Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YI NƐƐ

Anɛ Je ɔ Nyagbe Su Ta Lo?

Anɛ Je ɔ Nyagbe Su Ta Lo?

1. Jije wa ma nyɛ maa kase níhi nɛ maa ba hwɔɔ se ɔ he ní ngɛ?

ANƐ o nu tiivi aloo hleedio nɔ adafi fiami ko nɛ o bi o he ke, ‘Jije je nɛ ɔ yaa’ lo? Oslaahi kɛ yi wu tso níhi nɛ ngɛ nɔ yae ɔ ha nɛ nihi fuu he ye kaa je ɔ nyagbe su si ta. Anɛ nyagbe ɔ su ta niinɛ lo? Anɛ wa ma nyɛ maa le níhi nɛ maa ba hwɔɔ se lo? Ee. E ngɛ mi kaa adesa ko be nyɛe maa tsɔɔ nɔ́ nɛ maa ba hwɔɔ se mohu lɛɛ, se Yehowa Mawu ma nyɛ. E gu Baiblo ɔ nɔ kɛ tsɔɔ wɔ yi mi nɛ e to ngɛ adesahi kɛ zugba a he.​​—Yesaya 46:10; Yakobo 4:14.

2, 3. Mɛni nɛ Yesu kaseli ɔmɛ suɔ nɛ a maa le, nɛ mɛni Yesu de mɛ?

2 Ke wa kane je nɛ ɔ nyagbe he munyu ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ, pi Zugba lo ɔ hɛ mi kpatami he munyu nɛ a ngɛ tue, mohu ɔ, yi wu tso níhi nɛ yaa nɔ ɔ nyagbe he munyu a ngɛ tue ɔ nɛ. Yesu fiɛɛ kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ maa ye zugba a nɔ. (Luka 4:43) E kaseli ɔmɛ suɔ kaa a maa le be nɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ maa ba. A bi Yesu ke: “Mɛni be ní nɛ ɔmɛ tsuo maa ba mi? Mɛni okadi maa tsɔɔ o bami be, kɛ je nɛ ɔ nyagbe be?” (Mateo 24:3) Yesu tsɔɔ we mɛ be tutuutu nɛ nyagbe ɔ maa ba, se e tsɔɔ mɛ níhi nɛ maa ya nɔ loko nyagbe ɔ maa ba. Níhi nɛ Yesu de mɛ ɔ ngɛ mi bae mwɔnɛ ɔ.

3 Wa ma susu odasehi nɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi, nɛ e be kɛe nɛ je ɔ nyagbe maa ba a he ngɛ yi nɛ ɔ mi. Kekleekle ɔ, e sa nɛ wa susu ta ko nɛ a hwu ngɛ hiɔwe ɔ he, konɛ waa le nɔ́ he je nɛ níhi puɛ kulaa ngɛ zugba a nɔ ɔ.

A HWU TA KO NGƐ HIƆWE

4, 5. (a) Benɛ a wo Yesu Matsɛ pɛ ɔ, mɛni ba ngɛ hiɔwe? (b) Mɛni nɛ Kpojemi 12:12 ɔ tsɔɔ kaa e maa ya nɔ ngɛ zugba a nɔ ke a sake Satan ngɔ fɔ he ɔ?

4 Wa kase ngɛ Yi 8 ɔ mi kaa a wo Yesu Matsɛ ngɛ hiɔwe ngɛ 1914 mi. (Daniel 7:13, 14) Kpojemi womi ɔ de wɔ nɔ́ nɛ ya nɔ ɔ. E de ke: “Ta ba te si ngɛ hiɔwe. Bɔfo nguaa a nɛ a tsɛɛ lɛ Mikael [nɛ ji Yesu] kɛ e bɔfo ɔmɛ ya tua sinɔ nguaa a [Satan], nɛ sinɔ nguaa a, kɛ lɛ hu e bɔfo ɔmɛ kɛ mɛ hwu.” * A ye Satan kɛ e daimonio ɔmɛ a nɔ kunimi, nɛ a sake mɛ kɛ je hiɔwe kɛ fɔ zugba a nɔ. Moo po bɔ nɛ bɔfo ɔmɛ a bua jɔ ha a he foni nɛ o hyɛ! Se nihi nɛ a ngɛ zugba a nɔ ɔ hu nɛɛ? Baiblo ɔ tsɔɔ kaa enɛ ɔ kɛ haomi maa ba adesahi a nɔ. Mɛni he je? Abosiami mi mi fu wawɛɛ, “ejakaa e le kaa be bɔɔ kɛkɛ nɛ piɛ ha lɛ.”​—Kpojemi 12:7, 9, 12.

