Nyamenle ɛkpa alesama bie mɔ kɛ bɛ nee Gyisɛse ɛli tumi wɔ anwuma. Kɛ neazo la, ɛzoanvolɛ Pɔɔlo zele Timote kɛ: “Saa yɛkɔ zo yɛgyinla kpundii a, yɛ nee ye bali belemgbunli.” (2 Timote 2:12) Menli nyɛ a nee Gyisɛse bali tumi a?

9. Menli dodo nyɛ a bɛ nee Gyisɛse bali tumi a? Mekɛ boni a Nyamenle bɔle ɔ bo kɛ ɔkpa bɛ a?

9 Kɛ mɔɔ yɛzukoale ye wɔ Tile 7 ne anu la, ɛzoanvolɛ Dwɔn nwunle Belemgbunli Gyisɛse nee arelemgbunli gyɛne 144,000 wɔ anwuma wɔ ɛnyelɛzodeɛnwunlɛ nu. Menli 144,000 ne a le nwane mɔ? Dwɔn hilehilele nuhua kɛ “bɛhɛlɛ [Gyisɛse] duma nee ɔ Ze duma wɔ bɛ nwoma azo.” Ɔdoale zolɛ kɛ: “Ɛhye mɔ a le menli mɔɔ bɛdi Boaneralɛ ne [ɛhye kile, Gyisɛse] anzi wɔ ɛleka biala mɔɔ ɔlɛkɔ la. Ɛhye mɔ a bɛdɔle bɛ bɛvile alesama anu” la. (Kenga Yekile 14:1, 4.) Menli 144,000 ne le Kilisienema mɔɔ bɛdi nɔhalɛ mɔɔ Nyamenle ɛkpa bɛ kɛ ‘bɛyɛ arelemgbunli’ na bɛ nee Gyisɛse ‘ɛnlea azɛlɛ ye azo’ a. Saa bɛwu a, bɛdwazo bɛ bɛkɔ anwuma. (Yekile 5:10) Ɔvi ɛzoanvolɛ ne mɔ mekɛ zo too mɔɔ ba la, Gyihova ɛlɛkpa Kilisienema mɔɔ bɛdi nɔhalɛ mɔɔ bɛbayɛ arelemgbunli 144,000 ne la.

10. Duzu ati a Gyisɛse nee menli 144,000 ne mɔɔ Gyihova bamaa bɛali alesama anwo zo tumi la kile ɛlɔlɛ a?

10 Kɛmɔ Gyihova dwenle yɛ nwo kpole la ati, yeyɛ ngyehyɛleɛ kɛ ɔbamaa alesama bie mɔ nee Gyisɛse ali tumi. Gyisɛse bayɛ tumivolɛ kpalɛ ɔluakɛ ɔte yɛ edwɛkɛ bo. Ɔze kɛzi sonla de yɛɛ ɔte amaneɛ mɔɔ yɛnwu ye la abo. Pɔɔlo hanle kɛ Gyisɛse te yɛ nganeɛdelɛ bo yɛɛ ɔte “yɛ bɛtɛɛyɛlɛ bo,” na “bɛzɔ ye bɛnlea wɔ debie biala anu kɛ yɛdayɛ la.” (Hibuluma 4:15; 5:8) Menli 144,000 ne ze kɛzi sonla de a. Ɛnee bɛtɔ sinli yɛɛ bɛ nwo ɛdo bɛ ɛlɛ. Ɛhye ati yɛbahola yɛanyia anwodozo kɛ, Gyisɛse nee menli 144,000 ne bade yɛ nganeɛdelɛ nee ngyegyelɛ mɔɔ ɔwɔ kɛ yɛgyinla ɔ nloa la abo.

DUZU A NYAMENLE BELEMGBUNLILILƐ NE BAYƐ A?

11. Duzu ati a Gyisɛse hilehilele ye ɛdoavolɛ ne mɔ kɛ bɛzɛlɛ bɛmaa Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ɛyɛ ɛkɛ wɔ anwuma ɛ?

