1. Nyani auulula kumanya kwaupande wavinu vilota kutandeka mushu?

DA UNDIWAI kwigwilila dyabali mu iladiu na kulyudya doni, ‘Mwaa shani mauvilo ankuka mushu amamodya?’ Mushilambo andinjipa mauvilo na ukalau ashi ni shivatadya vanu kwamini kenga mwisho washilambo undivandika. Da mwisho washilambo undivandika? Da tunkuulula kumanya kwaupande wavinu avi? Elo, inkuululika. Vanu havaulula kumanya kwaupande wavinu vilota kutandeka muwakati wamushu, Kanji Nnungu tu ni amanya kwavinu avyo. Kupitila mu Ibibiliya, nae ankutwaulila kwaupande wavinu vilota kutandeka mushilambo shapai na kwaupande wavanu.—Ishaiya 46:10; Tiyagu 4:14.

2, 3. (a) Vakwoda vake Yesu vashilota vamanye nyamani? b) Yesu atangwele nyamani?

² Tukashomya Ibibliya inkutwaulila kenga kumalilika kwashilambo hashinava shinu shilambo shapai, kanji ni kumalilika kwavanu vakalau. Yesu andivapundisha vakwoda vake kenga Utawala wa Nnungu undalangalela mushilambo uti. (Lukashi 4:43) Vakwoda vake Yesu vashinalota vamanye duvani paulota kwida Utawala wa Nnungu, vanavo vakamudya Yesu doni: “Da vinu avi vilota kutandeka duvani na shimanyikilo shani shilóta kulilodya kwida kwako na mwisho wawakati?” (Mateu 24:3) Yesu havaulidile liduva shani na ata italee, kanji andívaulila vinu vishilota kutandeka hukanava kuwika mwisho washilambo. Vinu uti vyatangwele Yesu vinkutandeka mumaduva a nelo.

³ Mu lishomo ali tunalipundisha vinu vitandeka nelo vilota kututadya kwamini kenga tunkunama mumaduva amwisho. Shitandi, tunalipundisha ing’ondo yumilidíle  kuwa, kwamwaa awo tunamanya shana mwaa shani vinkutandeka vinu vyakunyata mushilambo shapai.

4, 5. (a) Shumilidile nyamani kuwa wakati Yesu patunduvenge kuva Nanangalaledi? (b) Kulingana na Maono 12:12, mushilambo shapai shumilidile nyamani baada Shatwani kuvingigwa kuwa?

⁴ Mu lishomo lya 8 tundilipundisha kenga Yesu anditandalegwa kuva Nanangalaledi kuwa mwaka wa 1914. (Daniyele 7:13, 14) Libuku lya Maono linkuvalanga ing’ondo itandeke kuwa: “Migele [Yesu] pamo na vanjelo vake vandyúka nantenda ing’ondo aijá lijoka [Shatwani] nanae lijoka na vanjelo vake.” * Shatwani na vandamoni vake vandítamegwa na vakavingigwa kuvajela mushilambo shapai. Kumbukila lipuwilo lyavavénavo vanjelo! Kanji mushilambo shikatandeke nyamani kwaupande wavanu? Ibibiliya inkuvalanga kenga vanu vakandipata mauvilo makumene. Mwaa wa nyamani? Mwaa Ndamoni andishimwa poe namene, “nae andimanya kenga wakati wake wo, ubakidile padyoko.”—Maono 12:7, 9, 12.

⁵ Ndamoni ankumilidya matatisho loe mushilambo shapai. Nae andishimwa mwaa ankumanya kenga avenavo wakati padyoko pakulota ambamalegwe. Leka tulole avilá vyatangwéle Yesu kenga vikadyumilila muwakati wa mwisho.—Lola imbande Igwa Shana 24.

6, 7. Tunkumanya dashi kenga vyakulava vimwe Yesu kwaupande wa ing’ondo na indala vinkutandeka nelo?

⁶ Ing’ondo. Yesu atedoni: “Venentete vandatandana ing’ondo na venentetemwave, utawala undatandana ing’ondo na utawalamwagwe.” (Mateu 24:7) Kwanjangidya maduva atunama vanu voe vandipela kwamwaa  waing’ondo kupunda wakati woewoe. Lishauma limo lya lishilika Worldwatch, linkuvalanga kenga vanu vakuwika dimilioni 100 vandipela mwing’ondo tangu mwaka 1914. Nayadavo, vanu vapadile kwamwaa waing’ondo kwanjangidya mwaka wa 1900 mpaka 2.000, vandipela vanu voe kuvapunda avala vapadíle muwakati wapagwite Yesu. Kumbukila mauvilo lavapatile vanu kwamwaa waing’ondo!

⁷ Indala. Yesu atedoni: “Indaumilila indala.” (Mateu 24:7) Nelo vanu vankulagwedya shakulya shoe namene, kanji ata ikava davo vanu voe havanavanavo shinu shakulya shakutosha. Mwaa wa nyamani? Mwaa havavenavo njuluku wakushuma shakulya au mautu akulima. Dimbumba dyavanu voe vanama mushilambo ni vamashikini vakumamodya. Lishilika lya shingumi lya mushilambo vankutangola kenga dimilioni dyavadyoko vankupela kula mwaka kwamwaa waindala.