5 Abosiami ngɔ haomihi kɛ ngɛ nimli a nɔ bae ngɛ zugba a nɔ. E mi mi fu wawɛɛ ejakaa e be kɛe nɛ Mawu ma ba je lɛ. Ha nɛ wa susu nɔ́ nɛ Yesu de ke e maa ya nɔ ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ɔ he nɛ waa hyɛ.​—Hyɛ Nyagbe Ningma 24.

NYAGBE LIGBI ƆMƐ

6, 7. Mɛni wa ma nyɛ ma de ngɛ ta kɛ hwɔ nɛ ngɛ nɔ yae mwɔnɛ ɔ he?

6 Ta. Yesu de ke: “Ma maa te si ngɔ wo ma, nɛ matsɛ yemi maa te si ngɔ wo matsɛ yemi.” (Mateo 24:7) Yi nɔ sane tsɔɔ kaa a gbe nihi babauu ngɛ ta mi ngɛ wa be nɛ ɔ mi pe be ko nɛ be ɔ. Ní tsumi he ko nɛ hyɛɛ níhi nɛ ngɛ nɔ yae ngɛ je ɔ mi, nɛ ji Worldwatch Institute ɔ bɔ amaniɛ kaa kɛ je jeha 1914 kɛ ma nɛ ɔ, nihi nɛ hiɛ pe ayɔ 100 gbo ngɛ ta hwumi mi. Nihi nɛ ta gbe kɛ je kaseli ɔmɛ a be ɔ mi kɛ ya si jeha 1899 ɔ mi ɔ bɔ he si etɛ kɛ je jeha 1900 kɛ ya si jeha 2000 ɔ mi. Mo susu bɔ nɛ nihi nɛ a nihi gbo ngɛ ta mi ɔ hao nɛ a ye aywilɛho ha a he nɛ o hyɛ!

7 Hwɔ. Yesu de ke: “Hwɔ nɛ nya wa maa ba.” (Mateo 24:7) E ngɛ mi kaa amlɔ nɛ ɔ, a ngɛ niye ní fuu due pe be ko nɛ be ɔ mohu lɛɛ, se loloolo ɔ, nihi babauu a niye ní sui mɛ. Mɛni he je? Nihi fuu be sika nɛ a kɛ ma he niye ní loo zugba nɛ a kɛ maa pee ngmɔ. Sika nɛ nihi nɛ a he hiɛ pe ayɔ akpe kake nine suɔ nɔ daa ligbi ɔ sui nɔ́ ko kulaa. Kuu nɛ ji World Health Organization (Je ɔ Nɔmlɔ Tso Mi He Wami Nami Blɔ Nya Tomi) ɔ tsɔɔ kaa jokuɛwi ayɔhi abɔ gboɔ daa jeha akɛnɛ a nɛ́ niye ní kpakpa nɛ a maa ye ɔ he je.

8, 9. Mɛni tsɔɔ kaa níhi nɛ Yesu gba kɛ kɔ zugba mimiɛmi kɛ hiɔ he ɔ ba mi?

8 Zugba mimiɛmi. Yesu gba kɛ fɔ si ke: “Zugba ma mimiɛ.” (Luka 21:11) Daa jeha a, a hyɛɛ blɔ kaa zugba ma mimiɛ wawɛɛ ngɛ hehi fuu. Kɛ je jeha 1900 ɔ mi kɛ ma nɛ ɔ, zugba mimiɛmi gbe nihi nɛ a hiɛ pe ayɔ enyɔ kɛ se. E ngɛ mi kaa klamahi yeɔ bua nɛ a nyɛɛ nɛ a leɔ hehi nɛ zugba ma mimiɛ ngɛ mohu lɛɛ, se kɛ̃ ɔ, zugba mimiɛmi gbeɔ nihi fuu.