11 Gyisɛse hilehilele ye ɛdoavolɛ ne mɔ kɛ bɛzɛlɛ bɛmaa Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ɛyɛ ɛkɛ wɔ anwuma. Duzu ati ɔ? Yɛzukoale ye wɔ Tile 3 ne anu kɛ Seetan Abɔnsam dele atua tiale Gyihova. Seetan dele atua la anzi, Gyihova maanle ɔ nee anwumabɔvolɛma mɔɔ bɛanli nɔhalɛ anzɛɛ sunsum ɛtane ne mɔ dɛnlanle anwuma wɔ mekɛ bie anu. Yemɔti tɛ anwuma amra amuala a ɛnee bɛlɛyɛ Nyamenle ɛhulolɛdeɛ a. Yɛbazukoa Seetan nee sunsum ɛtane ne mɔ anwo ninyɛne dɔɔnwo wɔ Tile 10 ne anu.

12. Ninyɛne titili nwiɔ boni a bɛha nwolɛ edwɛkɛ wɔ Yekile 12:10 a?

12 Baebolo ne maa yɛnwu kɛ saa bɛsie Gyisɛse Belemgbunli wɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo ala a, ɔ nee Seetan baho. (Kenga Yekile 12:7-10.) Ngyɛnu 10 ne ka ninyɛne titili nwiɔ anwo edwɛkɛ. Mɔɔ bɛziele Gyisɛse Kelaese Belemgbunli wɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne azo na ɔbɔle ɔ bo kɛ ɔdi tumi la, bɛdule Seetan bɛvile anwuma bɛdole azɛlɛ ye azo. Kɛ mɔɔ yɛbanwu ye la, edwɛkɛ ɛhye mɔ ɛsisi dɛba.

13. Bɛdule Seetan bɛvile anwuma la, duzu edwɛkɛ a zile a?

13 Baebolo ne ka anyelielɛ mɔɔ anwumabɔvolɛma mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la nyianle wɔ mekɛ mɔɔ bɛdule Seetan nee ye sunsum ɛtane ne mɔ bɛvile anwuma la anwo edwɛkɛ. Yɛkenga kɛ: “Bɛmɛ anwuma nee bɛdabɛ mɔɔ bɛwɔ lɔ la, bɛli fɛlɛko!” (Yekile 12:12) Kɛkala anzodwolɛ nee koyɛlɛ kpalɛ wɔ anwuma nehane, ɔluakɛ awie biala mɔɔ wɔ ɛkɛ ne la ɛlɛyɛ Nyamenle ɛhulolɛdeɛ.

Ɔvi mekɛ mɔɔ bɛdule Seetan nee ye sunsum ɛtane ne mɔ bɛvile anwuma la, amaneɛnwunlɛ ɛzo wɔ azɛlɛ ye azo. Ɔnrɛhyɛ amaneɛnwunlɛ ɛhye abo bapɛ

14. Bɛdule Seetan bɛvile anwuma la, duzu a ɛzi azɛlɛ ye azo a?

14 Noko tɛ kɛ ɔde wɔ azɛlɛ ye azo la ɛne. Menli nwu amaneɛ “ɔluakɛ Abɔnsam ɛdwu ɛra bɛ nwo lɔ, na yeva ɛya kpole, ɔboalekɛ ɔze kɛ yeha ye mekɛ ekyi bie ala.” (Yekile 12:12) Seetan ɛva ɛya kpole kpalɛ. Bɛdu ye bɛvi anwuma na ɔze kɛ ɔnrɛhyɛ, bɛbazɛkye ye. Ɔlɛbɔ mɔdenle biala kɛ ɔbava ngyegyelɛ, nyane nee amaneɛnwunlɛ yeara ewiade amuala.

15. Bodane boni a Nyamenle lɛ maa azɛlɛ ye a?

15 Noko bodane mɔɔ Nyamenle lɛ maa azɛlɛ ye la ɛtɛkakyile. Ɔkpondɛ kɛ alesama mɔɔ bɛdi munli la tɛnla ngoane nu dahuu wɔ paladaese azɛlɛ zo. (Edwɛne 37:29) Yemɔti kɛzi Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bamaa ɛhye ayɛ boɛ ɛ?

16, 17. Duzu a Daneɛle 2:44 ka kile yɛ wɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anwo a?

16 Ngapezo mɔɔ wɔ Daneɛle 2:44 la ka kɛ: “Wɔ arelemgbunli zɔhane mɔ mekɛ zo, anwuma Nyamenle ne bava belemgbunlililɛ bie azie ɛkɛ mɔɔ bɛnrɛzɛkye ye ɛlɛ a. Na bɛnrɛva belemgbunlililɛ ɛhye bɛnrɛmaa menli gyɛne biala. Ɔbabubu arelemgbunlililɛ ɛhye mɔ amuala na yeabɔ bɛ bo zo, na ɔ ngomekye a ɔbagyinla ɛkɛ ne dahuu a.” Duzu a ngapezo ɛhye maa yɛnwu ye wɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne anwo a?