8, 9. Valanga mwashi mwavitandakela vyakulava vyatangwele Yesu, kwaupande wa vindangenda na malwele?

⁸ Vindangenda. Yesu atedoni: “Mumautu akuvilingananga mundaumilila vindangenda vyakujowa.” (Lukashi 21:11) Vanu vanapímanga ali yadimepo na maikadi a  mushilambo, vankutangola kenga kula mwaka vindaumilila vindangenda vikumene. Kutunduvangila mwaka wa 1900, vanu vakuwika 2.000 vandipela kwamwaa wa vindangenda. Ata ikava kenga vakushomya vanapimanga dimepo na maikadi a mushilambo vankupwashela pakulota kwanalela vindangenda vikanava kutandeka, kanji vindangenda vinkuka mushu vivabya vanu voe.

⁹ Malwele. Yesu andítangola kenga anaumilila “malwele hakamanyikana” akujowa alota kwandavala shipajelo na kuvapedya vanu voe. (Lukashi 21:11) Ata ikava kenga vamadiku vankuulula kuponia malwele loe, kanji apali malwele lanji lavakaulula kuponia. Lishauma limo linkuvalanga kenga kula mwaka dimilioni dyavanu vankupela kwamwaa wa malwele kenga, shingwingwinda au malaliya, kwalisha na kutapika na shiveku. Namomo, vamadiku vandyanalela malwele lakuwika 30 laambi na lanji lákapona.

10. Vyakulava vimwe 2 Timoti 3:1-5, vinkutandeka dashi kwaupande wavanu nelo?

¹⁰ Mu 2 Timoti 3:1-5, pankushidoni: ‘Mumaduva amwisho  undawika wakati wakujowa na wakukamadyanga kupililila.’ Myombe paulu andivalanga mwashi mwavalota kuvalela vanu mumaduva amwisho. Vanavo vakandiva:

• vakulinagwaledya vo vene

• vakunagwaledya njuluku

• vákavaigwilila vatatamunu

• vanánnimya

• vákave linagwaledyo na likola

• vákalilaledya

• vakukalipa na vaushaka

• vakunagwaledya vinu víkave mana kuliko Nnungu

• vavanavo ding’ope dyakunjopa Nnungu kanji akuno vaita dimongo dyake

11. Kulingana na Dimu 92:7, ni nyamani shilota kuvatandeka vanu vatenda vinu vyakunyata?

¹¹ Palyutu lyaunama wako vapali vanu vavitendo kenga avi? Vanu voe mushilambo, vankuvanavo mavalelo alo. Kanji muwakati wakuvandika, Nnungu anavamalidya vanu kenga avo. Nae andílivikila doni: ‘Muwakati vakalau pavaipukila kenga udani, na uti avalá vatenda vinu vyakunyata pavatukila, ni pakulota  vapate shaushanga [au kubamolegwa] kwa ngwengwe.’—Dimu 92:7.

12, 13. Yeova atupundishidye nyamani mumaduva amwisho?

¹² Ibibiliya indívalanga tangu kala vinu vilota kutandeka mumaduva amwisho, shilambo vanu uti vandapata mauvilo loe. Ibibiliya yadavo indívalanga kenga vindatandeka vinu vyambone.

¹³ Venentete va Nnungu vakandigwa shana Ibibiliya. Nkúlava Daniyele andyándika vinu vishilota kutandeka mumaduva amwisho. Nae atédoni: ‘Limanyilo lyaumwiu lindava lyoe.’ (Daniyele 12:4) Nnungu akandivapwashela venentete vake pakulota vaigwe shana Ibibiliya kupunda wakati wakunyuma. Yeova ankutandedya vyakulivikila avyo tangu mwaka 1914 mpaka wakati au. Kwampano, anditupundisha mana a lina lyake, na nyamani shalota kutenda mushilambo, umwiu kwaupande wakudyuka, tundimanya nyamani shinantandeka munu akapela, na mana a lyambolelo. Tundilipundisha yadavo kenga ni Utawala wa Nnungu bai ulota kuulula kwangangola matatisho etu. Namomo, tundilipundisha mwashi mwakupatila lipuwilo na mwakunnagwaladyedya Nnungu mu shinamilo shetu. Napanelo, venentete vake Nnungu vatumila dashi vinu vyavalipundisha? Pakulota tupate lijibu tuke tulole vyakulava vinji.—Lola imbande Igwa Shana 21 na 25.