9 Hiɔ. Yesu gba kɛ fɔ si kaa ‘gbenɔ hiɔhi’ fuu maa ba. Hiɔhi nɛ a he ngɛ gbeye ma sã nihi mlamlaamla, nɛ e maa gbe nihi fuu. (Luka 21:11) E ngɛ mi kaa dɔkitahi kase bɔ nɛ a ma plɛ kɛ tsa hiɔhi fuu ha mohu lɛɛ, se loloolo ɔ, hiɔhi fuu ngɛ nɛ a be tsaba. Amaniɛ bɔmi ko tsɔɔ kaa daa jeha a, hiɔhi kaa hwlɔmi yaya, asla, kɛ mi mi plɛmi gbeɔ nihi ayɔhi abɔ. Ngɛ enɛ ɔmɛ a se ɔ, dɔkitahi na hiɔ ehe 30, nɛ ekomɛ be tsaba.

BƆ NƐ NIHI MAA PEE A NÍ HA NGƐ NYAGBE LIGBI ƆMƐ A MI

10. Mɛni blɔ nɔ nɛ munyu nɛ ngɛ 2 Timoteo 3:1-5 ngɛ mi bae mwɔnɛ ɔ?

10 Baiblo ɔ de ngɛ 2 Timoteo 3:1-5 ke: “Nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ɔ, je mi maa wa.” Bɔfo Paulo tsɔɔ bɔ nɛ nimli maa pee a ní ha ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi. E de ke nihi

  • ma fo mɛ pɛ a nɔ́ mi

  • maa suɔ sika

  • be a fɔli bue

  • be anɔkuale yee

  • be a weku suɔe

  • be nyɛe maa ye a he nɔ

  • maa pee basabasa nɛ a hɛ mi be jɔe

  • maa suɔ je mi akɔnɔ pe bɔ nɛ a suɔ Mawu

  • maa pee a he kaa a suɔ Mawu se a be lɛ bue

11. Mɛni ji nɔ́ nɛ La 92:7 tsɔɔ kaa e maa ba yayami peeli a nɔ?

11 Anɛ o naa nɛ ni komɛ jeɔ su nɛ ɔmɛ kpo ngɛ o kpɔ ɔ mi lo? Su nɛ ɔmɛ pɔ he wawɛɛ ngɛ je ɔ mi. Se e be kɛe nɛ Mawu maa pee he nɔ́ ko. E wo si ke: “Yiwutsotsɛmɛ maa bɔ flɔflɔɔflɔ kaa nga; yayami peeli ma plɔke, nɛ a ma ná a he, se nyagbe ɔ, a hɛ mi ma kpata kɛ̃.”​​—La 92:7.

NÍ KPAKPAHI NƐ MAA YA NƆ NGƐ NYAGBE LIGBI ƆMƐ A MI

12, 13. Mɛni Yehowa tsɔɔ wɔ ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi?

12 A gba kɛ fɔ si ngɛ Baiblo ɔ mi kaa nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ma hyi tɔ kɛ haomihi kɛ nɔ́ nami. Se Baiblo ɔ tsɔɔ hu kaa ní kpakpahi maa ya nɔ.

“Sane kpakpa nɛ ɔ nɛ kɔɔ matsɛ yemi ɔ he ɔ, a maa fiɛɛ kɛ kpa je ɔ mi tsuo.”​—Mateo 24:14

13 Nihi maa nu Baiblo ɔ sisi. Gbalɔ Daniel ngma nɔ́ ko kɛ kɔ nyagbe ligbi ɔmɛ a he. E de ke: “Anɔkuale ní le ma ba hiɛ.” (Daniel 12:4, NW) Mawu maa ye bua e we bi nɛ a maa nu Baiblo ɔ sisi saminya pe be ko nɛ be ɔ. Yehowa ha nɛ munyu nɛ ɔ ba mi, titli ɔ kɛ je 1914 kɛ ma nɛ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, e tsɔɔ wɔ bɔ nɛ e biɛ ɔ he hia ha, kɛ e yi mi tomi ngɛ zugba a he. Jehanɛ se hu ɔ, e tsɔɔ wɔ anɔkuale nɛ kɔɔ Yesu Kristo kpɔmi afɔle sami ɔ, si fɔfɔɛ mi nɛ gbogboehi ngɛ, kɛ gbogboehi a si temi ɔ he. Wa ba kase hu kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ pɛ lɛ ma nyɛ ma tsu wa haomihi tsuo a he ní ha wɔ. Wa kase bɔ nɛ wa maa hi si ha nɛ maa sa Mawu hɛ mi, kɛ bɔ nɛ wa ma plɛ kɛ ná bua jɔmi ngɛ si himi mi ha. Se mɛni Mawu sɔmɔli ngɔɔ níhi nɛ a kaseɔ ɔ kɛ tsuɔ? Gbami kpa ko ma ha wɔ heto.​—Hyɛ Nyagbe Ningma 21 kɛ 25.