17 Mɔɔ limoa, ɔmaa yɛnwu kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne babɔ ɔ bo ali tumi “wɔ arelemgbunli zɔhane mɔ mekɛ zo.” Ɛhye kile kɛ mekɛ mɔɔ Belemgbunlililɛ ne babɔ ɔ bo kɛ ɔdi tumi la, ɛnee arane gyɛne mɔɔ ɛha la tɛbɔ azɛlɛ ye azo. Mɔɔ tɔ zo nwiɔ, ɔmaa yɛnwu kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne badɛnla ɛkɛ ne dahuu yɛɛ bɛnrɛva arane gyɛne bɛnrɛzie ɔ gyakɛ anu ɛlɛ. Mɔɔ tɔ zo nsa, Nyamenle Belemgbunlililɛ ne nee ewiade ye anu arane ne mɔ baho. Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bali konim na ɔ ngomekye yeanlea azɛlɛ ye azo. Akee alesama banyia arane kpalɛ mɔɔ tɛla biala a.

18. Kɛ bɛfɛlɛ konle ne mɔɔ li awieleɛ mɔɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne nee ewiade ɛhye anu arane ne mɔ baho la ɛ?

18 Kɛ ɔkɛyɛ na Nyamenle Belemgbunlililɛ ne ali azɛlɛ ye azo tumi ɛ? Kolaa na konle ne mɔɔ li awieleɛ mɔɔ bɛfɛlɛ ye Amagɛdɔn la azi la, sunsum ɛtane ne mɔ bahɔbɛlɛbɛla ‘arelemgbunli mɔɔ wɔ azɛlɛ ye azo amuala la na bɛaboɔboa bɛ nloa bɛamaa Nyamenle, Tumivolɛ Bedevinli ne kenle kpole ne anu konle ne.’ Nɔhalɛ nu, alesama arane ne mɔ baho atia Nyamenle Belemgbunlililɛ ne.​—Yekile 16:14, 16; nea Awieleɛdwɛkɛ 10.

19, 20. Duzu ati a ɔhyia kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne di azɛlɛ ye azo tumi ɛ?

19 Duzu ati a yɛhyia Nyamenle Belemgbunlililɛ ne a? Yeanyɛ boɛ fee la, ninyɛne nsa bie ati ɔ. Mɔɔ limoa, yɛle ɛtanevolɛma yemɔti yɛ nwo to yɛ na yɛwu. Noko Baebolo ne se, wɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne abo, yɛbadɛnla ngoane nu dahuu. Nɔhalɛ nu, Dwɔn 3:16 ka kɛ: “Na Nyamenle hulole ewiade ne kpole kpalɛ yemɔti ɔvale ɔ Ra kokye ne ɔmaanle, amaa awie biala mɔɔ kɛla ye ali kɛ ɔlɛ diedi wɔ ye nu la bɛanzɛkye ye na yeanyia dahuu ngoane.”

20 Debie mɔɔ tɔ zo nwiɔ mɔɔ ɔti yɛhyia Nyamenle Belemgbunlililɛ ne la a le kɛ amumuyɛma ɛbɔ yɛ ɛyia. Menli dɔɔnwo bɔ adalɛ, bɛwua yɛɛ bɛbɔ ɛbɛlatane. Yɛnrɛhola yɛnrɛdu bɛ bo, noko Nyamenle bahola. Bɛbazɛkye menli mɔɔ yɛ ninyɛndane la wɔ Amagɛdɔn. (Kenga Edwɛne 37:10.) Mɔɔ tɔ zo nsa, alesama arane ne mɔ tumi le ekyi, bɛ ti yɛ se yɛɛ bɛle nzisi. Bɛngulo kɛ bɛboa menli bɛmaa bɛtie Nyamenle. Baebolo ne ka kɛ “sonla di sonla nwo zo tumi maa ɔnwu amaneɛ.”​—Nolobɔvo 8:9.