14. Ntenga wambone unkuvalangangigwa vilambo vingapi, na vanyani vavalanganga?

¹⁴ Madengo akwandadya ntenga mushilambo uti. Pashitangola kwaupande wamaduva amwisho, Yesu atedoni: “Ntenga wambone wautawala undavalangangigwa mushilambo uti.” (Mateu 24:3, 14) Ntenga wambone unkuvalangangigwa mudinangodi dyakupunda 700 muvilambo vyakupunda 230. Na mushilambo uti mashaidi va Yeova vankuvapwashela “venentete na vanu va makola  akuvilingananga na vadinangodi uti “ pakulota vaigwe shana Utawala wa Nnungu na ashila shalota kutenda Yeova. (Maono 7:9) Vanavo vankutenda madengo alo bila kulipigwa shinu. Ata ikava kenga vanu avanalota shinu, havaulula kuvadivilila au [kuvaleya] madengo akwandadya ntenga kenga mwatangaladile Yesu.—Lukashi 21:17.

15. a) Da unkuvanavo wakika kenga tunkunama mumaduva amwisho, mwaa wa nyamani? (b) Ni nyamani shilóta kuvatandeka vanu vakalota kumwigwilila Yeova? (c) Avala vamwigwlila Nnungu valota kwona nyamani?

¹⁵ Wako unkuvanavo wakika kenga tunkunama mumaduva amwisho? Mwaa vyakulava vyoe vyamu Ibibiliya vinkutandeka kwa maduva ala amwisho. Wakati padyoko Yeova anaimidya shimadengo shakwandadya mitenga vyambone vya Utawala, badae kutwala kwida “mwisho” washilambo. (Mateu 24:14) Mwisho washilambo ni nyamani? Ni ing’ondo ya Nnungu yavashamanga alimagedoni ilota kuvamalidya vanu vakalau. Yeova anantumila Yesu pamo na vanjelo vake pakulota kuvamalidya vanu vakalota kumwigwilila nae. (2 Vateshalonika 1:6-9) Shatwani pamo na vandamoni vake vanajalegwa nkalaboshi pakulota havanauke mushu vavaduwanga vanu. Avalá vamwigwilila Nnungu na kukubali utawala wake vanaona uti vyalivikidile vitandeka.—Maono 20:1-3; 21:3-5.

16. Pakuva mwisho undivandika, ikuvaidile utende nyamani?

¹⁶ Nadoni wakati wakuvandika, shilambo ashi shilangalalegwa namu Shatwani shinabamolegwa. Ndyomana,ni shinu shikumene wetu uti tulyudye doni: Ivaikidile ngutende nyamani? Yeova alota wako uke mushu ulipundisha Ibibiliya. Haunaleke kulipundisha Ibibiliya. (Nshuwau 17:3) Kwa kula ishumana mashaidi va Yeova vanakadyanianga pamikutano vinavapwashela vanu kwigwa shana Ibibiliya. Likanyalidye pakulota haunakatoke mikutano avyo.  (Shomya Vabalaniya 10:24, 25.) Paulipundisha Ibibiliya lakelaneu vinu vyakunyata bila kutima, vyaushaloka utenda kunyuma. Ukatenda davo imbodi yako namu Yeova inauka mushu inonowangika.—Tiayagu 4:8.

17. Mwaa shani mwisho washilambo ulota kuvakodya vanu shingangala?

¹⁷ Myombe Paulu andítangola kenga kubamolegwa kwa vanu vakalau kulota kwida shingangala “kenga mwanaidila nkwiva Shilo.” (1 Vateshalonika 5:2) Yesu andilava kenga vanu voe havakubali shinu kenga tunkunama mumaduva amwisho. Nae kushidoni: “Kenga momo maduva amwe Noe nimumo momo mwailota kuvalela kwida kwa Mwana Wamunu [au liduva lyamwisho] ni mwailota kuvalela. Kenga momo likanava kuwika livambwe, vanu vashindalya, vashindakumbila, vashindalomba na kulombwa mpaka muliduva lyainjidile Noe mwingalava, vanavo pavakamanya shinu kudabanga kwida livambwe ndavalya do kobo, Nadoni kwida kwake Mwana Wamunu kulota kuvalela momo.”—Mateu 24:37-39.

18. Yesu aumidye lilaililo shani kwaupande wetu?

¹⁸ Yesu andívaulila vakwoda vake kenga hamunaikale mulidyuka kwamwaa “wakulya na kukumbila kupita shilinga na kwangaikangila vinu vyamushilambo.” Na akatangola doni mwisho ulota kwida shingangala, kenga “ntego.” Nayadavo anditangola kenga, liduva alyo “linaida kwaupande wavanu uti vaikala mushilambo.” Na akauka mushu ashidoni: “Ngwengwe muve mevo [au mujugwa] mupate dimongo kwambangidya vilóta kutandeka vyo vinkowe na mwimile bila kujagajega pameo pake mwana wamunu.” (Lukashi 21:34-36) Mwaa shani ni shinu shikumene kwigwilila lilaililo limwe Yesu? Mwaa shilambo shimwe shatwani shibakidile padyoko pakulota kubamolegwa. Kanji avalá vamwigwilila Yeova namu Yesu vanaombolegwa na kunama mushingumi shíkamalilika mushilambo shaambi.—Nshuwau 3:16; 2 Patulu 3:13.