14. Jije a fiɛɛ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a kɛ su, nɛ mɛnɔmɛ lɛ a ngɛ fiɛɛe?

14 Je kɛ wɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ. Benɛ Yesu ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a he munyu tue ɔ, e de ke: ‘Sane kpakpa nɛ ɔ nɛ kɔɔ Matsɛ Yemi ɔ he ɔ, a maa fiɛɛ kɛ kpa je ɔ mi tsuo.’ (Mateo 24:3, 14) A ngɛ sane kpakpa nɛ kɔɔ Matsɛ Yemi ɔ he ɔ fiɛɛe ngɛ mahi nɛ hiɛ pe 230 a nɔ ngɛ gbihi nɛ hiɛ pe 700 mi. E ji anɔkuale kaa ngɛ je ɔ mi tsuo ɔ, Yehowa Odasefohi nɛ a je ‘je ma amɛ tsuo a mi kɛ wɛtso munomunohi’ a mi ɔ ngɛ nihi ye buae konɛ a nu Matsɛ Yemi ɔ, kɛ níhi nɛ e ma ba pee ha adesahi ɔ sisi. (Kpojemi 7:9) A peeɔ enɛ ɔ nɛ a he we sika. E ngɛ mi kaa nihi fuu sume a sane nɛ a waa mɛ yi mi mohu lɛɛ, se kaa bɔ nɛ Yesu gba kɛ fɔ si ɔ, nɔ́ ko nɔ́ ko be nyɛe maa tsi fiɛɛmi ní tsumi ɔ nya.​—Luka 21:17.

MƐNI O MAA PEE?

15. (a) Anɛ o he ye kaa wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi lo, nɛ mɛni he je? (b) Mɛni maa ba nihi nɛ a buɔ Yehowa tue kɛ ni nɛmɛ nɛ a bui lɛ tue ɔ a nɔ?

15 Anɛ o he ye kaa wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi lo? Baiblo mi gbamihi fuu nɛ kɔɔ nyagbe ligbi ɔmɛ a he ɔ ngɛ mi bae. E be kɛe nɛ Yehowa ma ha nɛ a kpa sane kpakpa a fiɛɛmi, kɛkɛ “nyagbe ɔ” maa ba. (Mateo 24:14) Mɛni ji nyagbe ɔ? Nyagbe ɔ ji Harmagedon, be nɛ Mawu ma je ní yayahi tsuo kɛ je zugba a nɔ. Yehowa maa gu Yesu kɛ e bɔfo katsɛmɛ ɔmɛ a nɔ kɛ kpata nihi tsuo nɛ a bui e kɛ e Bi ɔ tue ɔ a hɛ mi. (2 Tesalonika Bi 1:6-9) Lɔ ɔ se ɔ, Satan kɛ e daimonio ɔmɛ be nihi sisie hu. Kɛkɛ ɔ, nihi tsuo nɛ a kplɛɛ Mawu Matsɛ Yemi ɔ nɔ, nɛ a suɔ kaa a maa bu lɛ tue ɔ maa na e si womi ɔmɛ tsuo a mi bami.​​—Kpojemi 20: 1-3; 21: 3-5.