21. Kɛzi Belemgbunlililɛ ne banlea yeamaa Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ayɛ ɛkɛ wɔ azɛlɛ ye azo ɛ?

21 Wɔ Amagɛdɔn ne anzi, Nyamenle Belemgbunlililɛ ne banlea yeamaa Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ayɛ ɛkɛ wɔ azɛlɛ ye azo. Kɛ neazo la, ɔbaye Seetan nee ye sunsum ɛtane ne mɔ yeavi ɛkɛ. (Yekile 20:1-3) Akee awie biala anwo ɛnrɛdo ye anzɛɛ ɛnrɛwu. Ɔlua ɛkpɔnedeɛ ne ati, alesama mɔɔ bɛdi nɔhalɛ la amuala bahola adɛnla aze dahuu wɔ Paladaese. (Yekile 22:1-3) Belemgbunlililɛ ne bade Nyamenle duma nwo. Duzu a ɛhye kile a? Ɔkile kɛ saa Nyamenle arane ne di azɛlɛ ye azo tumi a, alesama kɔsɔɔti bali Gyihova duma ne eni.​—Nea Awieleɛdwɛkɛ 21.

MEKƐ BONI A GYISƐSE YƐLE BELEMGBUNLI A?

22. Kɛzi yɛkola yɛnwu kɛ bɛanzie Gyisɛse Belemgbunli wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee ɔwɔ azɛlɛ ye azo anzɛɛ mekɛ mɔɔ bɛdwazole ye ɛkɛ ne ala la ɛ?

22 Gyisɛse hilehilele ye ɛdoavolɛ ne mɔ kɛ bɛzɛlɛ kɛ: “Wɔ Belemgbunlililɛ ɛrɛla.” Yemɔti ɛnee ɔda ali wienyi kɛ Nyamenle arane ne bara kenle bie. Gyihova balimoa ava ye arane ne azie ɛkɛ na yeamaa Gyisɛse ayɛ zolɛ Belemgbunli. Mɔɔ Gyisɛse hɔle anwuma la, asoo ɛkɛ ne ala a bɛziele ye Belemgbunli ɔ? Kyɛkyɛ, ɛnee ɔwɔ kɛ ɔkendɛ. Bɛdwazole Gyisɛse la anzi mekɛ bie, ɛzoanvolɛ Pita nee Pɔɔlo maanle ɛhye anu lale ɛkɛ wɔ mekɛ mɔɔ bɛhilele kɛ ngapezo mɔɔ wɔ Edwɛne 110:1 fale Gyisɛse anwo la. Gyihova hanle ye wɔ ngapezo ne anu kɛ: “Tɛnla me sa fema zo kɔkpula kɛ mekɛva wɔ kpɔvolɛma mekɛyɛ ɛ gyakɛ abo ebia.” (Gyima ne 2:32-35; Hibuluma 10:12, 13) Ɛnee ɔwɔ kɛ Gyisɛse kendɛ mekɛ tendenle nyɛ na Gyihova azie ye Belemgbunli?

Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bamaa Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ayɛ ɛkɛ wɔ azɛlɛ ye azo

23. (a) Mekɛ boni a Gyisɛse bɔle ɔ bo kɛ ɔdi Belemgbunli wɔ Nyamenle arane ne azo a? (b) Duzu a yɛbazukoa wɔ tile bieko anu a?

23 Kolaa na 1914 ara la, Kilisienema ekpunli bie mɔɔ bɛlɛ ahonle kpalɛ la dele ɔ bo kɛ 1914 bayɛ ɛvolɛ mɔɔ anwo hyia wɔ Baebolo ngapezo nu. Edwɛkɛ mɔɔ ɛsisi ewiade ye anu ɔvi 1914 mɔɔ ba la kile kɛ mɔɔ bɛhanle la le nɔhalɛ. Gyisɛse bɔle ɔ bo kɛ ɔdi tumi wɔ zɔhane ɛvolɛ ne anu. (Edwɛne 110:2) Bɛziele ye Belemgbunli la anzi, yeangyɛ biala bɛvuandinle Seetan bɛdole azɛlɛ ye azo na kɛkala “yeha ye mekɛ ekyi bie ala.” (Yekile 12:12) Yɛbanwu daselɛ dɔɔnwo mɔɔ kile kɛ yɛde Seetan mekɛ ekyi ne mɔɔ ɛha la anu la wɔ tile bieko anu. Eza yɛbanwu kɛ ɔnrɛhyɛ biala Nyamenle Belemgbunlililɛ ne bamaa Nyamenle ɛhulolɛdeɛ ayɛ ɛkɛ wɔ azɛlɛ ye azo.​—Nea Awieleɛdwɛkɛ 22.