16. Akɛnɛ nyagbe ɔ su si ta he je ɔ, mɛni ji nɔ́ nɛ he hia kaa o pee?

16 E be kɛe nɛ je nɛ Satan ngɛ nɔ yee nɛ ɔ maa ba nyagbe. Enɛ ɔ he ɔ, e sa nɛ wa bi wa he ke, ‘Mɛni ji nɔ́ nɛ he hia kaa ma pee?’ Yehowa suɔ nɛ o kase e he ní fuu ngɛ Baiblo ɔ mi. E sɛ nɛ o ngɔ o ní kasemi ɔ kɛ fiɛ kulaa. (Yohane 17:3) Kpehi nɛ Yehowa Odasefohi peeɔ daa otsi ɔ yeɔ bua nihi nɛ a nuɔ Baiblo ɔ sisi. Moo bɔ mɔde nɛ o ya kpe nɛ ɔmɛ be tsuaa be. (Kane Hebri Bi 10:24, 25.) Ke o na kaa e sa nɛ o pee tsakemihi ngɛ o si himi mi ɔ, koo ye gbeye kaa o maa pee jã. Ke o pee jã a, huɛ bɔmi nɛ ngɛ o kɛ Yehowa nyɛ kpɛti ɔ mi maa wa.​​—Yakobo 4:8.

17. Mɛni he je nɛ ke nyagbe ɔ ba a, e maa pee nihi fuu nyakpɛ ɔ?

17 Bɔfo Paulo tsɔɔ nya kaa yiwutsotsɛmɛ a hɛ mi kpatami ɔ ma ba ti mɛ si tlukaa “kaa bɔ nɛ julɔ baa nyɔ mi” ɔ. (1 Tesalonika Bi 5:2) Yesu gba kɛ fɔ si kaa nihi fuu ma ma a hɛ kɛ fɔ odasehi nɛ tsɔɔ kaa wa ngɛ nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ɔ nɔ. E de ke: ‘Nɔmlɔ Bi ɔ maa ba tlukaa, kaa nɔ́ nɛ ba ngɛ Noa be ɔ mi ɔ. Be mi nɛ Nyu Kpekpemi ɔ ma ba ha zugba a hɛ mi ɔ, nihi ngɛ ngma yee, nɛ a ngɛ ní nue; nyumuhi ngɛ yihi ngɔe, nɛ yihi hu ngɛ gbae hluu kɛ ya su ligbi ɔ nɛ Noa ya sɛ daka a mi. Jamɛ a be ɔ mi tsuo ɔ, a li nɔ́ nɛ ngɛ nɔ yae kɛ ya si Nyu Kpekpemi ɔ ba muɔ mɛ tsuo kɛ ho. Ligbi ɔ nɛ Nɔmlɔ Bi ɔ maa ba a [aloo, nyagbe ligbi ɔmɛ a mi ɔ], kikɛ nɛ ɔ nɔuu níhi maa ya nɔ.’​​—Mateo 24:37-39.

18. Mɛni kɔkɔ nɛ Yesu bɔ wɔ?

18 Yesu bɔ wɔ kɔkɔ kaa wa ko ha nɛ “ní yemi, kɛ ní numi, kɛ je nɛ ɔ mi níhi nɛ ngɔɔ nɔ nya a” nɛ je wa juɛmi kɛ je nyagbe ligbi ɔmɛ a nɔ. E de kaa nyagbe ɔ maa ba tlukaa, kaa bɔ nɛ “klama” fɛɛ ɔ. E de hu ke “e maa ba nihi tsuo a nɔ ngɛ je nɛ ɔ mi he tsuaa he.” E ya nɔ nɛ e de ke: ‘Nyɛɛ hyɛ nyɛ he nɔ saminya, nɛ nyɛɛ sɔle daa [aloo, nyɛɛ je nyɛ tsui mi kɛ sɔle], konɛ Mawu nɛ ha nyɛ he wami nɛ nyɛ kɛ gblee ní nɛ ɔmɛ tsuo nɛ maa ba a mi slɔkee, nɛ nyɛ nyɛ nɛ nyɛɛ da Nɔmlɔ Bi ɔ hɛ mi.’ (Luka 21:34-36) Mɛni he je nɛ e he hia kaa waa bu Yesu kɔkɔ bɔmi ɔ tue ɔ? Ejakaa e be kɛe kulaa nɛ a ma kpata Satan je yaya nɛ ɔ hɛ mi. Nihi nɛ Yehowa kɛ Yesu bua jɔ a he ɔ pɛ lɛ a maa baa a yi kɛ sɛ je ehe ɔ mi, nɛ a maa hi si kɛ maa ya neneene.​—Yohane 3:16; 2 Petro 3:13.

^ kk. 4 Yesu Kristo biɛ kpa ji Mikael. Ke o ngɛ hlae nɛ o le babauu ɔ, moo hyɛ Nyagbe Ningma 23.